هنگام خرید زمین در متاورس به چه نکاتی توجه کنیم؟

یکی از حوزه‌‌هایی که در صنعت بلاکچین طی سال گذشته میلادی، رشدی خیره‌کننده‌ تجربه کرد، بخش متاورس و گیمینگ بود به نحوی که از ۸.۲ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری انجام شده در سه ماهه سوم سال ۲۰۲۱، ۱.۸ میلیارد دلار به حوزه وب ۳ و توکن‌های بی‌همتا (NFT) اختصاص یافت. نماینده این رشد خیره‌کننده، دو پروژه اکسی اینفینیتی (Axie Infinity) و دیسنترالند (Decentraland) بودند که توانستند به جمع ۳۰ ارز دیجیتال باارزش بازار راه یابند و بیشترین رشد قیمتی را تجربه کنند. با رشد وب ۳ و توکن‌های بی‌همتا، مفهوم مالکیت در جهان دیجیتال دستخوش تغییر شد به نحوی که روزی نبود که خبر به فروش رفتن تصاویر پیکسلی و قطعه زمین‌هایی کوچک با قیمت‌هایی هنگفت به گوش نرسد. در این مطلب قصد داریم تا نکات مهم برای خرید زمین در متاورس را بیان و زمینه آشنایی بیشتر شما در این خصوص را فراهم کنیم. با ادامه این مطلب همراه باشید، اما پیش از آن، برای آشنایی با مفهوم متاورس مقاله زیر را مطالعه کنید:

متاورس چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟

نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که نسل جدید زمان کمتری را نسبت به نسل‌های پیشین به تماشای تلویزیون اختصاص می‌دهند و در عوض زمان بیشتری را وقف بازی‌های کامپیوتری و شبکه‌های اجتماعی می‌کنند. بازی‌های با جهان گسترده (Open World) – مثل Roblox – را می‌توان پیش‌زمینه‌ای برای متاورس دانست؛ بازی‌هایی که عنصر خلاقیت آن با خصوصیت شبکه‌های اجتماعی، مالکیت وب ۳ و مشارکت در تصمیم‌گیری DAOها ترکیب شده است و نمونه‌ای از جهانی کوچک در دل جهان واقعی را ساخته است. به نوعی می‌توان متاورس را حالت غایی خود، شبکه‌ای درهم تنیده از تمامی ارزش‌هایی که دنیای بلاکچین به دنبال رسیدن به آن است، دانست:

متیو بال (Matthew Ball) متاورس را «قلمرویی مجازی با هفت خصوصیت» تعریف می‌کند:

• مستمر؛ محل دیداری همواره برپا و باز
• زنده؛ همانند قلمروی واقعیت به شکل زنده و همزمان
• با حضور محدودنشده کاربران؛ همانند فضای استادیوم‌های ورزشی
• دارای اقتصاد پویا؛ توکن‌های بی‌همتا نقش اقلام و توکن‌های عادی نقش ارزها را بازی می‌کنند
• بدون حصار و محدودیت برای دسترسی به سرویس یا امکانی خاص باشد و تجربه‌ای ارائه دهد که هر دو دنیای دیجیتال و واقعی را در برگیرد.
• تعامل؛ از طریق هویت‌های دیجیتال، اقلام قابل انتقال و…
• تکامل کاربرمحور؛ محتوا و تجربه‌های ساخته شده در این جهان باید به شکل ارگانیک و آزاد ایجاد شده و تنها از طریق یک موجودیت متمرکز مرکزی صورت نگیرد.

می‌توان دید که هنوز راهی طولانی تا محقق شدن تمامی این موارد در پیش داریم، اما تلاش‌های قابل تقدیری تاکنون انجام شده است؛‌ برای مثال فستیوال موسیقی پروژه دیسنترالند شامل بسیاری از موارد ذکر شده فوق بود و تجربه غنی‌ای را برای شرکت‌کنندگان به همراه داشت.

طبق گزارش ماه نوامبر شرکت سرمایه‌گذاری Grayscale، ارزش شبکه‌های متاورسی دنیای کریپتو چیزی در حدود ۲۷.۵ میلیارد دلار است که در مقابل همتایان متمرکز خود هنوز ناچیز است.

از ویژگی تعاملی متاورس و نقش خلاقیت کاربران در ایجاد ارزش و تجربه گفتیم؛ همچنین پویایی اقتصاد متاورس ملزم به ایجاد سرویس‌ها و خدماتی برای استفاده کاربران است. بنابراین طبیعی است که بنگاه‌های تجاری نیز از غافله عقب نمانند و سعی در استفاده از این فرصت نوظهور کنند. برخی از امکانات درآمدزایی در دنیای دیجیتال شامل موارد زیر است:

• گالری‌های هنری: حراجی معروف ساتبیز اخیرا نسخه متاورسی سرویس خود را به کاربران ارائه داده است و به آن‌ها امکان بازدید و حتی خرید آثار دیجیتال را می‌دهد.
• دفاتر تجاری: برخی مجموعه‌ها همچون بایننس، کوکوین و سامسونگ اقدام به تاسیس دفاتری تجاری در پروژه‌های متاورسی مختلف کرده‌اند و بعضا خدماتی را در آن به کاربران ارائه می‌دهند.
• بازی‌ها: برخی از پروژه‌ها با ارائه جعبه ابزاری به کاربران خود، به آن‌‌ها امکان طراحی و ایجاد بازی‌ها و کسب درآمد از آن را می‌دهند. همچنین شرکت آتاری در قطعه زمین خود در بازی دیسنترالند، سالن بازی‌های آرکید قدیمی خود را راه‌‌اندازی کرده است.
• تبلیغات: صاحبان زمین می‌توانند با میزبانی از بیلبوردهای تبلیغاتی دیجیتال در املاک خود، درآمد داشته باشند.
• محتوای اسپانسر شده توسط حامیان مالی: شرکت‌ها می‌توانند با توجه به حوزه فعالیت خود، تجربه‌ها و محتوایی اختصاصی تولید کنند و یا از تولیدکنندگان آن حمایت نمایند.
• سالن‌های موسیقی و کلوب‌های شبانه: برخی از گروه‌های موسیقی و خصوصا DJها می‌توانند با برگزاری اجرای زنده در متاورس، راهی نو برای دسترسی به مخاطبان خود پیدا کنند.

گری‌اسکیل در انتهای گزارش خود، از پتانسیل یک تریلیون دلاری حوزه متاورس برای ایجاد درآمد سالیانه نام می‌برد و آن را یکی از پیشران‌های اصلی حوزه ارزهای دیجیتال می‌داند.

در هنگام خرید زمین در متاورس به چه نکاتی توجه کنیم؟

همانند هر سرمایه‌گذاری دیگری، تصمیمات مالی نیازمند صرف وقت و انرژی و تحقیق کافی است. در ادامه چند نکته که ممکن است بتواند به شما در این امر کمک کند، ذکر خواهد شد:

خرید دارایی در هر پروژه‌ای به منزله سرمایه‌گذاری در آینده آن پروژه است

این نکته شاید بدیهی به نظر رسد، اما بسیار کلیدی است. اگر تصمیم به خرید تکه‌ای زمین یا هر توکن‌ بی‌همتای دیگری در جهان دیجیتال آن پروژه دارید، باید نسبت به موفقیت کلیت آن پروژه در آینده اطمینانی نسبی داشته باشید. شاید بتوان توکن‌های یک پروژه را با ضرر فروخت و به راحتی از آن خارج شد، اما در خصوص اقلام سخت نقدپذیری همچون توکن‌های بی‌همتا، بی‌گذار به آب زدن ممکن است سبب این شود که خریدار اول و آخر آن NFT خود شما باشید. سرمایه‌گذاری در NFTها، سرمایه‌گذاری ریسکی و با پاداش‌هایی وسوسه‌انگیز است.

به جامعه کاربری پروژه توجه کنید

چه کسی می‌خواهد صاحب زمینی در وسط بیابانی بی آب و علف و متروک باشد؟ سرمایه‌گذاری در پروژه‌ای که جامعه کاربری قوی و پویایی ندارد، به همین منزله است. شاید تعداد دنبال‌کنندگان شبکه‌های اجتماعی بهترین معیار برای سنجش نباشد، اما می تواند دیدی نسبی از میزان محبوبیت آن به دست دهد. اگر قصد خرید زمین در پروژه‌ای نوپا دارید، باید وفاداری جامعه کاربری فعلی، میزان اشتیاق آن‌ها، احتمال تبلیغ دهان به دهان و حضور اینفلوئنسرها در میان کامیونیتی را بررسی کنید.

در مورد تیم توسعه‌دهنده تحقیق کنید

ایجاد جهانی دیجیتال و پویا وظیفه خطیر و مشکلی است و نیازمند دانش و تخصص بالا در زمینه طراحی مفهومی و هنری، برنامه‌نویسی و شبکه‌های کامپیوتری و البته اقتصاد و مدیریت است. نکته‌ای که می‌تواند کار شما را در این امر ساده‌تر کند، توجه به سرمایه‌گذاران پروژه است؛ صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر، معیارهای سخت‌گیرانه خود را برای تزریق منابع مالی دارند، بنابراین وجود صندوقی خوش‌نام (با پورتفوی موفق و بدون تجربه دامپ کردن و خروج زودهنگام) در لیست سرمایه‌گذاری پروژه‌ها می‌تواند نشانه‌ای مثبت تلقی شود. توجه داشته باشید که اگر صندوق فوق‌الذکر، به عنوان سرمایه گذار ارشد (Lead Investor) و در مراحل اولیه (Pre-Seed و یا Serie A) اقدام به تزریق منابع مالی کرده باشد، وزن تحلیل شما سنگین‌تر خواهد بود.

نقشه‌ای روشن برای غیرمتمرکز شدن وجود داشته و یا اختیار تیم به شکلی مستند محدود شده باشد

اگر بنا باشد که اختیار در دستان کاربران نباشد، چه نیازی به وب ۳ بود؟ شرکت‌های بزرگ بازیسازی تجربه‌های باکیفیت‌تر و دلچسب‌تری را به کاربران ارائه می‌دهند. بنابراین همواره در خصوص این بخش از پروژه تحقیق کنید چرا که زمین‌های شما مشابه دنیای واقعی محدود به قوانین فیزیک نیست، اگر پس از خرید زمین در گران‌ترین نقطه یک پروژه بیدار شوید و ببینید که تیم سازنده خبر از ایجاد شهری جدید و باامکانات بیشتر داده است، چه حسی پیدا می‌کنید؟ احتمالا زمین شما دیگر ارزشی به اندازه قبل نخواهد داشت. بنابراین از شیوه حاکمیت پروژه اطمینان حاصل کنید و از برنامه‌های پروژه برای ارائه زمین‌های بیشتر مطمئن شوید و یا برنامه آزادسازی و فروش آن را چک کنید.

به شرایط رویداد‌های فروش دقت کنید

این بخش موارد زیادی را در بر می‌گیرد، اما به دو زیرعنوان آن را خلاصه می‌کنم: قیمت توکن و شانس خرید با توجه به شکل فروش. گاهی پروژه برای فروش قطعات زمین، شما را ملزم به استفاده از توکن‌های خود پروژه و یا نگهداری/قفل کردن/تامین نقدینگی/استیک کردن آن می‌کند؛ در این موارد اگر اقبال زیادی در خصوص رویداد فروش وجود داشته باشد، قیمت توکن‌ها به خاطر فشار خرید و فروش متعاقب، پامپ و دامپ قیمتی را تجربه خواهد کرد بنابراین اگر حس می‌‌کنید که شانس زیادی برای خرید ندارید، در آن شرکت نکنید. همچنین اگر شکل فروش به ترتیب اولویت زمانی (FCFS) باشد – و رویدادی مورد توجه جمع گسترده‌ای از افراد باشد – بیش از آن که محل رقابت افراد عادی باشد، میدانی برای نبرد ربات‌های خریدار است که پیش از آن که صفحه خرید شما بارگذاری شده باشد، با فرستادن درخواست مستقیم به قرارداد هوشمند پروژه، خرید خود را انجام داده‌اند. همچنین اگر در شبکه اتریوم دست به خرید می‌زنید، این کار معمولا منجر به از دست دادن مقدار قابل توجهی اتر به عنوان کارمزد تراکنش – بی آن که خریدی انجام شود – می‌شود. به عنوان مثال، در رویداد فروش زمین‌های محله مگا سیتی پروژه سندباکس که روز جاری انجام شد، تمامی قطعات زمین در عرض کمتر از چند دقیقه به فروش رفت.

در هنگام خرید از بازارهای ثانویه به اصالت املاک و اقلام توجه ویژه داشته باشید

عموم حجم معاملات در بازارهای ثانویه شکل می‌گیرد؛ بنابراین طبیعی است که بخشی را به آن اختصاص دهیم. از موارد ساده‌ای همچون دقت کردن به ارقام پیشنهاد خرید یا فروش شروع می‌کنیم. افراد زیادی این‌گونه سرمایه خود را از دست داده‌اند. همچنین اگر پروژه بازار ثانویه اختصاصی خود را دارد، می‌توانید از اصالت اقلام موردنظر خود را تا حد زیادی مطمئن باشید؛ اما اگر در بازاری عمومی همچون اوپن‌سی (OpenSea) به فروش می‌رسد، حتما به تیک آبی اصالت کلکسیون دقت کنید یا آدرس قرارداد هوشمند پروژه را به طور دستی در نوار جستجوی پلتفرم اوپن‌سی وارد کنید تا اسیر کالکشن‌های فیک و تقلبی نشوید.

خصوصیات زمین را مدنظر قرار دهید

هر چند زمین شما تنها از چند بایت تشکیل شده است، اما همانند یک زمین واقعی، اندازه، موقعیت مکانی و حتی همسایه‌های شما(!) در ارزش آن موثر هستند. همچنین برخی از پروژه‌ها با طبقه‌بندی زمین‌های خود، برای زمین‌های خاص‌تر خود امکانات ویژه‌ای در نظر می‌گیرند. این امکانات بسته به پروژه می‌تواند متفاوت باشد؛ از توکن‌های بی‌همتای اختصاصی گرفته تا امکان تله‌پورت، شفا یافتن سریع‌تر قهرمان و غیره. همچنین اندازه زمین، نزدیک بودن به محله‌های خاص و یا همسایگی با زمین‌هایی متعلق به افراد/نهادهای تاثیرگذار می‌تواند در ارزش نهایی شما بسیار موثر باشد. برای مثال به به نقشه حرارتی قیمت زمین‌های پلتفرم دیسنترالند (شکل زیر) توجه کنید. همانطور که می‌بینید، نزدیکی به مرکز نقشه سبب قیمت بیشتر زمین‌ها شده است.

یا به این نقشه از پروژه سندباکس (Sandbox) نگاهی بیاندازید. قطعات بزرگتر زمین معمولا متعلق به سلبریتی‌ها و شرکای تجاری این پروژه هستند. احتمالا شما هم دوست داشتید تا مالک زمینی در جوار قطعه متعلق به اسنوپ داگ باشید.

سوالات متداول (FAQ)

• چه عوامل مهمی را باید قبل از خرید زمین در متاورس بررسی کنیم؟
  جامعه کاربری، تیم توسعه‌دهنده، نقشه راه، متمرکز یا غیرمتمرکز بودن، شرایط رویدادهای فروش و خصوصیات زمین، از مهم‌ترین عواملی هستند که هنگام خرید زمین در متاورس باید به آن‌‌ها توجه کنیم.
• آیا زمین مجازی را می‌توان راحت فروخت؟
  اگر عواملی که در این مقاله معرفی کردیم را در مورد یک پروژه بررسی کردید و نمره بالایی گرفت، احتمالا می‌توانید برای زمین خود مشتری پیدا کنید. اما اگر شرایط پروژه جالب نباشد و کاربران جدید را به خود جذب نکند، ممکن است هیچ‌گاه نتوانید زمین خود را بفروشید.

جمع‌بندی

از متاورس به عنوان آینده زندگی اجتماعی بشر نام برده می‌شود؛ جایی که در آن دوستانمان را ملاقات خواهیم کرد، در مناسبت‌های مختلف شرکت می‌کنیم، لباس‌ها و آواتارهای مختلفی بسته به رویداد موردنظر بر تن خواهیم کرد، نشان‌های افتخار و توکن‌های بی‌همتای خود را بر سینه (یا پروفایل!) خواهیم زد، کسب‌و‌کار خود را راه‌اندازی خواهیم کرد و مالک زمین خود خواهیم بود. در این مطلب سعی کردیم تا با مروری اجمالی بر روی این مفهوم، به نکات مهم برای خرید زمین در متاورس اشاره کنیم.

تجربه شما از پروژه‌های متاورسی چیست؟ آیا تاکنون در این پروژه‌ها زمینی خریداری کرده‌اید؟ چه نکات مهم دیگری به نظر شما وجود دارد که می‌تواند کارساز باشد؟ دیدگاه‌های خود را با ما در میان بگذارید.