نیلیون یک شبکه محاسباتی غیرمتمرکز است که امکان پردازش ایمن داده‌ها، بدون افشای اطلاعات خام را فراهم می‌کند. این فناوری، برای صنایع حساس به حریم خصوصی مانند هوش مصنوعی، دیفای، مراقبت‌های بهداشتی و محاسبات ابری (Cloud Computing) طراحی شده است.
سالانه بیش از ۵ میلیارد اطلاعات شخصی افشا می‌شود که به‌طور میانگین برای هر کسب‌وکار ۴.۴۵ میلیون دلار هزینه در پی دارد. از سوی دیگر، مدل‌های هوش مصنوعی به مقادیر زیادی از داده‌های کاربران نیاز دارند و این موضوع، چالش‌های بزرگی در زمینه حفظ حریم خصوصی ایجاد می‌کند.
نیلیون با استفاده از محاسبات کور (Blind Computation) این مشکل را حل می‌کند. این روش رمزنگاری امکان پردازش داده‌ها، بدون نیاز به رمزگشایی آن‌ها را فراهم می‌کند که خطرات امنیتی سنتی را از بین می‌برد. در این مقاله از میهن بلاکچین، فناوری اصلی Nillion، کاربردهای آن در دنیای واقعی و توکن NIL را که در اکوسیستم آن کاربرد دارد، بررسی می‌کنیم.
محاسبات کور چیست؟
محاسبات کور، یک روش رمزنگاری است که امکان پردازش داده‌ها بدون نیاز به رمزگشایی و افشای اطلاعات را فراهم می‌کند. به این معنا که اطلاعات حساس – از جمله داده‌های شخصی، مالی یا تجاری – در حین پردازش نیز همچنان فاش‌نشده و ایمن باقی می‌مانند.
در روش‌های سنتی پردازش داده، ابتدا اطلاعات را رمزگشایی و سپس آن‌ها را پردازش می‌کنیم که این موضوع، آن‌ها را در معرض خطر نشت قرار می‌دهد. اما در محاسبات کور، داده‌ها به صورت رمزگذاری‌شده پردازش می‌شوند؛ بنابراین، حریم خصوصی همیشه حفظ می‌شود. این روش، نیاز به واسطه‌های مورد اعتماد را از بین می‌برد و خطر تهدیدات داخلی، دسترسی‌های غیرمجاز و فاش‌شدن داده‌ها را کاهش می‌دهد.
فناوری محاسبات کور اهمیت بسیاری دارد که برای مثال می‌توان به این موضوع اشاره کرد که سالانه بیش از ۵ میلیارد اطلاعات شخصی به دلیل نقض داده‌ها افشا می‌شود.
پلتفرم‌های ذخیره‌سازی ابری، مدل‌های هوش مصنوعی و برنامه‌های مالی اغلب نیاز به مشاهده داده‌های خام دارند که این موضوع می‌تواند خطرات امنیتی را افزایش می‌دهد.
نیلیون با بهره‌گیری از محاسبات چندجانبه (MPC)، رمزگذاری همومورفیک کامل (FHE) و محیط‌های اجرای بدون نیاز به اعتماد (TEEs)، پردازش داده‌های خصوصی را امکان‌پذیر می‌کند.
نیلیون چیست؟
نیلیون در سال ۲۰۲۱ توسط متخصصان رمزنگاری، بلاکچین و امنیت داده از شرکت‌هایی مانند هدرا (Hedera)، گلدمن ساکس(Goldman Sachs)، اوبر (Uber) و ایندیگوگو (Indiegogo) تاسیس شد.
الکس پیج (Alex Page)، مدیرعامل نیلیون، یکی از شرکای سابق Hedera SPV و بانکدار پیشین در گلدمن ساکس است. دکتر میگل د وگا (Dr. Miguel de Vega)، مدیر ارشد علمی این پروژه نیز دارنده بیش از ۳۰ پتنت در زمینه بهینه‌سازی رمزنگاری است.
کونرا ویلان (Conrad Whelan) که مدیر ارشد فناوری و یکی از مدیران است نیز از مهندسان اولیه شرکت Uber بوده و تمرکزش روی فناوری‌های مقیاس‌پذیری است. مارک مک‌درموت (Mark McDermott)، مدیر عملیاتی، رهبر نوآوری سابق در شرکت نایکی است که تخصصی در عملیات کسب‌وکار داشته و اندرو یو (Andrew Yeoh)، مدیر ارشد بازاریابی نیز معاون ارشد سابق در UBS، Hedera و Rothschild بوده است.
نیلیون یک شبکه محاسباتی غیرمتمرکز است که امکان پردازش داده‌های حساس را به شکلی ایمن فراهم می‌کند. برخلاف سیستم‌های ابری که نیاز به رمزگشایی داده‌ها دارند، نیلیون اجازه می‌دهد تا محاسبات به صورت حفظ حریم خصوصی انجام شود؛ بدون اینکه اطلاعات خام فاش شوند.
نیلیون تاکنون ۵۰ میلیون دلار سرمایه از شرکت‌های برجسته سرمایه‌گذاری خطرپذیر و شرکای استراتژیک جذب کرده است. این پروژه سرمایه‌گذاران متخصص در بلاکچین، هوش مصنوعی و زیرساخت‌های غیرمتمرکز را به خود جلب کرده است که برای مثال می‌توان به دیستریبیوتد گلوبال (Distributed Global)، هش‌کی کپیتال (HashKey Capital)، هک وی‌سی س(Hack VS) و میل‌استورم (Maelstrom) اشاره کرد.
تکنولوژی نیلیون می‌تواند برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین به‌صورت خصوصی، بدون افشای داده‌های شخصی استفاده شود. تکنولوژی محاسبات کور را می‌توان همچنین برای استفاده از دفتر سفارش‌های رمزگذاری شده و انجام تراکنش‌های مقاوم در برابر ارزش قابل استخراج ماینر (MEV) استفاده کرد.
به علاوه می‌توان از این فناوری برای تجزیه‌وتحلیل سوابق بیماران، بدون نقض قوانین حفظ حریم خصوصی استفاده کرد و همچنین، داده‌های مشتریان و اطلاعات مالی در شرکت‌ها را پردازش کرد.
توکن نیلیون (NIL)
توکن NIL، به عنوان ستون فقرات شبکه نیلیون عمل می‌کند و کاربردهای آن شامل موارد زیر است:
- حقوق حاکمیتی: از طریق مکانیزم اثبات سهام (PoS)، دارندگان می‌توانند با داشتن توکن NIL در تصمیم‌گیری‌های شبکه مشارکت کنند.
- استیکینگ و مشوق‌های امنیتی: اعتبارسنج‌ها باید توکن‌های NIL را استیک کنند تا شبکه را ایمن ساخته و تراکنشها را پردازش کنند.
- کارمزد تراکنشها: کاربران باید از توکن NIL برای درخواست‌های محاسبات کور و استفاده از منابع شبکه استفاده کنند.
فناوری Nillion
نیلیون با استفاده از فناوری‌های پیشرفته افزایش حریم خصوصی (PETs)، پردازش داده‌های رمزگذاری‌شده را امکان‌پذیر می‌کند.
بخش محاسبات چندجانبه نیلیون اجازه می‌دهد چندین طرف بتوانند بدون فاش شدن ورودی‌هایشان، روی داده‌های مشترک عملیات محاسباتی انجام دهند. رمزگذاری همومورفیک کامل (FHE) این شبکه نیز امکان انجام محاسبات روی داده‌های رمزگذاری‌شده بدون نیاز به رمزگشایی را فراهم می‌کند.
محیط‌های اجرای مورد اعتماد (TEEs) نیز یکی دیگر از نقاط قوت این شبکه است که وظیفه آن ارائه امنیت مبتنی بر سخت‌افزار، برای محافظت از پردازش‌های حساس است.
نیلیون با ترکیب FHE، MPC و TEEs می‌تواند پردازش غیرمتمرکز و مبتنی بر حریم خصوصی را به واقعیت تبدیل می‌کند.
زیرساخت نیلیون از یک مدل محاسباتی غیرمتمرکز برای پردازش ایمن داده‌های خصوصی با ارزش بالا استفاده می‌کند؛ بدون اینکه این داده‌ها افشا شوند. این زیرساخت شامل دو بخش اصلی است: پِت‌نِت (Petnet) و نیل‌چین (Nilchain).
نیلیون همچنین از فناوری‌های پیشرفته افزایش حریم خصوصی (PETs) برای تضمین امنیت محاسبات بهره می‌برد. اما پتنت و نیل‌چین چه هستند؟
پِتنت (Petnet) چیست؟
پتنت، شبکه محاسباتی غیرمتمرکز نیلیون است. این شبکه، داده‌های رمزگذاری شده را در میان چندین نود توزیع کرده و محاسبات کور را روی آن‌ها انجام می‌دهد. برخلاف بلاکچین‌های سنتی، پتنت به یک حالت مشترک جهانی متکی نیست که این موضوع آن را مقیاس‌پذیرتر و کارآمدتر می‌سازد.
نودهای این شبکه، وظایف مختلفی در ذخیره‌سازی و پذیرش داده‌ها بر عهده دارند که امکان انعطاف‌پذیری برای کاربردهای هوش مصنوعی، امور مالی و راهکارهای سازمانی را فراهم می‌کند.
نیل‌چین (Nilchain) چیست؟
نیل‌چین، مسئول اعتبارسنجی تراکنشها، استیکینگ و حاکمیت در اکوسیستم نیلیون است. این بلاکچین که با استفاده از Cosmos SDK ساخته شده، پرداخت‌های مربوط به ذخیره‌سازی و خدمات محاسباتی را تسهیل کرده و از طریق مکانیزم اثبات سهام نیابتی (DPoS) امنیت شبکه را تامین می‌کند. همچنین، نیل‌چین از طریق پروتکل ارتباط بین بلاکچینی (IBC) قابلیت تعامل‌پذیری را به همراه می‌آورد.
فناوری‌های افزایش حریم خصوصی (PETs)
نیلیون از فناوری‌های پیشرفته‌ای برای تضمین محاسبات خصوصی و ایمن بهره می‌برد که شامل موارد زیر هستند:
- محاسبات چندجانبه (MPC) امکان انجام محاسبات اشتراکی میان چندین طرف بدون افشای ورودی‌‌های آن‌ها را فراهم می‌کند.
- رمزگذاری همومورفیک کامل (FHE) اجازه می‌دهد که محاسبات روی داده‌های رمزگذاری‌شده انجام شود؛ بدون آن‌که نیاز به رمزگشایی باشد.
- محیط‌های اجرای بدون نیاز به اعتماد (TEEs) امنیت سخت‌افزاری را برای پردازش داده‌های حساس فراهم می‌کند.
فناوری افزایش حریم خصوصی، امکان اجرای مدل‌های هوش مصنوعی با حفظ پنهان ماندن اطلاعات، انجام تراکنش‌های مالی ایمن و پردازش غیرمتمرکز داده‌ها را فراهم کرده و نیلیون را به یکی از پیشگامان شبکه‌های محاسباتی ایمن تبدیل می‌کند. اما مراحل کلیدی مدل محاسباتی نیلیون چه هستند؟
مراحل محاسبات نیلیون و کاربرد آن‌ها
در ابتدا داده‌ها رمزگذاری شده و به‌صورت سهم‌های مخفی میان نودها تقسیم می‌شوند. سپس نودها داده‌های رمزگذاری‌شده را بدون بازسازی پردازش می‌‌کنند.
سپس، نیلیون با استفاده از FHE، MPC و TEEs امنیت محاسبات را حفظ می‌کند. سپس داده‌های پردازش‌شده بدون افشای ورودی‌ها ترکیب شده و در نهایت، نتیجه نهایی به‌طور ایمن برای استفاده در هوش مصنوعی، دیفای و سازمان‌ها ارسال می‌شود.
فناوری محاسبات کور نیلیون، کاربردهای متعددی دارد که برای مثال می‌توان به راهکارهای حریم خصوصی مبتنی بر هوش مصنوعی، اشتراک‌گذاری ایمن داده‌ها در موسسات مالی، پردازش محرمانه داده‌های مراقبت‌های بهداشتی و همچنین، تراکنش‌های خصوصی در دیفای اشاره کرد.
با تضمین اینکه داده‌ها در طول پردازش رمزگذاری‌شده باقی می‌مانند، نیلیون یک جایگزین غیرمتمرکز برای راهکاری‌های سنتی مبتنی بر فضای ابری ارائه می‌دهد.
