سرمایه‌گذاران خطرپذیر: جنگ بعدی کریپتو نه بر سر قیمت، بلکه بر سر حریم خصوصی است!

روایت حریم خصوصی و پرایوسی کوین‌ها در دنیای کریپتو وارد مرحله‌ای تازه شده‌اند؛ تفاوت این مرحله‌ با چرخه‌های قبلی کاملاً محسوس است. بالاجی سرینیواسان (Balaji Srinivasan)، سرمایه‌گذار و متفکر شناخته‌شده حوزه فناوری، اخیراً گفت که ۸ سال آینده‌ کریپتو با حریم خصوصی تعریف خواهد شد.

به‌ گزارش میهن بلاکچین، بازوی کریپتویی اندریسن هوروویتز (a16z Crypto) و کوین‌بیس ونچرز (Coinbase Ventures) نیز حریم خصوصی را به‌عنوان یکی از محورهای اصلی سرمایه‌گذاری خود تا سال ۲۰۲۶ معرفی کرده‌اند؛ تا جایی که a16z آن را مهم‌ترین سنگر دفاعی در کریپتو توصیف می‌کند. برای درک چرایی این تغییر، نظر چند سرمایه‌گذار خطرپذیر را بررسی می‌کنیم تا مشخص شود چه عواملی این تمرکز دوباره را شکل داده و مسیر پیش‌رو چگونه به نظر می‌رسد؟

حریم خصوصی، سنگر نهایی کریپتو

جرقه‌ اصلی این روایت زمانی زده شد که ناوال راویکانت (Naval Ravikant)، کارآفرین و سرمایه‌گذاری با نزدیک به ۳ میلیون دنبال‌کننده در شبکه اجتماعی ایکس (X)، جمله‌ای کوتاه اما بسیار پرمعنا منتشر کرد:

بیت کوین بیمه‌ای در برابر پول فیات و زی‌کش بیمه‌ای در برابر بیت کوین است.

نیک تنگ (Nick Tang)، پرینسیپال در فاینالیتی کپیتال پارتنرز (Finality Capital Partners)، این جمله را یک نقطه عطف جدی برای روایت حریم خصوصی می‌داند.

بازار هم واکنش سریعی نشان داد؛ زی‌کش با نماد ZEC، که بعد از مونرو با نماد XMR دومین ارز دیجیتال بزرگ حوزه حریم خصوصی از نظر ارزش بازار است، از زمان انتشار آن پست رشد شدیدی را تجربه کرد و طی سه ماه بیش از ۷۱۱٪ افزایش قیمت داشت. سایر توکن‌های مرتبط با حریم خصوصی، از جمله خود مونرو، نیز هم‌زمان با جان گرفتن این روایت دوباره مورد توجه قرار گرفتند.

با این حال، پست ناوال بیشتر نقش یک کانون توجه را داشت؛ چرا که روایت حریم خصوصی پیش از آن هم از چند مسیر مختلف در حال تقویت شدن بود. یکی از مهم‌ترین دلایل این است که هرچه فعالیت‌های مالی و مصرفی بیشتری روی بلاکچین انجام می‌شود، نبود حریم خصوصی بیش از پیش آزاردهنده به نظر می‌رسد.

جاناتان کینگ (Jonathan King)، مدیر ارشد سرمایه‌گذاری در کوین‌بیس ونچرز، توضیح می‌دهد که بازیگران نهادی و حتی معامله‌گران حرفه‌ای خرد نمی‌توانند در شرایطی که موقعیت‌ها و استراتژی‌هایشان به‌صورت لحظه‌ای برای همه قابل مشاهده است، به‌درستی فعالیت کنند.

از سوی دیگر، کاربران عادی هم علاقه‌ای ندارند که تمام جزئیات زندگی مالی‌شان به‌طور شفاف روی زنجیره ثبت شود. همین مسئله باعث شده توسعه‌دهندگان بیشتری به سمت پلتفرم‌هایی بروند که محرمانگی را در قلب طراحی خود قرار داده‌اند.

رَند هندی (Rand Hindi)، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل پروتکل حریم خصوصی زاما (Zama) و شریک عمومی یونیت ونچرز (Unit Ventures)، این دیدگاه را تأیید می‌کند و می‌گوید که بدون وجود قابلیت‌های جدی حریم خصوصی، هیچ شانسی وجود ندارد که سیستم مالی سنتی یا همان تردفای (TradFi) از بلاکچین‌های عمومی استفاده کند.

نیک تنگ نیز معتقد است که حریم خصوصی در نهایت به یک پیش‌نیاز بدیهی برای پذیرش نهادی و نه یک ویژگی لوکس تبدیل خواهد شد.

عامل دیگری که به رشد این روایت کمک کرده، پیشرفت واقعی برخی محصولات مبتنی بر حریم خصوصی است.

انی‌رود پای (Anirudh Pai)، شریک در روبات ونچرز (Robot Ventures)، به شرکت‌های موجود در پرتفوی این صندوق اشاره می‌کند؛ از جمله لایتر (Lighter)، یک صرافی غیرمتمرکز مبتنی بر رول‌آپ‌های دانش صفر که به‌سرعت در حال رشد است و پی (Payy)، یک کارت کریپتویی خصوصی که به‌زودی عرضه خواهد شد.

نکته مهم اینجاست که در این محصولات، حریم خصوصی به‌عنوان یک شعار تبلیغاتی مطرح نمی‌شود، بلکه به‌صورت طبیعی و درونی در تجربه کاربر گنجانده شده است.

در کنار این تحولات، بحث‌های نظارتی، نگرانی‌های رو‌به‌افزایش درباره نظارت و کنترل داده‌ها، و توجه عمومی به حقوق داده‌های شخصی باعث شده حریم خصوصی از یک موضوع حاشیه‌ای به بخشی از گفت‌وگوی اصلی کریپتو تبدیل شود؛ چندین سرمایه‌گذار نیز بر این نکته تأکید کرده‌اند.

چه چیزهایی مانع رشد پلتفرم‌های اولیه حریم خصوصی شد

پلتفرم‌های حریم خصوصی پدیده‌ای جدید در کریپتو نیستند. زی‌کش و مونرو سال‌هاست که وجود دارند، اما با وجود فناوری پیشرفته، هرگز به پذیرش گسترده نرسیدند. بوریس رِوسین (Boris Revsin)، شریک عمومی و مدیرعامل تریبی کپیتال (Tribe Capital)، معتقد است:

حریم خصوصی به‌تنهایی هرگز کافی نیست.

از نگاه او، این ویژگی زمانی می‌تواند به جریان اصلی راه پیدا کند که تجربه کاربری آن هم‌سطح یا حتی بهتر از گزینه‌های موجود باشد. او همچنین اشاره می‌کند که اگر دنیای کریپتو با چیزی شبیه به لحظه کمبریج آنالیتیکا مواجه شود، ممکن است حریم خصوصی با سرعت بسیار بیشتری به دغدغه عمومی تبدیل شود.

منظور او رسوایی سال ۲۰۱۸ کمبریج آنالیتیکا (Cambridge Analytica) است که در آن داده‌های میلیون‌ها کاربر فیسبوک برای اهداف سیاسی سوءاستفاده شد. رِوسین باور دارد با بلوغ زیرساخت‌ها، حریم خصوصی به یک قابلیت پیش‌فرض تبدیل خواهد شد و نبود آن به‌مرور به‌عنوان یک ضعف جدی تلقی می‌شود.

انی‌رود پای البته نگاه متفاوتی دارد. او معتقد است همان رسوایی کمبریج آنالیتیکا نشان داد که کاربران در عمل چندان نگران اشتراک‌گذاری داده‌های شخصی خود نیستند، چرا که شرکت متا (Meta) پس از آن هم گزارش‌های مالی خیره‌کننده‌ای منتشر کرد.

با این حال، او هم‌نظر است که حریم خصوصی به‌عنوان یک محصول مستقل شانس زیادی ندارد و باید در دل محصولاتی قرار بگیرد که در زندگی روزمره واقعاً کاربرد دارند.

ابهام‌های نظارتی و انگ منفی نیز نقش مهمی در عقب‌ماندن پروژه‌های اولیه داشتند. پیم سوارت (Pim Swart)، شریک وابسته در میون‌الون (Maven11)، توضیح می‌دهد که کوین‌های حریم خصوصی به‌دلیل استفاده متمرکز در پول شویی، دور زدن مقررات مالی و موارد مشابه، دچار بدنامی شدند. در چنین فضایی، اکثر کاربران حاضر نبودند هزینه بیشتر، تجربه کاربری پیچیده‌تر یا ریسک ادراک‌شده بالاتر را بپذیرند.

از نظر فنی هم محدودیت‌هایی وجود داشت. بسیاری از دارایی‌های حریم خصوصی اولیه قابلیت برنامه‌پذیری نداشتند. رند هندی تأکید می‌کند که کاربران امروز به قراردادهای هوشمند محرمانه و نه صرفاً کوین‌های خصوصی نیاز دارند. لکس سوکولین (Lex Sokolin) از جنراتیو ونچرز (Generative Ventures) نیز با اشاره به کاربرد محدود این دارایی‌ها و ریسک‌های ساختاری مانند آسیب‌پذیری در برابر حملات ۵۱٪، این انتقادات را تأیید می‌کند.

با این حال، حریم خصوصی در حال حل یکی از ابتدایی‌ترین مشکلات کریپتو است: هیچ‌کس دوست ندارد زندگی مالی‌ او در معرض دید عموم باشد. هندی معتقد است که پرداخت‌ها به‌طور مطلق به حریم خصوصی نیاز دارند و پرداخت‌های خصوصی، استیبل کوین‌ها و بانکداری آن‌چین را بازاری حدود ۱۰ تریلیون دلار می‌داند.

او همچنین مدیریت دارایی، شامل ترید، سواپ و استیکینگ دارایی‌های توکنیزه‌شده، را محرک بزرگ بعدی می‌بیند و اندازه بالقوه این بازار را در بلندمدت حدود ۱۰۰ تریلیون دلار برآورد می‌کند.

ریسک‌هایی که می‌توانند شتاب حریم خصوصی را کاهش دهند

بزرگ‌ترین چالش پیش روی حریم خصوصی، همچنان ابهام‌های نظارتی است. صنعت هنوز دقیقاً نمی‌داند خط قرمزهای تطبیق با مقررات کجا ترسیم خواهد شد. رند هندی می‌گوید بنیان‌گذاران پروژه‌ها باید سیستم‌هایی طراحی کنند که توان تطبیق با الزامات احتمالی شبیه به تردفای را داشته باشند. با این حال، بسیاری از سرمایه‌گذاران انتظار دارند رویکرد قانون‌گذاران به‌مرور ظریف‌تر و واقع‌بینانه‌تر شود.

جاناتان کینگ از کوین‌بیس ونچرز تأکید می‌کند که حریم خصوصی و انطباق با قانون لزوماً در تضاد با هم نیستند و احتمالاً چارچوب‌هایی شکل خواهد گرفت که به سیستم‌های حفظ حریم خصوصی اجازه فعالیت همراه با کنترل‌های لازم را بدهد.

ریسک مهم دیگر، تجربه کاربری است. تراکنش‌های خصوصی باید به همان سادگی و ارزانی تراکنش‌های عمومی باشند. نیک تنگ اشاره می‌کند که کاربران عادی حاضر نیستند برای یک تراکنش خصوصی هزینه بیشتری بپردازند، اگر گزینه عمومی ارزان‌تری وجود داشته باشد.

تا زمانی که هزینه‌های رمزنگاری کاهش نیابد و حریم خصوصی به تجربه‌ای بی‌دردسر تبدیل نشود، او انتظار دارد پذیرش اولیه بیشتر از سوی نهادها و کاربران حرفه‌ای باشد که از قبل به محرمانگی اهمیت می‌دهند. جاناتان کینگ و چند سرمایه‌گذار دیگر نیز بر همین نکته تأکید دارند: اگر تجربه کاربری ساده و شهودی نباشد، حتی پیشرفته‌ترین فناوری‌ها هم نمی‌توانند مانع توقف رشد شوند.