بار دیگر در فضای رمز ارز، فصل حباب است و سرمایه گذاران بیخبر در معرض خطر هستند. بازیگران متقلب با سوار شدن بر موج توکنهای دیفای (Defi) با سود حیرت آور، پلتفرمهای مارکت میکر اتوماتیک (AMM) مثل Uniswap را با توکنهای جعلی خود پُر میکنند.
این ترفندها از موارد پیچیده تا موارد سادهتر متغیر است؛ اما به نظر میرسد بسیاری از این افراد سودجو به هدف خود میرسند و احتمالا از طمع یا جهل علاقهمندان تازه وارد به فضای رمز ارز سوءاستفاده میکنند. بازماندگان دوره عرضه اولیه کوین (ICO) در سال ۲۰۱۷ که شامل تعداد زیادی پامپ و دامپ بود، احتمالاً میتوانند الگوی در حال تکرار فعلی را تشخیص دهند. در واقع، منتقدان حباب Yield Farming دیفای میگویند این پدیده هیچ تفاوتی با هیجان ICO در آخرین چرخه گاوی در فضای رمز ارز ندارد و پیش بینی میشود به زودی زیانهای قابل توجهی پیش آیند.
شروع Yield Farming دیفای
در سال ۲۰۱۹، بسیاری از مفسران انتظار داشتند که دیفای در سال ۲۰۲۰ سر و صدا کند. در ماه فوریه، بازار به یک نقطه عطف رسید و ارزش آن برای اولین بار از ۱ میلیارد دلار عبور کرد. سپس در ماه ژوئن، استخراج ارز نقدینگی (Liquidity Mining) توسط پروتکل کامپوند معرفی شد.
با افزایش سریع قیمت توکن COMP، سایر پروژههای دیفای در نهایت امکان استخراج نقدینگی را در سیستم عاملهای خود فراهم کردند که به پدیده Yield Farming منجر شد.
در ماه جولای، yEarn Finance و توکن YFI آن ناگهان وارد صحنه رقابت شدند؛ در حالی که قیمت YFI در کمتر از یک هفته به بیش از ۱۵.۴۰۰ درصد رسید. YFI در حال حاضر طبق ارزشگذاری بازار محلی، حدود ۱۳۱۰۰ دلار و بیشتر از بیت کوین (BTC) قیمت دارد.
از زمان ظهور استخراج نقدینگی، سرمایه گذاران طالب سود، به عملیات انباشت کردن روی آوردهاند. سرمایه گذاران به طور معمول وام میگیرند و در چندین پروتکل دیفای سپرده گذاری میکنند تا توکنهای حاکمیت و بازدهی بالاتری داشته باشند.
کوینهای Meme در آتش میسوزند
هر کسی که با فضای رمز ارز آشنا باشد، میداند که این صنعت به ندرت برای مدت طولانی با ثبات باقی میماند. با وجود توکن COMP و موارد مشابه آن که دارای بازدههای نجومی هستند، هجوم توکنها به پلتفرمهایی مانند Uniswap تعجب آور نبود.
اگر زمان بُعد چهارم در فیزیک است، Memeها پس از رمز ارز و خدمات مالی، ستون سوم فضای رمز ارز هستند. در حال حاضر، Yield Farming مسیر را برای توکنیزه کردن هموار کرده است و افرادی که سودهای ریز از دیفای میگیرند را قادر میسازد تا در جستجوی بازدهیهای سریع، از پروژهای به پروژهی دیگر پرش کند.
پروژههایی مانند سازمان غیرمتمرکز Meme و توکن MEME آن، شکاف فعلی توکنیزه کردن را پر میکنند. در تاریخ ۱۵ آگوست، جوردن لیال (Jordan Lyall)، رهبر محصول دیفای در شرکت نرم افزاری بلاک چین ConsenSys، جوکی را توییت کرد، که چقدر Farm یک کوین دیفای در پنج دقیقه آسان است.
چیزی که به عنوان یک شوخی آغاز شد به زودی تیدیل به یک توکن واقعی با عرضه اولیه ۲۸۰۰۰ توکن واقعی شد؛ برخی از شرکت کنندگان اولیه هر کدام ۳۵۵ کوین دریافت کردند که در کمتر از شش ساعت، با افزایش قیمت توکن به ۶۶ دلار به ۲۳۴۰۰ دلار رسید. از زمان نوشتن آن جوک، MEME با ۷۹ دلار با یک گروه تلگرامی با نزدیک ۳۰۰۰ عضو معامله شد. ساعاتی بعد، با ایجاد سایر گروههای تلگرامی, جوک Meme DAO طوفان دیگری را در تلاش برای کپی برداری آغاز کرد.
در واقع، به نظر میرسد تمام آنچه که اکنون لازم است، یک قرارداد توکن Plug and play و یک گروه تلگرامی پر از آدمهای گمراه یا مشتاق است – اصطلاحی که توسط بسیاری از افراد در فضای جدید دیفای پذیرفته شده است.
برای ایجاد هایپ، یک تبلیغ توییتری و یک لوگوی زیبا برای تمایز بخشیدن این پروژه از دیگر توده کوینهای Uniswap اضافه کنید. به این صورت، صحنه برای یک الگوی meme توکنیزه شده دیگر آماده است. برای بسیاری، چشم انداز افزایش قیمت ناگهانی به ۱۰ برابر، فرصتی فریبنده برای رشد داراییهای اتر (ETH) آنها است. این افراد خوش شانس که در نزول MEME شرکت کردند، به راحتی هزاران دلار به جیب زدند. توکنهای ایردراپ دریافت کردند و تقریباً در یک چشم بر هم زدن، این توکنها دارای ارزش قابل توجهی شدند.
چنین رویدادهایی باعث ایجاد شور و شوق بیشتر در میان انبوهی از گمراهان میشود که به دنبال کوین جدید بعدی هستند، که با خودش سودهای کلان به همراه بیاورد؛ در حالی که هنرمندان کلاهبردار با توکنهای جعلی در انتظار سرمایه گذاران بی احتیاط هستند.
سارق دیفای با نام .M.O
از آنجا که کوینهایی مانند YFI در مدت زمان کوتاهی به رشدهای ناگهانی و بسیار زیاد میرسند، کلاهبرداران خیلی سریع تعداد زیادی از علاقه مندان به دیفای را برای حقه زدن در اختیار خواهد داشت. در زیر گزارشاتی مبنی بر دستکاری حجم معاملات توکنهای جعلی توسط کلاهبرداران، در صرافیهای غیرمتمرکز کلاهبرداری و رمزهای جعلی دیده میشود.
این کلاهبرداری یک نوع از “تئوری احمق بزرگتر” است؛ این نوع کلاهبرداری با تولید توکن شروع میشود و به دنبال آن پیش فروش یا فروش قطرهای از درصد کل کوین به چند پذیرنده اولیه میرسد. مرحله بعدی ایجاد یک گروه تلگرامی برای ایجاد جنجال آنلاین است. سپس توکن در استخر نقدینگی Uniswap تزریق میشود و منتظر میمانند تا مردم اتر خود را با کوین جعل شده مبادله کنند. قسمت بعدی معمولاً گیج کننده است؛ زیرا سازندهی توکن، استخر نقدینگی را تخلیه میکند و دارندگان آن را با کوینهای بیارزش ترک میکند. چند نمونه از این موارد در زندگی واقعی وجود دارد:
هفته گذشته، شخصی توکنی به نام (ymd.finance (YMD و با آدرس قراردادی 0x634bfecfd6e1702eb352ce79752049b32aea08dc ایجاد کرد. نام YMD به احتمال زیاد برای جذب برخی از ترافیک سرمایه گذاری از طریق شهرت توکن Yam انتخاب شده است.
در ساعت ۳۷: ۱۲ بعدازظهر با زمان UTC در تاریخ ۱۸ آگوست، سازنده توکن حدود ۴۰.۰۰۰ دلار نقدینگی را به Uniswap اضافه کرد. کمتر از دو ساعت بعد، همان شخص ۸۰ هزار و ۱۵۹ دلار نقدینگی را از صرافی خارج کرد؛ یعنی عملی معروف به “خالی کردن زیر پا” و سود ۱۰۰٪ از اتر سرمایه گذاری شده از ۹ قربانی ناآگاه، و تنها حدود ۱۵۰ دلار هزینههای گس (سوخت شبکه اتریوم) را پرداخت کرد.
ثور چان (Thor Chan)، مدیر عامل صرافی AAX، در مورد افزایش لیست شدن توکنهای کلاهبرداری در مارکت میکرهای اتوماتیک مثل Uniswap، اظهار داشت که این مسئله فقط مربوط به فضای دیفای نبوده و به Cointelegraph گفت:
لیست شدن کلاهبرداران در انواع بازارها وجود دارد، اما معمولاً بوی چنین عرضههایی به مشام نهادهای نظارتی میرسد.
او اضافه کرد:
فضای دیفای نیز از این قاعده مستثنی نیست و به دلیل ماهیت غیرمتمرکز آن، محافظت کافی از حقوق کاربران و سرمایه گذاران دشوارتر است. دیر یا زود، پلتفرمهایی که دارای پروژههای مشکوک هستند، رها میشوند؛ در حالی که کسانی که راه حلهایی برای این موضوع ارائه میدهند، رشد خواهند کرد.
به نظر لارنس لیم (Lawrence Lim)، سرپرست پروژه Ramp دیفای که تامین کننده نقدینگی بین زنجیرهای با پشتوانه تحقیقات Alameda است، این کلاهبرداریها از شور و شوق سرمایه گذاران خواهان سود، سوءاستفاده میکنند. همچنین او بیان میکند که آنها برای به انجام رساندن توطئه”قطع حمایت ناگهانی (زیرپا خالی کردن)” یا کلاهبرداری، از FOMO افراد تازه وارد سوءاستفاده میکنند.
لیم در ادامه می گوید:
در هسته اصلی، سرمایه گذاران رمز ارز کاربرانی هستند که ریسک پذیری بالایی دارند. امور مالی فاسد دقیقا پاسخگوی تقاضای کاربران برای محصولات با سود بالا است، که همچنین خطرات بالایی نیز دارند. Farm کنندگان اولیه معمولاً به طور نامتناسب، بیش از Farm کنندگان دیرهنگام درآمد دارند. این منجر به این میشود که بسیاری از سرمایه گذاران بدون تحقیق کافی در پروژههای جدید ریسک کنند.
مقررات در مقایسه با آزاد بودن بازار برای همه
سیاست لیست شدن باز Uniswap، به این معنی است که هر متقلبی میتواند توکنی ایجاد کند و آن را برای معامله ثبت نام کند. در بیشتر مواقع، کوینهای کلاهبرداری به دلیل فریب سرمایه گذاران بی دقت، به نام پروژههای معروف دیفای نامگذاری شدهاند. صرافی Uniswap حتی یک پیام هشدار دهنده درباره این کلاهبرداریها منتشر کرده که در آن آمده است: “لطفاً قبل از تعامل با هر توکن ERC20، تحقیقات خود را انجام دهید.”
از نظر Chan، مسئله سیاست لیست شدن باز Uniswap نیست؛ بلکه مشکل عدم دقت کافی از جانب برخی از سرمایه گذاران است. او اضافه می کند:
برای این که فضای رمز ارز واقعاً متحول شود، فقط این مقررات یا حتی عملیات پلتفرم نیست که باید بررسی شود.
وی در ادامه تصریح کرد:
این پلتفرم ممکن است از قوانین بیشتری بهره مند شود، اما کاربران همچنین باید مراقبتهای لازم را انجام دهند، خطرات را مطالعه کنند و بر این اساس تصمیم بگیرند.
اوایل ماه اوت، بنیانگذار اتریوم یعنی ویتالیک بوترین، با انتشار توییتی، در مورد تجارت بین نظارت و اعتبار عدم تمرکز اظهار نظر کرد: بدون پرداختن به مقررات سختگیرانه که در صرافیهای متمرکز مشاهده میشود، ممکن است دیفای به پروتکلهای حل اختلاف نیاز داشته باشد که لیستی از آدرسهای مرتبط با این کلاهبرداریها را ثبت و نگهداری نماید. سپس مارکت میکرهای اتوماتیکی مانند Uniswap میتوانند با چنین پروتکلهایی ارتباط برقرار کنند و ویژگی را ایجاد کنند که به سرمایه گذاران این امکان را میدهد تا بررسی کنند که آیا کوینهای جدید به نوعی از فرآیند تأیید عبور کردهاند یا خیر.
لیم در توضیح چگونگی کارکرد چنین محافظتی اظهار داشت که صرافیهایی مانند Uniswap ممکن است ابزاری را توسعه دهند که پروژههای قانونی بتوانند خود را ازپروژههای کلاهبرداری جدا کنند؛ مانند قفل کردن نقدینگی بومی یا قراردادهای واگذاری توکن، که” امتیاز اعتماد بالاتری به پروژهها اختصاص داده و این عملکردها را فعال میکنند.
گسترش کلاهبرداریهای سرمایه گذاری معمولاً نظر نهادهای نظارتی مالی را به خود جلب میکند. با این حال، با توجه به ماهیت غیرمتمرکز دیفای ، سازمانهای دولتی ممکن است نتوانند اقدامات اجرایی را انجام دهند، به این معنی که سرمایه گذاران باید مسئولیت محافظت از خود را به عهده بگیرند.