استیکینگ در رمز ارزها یا سپرده‌گذاری در بانک؟ کدام سرمایه گذاری بهتر است؟

محبوبیت استیکینگ ارزهای دیجیتال به سرعت در میان طرفداران و هودلرها در حال افزایش است. این محبوبیت به دلیل دسترسی راحت و سودآوری بهتر Staking ارزهای رمزنگاری شده نسبت به سیوینگ سرمایه در حسابهای بانکی است. از طرفی سرمایه‌گذاران بین سودهی بالای استیکینگ ارزها یا به اصطلاح سهام گذاری ارزها و امنیت ارائه شده توسط سرمایه گذاری عادی دچار تردید می‌شوند.

در این مقاله سعی می‌کنیم چرایی و چگونگی مقایسه استیکینگ را با روش‌های معمول ذخیره ارزش رمز ارزها‌ بررسی کنیم. با مطالعه این مطلب به درک بهتری نسبت به نوع سرمایه گذاری ارزهای دیجیتال خود دست خواهید یافت.

استیکینگ یا سیوینگ ؛ کدامیک انتخاب بهتری است؟

برای درک بهتر فرآیند استیکینگ باید با برخی از مفاهیم ابتدایی گواه اثبات سهام (PoS) در بلاک چین آشنا باشید.

Proof of stake یکی از دو الگوریتم رایج برای رسیدن به اجماع در یک شبکه بلاک چین است. به اجماع رسیدن یعنی یک شبکه بلاک چین بتواند با حذف نهاد متمرکز ناظر، صحت اطلاعات را به طریقی بررسی کند. زمانیکه تراکنش به شبکه ارسال می‌شود، نودهای فعال در شبکه شروع به تایید این تراکنش‌ها می‌کنند تا مطمئن شوند شخصی که این درخواست را ارسال کرده است به میزان کافی توکن در اختیار داشته باشد و همچنین به شبکه آسیب نرساند. اگر این تراکنش توسط نودها تایید شود به زنجیره بلوکها اضافه خواهد شد و  قابل تغییر نخواهد بود.

الگوریتم گواه اثبات سهام به عنوان جایگزینی برای الگوریتم گواه اثبات کار (proof of work) ارائه شده است. از آنجاییکه این روش دیگر نیازی به استفاده از ماینرهای پرمصرف نخواهد داشت از لحاظ محیط زیستی و مصرف انرژی الگوریتم محبوبتری قلمداد میشود. در عوض نودها که کوین و توکن‌ها را برای ایجاد بلوک جدید استیک می‌کنند جای روش‌های استخراج را گرفته‌اند.

به دلیل برتری‌های این روش نسبت به الگوریتم قدیمی‌تر گواه اثبات کار، تعداد بلاک چین‌هایی که از الگوریتم اجماع اثبات سهام استفاده می‌کنند روزبه‌روز در حال افزایش است. حتی بلاک چین‌های مشهوری مانند اتریوم در حال تغییر ساختار بلاک چین خود به الگوریتم گواه اثبات سهام هستند.

استیکرها از شبکه پاداش می‌گیرند

فرآیند استیکینگ به اینگونه است که نودها، کوین یا توکن خود را برای ساخت بلوک جدید در اختیار شبکه قرار می‌دهند. نسبت پاداشی که هر نود از شبکه دریافت می‌کند به نسبت مقدار توکنی است که استیک کرده است. برخی از بلاک چین‌ها عملا به هرکسی این امکان را می‌دهند که با استیک کردن مقدار کافی کوین یا توکن، به عنوان استیکر در شبکه فعالیت کنند. از طرف دیگر سایر بلاک چین‌ها تعداد محدودی از نودها که توسط تمام گره‌ها انتخاب شده‌اند را به عنوان استیکر معرفی می‌کنند.

برای آشنایی کامل با مفهوم استیکینگ، این مقاله را مطالعه کنید: استیکینگ (Staking) در دنیای رمز ارزها به چه معناست؟

تا اینجا با مفاهیم پایه‌ای آشنا شدید. در ادامه نحوه وارد شدن به دنیای استیکینگ را توضیح خواهیم داد. همچنین دلیل اینکه چرا استیکینگ در سال‌های اخیر رشد زیادی داشته است را بررسی می‌کنیم.

 سپرده گذاری‌ها را به کار بگیریم

اگرچه از استیکینگ ارزهای دیجیتال در وهله اول برای اطمینان از قدرت بلاک چین استفاده می‌شود، با این حال این امر فقط با تشویق نودهای فعال امکان ‌پذیر است. همانطور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم این مشوق‌ها به عنوان پاداش‌های شبکه عرضه می‌شوند.

بسته به نحوه پیاده‌سازی الگوریتم گواه اثبات سهام، از دو طریق امکان کسب سود از استیکینگ آن توکن وجود دارد. استیکر می‌تواند توکن‌های خود را به یک نود نماینده برای تایید تراکنش‌ها واگذار کند یا فقط برای مدت مشخصی دارایی‌ها را در کیف پول خود نگه دارد. این فرآیند موجب می‌شود موجودی حساب سپرده گذار افزایش یابد. استیکینگ به همین راحتی انجام می‌شود فقط کافی است کوینهایتان را در کیف پول هودل کنید و اجازه‌ی استیک آن را صادر کنید.

باید این نکته را در نظر داشته باشید که در بلاک چین‌های مختلف، میزان بازدهی استیکینگ متفاوت خواهد بود و به عوامل مختلفی بستگی خواهد داشت. بنا به آمار وبسایت Stakingrewards میانگین سود سالانه آن بین ۵ الی ۱۵ درصد خواهد بود.

برای بسیاری از هودلرها، استیکینگ یک فرآیند سودآور است. در استیکینگ یا معادل فارسی آن سهام گذاری، سپرده گذاران دارایی‌های خود را حفظ می‌کنند و در طول زمان هم با افزایش ارزش آن دارایی، و هم از افزایش مقدار آن، سود مضاعف کسب می‌کنند. این سود تقریبا بدون هیچ کارمزدی برای نگهداری و با اندکی نظارت امکان‌پذیر است.

استیکینگ یا سیوینگ دارایی

امروزه رایج‌ترین روش کسب درآمد از سپرده گذاری‌ها با استفاده از حساب‌های سپرده گذاری است. این حساب‌ها بیشتر توسط بانک‌ها ارائه می‌شوند و سالانه نرخ سود مشخصی دارند. اگرچه بنا به محل زندگی و آپشنهای در دسترس شما، حتی بهترین حساب‌های بانکی هم در خوش‌بینانه‌ترین حالت نرخ سود سالانه  ۱٪ الی ۲٪ را روی این حسابها دارند. در بعضی کشورها این مقدار حتی از نرخ تورم هم کمتر است ( البته این سود سپرده‌گذاری مربوس به اقتصادهای سالم است).

مقدار سود توزیع شده

چون خود بانک‌ها از سپرده‌های شما برای کسب درآمد استفاده می‌کنند این نرخ سود به شما تعلق می‌گیرد. به عنوان مثال ممکن است سپرده شما را به دیگران وام دهند یا با آن در پروژه ای سرمایه گذاری کنند. قسمتی از این درآمدها به خود سپرده گذاران به عنوان سود بانکی برمیگردد.

در مقایسه با این اکانت‌ها، حتی کم بازده‌ترین استیکینگ در حوزه ارزهای دیجیتال هم می‌تواند سود سالانه بیشتر از  ۵٪ داشته باشد. تزوس (XTZ) و کاسموس (ATOM) به ترتیب ۵.۶۹٪ و ۷.۸% سود سالانه ‌می‌دهند. این مقادیر و میزان سود دقیق شما ممکن است متفاوت باشد اما قطعا از بهترین پیشنهادات حساب‌های سپرده گذاری بانکی بیشتر است.

نوسانات قیمت دارایی‌ها

در کنار آن باید یادآور شویم ارزهای دیجیتال به شدت پرنوسان هستند. بسته به مدت زمانی که شخص در استیکینگ مشارکت می‌کند و با در نظر گرفتن شرایط بازار، احتمال این نیز وجود دارد که استیکر علی رغم دریافت پاداش استیکینگ سرانجام متحمل ضرر نیز شود. به عنوان مثال اگر قیمت کوین شما ۲۰% کاهش یابد ولی شما تنها ۱۰% سود استیکینگ دریافت کرده باشید، در مجموع ضرر کرده‌اید.

از طرفی ارزهای فیات از ثبات قیمتی بهتری برخوردارند، بنابراین اکانت‌های سپرده گذاری سنتی در معرض ریسک کمتری قرار دارند. در مقایسه با نوسان ارزهای دیجیتال که روزانه بیشتر از ۱% نوسان دارند، اکانت‌های سیوینگ تنها کسری از درصد نوسان خواهند داشت.

کنترل دارایی

بزرگ‌ترین مشکل سیوینگ در بانک این است که بانک کنترل دارایی شما را در دست خواهد داشت. در زمان بحران اقتصادی قبلی، بسیاری از بانک‌ها در سراسر دنیا ورشکست شده بودند. اگر دولت‌ها در آن زمان مداخله نمی‌کردند بسیاری از سرمایه‌گذاران پول‌هایشان را از دست می‌دادند.

علاوه بر این اگر شروع سرمایه گذاری در هر دو روش را مقایسه کنیم واضح است که استیکینگ با اختلاف زیاد سریع‌تر از سیوینگ خواهد بود. شروع فرآیند استیکینگ ارزهای دیجیتال تنها چند ثانیه زمان خواهد برد اما افتتاح حساب در بانک‌ها ممکن است تا چند روز به طول بیانجامد. در بعضی موارد احتمال رد شدن درخواست افتتاح حساب نیز وجود دارد.

با در نظر گرفتن ریسک‌های جانبی، سهام گذاری در حوزه رمز ارزها، ساده‌تر و پرسودتر از روش دیگر است. اگرچه حساب‌های سپرده گذاری نیز مزیت‌هایی دارد و می‌تواند بخشی از یک پرتفوی سرمایه گذاری باشد.

پاداش‌های استیگینگ

در گذشته استیکینگ ارزهای دیجیتال فرآیند پیچیده‌تری بوده و در این چند سال اخیر خیلی بهتر از قبل شده است. پروژه‌های مختلف بلاک چین با تقویت تجربه کاربری و برداشتن موانع فنی، این فرآیند را ساده‌تر کرده‌اند.

امروزه مشارکت در اقتصاد سهام گذاری، به راحتی ایجاد یک کیف پول، پر کردن آن با کوین‌های قابل استیک شدن و یک یا دو کلیک ساده است. در کیف پول لجر از طریق نرم افزار Ledger Live این کار به راحتی آب خوردن است. در زمان نگارش این مقاله  کوین‌های تزوس (XTZ)، ترون (TRX)، کازموس(ATOM) و الگوراند (ALGO) برای استیکینگ در این کیف پول پشتیبانی می‌شوند.

پس از آنکه فرآیند استیکینگ شروع شد کاربر باید به نسبت میزان کوینی که استیک کرده است پاداش‌های دوره‌ای دریافت کند. یعنی اینکه هرقدر میزان کوینی که استیک کرده باشید بیشتر باشد، پاداش بیشتری نیز دریافت خواهید کرد. با این حال نرخ سود سالانه ثابت خواهد ماند.

در این مدت کوین‌هایی که استیک کرده باشید قفل خواهند بود و نمی‌توان از آنها را در تراکنش‌ها استفاده کرد. برای رفع این محدودیت باید در فرآیند Unstaking شرکت کرد. بسته به نوع والت و کوین استیک شده، ممکن است این پروسه تا چند روز طول بکشد. به عنوان مثال این مدت برای کازمس ۲۱ روز و برای تزوس حدود ۳ روز است.

جمع بندی

جامعه طرفداران ارزهای دیجیتال امیدوارند ارزش این دارایی‌ها روز به روز افزایش یابد. بنابراین کوین و توکن‌هایشان را در کیف پول‌های مختلف هودل می‌کنند. علاوه بر این روش، می‌توان از نوع دیگری سرمایه  گذاری غیرفعال به نام استیکینگ استفاده کرد که در مدت سپرده گذاری با اختصاص سود سالیانه به حجم استیک شده، بازده بالاتری به ارمغان می‌آورد. این روش در مقایسه با سیستم اکانت‌های سپرده گذاری بانکی از سود بالاتری برخوردار است اما بازاری به شدت پرنوسان تر دارد که همین امر موجب می‌شود احتمال متضرر شدن نیز وجود داشته باشد.