دیفای در خطر نابودی است؛ چه اصلاحاتی مانع این اتفاق می‌شوند؟

دیفای یک واژه­‌ عمومی است که به تمام فعالیت‌ها و محصولات اقتصادی مبتنی بر بلاکچین و برنامه‌های غیرمتمرکز اطلاق می‌شود. در سال جاری حوزه DeFi بسیار مورد توجه قرار گرفته است. اما این حوزه در خطر نابودی و آسیب جدی است. تغییرات و اصلاحاتی لازم است تا جلوی این اتفاق گرفته شود.

هدف دیفای تغییر و حتی دگرگون ساختن حوزه­ مدیریت مالی سنتی با محصولات غیرمتمرکز است که مالکیت و اداره­ آن توسط خود کاربران صورت می‌­گیرد. محصولات دیفای، برخلاف حوزه­ مدیریت مالی سنتی، مستقیما به گروه‌های توسعه‌دهنده و نظرات و ایده‌های آینده­‌نگرانه ­آن­ها متکی است. از این لحاظ، امور مالی غیرمتمرکز قصد دارد دموکراسی را در حوزه­ مدیریت مالی پیاده کند؛ به این ترتیب که به کاربران اجازه می‌­دهد مستقیما مسئول سبد پورتفوی خود باشند. با این امکان که نه تنها بین محصولات در حال رقابت انتخاب کنند، بلکه اگر دوست داشته باشند محصولات خود را بسازند.

تهدیداتی که در حوزه دیفای وجود دارد

به عنوان یک واژه، دیفای گستره­‌ای از محصولات را در بر می‌­گیرد. اصطلاح “حوزه­ مدیریت مالی غیرمتمرکز” یک واژه­‌ی عمومی است که می‌­تواند به کیف پول، بازارهای پیش ­بینی، بازارهای معاملاتی، وام ­دهی، توکنیزه کردن دارایی یا قرض گرفتن و قرض دادن اطلاق شود. اگرچه، این اصطلاح عموما برای توصیف محصولات حوزه صرافی غیر متمرکز، مدیریت مالی، تعامل­ پذیری یا محصولات استیبل­‌کوین به کار می­ رود.

از اواخر سال ۲۰۱۹، روند بازار پروژه‌های DeFi دوره­ رشد اولیه و انفجاری را نشان می­‌دهد، که بر خلاف Dex‌ها یا صرافی­‌های غیرمتمرکز، پیشروترین در معرفی توکن­‌های جدید به بازار است. Dexها، تحت کنترل حوزه­ خرده فروشی، اذهان مخاطبین را به خود جلب کرده و شاهد رشد انفجاری بوده­‌اند. اگرچه، هنوز این مفهوم کارایی موردی خود را در معنای وسیع‌­تر ثابت نکرده، چراکه dexها معمولا برای خدمت­‌‌رسانی به سرمایه­‌گذاران نوپا پدید آمده‌­اند، نه در جهت رشد پایدار مبادلات دارایی ­های تثبیت شده. با گذشت زمان، احتمال دارد که dex‌ها از رشد چرخه ­ای عبور کرده و به تولید فراوان برسند.

استیکینگ به عنوان راه جایگزینی برای دریافت سود در ازای نگهداری یک توکن پدیده آمده است، خصوصا در پلتفرم­‌هایی که هدف آن­ها بالابردن سرعت تراکنش و استک­ های تکنولوژی برای خدمت­ رسانی به بازاراست. چیزی که خلاف محدودیت ­هایی است که در بلاک ­چین ­های گواه اثبات کار وجود دارد. این مکانیزم محرک(انگیزشی)، به علاوه­ خطر مضاعف حوزه­ مدیریت مالی غیرمتمرکز، می‌‌تواند برای کاربرانی که از تکنولوژی ­های جدید استقبال می­ کنند جذاب باشد. با بلوغ تکنولوژی، استیکینگ می‌­تواند لایه­ زیرساختی لازم برای تحریک محصولات حوزه­ مدیریت مالی غیرمتمرکز را در کل تامین نماید.

تعامل­ پذیری (Interoperability) شامل اوراکل ­ها و بلاکچین ­هایی است که حول محور تکنولوژی ساخته شده ­اند.اوراکل­ ها، با ایفای نقش مکانیزم برای تبادل امن داده­ ها بین زنجیره ­های گسسته، مکانیزم ­هایی ارائه می­ دهند که بتوان ارزش را بین بلاک­چین ­ها انتقال داد. تعامل ­پذیری راهی است برای اتصال جزایر ارزش برای تشکیل یک شبکه که در آینده می‌‌تواند راه را برای به ­وجود آمدن “اینترنت ارزش” هموار سازد.

رشد قیمت توکن‌های دیفای

لینک (LINK) پبشرو در بازار اوراکل است. این محصول، براساس داده ­های on-chain(بلاکچینی) آن­‌ها، راه ساده و یک­پارچه‌­ای را برای انتقال ارزش میان بلاکچین­‌های گسسته ارائه می‌­دهد. این کوین از کشف قیمت اولیه و بازار گاوی یک ساله و به دنبال آن برگشت قیمت و بازار خرسی کوتاه مدت عبور کرده است. اگر قیمت در اواخر سال ۲۰۲۰ و اوایل ۲۰۲۱ به خوبی تثبیت شود، ممکن است طی اواخر سال ۲۰۲۱ و اوایل سال ۲۰۲۴ به بازار گاوی جدیدی نزدیک شود.

• بند (BAND) که در بازار اوراکل دست پایین را دارد به عنوان رقیبی برای لینک ظاهر شد. درحالیکه در دراز مدت داده­‌ی قطعی در رابطه با عملکرد توکن وجود ندارد، مبنای آن وحجم معاملات، نشان دهنده ­ی کشف قیمت احتمالی در سه ماهه­ اول و دوم سال ۲۰۲۱ است.
• یرن فایننس (yearn.finance) یک yield aggregator دیفای است که در اتریوم بلاک­چین اجرا می­ شود. یرن یک سوئیت از محصولات yield aggregation ارائه می ­کند:
• ارن (Earn) برای بیشینه سازی yield، به DYDX، کامپاند و آوی (Aave and Compound)، مدیریت yield خودکار ارائه می­ دهد.
• زپ (ZAP) با استفاده از استخرهای کرو (Curve pools) دارایی ­های پایه، ذخایر مالی برای صرفه ­جویی درهزینه­ کارمزدهای گس را تامین می­ کند.
• والت­ها (Vaults) استراتژی ­های معاملات الگوریتمی برای yield farming هستند.
• وای فو ($YFI (wai-fu)) توکنی است برای Yearn Finance با موجودی کل ۳۰۰۰۰.

یرن، $YFI  را اینگونه تعریف می­ کند:

در تلاشی مضاعف برای رها کردن این کنترل (بیشتر به این دلیل که ما تنبل هستیم و نمی­ خواهیم این کار را بکنیم)، YFI را آزاد کردیم، توکن کاملاٌ بی ارزشی با موجودی ۰. دوباره تکرار می ­کنیم، ارزش مالی آن ۰ است. هیچ  پیش استخراجی وجود ندارد، هیچ فروشی در کار نیست، نه شما نمی‌­توانید آن را بخرید، نه در uniswap موجود نخواهد بود و نه هیچ حراجی وجود نخواهد داشت. ما هیچ یک از این موارد را در اختیار نداریم.

وقتیکه شما $YFI خود را سرمایه گذاری می‌کنید تا در تصمیم گیری‌های شبکه حق رای داشته باشید، درصدی کارمزد بدست می‌­آورید که از محصولات گوناگون Yearn Finance مانند Vaults انباشته شده است.

از سرآغاز ورود به بازار، YFI شاهد رشد انفجاری بوده است. به بالاترین حد خود، ۴۰۰۰۰ دلار رسیده و یک الگوی تثبیتی بین ۲۰۰۰۰ دلار و ۲۵۰۰۰ دلار تشکیل داده و دارای یک الگوی برگشتی واضح W است. این نشان دهنده ­ رشد سریع در ارزش است. چشم ­انداز دورتر نشان می‌­دهد که منحنی قیمت طی سال ۲۰۲۱ به سمت تثبیت سوق دارد، با احتمال کف قیمتی حدود ۱۰۰۰۰ دلار و رشد رو به بالا در حدود ۱۰۰۰۰۰ دلار یا بالاتر، در سال ۲۰۲۳.

کامپوند (Compound) لایه­‌ی زیرساختی لازم برای مدیریت مالی ترکیبی (کامپوند) را فراهم می‌­کند. این پروتکل بازاری را اداره می­ کند که در آن کاربر اجازه دارد دارایی ­ها را از سایر کاربرانی که نقدینگی را فراهم می­ آورند قرض بگیرد، برداشت کند و بهشان پس بدهد. کامپوند به عنوان اولین پروتکل غیرمتمرکز در میان پروتکل ­های هم نوع خود، توانسته طرفداران زیادی جمع کند.

به نظر می‌­رسد کامپوند بعد از جهش ابتدایی در حال ساخت الگوی بازگشتی W بزرگ است و به سمت کشف قیمت در سه ماهه ­ی اول و دوم سال ۲۰۲۱ حرکت می­ کند.

UNI  توکنی است که صرافی غیرمتمرکز Uniswap را به ­وجود آورده است. این پلتفرم به وضوح در معرفی پروژه­‌های جدید به بازار، نقشی پیشرو داشته که در غیر این صورت می­ توانست به پروژه ­های ICO یا IEO متعهد باشد. این روش به پروژه ­های قانونی یک گزینه ارزان­ تر برای ورود به بازار vetted market ارائه می­ کند. اما از سوی دیگر، پروژه­‌های با کیفیت پایین نیز می‌­توانند از طریق این صرافی و به همین روش وارد بازار شوند. با این وجود، این پلتفرم شاهد موفقیت حاصل از محبوبیت بازار خرده فروشی بوده است.

بعد از آزادسازی اولیه، توکن با افزایش قیمت روبرو شد، اما پس از آن رو به ثبات رفت. اگرچه داده‌­های مختص توکن بسیار اندک ‌اند، ولی شاخص ­های معاملاتی رشد پیوسته ­ای را نشان می‌­دهند که در اوایل ماه سپتامبر به اوج خود رسیده و در ادامه تثبیت قیمت را در پی داشت. این امر نشان دهنده ­ی کشف قیمت در سه ماهه­‌ی اول و دوم ۲۰۲۱ است.

کرو فایننس یک صرافی غیرمتمرکز مخصوص استیبل‌­کوین است، جاییکه شرکت‌­کنندگان از طریق قرارداد هوشمند می‌­توانند دارایی‌های دیجیتال را معامله کنند. به توکن گاورننس آن،CRV می­‌گویند. کرو با ارائه خدمات معاملاتی از طریق مبادلات (swaps) نقش بسزایی در رونق این حوزه ایفا می­‌کند. این امر در تئوری باعث ایجاد کارمزدهای رقابتی می‌­شود.

قیمت این توکن بعد از عرضه شکسته شد و اکنون روند سقوط به کف قیمتی و بازگشت از آن را طی می‌‌کند. این موضوع بخاطر فروش توکن توسط کاربران اولیه ‌ آن در بازار خرده فروشی است. هنوز اطلاعات زیادی در مورد این توکن در دست نیست، اما با تثبیت حجم معاملاتی، این شاخص نشان دهنده‌‌ کشف قیمت احتمالی طی سه ماهه اول و دوم سال ۲۰۲۱ است.

توکن جنجالی حوزه دیفای

پلتفرم BZX Protocol نوید ایجاد یک بازار غیرمتمرکز برای وام‌ها و تعهدات را می‌دهد. این پلتفرم برای وام‌هایی که زمان بازپرداخت مشخصی ندارند، نرخ بهره‌ی ثابت همراه با امکان معاملات مارجین فراهم کرده و دائما محصولات و خدمات جدید ارائه می‌کند. ارزش توکن‌های ایردراپ شده‌ی این پلتفرم در مقایسه با Uniswap حدود یک پنجم بود. محصولاتی که در حال حاضر روی آن فعال هستند شامل Torque Loans (برای وام گرفتن و وام دهی) و Fulcrum Network (برای سرمایه گذاری روی توکن‌های گاورننس) می‌باشند.

این توکن از زمان معرفی به بازار، یک افزایش قیمت اولیه و بازگشت به میانگین قیمتی را تجربه کرد و در حال حاضر، روند رسیدن به پایین ترین قیمت و بازگشت از آن را طی می‌کند. با این که هیچ داده‌ای برای ارائه‌ی بازخورد در مورد ظرفیت‌های این توکن وجود ندارد، مبنای آن قانونی و درست به نظر می‌رسد و قراردادهای مربوط به آن حسابرسی شده‌اند. این پلتفرم هنوز هم ریسک بالا و فرصت سود بالایی دارد.

Money Legos یک چارچوب منبع باز است که محصولات بازار مالی غیرمتمرکز را در دسته‌های مختلف با یکدیگر ترکیب می‌کند. ایده‌ی این نوآوری از آنجا نشات گرفته که حدود ۲۰۰ ابزار و محصول شناخته شده در بازار غیرمتمرکز وجود دارند، اما به تنهایی استفاده‌ چندانی از آنها نمی‌شود. با این وجود، کنار هم قرار دادن آنها و ایجاد محصولات ساختارمند، فرصت‌های جدید و امکان میلیون‌ها ترکیب مختلف را فراهم می‌نماید.

در حال حاضر، این کد از محصولات زیر پشتیبانی می‌کند:

MakerDAO یک پلتفرم استیبل کوین غیرمتمرکز است که استاندارد توکن DAI را به وجود آورده است. استاندارد DAI توسط صدها برنامه به عنوان زیربنایی برای به وجود آوردن سرویس‌های غیرمتمرکز اتخاد شده است. DAI به دلیل متن باز بودن قرار است مثل سهام، ارزها و شاخص‌ها به زیربنایی برای سرویس‌های دیجیتالی آینده تبدیل شود.

همانطور که قبلا اشاره شد، Compound یک لایه‌ زیرساختی برای محصولات بازار مالی غیرمتمرکز فراهم می‌کند. Compound در قالب خدمات مالی عملکرد بی همتایی دارد، زیرا شاخص‌های بلاکچینی باعث می‌شوند که محصولات داده‌های موثق و آنی ارائه دهند. این امر نیز به نوبه‌ خود تولید محصولات مالی مناسب را بهبود بخشیده و باعث نوآوری بیشتر در این حوزه می‌شود.

Zerion یک سرویس مدیریت سبد دارایی هاست. در دنیای سرمایه گذاری‌های رمزارزی، مدیریت سبد دارایی‌ها کاری سودمند محسوب می‌شود. احتمال دارد که در آینده بیشتر مبادلات بر اساس سبد دارایی‌ها انجام شوند، نه بر اساس برگه‌های مبادلاتی تکی.

Totle کاربر را به سرویس‌های مختلف DEX متصل می‌کند. از این رو، این سرویس مثل پلی است که امکان انجام بی دردسر معاملات بین سرویس‌هایی که از یکدیگر جدا هستند را فراهم کرده و تجربه‌ای ملموسی را در اختیار کابر می‌گذارد.

جمع‌بندی

فضای بازار امور مالی غیرمتمرکز در حال  پشت سر گذاشتن مرحله‌ی رشد و توسعه بوده و نوآوری نیروی محرک این رشد انفجاری است. ایده‌های جدید، آینده‌ی کل حوزه دیفای را تعیین خواهند کرد. در واقع روش مطلوب برای کسب موفقیت در بازار مالی غیرمتمرکز این است که به پروژه‌هایی که زیربنای قوی دارند، با سرمایه گذاری اندک و در مراحل اولیه ورود کرد، یا اینکه روی یک تیم برنامه نویس که ایده‌ی مناسبی دارند، سرمایه گذاری نمود. مسلما یک سرمایه گذار عاقل فرصت‌هایی که این فناوری پیش رویش قرار می‌دهد را بررسی کرده و بر اساس شرایط زیربنایی این مرحله از بازار، تصمیمات معقولی می‌گیرد.