با وجود سودآوری پلتفرم‌های دیفای (Defi) برای کاربران، به نظر می‌رسد که ورود به این عرصه به شدت جذاب باشد. اما نحوه ورود به این عرصه چگونه است؟
در سال ۲۰۲۰، به دلیل بحران اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا، سیستم مالی جهان با مشکلات زیادی مواجه شده است. مقامات کشورهای بزرگ، سیاست‌های اقتصادی تسهیل کمی را اعمال کرده‌اند که منجر به کاهش ارزش ارزهای سنتی یا به اصطلاح ارزهای فیات و از دست رفتن اعتماد عمومی به آنها شده است. همزمان، سودآوری سپرده‌های بانکی نیز به کمترین سطح خود کاهش یافته است. در این بین، جایگزین‌هایی برای بانک‌های سنتی در حال کسب محبوبیت بیشتر هستند. از بین این جایگزین‌ها می توان به محصولات دیفای (امور مالی غیرمتمرکز) نظیر صرافی‌های ارزهای دیجیتال، کیف پول‌ها و سرویس‌های وامدهی، معاملات و سپرده‌گذاری اشاره کرد. مزیت و برتری این محصولات، نرخ سود بالای آنها است که می‌تواند طی چند ماه، سود بسیار زیاد را برای دارندگان به همراه داشته باشد. این افراد هم‌چنین می‌توانند وام‌های سریعی دریافت کنند که به هیچگونه سند و مدرک و تأییدیه‌های احراز هویت نیاز ندارند.
اگرچه تقاضا برای محصولات دیفای به طور چشمگیری در حال رشد است، اما کاربران کم تجربه یا بی تجربه ممکن است در زمینه شناخت و آشنایی با راهکارهای غیرمتمرکز با دشواری‌هایی مواجه باشند. تحلیلی که بر روی سرویس‌های وامدهی دیفای موجود در بازار انجام شده است، دشواری‌هایی که کاربران مبتدی ممکن است با آنها مواجه شوند و قابل دسترسی بودن دیفای را نشان می‌دهد.
پلتفرم MakerDAO: معامله کنید، وام بگیرید و پس‌انداز کنید
پلتفرم MakerDAO قدیمی‌ترین سرویس غیرمتمرکز بازار است. این پلتفرم به کاربران خود امکان می‌دهد تا با استفاده از استیبل کوین اصلی این پلتفرم به اسم دای (Dai) که دارای پشتوانه دلار است، وام دریافت کنند، به انجام معاملات بپردازند و سود کسب کنند. MakerDAO یادآور بانک‌ها است، زیرا وام‌هایی به صورت ارزهای دیجیتال ارائه می‌دهد اما نیازی به سند و مدرک، استعلام یا سابقه اعتباری خوب ندارد. کاربران می‌توانند پس‌اندازهای خود را به صورت اتر (ETH) یا هرکدام از ۱۰ ارز دیجیتال مورد قبول این پلتفرم وثیقه بگذارند و مقدار مشخصی استیل کوین دای دریافت کنند.
پس از ارائه وام، می‌توان از توکن‌ها به هر صورتی استفاده کرد، هرچند در اکثر مواقع به صورت سرمایه‌گذاری استفاده می‌شود. به منظور بازپرداخت وام، افراد باید همان مقداری که توکن دای دریافت کرده‌اند به علاوه سود اندکی برگردانند. اگر طی این دوره، قیمت اتر افزایش یابد، کاربران سود دریافت می‌کنند زیرا ارزش دلاری وثیقه اتر آنها افزایش یافته است.
نحوه دریافت وام از MakerDAO چگونه است؟ به منظور دریافت وام، کاربران باید کیف پول ارز دیجیتال متامسک (MetaMask)، لجر (Ledger)، کوین‌بیس (Coinbase)، ترزور (Trezor)، والت کانکت (WalletConnect) یا D’cent و حداقل موجودی ۴۰ دلار داشته باشند. اما مقدار وثیقه همواره باید ۱۵۰ درصد وام باشد. این موضوع بدان معنا است نمی‌توان بیش از ۶۶ درصد وثیقه وام دریافت کرد. به عبارت ساده‌تر، دریافت‌کننده وام به ازای یک دلار سپرده‌گذاری می‌تواند ۶۶ سنت وام دریافت کند.
به طور کل، این پلتفرم نحوه استفاده آسانی دارد، هرچند جستجو برای ابزار موردنظر و صحیح ممکن است کمی چالش‌برانگیز باشد، زیرا رابط کاربری دائما کاربر را به صفحات دیگر هدایت می‌کند. برای مثال، سرویس‌های این پلتفرم در برنامه غیرمتمرکز Oasis قرار دارد، در حالی که نرخ سود سپرده‌گذاری فقط پس از متصل شدن کیف پول و ثبت تراکنش قابل مشاهده است.
کاربرد این پلتفرم با مشکلاتی مواجه است زیرا فقط دو کوین برای واریز و سپرده‌گذاری موجود است: دای و اتر. به غیر از این موضوع، MakerDAO برای کاربرانی که تجربه کار با صرافی‌های ارزهای دیجیتال را دارند بسیار آشنا و ساده است.
پلتفرم Aave: وام‌های سریع بدون وثیقه
پلتفرم Aave به کاربران امکان می‌دهد تا به ازای ارائه وثیقه ارز دیجیتال، وام دریافت کنند. رابط کاربری این پلتفرم کاربرپسندتر است و وبسایت آن نیز ساده و مشخص است و از بیش از ۱۰ کیف پول پشتیبانی می‌کند.
پلتفرم Aave از ۱۹ ارز دیجیتال پشتیبانی می‌کند و وام‌های سریع (Flash Loan) بدون وثیقه ارائه می‌دهد، اما وام همراه با سود باید در همان بلاک برگردانده شود. این ویژگی فقط برای افراد حرفه‌ای و باتجربه در زمینه آربیتراژ در دسترس است که می‌دانند چگونه از اختلاف قیمت ارزهای دیجیتال در صرافی‌های مختلف سود کسب کنند.
به نظر نمی‌رسد وام‌های با وثیقه جذابیت وام‌های سریع را داشته باشند زیرا فقط می‌توان ۵۰ الی ۷۵ درصد وثیقه را وام دریافت کرد که ۲ الی ۴ برابر کمتر از نسبت ارائه‌شده توسط سایر برنامه‌های وامدهی دیفای است.
هرچند کاربران Aave می‌توانند انتخاب کنند که نرخ سود وام آنها ثابت باشد یا متغیر. نرخ سود ثابت در کوتاه‌مدت تغییر نمی‌کند اما در بلندمدت بر اساس شرایط بازار ممکن است تغییر کند. نرخ سود متغیر بر اساس عرضه و تقاضای موجود در پلتفرم Aave است. نرخ سود ثابت برای برنامه‌ریزی پرداخت سود و نرخ سود متغیر برای مدیریت سود مناسب است، زیرا تغییر نرخ سود می‌تواند تاثیر چشمگیری بر شرایط وام داشته باشد. تغییر بین این دو نوع پرداخت سود یک رویکرد موثر و کارآمد برای برنامه‌ریزی مالی است.
هیچگونه بازه زمانی ثابت برای بازپرداخت وام وجود ندارد، اما تاخیر در پرداخت قسط وام منکر به افزایش سود و در آخر نقدشدن وضعیت معاملاتی یا فروش وثیقه خواهد شد. بنابراین، نظارت بر حداکثر زمان دیرکرد پرداخت اقساط بسیار مهم است. هم‌چنین می‌توان سرمایه‌های سپرده‌گذاری شده را بر اساس تقاضا برداشت کرد یا به وثیقه وام انتقال داد.
پلتفرم Aave شرایطی را برای کسب سود از سپرده‌گذاری‌ها ارائه می‌دهد. این ویژگی از ۲۰ ارز دیجیتال پشتیبانی می‌کند و نرخ سود بالای آن باعث می‌شود که پلتفرم Aave به یک گزینه جذاب برای طیف گسترده‌ای از کاربران تبدیل شود. برای مثال، نرخ سود سالانه توکن BAT تا ۴۰ درصد است، در حالی که نرخ سود بانک‌های آمریکایی یک درصد است.
پلتفرم Aave پیرو فلسفه ارائه انتخاب به کاربران نه تنها از لحاظ محصولات، بلکه از نظر تعامل با مخاطبان خود است، به طوری که کانال دیسکورد Aave به ۱۱ زبان و با پشتیبانی فنی در دسترس کاربران است.
پلتفرم کامپوند: هنگامی که اسم پلتفرم گویای همه چیز است
پلتفرم کامپوند (Compound) به کاربران خود در ازای ارائه وام و دریافت وام، پاداش می‌دهد. برای استفاده هرچه بیشتر از این پلتفرم، کاربران اغلب سپرده‌گذاری می‌کنند، سپس وام دریافت کرده و آن وام را نیز مجددا سپرده‌گذاری می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود که کامپوند به بزرگترین پروژه دیفای از لحاظ تنوع و تعداد ارزهای دیجیتال تحت مدیریت تبدیل شود.
کامپوند پس از آنکه شروع به پاداش دادن به وام‌دهندگان و وام‌گیرندگان با توکن COMP کرد مجددا احیا شد. این اقدام کامپوند باعث شد یلد فارمینگ (Yield Farming) در این پلتفرم محبوب شود و وام گرفتن به امری سودآور تبدیل شود، زیرا توکن‌های COMP دریافت شده می‌تواند بر اساس بعضی از شرایط بازار، تمام سود وام را پوشش دهد و سود حاصل از رشد قیمت توکن باعث پرداخت سود می‌شود. به طور خلاصه، وام‌گیرندگان فقط مقدار وام دریافت‌شده را پرداخت می‌کنند.
علیرغم آنکه این پلتفرم فقط از ۷ ارز دیجیتال پشتیبانی می‌کند، اما رابط کاربری آن کاملا شفاف است، به طوری که پنل‌های وامدهی و سپرده‌گذاری در یک صفحه قرار دارند. کاربران می‌توانند در آزاری تمام کوین‌های وثیقه‌گذاری شده، به غیر از تتر وام دریافت کنند.
تفاوتی که کامپوند با رقبای خود دارد در این موضوع است که میزبان پروژه‌های بسیار زیادی از توسعه‌دهندگان شخص ثالث است. پروژه‌هایی نظیر Instadapp و TokenSets که باعث ورود نقدینگی می‌شوند. اما نرخ سود سالانه کم از سپرده‌گذاری‌ها که حداکثر ۱۲.۴۲ درصد است باعث کاهش ارزش این پلتفرم می‌شود. بعضی از محدودیت‌ها نیز ممکن است بر روی وام‌ها اعمال شود.
برخلاف Aave، کاربران کامپوند به سختی می‌توانند پاسخ پرسش‌های خود را از اعضای جامعه دریافت کنند، زیرا این پلتفرم هیچگونه خدمات پشتیبانی ندارد.
پلتفرم Instadapp: ارائه ریفایننس به عرصه دیفای
پلتفرم Instadapp یک کیف پول است که به کاربران امکان می‌دهد تا بر اساس قراردادهای هوشمند به دریافت وام، معاملات مارجین، تبادل و کسب سود بپردازند. هرچند، این پلتفرم فقط خدمات معاملات ارزهای دیجیتال را ارائه می‌دهد و کاربران باید از خدمات پلتفرم‌های MakerDAO، کامپوند، Aave یا Curve برای دریافت وام یا سپرده‌گذاری استفاده کنند.
علیرغم این موضوع، Instadapp یک رابط کاربری کامل ارائه می‌دهد که شامل ویژگی‌های مختلفی است. در میان این ویژگی‌ها، قابلیت ریفایننس کردن بدهی از کامپوند به MakerDAO قرار دارد. ریفایننس کردن به معنای انجام امور مالی بین پلتفرم‌های مختلف است. کاربران می‌توانند در ۳ مرحله به دریافت وام یا سپرده‌گذاری بپردازند. این مراحل در قسمت‌های قبلی توضیح داده شده است که شامل ثبت نام در یکی از کیف پول‌ها، ارسال تاییدیه تراکنش و انجام معامله است.
نکته خاصی درباره خدمات امور مشتریان در Instadapp وجود ندارد. خدمات امور مشتریان در دیسکورد پس از چند ساعت پاسخگوی کاربران هستند و بخش پرسش و پاسخ نیز کاملا بی‌فایده است.
پلتفرم Yearn.finance: مجموعه‌ای قوی از محصولات
پلتفرم Yearn.finance ترکیب‌کننده پلتفرم‌های اعتباری و یلد فارمینگ نظیر Aave، کامپوند، DyDx و Fulcrum است که به صورت خودکار، تعادلی بهینه برای کسب حداکثر سود ایجاد می‌کند. هرچند، برخلاف Instadapp، این پلتفرم دارای توکن مختص به خود است که برای به صورت دوره‌ای سرمایه کاربران را طوری تنظیم می‌کند تا سودآورترین سرویس وامدهی انتخاب شود.
ویژگی مخصوصی که در Yearn.finance وجود دارد این است که کاربران برای استفاده از خدمات و سرویس‌های این پلتفرم، توکن YFI پاداش دریافت می‌کنند. توکن YFI فقط به کاربرانی توزیع می‌شود که با استفاده از yToken به ارائه نقدینگی می‌پردازند. با وجود توکن YFI، این پروژه در صدد صدور غیرمتمرکزترین ارز دیجیتال است که دارای هیچگونه پیش استخراج، پیش فروش یا توزیع توکن به تیم توسعه‌دهنده نیست و تمام تغییرات از طریق پیشنهادات آنلاین و رای دارندگان توکن YFI انجام می‌شود.
پلتفرم Yearn.finance دارای مجموعه‌ای قوی از محصولات است که به صورت سرویس‌های ترکیبی All-in-one برای معاملات، وامدهی و حتی بیمه ارزهای دیجیتال استفاده می‌شود. Yearn.finance بیمه سپرده‌گذاری در مقابل شرایط پیش‌بینی نشده نظیر نوسان قیمت یا هک شدن پلتفرم ارائه می‌دهد.
نقطه ضعف Yearn.finance این است که توضیح ضعیفی از محصولات خود ارائه می‌دهد و کاربران اغلب مجبور می‌شوند به کانال دیسکورد یا جامعه تلگرامی این پلتفرم مراجعه کنند تا پاسخ پرسش‌های خود را دریافت کنند. اکثر محصولات اکوسیستم Yearn.finance در مرحله آزمایشی بتا قرار دارند و در حالت شبکه آزمایشی فعالیت می‌کنند. این موضوع به ثبات کم ارائه خدمات، لگ و تاخیر زیاد در بارگذاری صفحات و ریست شدن تاییدیه کیف پول منجر می‌شود.
پلتفرم dForce: چیزی که تو را نکشد، تو را قویتر می‌کند
علیرغم آنکه پلتفرم dForce در ماه آوریل هک شد، اما توانست خود را بازیابی کند و به یکی از پروژه‌های برتر دیفای تبدیل شود. پلتفرم dForce خود را به عنوان ماتریس شبکه‌ای از پروتکل‌های مالی تعامل‌پذیر در سطح نقدینگی و دارایی معرفی می‌کند که با توکن خود به اسم DF با یکدیگر در ارتباط هستند.
کاربران با استفاده از این توکن می‌توانند به صورت یکپارچه در چندین پروتکل دیفای حضور داشته باشند تا بدون تغییر پلتفرم یا توکن خود به کسب سود بپردازند. رابط کاربری این پلتفرم بسیار پیچیده است و برای کاربران مبتدی مناسب نیست.
یکی از نکات مثبت و برتری پلتفرم dForce، پشتیبانی از استخرهای استیکینگ است، هرچند فقط از ۷ ارز دیجیتال و ۱۱ کیف پول پشتیبانی می‌شود. اگرچه عدم وجود محصولات وامدهی می‌تواند برای این پلتفرم یک نقطه ضعف محسوب شود اما این موضوع، تجربه کاربری آن را تحت شعاع قرار نمی‌دهد و ۳۳ میلیون دلار سرمایه‌ای که در این پلتفرم مسدود شده است گواه این مدعا است. هرچند، شناخت نحوه عملکرد این سیستم می‌تواند برای مبتدیان دشوار باشد، زیرا dForce در تمام جوانب نظیر رابط کاربری، واژگان استفاده شده و معماری سایت این پلتفرم تفاوت‌های بسیار زیادی با رقبای خود دارد.
