فناوری بلاک چین بسیار تاثیرگذار است و در بسیاری از حیطههای زندگی مدرن کاربرد دارد. این فناوری میتواند در بسیاری از حیطههای ناشناخته دیگر نیز کاربرد داشته باشد. شبکههای همتا به همتا، قراردادهای هوشمند و سیستمهای مالی تنها تعدادی از قلمروهایی هستند که بلاکچین میتواند به تحولآفرینی در آنها بپردازد. ترکیب بلاک چین و اینترنت چیزی است که کمتر به آن توجه شده است و گروهی از دانشمندان علوم کامپیوتر در حال حاضر مشغول کار روی آن هستند. این پروژه Blockstack نام دارد و هدف آن ایجاد اینترنتی برای آینده و بر اساس بلاک چین است.
Blockstack چیست؟
Blockstack یک شبکه محاسباتی غیرمتمرکز است که به کاربران اجازه میدهد که مالک دادههای خود باشند و آنها را کنترل کنند. اساسا Blockstack اکوسیستمی برای برنامههای غیرمتمرکز است و قصد دارد نیاز به سرویسهای شخص ثالث را در بستر اینترنت مرتفع کند.
اعضای تیم این پروژه امیدوارند که بعضی از مشکلات شایع اینترنتی مانند کانکشنهای (connection) ناایمن و نقض دادهها و حریم شخصی را از میان بردارند. علیرغم اینکه این پروژه در سال ۲۰۱۳ بنیانگذاری شده است، اما تا این اواخر زیاد شناختهشده نبود. این پروژه در جولای ۲۰۱۹ توجه عموم را به خود جلب کرد و در آن زمان بود که کمسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده عرضه توکن قانونی ۲۸ میلیون دلاری آنها را تایید کرد. این در نوع خود بینظیر بود.
Blockstack چگونه کار میکند؟
هدف اساسی این اکوسیستم جامع، فراهم آوردن کنترل هویت و دادههای شخصی برای افراد است. پروتکلها و مولفههای زیادی در این اکوسیستم موجود است که باعث میشود که کاربران در عرض یک ساعت به برنامههای غیرمتمرکز دسترسی پیدا کنند. بخشخای ضروری Blockstack که باعث عملکرد آن میشوند به شرح زیر هستند:
بلاک چین Stacks
بلاک چین Stacks شالودهای است که Blockstack بر روی آن ساخته شده است. این بلاکچین نه تنها لایه هماهنگی و اجماع جهانی را فراهم میکند، بلکه توکن بومی Blockstack بنام توکن Stacks را ایجاد میکند. این بلاکچین نوعی انتخابات پیشگام را پیاده میکند.
در این سیستم رایگیری، ورودیها از چندین مکانیسم مختلف دریافت میشوند و به هر کدام ارزش درخور خود داده میشود. با پیادهسازی چنین سیستمی، قدرت هش بلاکچین ایجاد شده با اجماع گواه اثبات کار بومی ترکیب میشود.
بلاک چین Stacks در حال حاضر با ترکیبی از گواه اثبات سوزاندن بیت کوین و گواه اثبات کار خودش کار میکند. با سوزاندن ارز دیجیتال زیربنایی یعنی بیت کوین و کامل کردن مجموعهای از تراکنشها میتوانید تبدیل به ماینر یا لیدر (leader) شوید. اگر بین زنجیره برنده و تراکنشهای شما تطابق وجود داشته باشد، شما پاداش استخراج را دریافت خواهید کرد.
توکن Stacks یا به اختصار STX
این توکن در واقع توکن بومی اکوسیستم است و کاربران میتوانند با استفاده از این توکن به اجرای تراکنشها، ثبت کردن داراییهای دیجیتال خود، اجرای قراردادهای هوشمند و غیره بپردازند. فروش این توکنها در ۱۱ جولای و به هدف جمعآوری ۲۸ میلیون دلار تحت نظارت کمسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده انجام شد.
توکنهای خریداری شده را میتوان در کیف پول رسمی Stacks ذخیره کرد. این کیف پول در حال حاضر برای ویندوز و macOS موجود است. برای افزایش امنیت میتوان از کیف پول سخت افزاری و یا کیف پول کاغذی نیز استفاده کرد.
Gaia: ذخیره کنترل شده توسط کاربر
سیستم انبارش Gaia یکی از ویژگیهای Blockstack است که تعامل بین برنامهها و قفلکنندههای دادههای شخصی را فراهم میکند. این سیستم به افراد اجازه میدهد که این قفلکنندههای داده را میزبانی کنند. بلاک چین Stacks تنها موقعیت دادههای Gaia را ثبت میکند.
Gaia نیاز به اعتماد به فراهم کنندگان ذخیرهسازی ثالث مانند گوگل و آمازون را از میان برمیدارد و کنترل را در اختیار کاربران Blockstack قرار میدهد. در وایت پیپر (whitepaper) این پروژه هم به این قضیه اشاره شده است.
احراز هویت Blockstack
کاربران با استفاده از ویژگی احراز هویت این پروژه میتوانند هویت خود را به همه برنامههای غیرمتمرکز این اکوسیستم متصل نمایند. فرآیند احراز هویت از طریق ثبت نام با نام کاربری جهانی انجام میگیرد. به جای رمز عبور، از رمزنگاری کلید عمومی استفاده میشود. این فرآیند احراز هویت کاملا روی زنجیره است و بلاکچین Blockstack آن را حفظ میکند. Blockstack Naming System یک دفتر ثبت برای هویت کاربران و برنامههاست و کلیدهای عمومی غیرمتمرکز را توزیع میکند.
زبان قرارداد هوشمند Clarity
Clarity زبان برنامهنویسی این پروژه است و عملکردی مشابه سالیدیتی (Solidity) در اتریوم دارد. این زبان دارای قابلیت پیشبینی و امنیت است. در طراحی این زبان اهدافی در نظر گرفته شده است که آن را از سیستمهای موجود متمایز میکند. این زبان باید تحلیل استاتیک درست و سریع را برای نیازمندیهای فضا و زمان اجرا فراهم آورد.
قراردادهای هوشمند توسط این زبان گردآوری نمیشوند، بلکه توسط ماشین مجازی Blockstack ترجمه میشوند. از آنجا که این زبان توسط توسعهدهندگان نوشته شده است، کد آن باید مستقیما بر روی بلاکچین توزیع شود.
جهت رسیدن به اهداف ذکر شده در بالا، تیم Blockstack گونه کاملا جدیدی از LISP را ایجاد کرده است که به شیوهای خاص برای نوشتن قراردادهای هوشمند ابداع شده است.
کتابخانهها و SDKs
مشارکتکنندگان متن باز و Blockstack Public Benefit Corp به مدیریت کتابخانههای توسعهدهنده و پروتکلهای اصلی میپردازند. این کتابخانههای توسعهدهنده به برنامهنویسان اجازه میدهند که نحوه ساخت برنامههای جدید بر روی شبکه Blockstack را به آسانی درک کنند و به کاربران اجازه برقراری ارتباط با برنامهها و مولفههای مختلف شبکه را میدهند.
برای کمک به توسعهدهندهها، جامعه توسعهدهنده این پروژه یک لیست سریعا در حال رشد از ابزارها شامل کتابخانههایی برای iOS، اندروید، React Native و جاوا اسکریپت را فراهم آورده است.
اگر به طراحی برنامههای غیرمتمرکز با استفاده از Blockstack علاقه دارید، تیم این پروژه آموزشهای لازم برای این کار را در وبسایت خود قرار داده است.
استخراج اپلیکیشنی
با توجه به ساختار مدولار این پروژه، عناصر مختلف میتوانند برنامههای گوناگون را به صورت مستقل بسازند. در اوایل سال ۲۰۱۹ بیش از ۱۰۰ برنامه بر روی شبکه این پروژه ساخته شده است.
مفهوم استخراج در بلاک چین Blockstack توسعه یافته است و توسعهدهندهها توانایی استخراج توکنها را با انتشار برنامههای باکیفیت بر روی بلاک چین دارند. چنین روشی را استخراج اپلیکیشنی مینامند که تعداد برنامههای باکیفیت ایجاد شده بر روی شبکه را افزایش میدهد. این باعث جلب توجه بیشتری به شبکه میشود و پایداری آن را اثبات میکند.
مکانیسم انگیزه در اینجا طوری ایجاد شده که Blockstack به بهترین برنامهها جایزه میدهد. هر ماه یک استخر ۱۰۰.۰۰۰ دلاری به عنوان جایزه این برنامهها فراهم میشود و این جایزه در میان بهترین برنامهها توزیع میشود.
Blockstack برای رتبهبندی این برنامهها با چهار شرکت اصلی مشارکت برقرار کرده است. این رتبهبندی کاملا به ویژگیهای Blockstack، نحوه بهبود برنامه در طول زمان و بسیاری از جنبههای دیگر بستگی دارد.
سخن آخر
شکی نیست که Blockstack پتانسیل تغییر اینترنت و نحوه کارکرد آن را دارد. این پروژه بلندپروازانه اما امیدبخش است. این پروژه تا کنون پیوسته بهبود یافته است. اگرچه خرید توکنهای این پروژه نیازمند احراز هویت است اما ارزش بررسی و تحقیق را دارد. نظر شما چیست؟ آیا این پروژه اینترنت را متحول میکند؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.