نشست رمزارزش در ایران: خیلی دور، خیلی نزدیک + گزارش اختصاصی

تفاوت رمزارز با رمزارزش، چالش‌های ساختاری و ابهامات حقوقی و رویکردهای مختلف حوزه کسب و کار با ارزهای رمزنگاری شده، از جمله موضوعات بحث و گفت‌وگو میان کارشناسان و صاحبنظران در این نشست بود.

قبل از هر چیز باید نیم نگاهی به عنوان این نشست بیندازیم. رمزارزش در واقع به عنوان یک برگردان فارسی برای واژه انگلیسی “Crypto Asset” در نظر گرفته شده است. اگرچه رمزارزش در نگاه اول تداعی کننده کلمه رمزارز یا کریپتوکارنسی به نظر می رسد، اما در واقع یک مفهوم چتری است که رمزارز یکی از زیر مجموعه های آن محسوب می شود. رمزارزش بازنمایی دیجیتال ارزش دارایی هاست.

در ابتدای این نشست رضا محمدی، مدیر عامل شرکت فناوری های هوشمند مالی امین، در مورد توکنایز کردن دارایی های دیجیتالی صحبت کرد:

دارایی های که در دنیای واقعی وجود دارند را می توانیم در ابعاد خیلی کوچکی تقسیم بکنیم، به طور مثال یک متر مربع از یک آپارتمان یا یک صدم گرم از طلا را می توان به لطف دفتر کل توزیع شده توکنایز کرد و گواهی های دیجیتالی صادر کرد و ایجاد مالکیت کنیم. با توکنایز کردن دارایی و فعال شدن دارایی های منجمد، فضایی جهت سرمایه گذاری های خرد در کشور ایجاد می کند. استفاده از رمزارزش بعنوان ابزارهای مالی موجب کاهش بحران خلق پول و جلوگیری از ورود مردم به چرخه معیوب خرید دلار می شود. در حال حاضر به دلیل اینکه یک دلار قیمت کمتری نسبت به طلا یا ملک و … دارد، تبدیل به اولین انتخاب برای سرمایه گذاری شده است. با توکنایز کردن دارایی ها می توانیم برای مردم بستری فراهم بکنیم که به طور مثال به جای دلار بر روی یک صدم گرم طلا سرمایه گذاری کنند.

در ادامه رضا قربانی، بنیان گذار شبکه راه پرداخت، هم در پاسخ به این پرسش که «متولی رمزارزش در ایران کدام نهاد است؟» نظر خود را این گونه بیان کرد:

موضوع رمزارزش‌ فراتر از بانک مرکزی و یک نهاد خاص است، خیلی نباید به دنبال اختلاف نظرهای بانک مرکزی و سازمان فناوری اطلاعات در بحث رمزارزها باشیم و بحث ما فراتر از بانک مرکزی و دولت است.

وی در ادامه صحبت هایش به کارکرد بانک مرکزی اشاره کرد و نظر خود را در ارتباط با استفاده از رمزارزش در ایران این گونه تصریح کرد:

بانک مرکزی در ساختاری که تعریف کردیم یک کارکرد دارد. این کارکرد حفظ ارزش پول ملی است. اگر از سال ۱۳۹۱ تا به امروز را نگاه بکنیم، ۳ هزار تومان سال ۱۳۹۱ معادل ۷۰۰ تومان سال ۱۳۹۸ است. به عبارت دیگر اگر بخواهیم همان ارزشی که سال 1391 با پول ملی داشتیم را الان به دست بیاوریم باید تقریبا ۴.۷ برابر پول خرج کنیم و مردم به این اتفاق گرانی می گویند. در واقع گران نشده، بانک مرکزی نتوانسته به وظیفه خودش عمل کند و ارزش پول ملی کاهش پیدا کرده است. اتفاقی که از سال ۱۳۵۰ هم رخ داده است. بانک مرکزی نتوانست به وظیفه خودش عمل بکند، در حال حاضر نگرانی بانک مرکزی این است که یک سیستم یا یک نظام مالی جایگزین بیاد و باعث بشود که ارزش پول ملی کاهش پیدا کند! با توجه به شرایطی که در کشور داریم، امتحان کردن یک سیستم یا نظام مالی جایگزین می تواند شرایط بهتری را برای کشور ایجاد کند. همچنین اگر به کارکردهای ارز نگاهی بیندازیم، ۳ تا کارکرد می توانیم برای آن در نظر بگیریم، ذخیره ارزش و انجام مبادله و واحد اندازه گیری. اگر کارکردهای ریال رو در نظر بگیریم، در حال حاضر ریال نه واحد اندازه گیری است و نه برای ذخیره ارزش از آن استفاده می شود. اگر الان بگیم ارزش این کالا ۳ هزار تومان است، باید حتما بگیم که مربوط به سال ۱۳۹۱ یا ۱۳۹۸ است. جالب اینجاست که در مورد بیت کوین که صحبت میکنیم، همیشه به این موضوع اشاره میشه که ارزش دلاری بیت کوین نوسانات زیادی دارد. ولی به این موضوع نگاه نمی کنیم که بیت کوین در ابتدا چقدر ارزش داشت و در حال حاضر حدود ۱۰ هزار دلار ارزش دارد.

رضا قربانی در ادامه به متن قانون پولی و بانکی کشور اشاره کرد:

یک ریال برابر یکصد و هشت هزار و پنجاه و پنج ده میلیونیم(۰.۰۱۰۸۰۵۵) گرم طلای خالص است. این قانون به معنای آن است که اگر هزار تومان به بانک مرکزی بدهید، بانک مرکزی موظف است که به شما ۱۰۸ گرم طلای خالص بدهد. ولی در حال حاضر اگر کسی با هزار تومان به بانک مرکزی مراجعه کند، طلایی دریافت نمیکند. باید در نظر داشته باشیم که بانک مرکزی، جایگاه الهی نیست. موضوع رمزارزش فراتر از بانک مرکزی و یک نهاد خاص است.

جواد جاویدنیا، معاون فضای مجازی دادستان کل کشور، هم در پاسخ به این سوال که چقدر در نهادی مانند دادستانی، تفکر دیجیتال وجود دارد ابراز کرد:

تحول دیجیتال در بسترهای حقوقی بسیار اهمیت دارد و ما در فضای کسب و کار دیجیتال به مراتب بیشتر از تولیدات سنتی در بخش مجوزها با مشکل مواجه هستیم. درباره رمزارزها جلسات مختلفی برگزار شده است تا انتقال اطلاعات میان ما و بخش‌های مربوطه اتفاق بیافتد.

در ادامه میثم حامدی، مدیر گروه بازارها و ابزارهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار، گفت:

به‌دلیل اینکه نهادهای حاکمیتی محصولی در این حوزه ندارند، آن را علی‌السویه می‌دانند. سازمان بورس بعنوان متولی اوراق بهادار سعی کرده آگاهی از موضوع رمزارزها را افزایش بدهد. ماهیت رمزارزها باید بیش از این‌ها شناسایی بشود. در هر حال در این خصوص مقاومت‌هایی می‌شود که ما هم نمی‌توانیم به آن بی‌توجه باشیم و وقتی بانک مرکزی در این بخش عقب گرد دارد، چه باید کرد؟

حامدی از شرکت‎های فعال در این حوزه هم درخواست کرد که کارشان را شروع بکنند و البته توصیه کرد از مقیاس کوچک استارت بزنند.

در ادامه رضا محمدی در بخشی از صحبت هایش اشاره کرد که اگر استارت آپ های ما مثل اسنپ و تپ سی منتظر قانون گذاری بودند تا بعد از آن فعالیت خود را آغاز بکنند، الان ما اسنپ و تپ سی نداشتیم. در حال حاضر هنوز قانون گذاری دقیقی برای این استارت آپ ها وجود ندارد و قانون گذار برای ایجاد چهارچوب فعالیتی در این حوزه با مسئولان اسنپ و تپ سی جلسات متعددی تشکیل دادند. به عبارتی قانونگذاری به کمک اسنپ و تپ سی در حال شکل گیری است.

در همین رابطه یکی از حاضران در نشست که در این حوزه فعالیت دارد، نظرش را در مورد صحبت های رضا محمدی بیان کرد:

تفاوت وب 2 و وب 3، بحث MVP و MVE است، MVP به معنای آن است که من می توانم از یک محصول کوچک (نمونه اولیه) شروع بکنم و یک محصولی را درست کنم و در نهایت در بازار عرضه کنم دقیقا کاری که اسنپ و تپ سی انجام دادند ولی در حوزه رمزارزش با بحث MVE مواجه هستیم که در واقع باید کار را از یک اکوسیستم اولیه شروع کنیم. برای ساخت اکوسیستم ما نیاز به قانون داریم و بدون قانون در عمل نمی توانیم این کار را شروع کنیم.

امیدواریم که هر چه زودتر شاهد قانون گذاری این حوزه در کشور باشیم تا بخش خصوصی هم بتواند با قدرت بیشتری در این حوزه ورود کند. قطعا برگزاری این نشست ها می تواند فضایی تعاملی بین مسئولین و فعالان این حوزه ایجاد بکند و فرایند قانون گذاری را تسریع بخشد.