برای سرمایهگذارانی که به دنبال بدست آوردن پاداش از طریق استیکینگ (Staking) هستند، بلاکچین با اتخاذ سازوکار اجماع، گواه اثبات سهام (Proof-of-Stake) و پروژههای مالی غیرمتمرکز دیفای (DeFi) گزینههای خوبی برای شرکت هستند. در این مقاله، ما به بررسی برخی از پروژه های دیفای که با استفاده از استیکینگ شناور (liquid staking) در بازار جلب توجه کردهاند، میپردازیم.
مشکلی که گواه اثبات سهام دارد، فرصت را برای سرمایه گذاری بر روی استیکینگ شناور در دیفای به وجود آورده است!
گواه اثبات سهام (PoS) چیست؟
گواه اثبات سهام (PoS) نوعی سازوکار اجماعی بلاکچین است که به کاربران در ازای وثیقه گذاری پاداش میدهند، از طرفی در مقایسه با الگوریتم گواه اثبات کار (Proof-of-Work)، در گواه اثبات سهام صرفهجویی بیشتری در انرژی صورت میپذیرد، همچنین نسبت به دارندگان این ارزها که بصورت بلند مدت روی آن سرمایهگذاری کردهاند پاداش بیشتری تعلق میگیرد.
گواه اثبات سهام همچنین ساختار حاکمیتی پیرامون استیکینگ را ارائه میدهد. دارندگان این نوع ارزها میتوانند در تصمیماتی مانند به روزرسانی شبکه ، تنظیمات و سایر تغییراتی که تیم توسعه این نوع ارزها ارائه میدهند، رای دهند.
با این حال، اکثر این نوع پروژههای بلاکچین ۲ نتوانستند مدلهای قانع کنندهای را برای طرحهای گواه اثبات سهام ارائه دهند. دلیل عمده آن، آسیب پذیری آنها در برابر بهره برداریهای مهندسی اجتماعی (socially-engineered) است. به عنوان مثال، ارز دیجیتال EOS در سال ۲۰۱۹ مورد انتقاد قرارگرفت، پس از اینکه مشخص شد تعداد قابل توجهی از ۲۱ تولید کننده بلوک آن که این ارزها را داشتند (که کیف پول بزرگ POS هم یکی از آنها بود) در واقع می توانستند رای گیری وهمه چیز را خودشان تعیین کنند، چندین پروژه دیگر نیز وجود دارند که از همین روش بهره میگیرند.
برای کاربران عادی، استیکینگ می تواند دردسرهای خاص خود را نیز داشته باشد. به عنوان مثال ، استیک ارز دیجیتال کازماس (Cosmos) تحت یک دوره ۲۱ روزه انجام میپذیرد، و طی این زمان دارندگان آن نمیتوانند ارزهایشان را خارج کنید. همچنین در طی ۲۱ روز توکنهای اتم (ATOM) غیرقابل استفاده و قفل شدهاند.
جذابیت پروژه های دیفای نسبت به پروژههای گواه اثبات سهام
آنچه باعث جذابیت پروژههای جدید دیفای شده است، بهبود سه برابری آنها در رابطه با درک تئوری بازیهای مالی (financial game theory)، استیکینگ شناور و مدل های حاکمیت تکاملی (evolutionary governance models) است.
نسل بعدی زنجیرههای گواه اثبات سهام به دنبال رفع بسیاری از نقایص مهم قبلی است. در میان دهها نمونه از شبکههای گواه اثبات سهام موفق که ویژگیهای خوبی دارند و به خوبی طراحی شده، می توان از ارزهایی مانند: تزوس، Cosmos ، Algorand ، استلار، Hedera Hashgraph و برخی از ارزهای دیگر نام برد.
همچنین سرمایه گذاران باهوش در حال دنبال کردن شبکهها و پروتکل های جدیدی مانند Polkadot Network ،Compound ،Ramp DeFi ، StaFi و KIRA Network هستند.
استیکینگ شناور یا گواه اثبات سهام
در طراحیهای سنتی اثبات سهام ، دارایی کاربران برای مدت زمانی از پیش تعیین شده در قراردادها قفل خواهد شد. در بسیاری از طرحها، مجازات برداشت زودهنگام همراه با یک دوره انتظار قبل از بازگشت دارایی ها به کیف پول های کاربران وجود دارد.
اما در استیکینگ شناور به کاربران این امکان داده می شود، زمانی که به کسب پاداش های سهام خود مشغول هستند میتوانند به سرمایه قفل شده خود نیز دسترسی پیدا کنند.
وجوه کاربر همچنان در سپرده باقی میماند اما هزینه سود بسیار کاهش می یابد. این در تضاد با مدلهای سنتی است که آسیب پذیریهای پرتفوی حاد را نشان میدهند. به عبارت ساده ، ممکن است در دوره “باز کردن” (unlock) تعداد زیادی از ارزهای دیجیتال ضبط شود.
سرویس وام دهی غیر متمرکز کامپوند Compound
این سرویس وام دهی به صورت همتا به همتا صورت میگیرد. منظور از همتا به همتا یعنی خود افراد هستند که در این سرویس مبادله میکنند بدین منظور که خود افراد وام دهنده و وام گیرنده هستند. حال در این سرویس وام دهی هم وام به صورت ارز دیجیتال پرداخت میشود و هم سود پرداختی باید به صورت ارز دیجیتال پرداخت شود. و همچینن وثیقهای که در این میان گذاشته می شود نیز رمز ارز است.
در حال حاضر سرویس وام دهی Compound از 6 رمز ارز ETH, Dai, BAT, USDC, REP, ZRX برای سپردهگذاری و وامدهی پشتیبانی میکند. همچنین سود آن وام دریافتی و همچنین سپرده ای که شما میگذارید نسبت به آن ارز شما متفاوت است. البته فعلا از ارز هایی پشتیبانی میشود که از نوع ERC20 باشند.
هر کسی که به شبکه عمومی اتریوم دسترسی داشته باشد، ممکن است از پروتکل Compound برای کسب سود و افزایش داراییهای رمزنگاری خود با دادن وام به دیگران بهره گیرد.
به عنوان مثال Opyn ، یک پلتفرم معاملات غیرمتمرکز مارجین است. این پروژه ادعا میکند که با اجرای یک سیستم کاملاً غیرمتمرکز به طور مداوم توکن های COMP ERC20 را برای شرکت کنندگان فعال خود توزیع میکند.
رمپ دی فای
یکی از بزرگترین اشکالات سرویس وام دهی غیر متمرکز Compound این است که فقط بر روی بلاکچین اتریوم است و نمیتواند وثیقهای غیر توکن های ERC20 ارائه کند. رمپ دی فای (Ramp DiFi) قصد دارد این مشکل را با جابجایی وجوه غیر ERC20 در استیبل کوین خود یعنی rUSD در شبکه Polkadot حل کند. که این را میتوان با USDT ، DAI یا تعدادی از ارزهای دیگر ترید یا بازخرید کرد.
به عبارت ساده تر ، رمپ بر جابجایی یک استیبل کوین به جای خود دارایی ها و اعطای آزادی بیشتر در نحوه استفاده کاربران از بازده استیکینگ توسط خود آنها تمرکز دارد. برای مثال اگر کاربری USDT داشته باشد ، مقدار rUSD یک مبادله ساده، یک به یک است.
همچنین رمپ برای وثیقه و یا وام دادن در برابر توکنهای ERC20 محدود است.
Stafi دیفای
Stafi (مخفف Staking Finance) به معنی امور مالی استیکینگ، یکی دیگر از پروتکلهای دیفای است که امیدوار است قفل نقدینگی استیک شده در پلتفرمها را باز کند. Stafi قصد دارد با استفاده از قراردادهای استیکینگ برای تبدیل به داراییهای قابل نقدشوندگی و قابل انتقال وهمچنین از نشانههای rToken خود برای محافظت در برابر نوسانات بازار در حالی که دارندگان آن هنوزهم در این حالت پاداش میگیرد استفاده کند.
توکن FIS یک توکن رایگان برای کمک و جلوگیری از سوء استفاده از سیستم و همچنین به عنوان هزینه تراکنش برای استفاده از سرویس است.
استفاده از Stafi می تواند هزینهها را به حداقل برساند. به عنوان مثال، تبادل یک توکن EOS به PolkaDot به عنوان wEOS ممکن است خوب به نظر برسد، اما یافتن افرادی برای پذیرش wEOS دشوار است. اگر نقدینگی کم باشد، ممکن است ارزش مشتقه آن بسیار تغییر کند و تجربه ای جذاب برای سرمایهگذاران ایجاد کند.
جابجایی داراییها میتواند مفید باشد، اما فقط در شرایطی که کسی بخواهد آن را تبادل کند و ارزش توکن بومی را بپذیرد. Stafi امیدوار است با استفاده از کیف پول فرانتیر (Frontier)، یک راه حل جامع دیفای که می تواند با اشکال مختلف کیف پول ادغام شود، رویکرد استیکینگ شناور را با کمک Stafi افزایش دهد.
آکالا دیفای (Acala DeFi)
شبکه آکالا قصد دارد نقدینگی را به داراییهای استیک شده بریزد و آنها را برای استفاده فوری در دسترس قرار دهد ، مانند Compound، Ramp و Stafi. آنچه آکالا را منحصر به فرد میکند این است که مردم میتوانند دارایی و پاداش استیک خود را هنگام دسترسی به نقدینگی برای وام، ترید مارجین و سایر خدمات دیفای تأمین کنند.
استیبل کوین آکالا (aUSD) یک ارز رمزپایه چند وثیقه با نرخ یک به یک، به دلار آمریکا است. aUSD توسط وثیقههایی از توکن های متعلق به شبکه های Polkadot ، بیت کوین یا اتریوم تولید میشود. آکالا متعلق به شبکه Polkadot است و با هر پروژه ای در شبکه Polkadot سازگار است.
همکاری آکالا با لامینار (Laminar) در موفقیت پروتکل استیکینگ شناور آنها نقش دارد. لامینار یک شرکت پروتکل دیفای با پشتیبانی VC است که در حال ایجاد یک بستر مالی باز با دسترسی بهتر به ابزارهای تجاری و ابزارهایی برای توسعهدهندگان برای ساخت راه حل های دیفای است.
صرافی لامینار با یک رابط کاربری ساده ارائه شده است که ترید و گرفتن وام در مقایسه با سایر پروتکلهای ذخیره استیکینگ شناور را آسانتر میکند. ویژگی های اضافی شامل ترید مارجین، ترید چندین دارایی به طور همزمان و چندین واحد نقدینگی به عنوان طرف های معامله برای سطوح مختلف مدیریت ریسک است.
شبکه دیفای KIRA
شبکه KIRA یک مدل جدید و هیجان انگیز در رقابت دیفای برای استفاده از سرمایههای انباشته و امکان دسترسی به بازار است. برنامه اصلی بلاکچین آن یک پروتکل تبادل میان زنجیرهای مقیاس پذیر با هدف اطمینان از نقدینگی در اکوسیستمهای میان زنجیرهای مانند Cosmos و Polkadot ساخته شده است.
استفاده Kira از پروتکل مبادله میان زنجیرهای (IXP) فناوری نسل بعدی است که برای ذخیره هر نوع دارایی دیجیتال طراحی شده است و در عین حال به کسب درآمد برای دارنگان خود می پردازد همچنین نقدینگی و توانایی ترید همه دارایی های موجود را حفظ میکند. Kira طرح جدیدی را به عنوان Multi Bonded Proof-of Stake (MBPoS) به کار می گیرد.
با اتصال چندین شبکه با توکن های بومی موجود ، Kira از دارندگان رمز ارز دعوت می کند تا دارایی های دیجیتال خود از جمله محصولات مشتق شده و NFT را مستقیماً در شبکه KIRA مورد بهره برداری قراردهند تا تجربه دیفای در سطح بعدی را ایجاد کنند.
Kira با پشتیبانی از چندین پروتکل بین زنجیره ای مانند Cosmos IBC و Polkadot XCMP ، خود را در بین دو برجسته ترین اکوسیستم میان زنجیره ای قرار میدهد تا دسترسی بازار همتا به همتا را برای هر دارایی دیجیتال فراهم کند.
آنچه Kira را از سایر پروژه ها متمایز میکند، رویکرد آن در استفاده از سرمایه در معرض خطر برای ایجاد یک محیط دیفای ویروسی است، بدون اینکه امنیت را به خطر بیندازد و موقعیت مناسبی مانند گواه اثبات سهام را که داراییهای بلاکچین های خارجی به آنها سپرده میشود، ایجاد کند.
شبکه KIRA با یک مکانیزم حلقه ای بازخورد مثبت ایجاد میکند که دارندگان ارزهای دیجیتال را برای به اشتراک گذاشتن دارایی های دیجیتالی با اشتراک پذیری از بلوک، با دادن پاداش آنها را تشویق میکند. این ، به نوبه خود ، نقدینگی پروتکل آی ایکس (IX) و فعالیت شبکه را افزایش میدهد، این انگیزههای بیشتری را برای گرفتن پاداش از طریق به اشتراک گذاری بلوکی ایجاد میکند که کاربران را بیش از پیش به حفظ نقدینگی ترقیب میکند و یک چرخه جدید از رشد اقتصادی ایجاد میکند.
تمام مکانیزمهای پیشنهادی Kira حتی بیشتر با مفهوم پیشنهادات اعتبارسنج اولیه شروع میشوند، جایی که سرمایهگذاران به جای اینکه داراییهای خود را خرج کنند ، آنها را فقط در “معدن میان زنجیرهای” توکنهای جدید نگه دارند، نقدینگی داراییهای استیک شده خود را حفظ خواهند کرد.
همچنین این نوع پروژه ها یک راه حل ایده آل برای سازمانهای غیرمتمرکز است که به دلیل ناکافی بودن منابع بانکی و وام در حوزه قضایی خود یا تمایل به ناشناس ماندن، خارج از ترتیبات مالی سنتی فعالیت میکنند.
Kira خود را به سیستم حاکمیت واگذار میکند تا ساختار خود، کنترل تمام جنبههای اقتصادی شبکه مانند نرخ بهره برای ذخیره ارزهای خارجی یا نرخ تورم را در آستانه های خاص به جای اجبار و اختراع قوانین خاص امکان پذیر میکند.