صرافی ارز دیجیتال یک پلتفرم با فناوری سطح بالاست که در آن همه تراکنش‌های با استفاده از نرم‌افزار‌های نوین و راه‌حل‌های جدید آی تی انجام می‌گیرد. ظهور ارزهای دیجیتال باعث انقلابی در جهان ما شدند و ساختار اقتصادی آن را تغییر دادند. این تغییرات ساختاری به سیستم اقتصادی بین الملل انگیزه کافی برای ظهور و توسعه انواع جدیدی از فناوری‌های مبادله را داد. اما آیا این موارد کافی است؟ آگاهی به روانشناسی ترید (Trade Psychology) چه کمکی به ما میکند؟
بنابراین صرافی‌های ارز دیجیتال برای خرید و فروش و ترید ارزهای دیجیتال در سراسر جهان ایجاد شدند. هر یک از این صرافی‌ها تلاش می‌کنند تا رضایت مشتری را جلب کنند و امکان ترید راحت ارزهای دیجیتال را برای آنها مهیا کنند. امروزه ارزهای دیجیتال که اکثرا بر روی بلاک چین ایجاد می‌شوند، بسیار شایع شده‌اند و توجه همه را به خود جلب کرده‌اند. صرافی‌ها نیز در این راستا تمام سعی خود را می‌کنند که به فناوری‌های روز مجهز شوند. اما در عین حال و در میان این پیشرفت‌های فنی، روانشناسی ترید هم فراموش نشده است. یک ترید موفق ۷۰ درصد مبتنی بر روانشناسی است و تنها ۳۰ درصد مبتنی بر طرح و استراتژی فنی تریدر است.
ترید در یک صرافی ارز دیجیتال به انضباط و کنترل خود نیاز دارد. تریدر باید واکنش سریعی در برابر تغییرات نمودار و اخبار داشته باشد. ارزش ارزهای دیجیتال به عواملی مانند اعتبار بنیان‌گذاران، طرح‌های آینده و غیره بستگی دارد. اما قوانین ساده‌ای هم از منظر روانشناسی وجود دارند که باعث کاهش ریسک و به حداکثر رساندن سود خواهند شد. مشکلات روانشناسی زیادی برای مبتدیان در هنگام ترید وجود دارد که از جمله این مشکلات می‌توان به هیجان، ترس، طمع، بی علاقگی به یادگیری چیز‌های جدید، تجسم خیالی نتایج و غیره اشاره کرد.
احساسات و عواطف شدیدا تصمیم‌گیری را در ترید تحت تاثیر قرار می‌دهند. این موضوع همه جا و برای انواع تریدر‌ها مطرح است. احساسات و عواطف تنها مربوط به بازارهای سنتی نیست و در یک صرافی ارز دیجیتال هم موجود است. فرضا احساسی مانند هیجان ممکن است بعد از یک سلسله ترید موفق بر فرد تریدر غلبه کند و او را ترغیب به افزایش حجم معاملات کند. این فرد حتی ممکن است به سمت استراتژی‌های کوتاه مدت برود و استراتژی‌های بلند مدت را کاملا رها کند. نتیجه چنین اقداماتی معلوم است و در نهایت ضرر بسیاری را گریبان‌گیر فرد خواهد کرد.
استفاده از روانشناسی ترید برای ایجاد حد ضرر
درست است که ضرر بد است، اما گاهی اگر با ضرر کمی از ترید خارج شویم، بسیار بهتر از آن است که به بازگشت قیمت امیدوار باشیم و در نهایت متحمل ضرر بسیار زیادی شویم. در اینجا ترس از ضرر است که مانع پذیرش پوزیشن از جانب ما می‌شود و این ترس از تصمیم‌گیری درست جلوگیری میکند. طمع نقطه مقابل ترس است و باعث تصمیم‌گیری غلط می‌شود. طمع باعث می‌شود که موقعیت‌های خوبی را از دست دهیم و در نهایت با نتایج تاسف‌باری مواجه شویم. بی میلی به یادگیری چیز‌های جدید هم منجر به شکست می‌شود و یادگیری باید همیشه در زندگی ما جریان داشته باشد و مادام العمر باشد. همین یادگیری چیز‌های جدید است که منجر به حرفه‌ای شدن و پیشرفت ما می‌شود. خیال‌بافی و تجسم نتایج خیالی آفت دیگری است و باعث می‌شود که ما هر زمان که قیمت کمی به جهت مورد نظر ما متمایل شد، اقدام به ورود وجوه زیادی به جهان ارز دیجیتال کنیم که این بسیار خطرناک است و نتیجه‌ای جز ضرر نخواهد داشت.
همیشه متنوع‌سازی را در سرمایه‌گذاری رعایت کنید و تصویر روانشناسی خود را همواره حتی در زمان تنظیم الگوریتم‌ها و بات‌ها به یاد داشته باشید. توجه نکردن به موارد گفته شده به سرمایه و اعتبار شما آسیب خواهد رساند. برای انجام ترید موفق در فضای ارز دیجیتال هم باید به مانند دیگر بازار‌ها عمل کرد. در معاملات ارز دیجیتال هم باید مانند بازارهای دیگر در استراتژی خود موارد زیر را لحاظ کنید:
- بیش از ۱۰ درصد از واریزی خود ریسک نکنید.
- ریسک هر معامله باید ۵ درصد و یا کمتر باشد.
- معاملات سودآور را خیلی زود نبندید.
- ترید‌های ضرربخش را روی هم انباشته نکنید.
- گاهی سود‌های سریعی کسب می‌شود که نباید آنها را از دست داد.
- به روند احترام بگذارید.
- به دارایی‌های نقد توجه بیشتری کنید.
- قوانین ورود و خروج خود به ترید را تنظیم کنید و همواره به آنها پایبند باشید.
- یک استراتژی دراز مدت برای ترید به شما حداکثر سود را خواهد داد.
- اگر تجربه کافی ندارید، از اصول افزایش حجم معاملات و بیشتر کردن ریسک استفاده نکنید.
- اگر یک پوزیشن معاملاتی وارد ضرر شد، باید از وارد کردن حجم بیشتر به این معامله خودداری کرد.
در اینجا باید به استراتژی‌ها و شیوه ترید خود بیشتر فکر کنیم و سعی کنیم تغییراتی ایجاد کنیم که دفعات بعد توان پیش‌بینی بهتری داشته باشیم. وارد کردن حجم بیشتر به معاملات گرفتار ضرر، به احتمال زیاد ضرر ما را بیشتر خواهد کرد.
دو عامل برای موفقیت در بازار
واضح است که روانشناسی ترید هم در بازارهای سنتی و هم در بازار رمز ارزها تاثیرات زیادی بر عملکرد تریدر خواهد داشت. معامله در این بازار‌ها کار آسانی نیست و اگر مهارت کنترل خود و احساسات خود را نداشته باشیم، نتایج فاجعه‌باری ایجاد خواهند شد. به نظر من، موفقیت در این بازار‌ها به دو عامل اساسی و بنیادین بستگی دارد. عامل اول مربوط به حوزه فرمول‌بندی ایده ترید است و عامل دوم نیز مربوط به حوزه اعمال این فرمول است.
برای ایجاد فرمول ترید خود باید از تحلیل تکنیکال و بنیادین بهره بگیریم و نقاط ورود و خروج خود را مشخص کنیم. همچنین در ایجاد این فرمول باید اصول مدیریت سرمایه را لحاظ کنیم. این چیز‌ها را به راحتی می‌توان در عرض چند ماه و در یک دوره فشرده آموخت. بسیاری از تریدر‌ها در حوزه اعمال فرمول مشکل دارند و در اینجاست که روانشناسی وارد عمل می‌شود و باید توانایی برخورد با احساسات و روان خود را داشته باشیم. پذیرش شکست در اینجا نقطه شروع موفقیت است. با پذیرش شکست یا از ترید خارج می‌شویم و می‌فهمیم که ترید کار ما نیست و یا دوباره وارد ترید می‌شویم و تجربه بیشتری کسب می‌کنیم. اساس روانشناسی ترید که باعث موفقیت و جلوگیری از شکست می‌شود به صورت زیر است:
- تنها نبود کنترل خود، نظم و تمرکز بر فرآیند نیست که منجر به شکست می‌شود.
- کنترل خود، نظم و توانایی تمرکز برای رسیدن به موفقیت کافی نیست.
- تطبیق دادن خود با تغییرات برای موفقیت بسیار حیاتی است.
اهمیت توجه به تغییر
رویکرد‌های سنتی به نسبت روانشناسی ترید بسیار محدود هستند و تنها به ذکر نظم و کنترل خود می‌پردازند. ترید یک کسب و کار است، کسب و کاری که با ریسک زیادی عجین است. در همه کسب و کار‌ها به نظم و کنترل خود نیاز است. اما چیزی که نباید فراموش کرد، این است که نمی‌توان استراتژی ثابتی را برای موفقیت تعیین کرد و همواره آن را مورد استفاده قرار داد. برای موفقیت لازم است به تغییرات توجه کنیم و همواره در حال یادگیری و به روز رسانی استراتژی خود باشیم.
به روز بودن و تطبیق خود با تغییرات نکته مهمی است که هرگز نباید در جریان ترید فراموش کرد. زمانی که دسکتاپ رایج شد، شرکت‌های زیادی مشغول درست کردن آن بودند و با نظم و ترتیب زیادی کار خود را انجام می‌دادند. اما کم‌کم که اوضاع تغییر کرد و لپ تاپ رایج شد، این شرکت‌ها به این تغییر توجه نکردند و باز به درست کردن دسکتاپ ادامه دادند، این شرکت‌ها در نهایت در اثر عدم توجه به تغییر دچار ضرر‌های زیادی شدند. این مثال برای عرصه ترید هم کاربرد دارد. برخی از استراتژی‌ها در برخی از شرایط جواب می‌دهند و در شرایط دیگر جواب نمی‌دهند. گاهی بازار پرنوسان است و گاهی از شدت نوسانات کاسته می‌شود. طبیعتا اصولی که در یک بازار پرنوسان کاربرد دارند، در یک بازار آرام و کم نوسان آن کاربرد‌ها را نخواهند داشت.
سوالات متداول (FAQ)
- روانشناسی ترید چیست؟
عواطف، احساسات و هیجانات میتواند در زمان معامله روی تصمیمهای تریدر اثر بگذارد و روانشناسی ترید به مسائلی میپردازد که از این امر جلوگیری میکند. - اصول مهم روانشناسی ترید چیست؟
کنترل خود، نظم و توانایی تمرکز و تطبیق دادن خود با تغییرات از اصول مهم روانشناسی ترید هستند.
کلام آخر
روانشناسی ترید باعث آمادگی فرد در برابر ریسک می‌شود. ترید محصول تحلیل، مدیریت سرمایه و روانشناسی است. روانشناسی رفتار بشر منبعی برای درک جریانات در بازار است. احساسات و عواطف در همه افراد وجود دارند و بر تصمیم‌گیری‌های آنها قطعا تاثیر می‌گذارند. از این دانش روانشناسی باید برای رسیدن به موفقیت استفاده کرد. در کنار روانشناسی فردی باید به روانشناسی جمعی هم توجه کرد و باید دید که احساسات عموم در مورد بازار چگونه است، طبیعتا این احساسات بر تصمیم‌گذاری‌ها و جریان بازار بی تاثیر نخواهند بود.
روانشناسی ترید به نظر چیز ساده‌ای می‌رسد، اما در واقع مهمترین عنصر در معاملات است و این کنترل و تنظیم خود را کمتر کسی دارد. یک تریدر موفق نه تنها به نسبت تغییرات نمودار و اخبار و حوادث بی توجه نیست، بلکه به روانشناسی خود و روانشناسی جمعی نیز بسیار توجه میکند و زمانی که نمودار ضرورت انجام اقدامات خاصی را نشان می‌دهد، فورا و بدون توجه به احساسات خود اقدام میکند. تریدر موفق در اینجا دیگر اقدام به خیال‌بافی نمی‌کند و بعدا نیز حسرت چیزی را نخواهد خورد.
قیمتی که برای یک دارایی در داخل یک صرافی تعیین می‌شود، قیمتی موقت است که خرید و فروش و نوسانات بازار آن را تعیین میکند. قیمت این دارایی تحت تاثیر روانشناسی افراد فعال در آن بازار تعیین می‌شود. تحلیل روانشناسی بازار فرآیندی کمی نیست، بلکه در واقع فرآیندی کیفی است. برای موفقیت در ترید همواره باید به یاد داشته باشیم که مهمترین ابزاری که در اختیار ما است، کامپیوتر و یا نمودار و ابزار‌های کسب اطلاعات نیست؛ مهمترین ابزار خود ما هستیم و باید تشخیص دهیم که آیا آمادگی لازم برای ترید را داریم یا نه؟ نظر شما چیست؟ آیا شما آمادگی لازم برای معاملات در بازار ارز دیجیتال را دارید؟ تجارب و نظرات خود را حتما با ما در میان بگذارید.
