آیا حباب جنون گل لاله را می توان با بیت کوین مقایسه کرد؟

بسیاری جنون گل لاله را اولین داستان ثبت شده از یک حباب مالی تلقی می کنند که ظاهرا در دهه ۱۶۰۰ رخ داده است. قبل از بحث در مورد اینکه آیا جنون گل لاله واقعا یک حباب مالی بود یا نه، اجازه دهید نگاهی به رایج ترین روایتی بیاندازیم که آن را یک حباب واقعی تلقی می کند.

حباب جنون گل لاله

جنون گل لاله در هلند و در خلال دوران طلایی آن روی داد. آن کشور در آن زمان بالاترین درآمد را در جهان به نسبت جمعیت خود داشت و دلیل این امر نیز بازرگانی بین المللی در حال رشد و اقدامات معاملاتی گسترده بود.

این ترقی اقتصادی به بسیاری از افراد کمک کرد که به ثروت و سعادت برسند که این امر به نوبه خود بازار را به سمت کالا های لوکس سوق داد. در این فضا یکی از مطلوب ترین کالاها گل لاله بود، مخصوصا گل هایی که به نوعی متنوع بودند و این تنوع آنها را شگفت انگیزتر از یک گل لاله معمولی می کرد. این گل های بی نظیر بسیار متفاوت تر از گزینه های دیگر بودند، بنابراین هر فردی با توجه به رنگ ها و الگو های غیر معمول این گل ها، قصد خودنمایی با استفاده از آنها را داشت.

قیمت یک گل خاص با توجه به تنوعی که داشت به راحتی می توانست از درآمد یک کارگر ماهر و یا حتی قیمت یک خانه بالاتر رود. طی این جنون شکل گرفته، قرارداد هایی برای آینده بسته می شد که قیمت ها را حتی بالاتر هم می برد زیرا دیگر لازم نبود که این گل ها به طور فیزیکی دست به دست شوند. گفته می شود که طاعون خیارکی هم بر این بازار تاثیر داشته است زیرا مردم را بیشتر متمایل به ریسک در سرمایه گذاری کرده است.

اما به مرور که کشاورزان بیشتر و بیشتری این گل ها را پرورش دادند، قیمت عرضه بیش از حد بالا رفت و بازار گل لاله در فوریه ۱۶۳۷ به قله خود رسید. ناگهان فقدان خریدار در این فضا احساس شد و بعد از یک مزایده شکست خورده گل لاله در Harlem، ترس و وحشت خیلی سریع وارد فضا شد و باعث ترکیدن حباب در عرض تنها چند روز شد.

مورخان مطمئن نیستند که در واقع هیچ گونه ورشکستگی به علت جنون گل لاله رخ داده باشد زیرا سوابق مالی آن دوره را به سختی می توان پیدا کرد. اما این فروپاشی یقینا سبب ایجاد ضرر هایی قابل توجه برای سرمایه گذارانی شد که در این زمینه قرارداد بسته بودند. اما ربط این قضیه به بیت کوین چیست؟

جنون گل لاله در برابر بیت کوین

بسیاری جنون گل لاله را به عنوان مثال اصلی از ترکیدن یک حباب مالی تلقی می کنند. این روایت مشهور یک واقعه سرشار از طمع و تبلیغات اغراق آمیز را توصیف می کند که قیمت گل لاله را به فراسوی سطح معقول خود برد. در حالی که افراد دانا زود از این حباب بیرون آمدند اما افراد باقیمانده بعد از اینکه سقوط قیمت آغاز شد، شروع به فروش ناشی از وحشت کردند و این باعث شد که بسیاری از سرمایه گذاران و فراهم کنندگان سرویس پول زیادی از دست دهند.

بسیار شنیده می شود که بیت کوین نیز مثال دیگری از یک حباب مالی است. اما مرتبط کردن جنون گل لاله با بیت کوین محکوم به شکست است زیرا آنها طبقه های مختلفی از دارایی هستند و شرایط بازار آنها متفاوت است. محیط مالی حال حاضر ما کاملا متفاوت است و بازیگران بسیار بیشتری از بازار گل لاله قرن هفدهم در آن موجود هستند. علاوه بر این، بازار ارز های دیجیتال کاملا متفاوت از بازار های سنتی است.

تفاوت های اصلی جنون گل لاله و بیت کوین

یکی از بزرگترین تفاوت های بین گل لاله و بیت کوین پتانسیل بیت کوین برای عمل به عنوان ذخیره ارزش است. گل لاله دوره زندگی محدودی داشت و تقریبا غیر ممکن بود که تنوع و ظاهر یک گل را تنها با نگاه به پیاز آن تشخیص داد. بازرگانان مجبور بودند که گل های لاله را بکارند و امید به سرمایه گذاری خود داشته باشند، مخصوصا اگر برای یکی از رنگ های نادر پول داده بودند. علاوه بر این، اگر آنها می خواستند گل های لاله را انتقال دهند، نیاز به روشی برای انتقال ایمن آنها به مقصد با همه هزینه های همراه داشتند. گل های لاله همچنین برای پرداخت نامناسب بودند زیرا ممکن نبود که آنها را به بخش های کوچک تری تقسیم کرد و این به احتمال زیاد باعث از بین رفتن گیاه می شد. علاوه بر این، گل ها به آسانی از مزرعه ها و مغازه ها دزدیده می شدند و این محافظت از آنها را سخت تر می کرد.

برعکس، بیت کوین دیجیتال است و از طریق یک شبکه همتا به همتای جهانی می تواند انتقال داده شود. بیت کوین یک ارز دیجیتال است که با فنون رمزنگاری ایمن شده است و این امر بیت کوین را شدیدا در برابر کلاهبرداری مقاوم کرده است. بیت کوین را نمی توان کپی کرد یا از بین برد و به آسانی می توان آن را به واحد های کوچکتر تقسیم کرد. علاوه بر این، بیت کوین نسبتا نادر است و عرضه ثابت و محدود ۲۱ میلیون کوینی دارد. درست است که جهان ارز های دیجیتال ریسک های خاص خود را دارد اما با دنباله روی از اصول امنیتی عمومی احتمالا می توان وجوه را ایمن نگه داشت.

آیا جنون گل لاله یک حباب واقعی بود؟

در سال ۲۰۰۶، اقتصاددانی بنام ارل تامسون (Earl A. Thompson) مقاله ای را با نام “جنون گل لاله: حقیقی یا ساختگی؟” منتشر کرد که در آنجا او بحث می کند که جنون گل لاله مرتبط با جنون بازار نبوده است. بلکه مربوط به تبدیل ضمنی بازار توسط حکومت بوده که می خواسته قرارداد های آتی گل لاله را به قرارداد های اختیارات تبدیل کند. به نظر تامسون، این ماجرا را نمی توان یک حباب دانست زیرا حباب ها نیازمند وجود قیمت های متقابلا توافق شده ای هستند که از ارزش های بنیادین فراتر می روند و در مورد گل لاله قضیه چنین نبود.

در سال ۲۰۰۷، Anne Goldgar کتابی با عنوان “جنون گل لاله: پول، افتخار و دانش در دوران طلایی هلند” منتشر کرد که او در آنجا شواهد زیادی را ارائه می دهد که این داستان مشهور سرشار از نکاتی غیر واقعی است. بر اساس تحقیقات گسترده با توجه به شواهد موجود، بحث های Goldgar نشان می دهند که هم صعود قیمت گل های لاله و هم ترکیدن حباب بسیار کوچکتر از آنچه بوده که اکنون بسیاری از ما باور داریم. او اظهار می دارد که پیامدهای اقتصادی این امر بسیار جزئی بوده است و تعداد افراد درگیر در این بازار هم بسیار کم بوده است.

کلام آخر

چه جنون گل لاله یک حباب مالی بوده باشد و چه حباب نبوده باشد، یقینا غیر منطقی است که گل لاله را با بیت کوین یا هر ارز دیجیتال دیگری مقایسه کنیم. این واقعه تقریبا ۴۰۰ سال قبل روی داده است و در یک فضای تاریخی کاملا متفاوت انجام شده است. در واقع نمی توان گل را با یک ارز دیجیتالی مقایسه کرد که از طریق فنون رمزنگاری ایمن شده است.