احسان چیت‌ساز، معاون سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی توسعه فاوا و اقتصاد دیجیتال وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، در جریان «نشست ویژه اکوسیستم بلاکچین و رمزارزها در ایران»، به مشکلات ناشی از سیاست‌های گذشته در این حوزه اشاره کرد و مدعی شد که افزایش سهم اقتصاد دیجیتال به ۱۰٪ از تولید ناخالص ملی و حل چالش‌های حوزه رمزارز در اولویت برنامه‌های این وزارتخانه است.
به گزارش میهن بلاکچین، این نشست در حالی برگزار شده که اکوسیستم رمزارزها در ایران با چالش‌های متعددی از جمله محدودیت‌های قانونی، بستن درگاه‌های پرداختی و عدم شفافیت در سیاست‌ها مواجه است.
چیت‌ساز در این نشست در رابطه با شکاف فناوری به وجود آمده در حوزه رمزارزها گفت:
دولت به عنوان تنظیم‌گر آنقدر پیچ تنظیم‌گری را پیچانده که امروز هرز شده و دیگر کار نمی‌کند. خلاصه سیاست‌های دفعی‌ای که ما در این سال‌ها با آن مواجه بودیم یک فرصت‌سوزی تاریخی را در کشور رقم زد. در زمینه‌ای که کسب‌وکارهای ما می‌توانستند در آن پیشرو باشند، زمین‌گیر شده‌اند و پیامد این موضوعات شکاف فناوری است.
به گفته معاون وزیر ارتباطات، در صورتی که بانک مرکزی و نهادهای دیگر از تمام تجربه خود برای ارتقای سیستم، مدیریت هوشمند و توسعه زیرساخت‌ها استفاده می‌کردند، شرایط امروز فرق می‌کرد. وی معتقد است بانک مرکزی باید به جای اتخاذ رویکردهای محدودکننده، به دنبال شفاف‌سازی و توسعه اکوسیستم رمزارزی باشد.
چیت‌ساز درباره سند ساماندهی رمزدارایی‌ها که شب گذشته منتشر شد افزود:
در این سند بسیاری از مفاهیم از جمله توکن‌های داده و توکن‌های حاکمیتی که می‌خواهند با آن‌ها رای‌گیری کنند، مشخص نیست. اگر این سند در سال ۲۰۱۵ تنظیم می‌شد، مناسب بود؛ اما الان متناسب با رشد اکوسیستم، رشد نکرده و دانش فعالان ما هم از فضای بین‌المللی فاصله زیادی گرفته است.
چیت‌ساز درباره اهمیت کارگروه اقتصاد دیجیتال به‌عنوان ابزاری برای تعامل سازنده میان نهادهای مختلف اظهار داشت که این کارگروه شامل نمایندگانی از بانک مرکزی، نهادهای امنیتی، شورای عالی فضای مجازی و وزارت اقتصاد است. به گفته او، مصوبات این کارگروه مشابه مصوبات هیئت دولت است و می‌تواند نقش مؤثری در پیشبرد اهداف اقتصاد دیجیتال ایفا کند.
چالش‌های بستن درگاه‌های پرداخت و پیامدهای آن
معاون وزیر ارتباطات مسدودسازی درگاه‌های پرداختی را «پاک کردن صورت مسئله» توصیف می‌کند و در این باره می‌گوید:
ما باید به‌عنوان حاکمیت و دولت از این فعالیت‌ها حمایت کنیم و بتوانیم رقابت‌پذیری کسب‌وکارهای داخلی را در برابر کسب‌وکارهای بین‌المللی ایجاد کنیم. علاوه بر این، دانش مردم به‌عنوان سرمایه‌گذاران این حوزه باید ارتقا یابد.
در این نشست معاون وزیر ارتباطات با اشاره به ناتوانی تصمیم‌گیرندگان در درک درست فناوری، تاکید کرد که این مشکل باعث عقب‌ماندگی کشور در مقایسه با تحولات جهانی شده است. وی همچنین ضمن اشاره به لزوم ایجاد اکوسیستمی امن، شفاف و پیشرو خاطرنشان کرد که برای تحقق این امر باید تعداد افرادی که درک درستی از مسائل دارند، افزایش یابد.
به گفته چیت‌ساز، پیگیری این خواسته، یعنی ایجاد گفت‌وگوهای سازنده از طریق کارگروه اقتصاد دیجیتال به‌جای وضع ممنوعیت‌ها و محدودیت‌ها، می‌تواند به رشد این حوزه کمک کند.
در مقایسه با وضعیت اکوسیستم بلاکچین در کشورهای حاشیه خلیج فارس، چیت‌ساز به فاصله زیاد آن با وضعیت ایران اشاره کرد و افزود:
اکوسیستم بلاکچین ما با آن سوی خلیج فارس فاصله زیادی دارد و ظرفیت‌های زیادی فعال نشده است. از طرفی اعتماد عمومی هم به‌شدت کاهش پیدا کرده و محدود به این حوزه هم نیست.
وی بر این باور است که حل مشکلات این حوزه بدون همکاری میان بخش خصوصی و دولت ممکن نخواهد بود و در حال حاضر ظرفیت لازم برای این همکاری در دولت وجود دارد. او افزود که یکی از اولویت‌های اصلی وزارت ارتباطات، افزایش سهم اقتصاد دیجیتال به ۱۰٪ در توسعه ملی است.
چیت‌ساز در این نشست به شرایط مشابه فیلترینگ اشاره کرد و گفت:
رفع فیلترینگ از بیرون ساده به نظر می‌آمد اما برای گرفتن چنین مصوبه‌ای راه سختی طی شد. راه‌های دیگری که وجود داشتند پایدار نبودند و بلافاصله بعد از اینکه شرایط خاصی اتفاق می‌افتاد، وضعیت به گذشته بازمی‌گشت. زمانی کسی نبود که بتواند با داده از این‌ها دفاع کند اما ما امروز در حد خودمان سوادش را داریم که دفاع کنیم و حرف بزنیم. باید مسیر سختی را طی کنیم که محدودیت‌های اکوسیستم بلاکچین برطرف شود و شفافیت قطعاً به رشد این اکوسیستم کمک خواهد کرد.
مشکلات اخیر در حوزه رمزارز و تاثیر آن بر کسب‌وکارها
در ادامه این نشست، مهران فره‌راز، مدیر روابط عمومی تترلند، با اشاره به چالش‌های اخیر در حوزه رمزارز گفت:
مشکلات ما نادیده گرفته شد و شفافیتی ایجاد نشده است. وقتی درگاه‌ها بسته شدند و پرداخت‌یارها اعلام کردند امکان واریز وجود ندارد، ما اطلاع نداشتیم که این موضوع توسط کدام نهاد و مرجع ابلاغ شده و دلیل آن چیست. قیمت تتر و رمزارز هیچ ارتباطی با قیمت ارز ندارد و در این چند روز که با بسته شدن درگاه‌ها، نرخ ارز بالا می‌رفت، این موضوع ثابت شد.
به گفته وی، بازارهای مالی شوخی‌بردار نیستند و اتفاقات اخیر باعث شده تا به اعتماد کاربران خدشه وارد شود. وی افزود:
جلب اعتماد دوباره کاربران سخت است و هنوز مشخص نیست چه زمانی درگاه‌ها باز خواهند شد. ما یک ماه هیچ درآمدی نداشتیم و کاربران آسیب جدی دیدند. خود اکوسیستم هم کلا زیر سؤال رفت چون هیچ هماهنگی‌ای اتفاق نیفتاده بود.
میلاد صفایی، مدیر توسعه کسب‌وکار صرافی «کیف پول من»، نیز به نبود چارچوب قانونی در این حوزه اشاره کرد و گفت:
رفتارهای این‌چنینی به این دلیل اتفاق می‌افتد که خلأهای قانونی وجود دارد و صاحب این بازار مشخص نیست. بانک مرکزی می‌خواهد از وقوع جرم جلوگیری کند و راه‌حلی که برای این موضوع ارائه می‌دهد این است که می‌گوید از ما مجوز بگیرید، محدودیت ایجاد کنید و نوسان ارز را کنترل کنید. فضای بلاکچین فضای آزادی دادن به مردم است و نمی‌توانی از پیش آن را محدود کنی که بعداً اتفاقی نیفتد.
صفایی ضمن تاکید بر اهمیت شفافیت و نظارت قانونی تاکید کرد که رگولاتور باید صرفا بر فرآیندهای قانونی نظارت کند. وی افزود:
اگر بخواهیم درگیری بازی مجوز دادن شویم در نهایت بازنده مردم و کسب‌وکارها خواهند بود.
علیرضا باقری، مدیر اجرایی صرافی اکس‌اونیکس، نیز درباره ضرورت تغییر نگاه نهادهای بالادستی گفت که این نهادها همچنان با رویکردی سنتی عمل می‌کنند و نمی‌بینند افراد زیادی درگیر ارزهای دیجیتال هستند. وی افزود:
سال ۱۳۹۴ هیچ دیدی به بازار بلاکچین وجود نداشت اما الان در این بازار هزاران میلیارد تومان جابه‌جا می‌شود و نگاه باید تغییر کند. ما محیط شفافی داشتیم که درگاه‌ها فعال بودند و مشخص بود پول‌ها از کجا می‌آیند و به کجا می‌روند. اگر قرار است دولت و حاکمیت حافظ منافع مردم باشند، تعداد زیادی کاربر هستند که باید سرمایه‌شان را حفظ کنند.
