در حالی که پروتکل‌های غیرمتمرکز نیروی محرکه ارزهای دیجیتال هستند، ترید ارزهای دیجیتال اکثرا در صرافی‌های متمرکز انجام می‌گیرد. سال‌ها بود که خرید و فروش یک ارز دیجیتال تنها با باز کردن حساب در یک صرافی متمرکز امکان‌پذیر بود. ذاتا چیز بدی در مورد صرافی‌های متمرکز وجود ندارد؛ اما باید بدانید که در تمام فرآیند ترید در این صرافی‌ها، پول شما در معرض ریسک قرار دارد. صرافی‌های متمرکزی مانند کوین بیس و بیترکس می‌توانند هک شوند و در گذشته نیز شاهد تعداد زیادی از این هک‌ها بوده‌ایم. این صرافی‌ها در اکثر مواقع هیچ تعهدی در مورد بازگرداندن وجوه گم شده نخواهند داشت. راه حل این مشکل درست در مقابل ماست و آن قراردادهای هوشمند است. با استفاده از قراردادهای هوشمند می‌توان وجوه را به شیوه‌ای ناشناس و بدون نیاز به اعتماد ترید کرد و این شروعی برای ابداع صرافی غیرمتمرکز (DEX) و پلتفرم مبادله توکن (Token Swapper) بود. در ادامه مقاله، پس از توضیح مفهوم مبادله توکن، به معرفی ۴ مورد از بهترین پلتفرم‌های Token Swap می‌پردازیم. این پروژه‌های جدید دیفای، موقعیت‌های بیشتری برای کاربران ایجاد می‌کنند و تنها به ترید توکن‌ها به شیوه‌ای غیرمتمرکز بسنده نمی‌کنند.
اگر با قراردادهای هوشمند آشنایی ندارید، این مقاله به شما کمک خواهد کرد: قرارداد هوشمند (Smart Contract) چیست؟
پلتفرم مبادله توکن (Token Swapper) چیست؟
مبادله توکن پروسه‌ای است که یک رمز ارز به یک بلاکچین از پیش تعریف شده دیگر منتقل می‌شود. مبادله توکن زمانی اتفاق می‌افتد که یک پروژه کریپتویی بلاک چین خود را راه اندازی می‌کند و می‌خواهد کوین‌های خود را به یک بلاکچین دیگر مثل اتریوم ببرد. برخی پروژه‌ها بلاک چین خود را ندارند، اما تصمیم می‌گیرند که توکن‌های خود را به یک پلتفرم دیگر انتقال دهند؛ مثل پروژه Mithril با توکن Mith، که از اتریوم با زنجیره بایننس (Binance Chain) منتقل شد.
در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸، برخی از پروژه‌ها با استفاده از استاندارد ERC20 اتریوم توکن‌های خود را راه اندازی کردند، تا زمانی که بلاکچین خودشان آماده شود. در نتیجه، Token Swap برای آنها بسیار مهم بود.
پروژه‌ها استاندارد ERC20 را به چند دلیل انتخاب کردند:
- سادگی و سرعت راه اندازی
- دسترسی با سرمایه در زمان اوج ICOها
- با استفاده از این استاندارد، تمام صرافی‌ها می‌توانستند به سرعت این توکن‌ها را لیست کنند
- استفاده از ERC20 برای پروژه‌ها ریسک کمتری داشت.
صرافی‌های زیادی در بازار هستند که به کاربران اجازه می‌دهند رمز ارزهایشان را با ارزهای فیات یا دیگر کریپتوها مبادله کنند. اما با توجه به محدود بودن نقدینگی و جفت ارزها در هر صرافی، کاربران نمی‌توانستند مستقیما دو توکن را معامله کنند. این قضیه مخصوصا برای توکن‌های کمتر شناخته شده بسیار مشهود است؛ چون در صرافی‌های بسیار کمی وجود دارند. پس به جای ترید مستقیم، کاربران باید به تبدیل کریپتو به فیات و یا کوین‌های معروف‌تری مثل اتر یا بیت کوین بپردازند.
به هر حال، برخی سرویس‌ها به وجود آمدند که مخصوص جمع آوری نقدینگی چند صرافی بودند. نتیجه نهایی این شد که کاربران اکنون قادر هستند که دو رمز ارز را به طور مستقیم و بدون نیاز به زحمت و دو بار پرداخت کارمزد، مبادله کنند.
بسیاری از صرافی‌های غیرمتمرکز مانند IDEX و ForkDelta کپی همتا‌های متمرکز خود هستند و تنها تفاوت آنها با همتا‌های متمرکزشان در این است که بر روی قراردادهای هوشمند مدیریت و اجرا می‌شوند. صرافی‌های غیرمتمرکز مزیت‌هایی دارند؛ مثلا این صرافی‌ها ریسک شخص ثالث را ندارند، نیازی به احراز هویت در آنها نیست و کارمزد لیست شدن برای توکن‌ها مطرح نیست. اگر تقاضای کافی وجود داشته باشد، هر توکنی را می‌توان در یک صرافی غیرمتمرکز پیدا کرد.
معرفی پلتفرم‌های مبادله توکن
مشکل صرافی‌های غیرمتمرکز این است که شبیه صرافی‌های متمرکز هستند؛ این صرافی‌ها نیز مانند صرافی‌های متمرکز دارای سطح کاربری پیچیده و دفتر سفارش هستند و اغلب این صرافی‌ها مشکل نقدینگی هم دارند. معروف است که صرافی‌های متمرکز مبلغ زیادی را در گردانندگان بازار (Market Maker) سرمایه‌گذاری می‌کنند، تا از این طریق اطمینان حاصل کنند که سفارش‌ها همیشه به شیوه‌ای مناسب انجام می‌شوند.
صرافی‌های غیرمتمرکز کم و بیش توسط جامعه حفظ شده و باقی مانده‌اند. ایده پشت این صرافی‌ها این بود که مردم عدم تمرکز را ترجیح می‌دهند و در نتیجه آن، نقدینگی به طور طبیعی خواهد آمد؛ اما چنین چیزی در واقعیت اتفاق نیافتاد و دلیل آن هم این بود که استفاده از این صرافی‌ها برای بسیاری از کاربران جدید سخت بود. مثلا چرا لازم است که شما در مورد سفارش‌های محدود و جفت ارزهای دیجیتال بدانید، در حالی که شما فقط می‌خواهید اتریوم را به بیت کوین مبادله کنید؟ به همین دلیل بود که پلتفرم‌های مبادله توکن ظاهر شدند.
۱. MoonDeFi
MoonDeFi یکی از بستر‌های مبادله توکن است که به تازگی راه‌اندازی شده است. همه توکن‌ها در این پلتفرم کاملا بر روی زنجیره و با استفاده از قراردادهای هوشمند معامله می‌شوند. دفتر سفارش در اینجا وجود ندارد و تجربه کاربری در مقایسه با صرافی‌های سنتی بسیار بهبود یافته است.
با پیوستن به MoonDeFi، شما می‌توانید نوع مشارکت خود را انتخاب کنید. شما می‌توانید به عنوان یک کاربر عادی مشارکت داشته باشید و به سادگی و به سرعت به مبادله توکن بپردازید. شما همچنین می‌توانید به عنوان یک فراهم‌کننده نقدینگی مشارکت داشته باشید و می‌توانید توکن‌های خود را وارد پلتفرم کرده و در کارمزد تراکنش‌ها شریک شوید. روشی دیگر برای مشارکت در این پلتفرم، انجام آربیتراژ است که در این حالت از تفاوت قیمت بین MoonDeFi و بازار‌های دیگر استفاده می‌شود. شما در اینجا می‌توانید در سهام گذاری (Staking) هم مشارکت کنید که من این نما را در هیچ یک از پلتفرم‌های مبادله توکن دیگر ندیده‌ام.
اگر شما نقش فراهم‌کننده نقدینگی را در این پلتفرم ایفا کنید، توکن‌های نقدینگی را در عوض مشارکت خود دریافت خواهید کرد. در MoonDeFi می‌توانید مشارکت بیشتری داشته باشید و این توکن‌ها را برای نرخ سود بالا به استیکینگ بگذارید. از آنجا که پاداش‌ها میان همه مشارکت‌کنندگان توزیع می‌شود و به دلیل این که MoonDeFi پروژه جدیدی است، پاداش‌هایی که کاربران اولیه دریافت می‌کنند، دیوانه‌کننده است. شما می‌توانید سود سالیانه ۳۰ تا ۴۵ درصد برای استیکینگ توکن‌های نقدینگی کسب کنید.
بر همین اساس می‌توانید به سهام گذاری هر توکن مبتنی بر اتریوم با همان نرخ سود سالانه بپردازید. توکن‌های MOON دارای بالاترین نرخ سود سالیانه هستند و سالیانه ۱۵۰ درصد سود می‌دهند. MOON توکنی با عرضه محدود است و تنها ۲۱۰ میلیون توکن از آن موجود خواهد بود که این می‌تواند منجر به سودی عالی در آینده شود.
اگر می‌خواهید MOON را به پورتفولیوی خود اضافه کنید، لازم است بدانید که تیم این پروژه در حال حاضر یک ایردراپ و برنامه توزیع پاداش راه‌اندازی کرده و ۱۰ میلیون توکن MOON در میان افرادی که در صفحات اجتماعی آنها مشترک شوند و به رشد پروژه از طریق نوشتن پست وبلاگ و یا درست کردن ویدیو کمک کنند، توزیع خواهد کرد. همچنین می‌توانید این توکن را به صورت پیش خرید تا تاریخ ۲۸ فوریه ۲۰۲۱ با USDC خریداری کنید.
۲. Uniswap
Uniswap یکی از بستر‌های مبادله توکن مشابه مورد قبل است. ترید‌ها به آسانی می‌توانند بر روی این پلتفرم انجام شوند و در این میان نیازی به دفتر سفارش نیست. شما می‌توانید به عنوان یک کاربر عادی از این پلتفرم استفاده کنید و یا به عنوان فراهم‌کننده نقدینگی در آن مشارکت داشته باشید. این پروتکل در سال ۲۰۱۸ توسط هیدن آدامز (Hayden Adams) ایجاد شد و ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin) هم الهام‌بخش این فناوری بود. یونی سواپ را می‌توان اولین نوع از پلتفرم‌های مبادله توکن نامید؛ اگرچه پروژه‌های جدید و بهبود یافته‌ای هم از سال ۲۰۱۸ راه‌اندازی شده‌اند.
اگرچه این پروژه تنها حدود ۲ سال است که وجود دارد، امسال بسیار مورد توجه مردم قرار گرفت و آن زمانی بود که ۶۰ درصد از توکن‌های جنسیس خود را در میان کاربران اولیه پلتفرم توزیع کرد. توکن بومی این پروتکل UNI نام دارد و زمانی که پروژه شروع شد، یک میلیارد از این توکن صادر شد. از آنجا که این توکن یک توکن حاکمیت است، دارندگان آن در فرآیند تصمیم‌گیری این پلتفرم شرکت خواهند داشت. در نهایت، تیم این پروژه تصمیم گرفت که توزیع توکن را خود انجام داده و به هر آدرسی که تا قبل از ۱ سپتامبر بر روی این اپلیکیشن ترید انجام داده بود، ۴۰۰ توکن UNI اهدا کرد.
روزی که این پرداختی‌ها انجام شد، به یادماندنی بود و همه افرادی که در این پلتفرم مشارکت کرده بودند، این مقدار توکن را دریافت کردند. این موقعیت تنها مخصوص کاربران اولیه این پلتفرم بود و اینک خیلی وقت است که این موقعیت از دست رفته است. اگر شما در جستجوی مکانی برای ترید توکن‌های خود هستید، پلتفرم Uniswap همه توکن‌های اتریوم را پشتیبانی می‌کند و شما یقینا به آنچه که می‌خواهید، دسترسی پیدا خواهید کرد.
۳. Curve Finance
Curve Finance یکی دیگر از پلتفرم‌های مبادله توکن است و این پلتفرم نیز به کاربران خود اجازه می‌دهد که چیزی فراتر از یک کاربر عادی باشند و به فراهم‌کننده نقدینگی بدل شوند. این پلتفرم در هنگام راه‌اندازی غیرمتمرکز نبود؛ اما اخیرا به سمت یک پروتکل غیرمتمرکز انتقال یافته است و توکن حاکمیت خود را اضافه کرده است. این پروتکل غیرمتمرکز در ژانویه ۲۰۲۰ راه‌اندازی شد و از آن زمان به بعد، تبدیل به پلتفرمی محبوب برای کسب سود شد.
بنیان‌گذار این پروژه توضیح داده که Curve یک صرافی است که صریحا برای استیبل کوین و توکن‌های بیت کوین بر روی بلاک چین اتریوم طراحی شده است. این یعنی هدف اصلی این پلتفرم پشتیبانی از توکن‌های زیاد نیست؛ بلکه هدف آن ارائه تعدادی از توکن‌های منتخب مانند تتر، DAI و یا توکن‌های بیت کوین مبتنی بر اتریوم مانند renBTC و یا wBTC است.
زمانی که این توکن حاکمیت در ماه آگوست راه‌اندازی شد، تیم آن تصمیم گرفت که ۵ درصد از عرضه در حال گردش را به فراهم‌کنندگان نقدینگی در گذشته این پلتفرم بدهد. آنها نیز به مانند پلتفرم‌های دیگر با این اقدام خواستند که به کاربران اولیه خود پاداش دهند؛ اما این هم موقعیت دیگری بود که اینک دیگر موجود نیست. اگر شما به این فکر می‌کنید که به یک فراهم‌کننده نقدینگی تبدیل شوید، Curve هنوز هم پذیرای کاربران جدید است؛ مخصوصا اگر تعداد زیادی استیبل کوین و یا توکن‌های پشتیبانی‌شده توسط بیت کوین داشته باشید.
۴. 1inch.exchange
1inch.exchange یکی از پلتفرم‌های مبادله توکن است که در پشت صحنه، عملکردی متفاوت از پلتفرم‌های دیگر دارد. این پلتفرم یک جمع‌کننده صرافی غیرمتمرکز است؛ یعنی این پلتفرم همه صرافی‌های غیرمتمرکز را در یک مکان جمع می‌کند و انتخاب بهترین قیمت را در میان آنها برای کاربران آسان می‌کند.
البته انتخاب پایین‌ترین قیمت خیلی آسان نیست. این پلتفرم در مورد مقادیر زیاد به شما کمک می‌کند که ترید‌های خود را در بین صرافی‌ها پخش کنید و از این طریق، خطا را به حداقل رسانده و بهترین معامله برای شما تضمین شود. این پلتفرم غیرمتمرکز است و کاربران کنترل خود بر وجوه را در حین ترید از دست نخواهند داد. چنین چیزی با استفاده از هر یک از صرافی‌هایی که این پلتفرم پشتیبانی می‌کند، امکان‌پذیر است. اما همچنان که می‌دانید این صرافی‌ها دارای مشکلات نقدینگی هستند.
با استفاده از این پلتفرم، می‌توانید سفارش خود را میان صرافی‌های مختلف پخش کنید و این در حالی است که ترید خود را در یک تراکنش به انجام می‌رسانید. اما برای انجام این کار لازم است که در مورد سفارش‌ها و همان اصطلاحات قدیمی مربوط به صرافی‌های سنتی اطلاعات داشته باشید.
جمع بندی
صرافی‌های غیرمتمرکز دارای مشکلاتی نظیر عدم وجود نقدینگی کافی هستند و کار با آنها مقداری دشوار است. برای همین منظور، پلتفرم‌های مبادله توکن به وجود آمدند که به راحتی می‌توانید توکن‌های ERC20 را با یکدیگر یا با اتر مبادله کنید. کوین‌های دیگر مثل بیت کوین نیز در این پلتفرم‌ها، بر پایه اتریوم وجود دارند که از آنها نیز می‌توانید استفاده کنید. در این پلتفرم‌ها می‌توانید علاوه بر ترید، به تامین نقدینگی بپردازید و از کارمزد تراکنش‌هایی که بر روی جفت ارز تامین شده توسط شما انجام می‌شود، مقداری را دریافت کنید. مزیت تامین نقدینگی این است که می‌توانید علاوه بر کارمزد تراکنش‌ها، توکن‌های استخرهای نقدینگی یا LP را نیز دریافت کنید.
در این مقاله به چهار مورد از پلتفرم‌های مبادله توکن پرداختیم که می‌توانید با استفاده از آنها ترید خود را برای سال ۲۰۲۰ و فراسوی آن ارتقا دهید. هر یک از این پروژه‌های دیفای به سختی کار می‌کنند تا تجربه بهتری را وارد فضای کریپتو کنند و روش‌های جدیدی را برای کسب سود از توکن‌های کاربران ارائه دهند. اگر شما زود وارد این پروژه‌ها شوید، این موقعیت را خواهید داشت که از حضور زود هنگام خود پاداش کسب کنید.
این مقاله صرفا معرفی پلتفرم‌های مبادله توکن است و میهن بلاکچین هیچ مسئولیتی در قبال سود یا زیان کاربران ندارد. پس حتما تحقیقات خود را نیز انجام دهید.
