بازیها از دیرباز در زمره فعالیت‌های اجتماعی به شمار می‌رفتند. بنابراین طبیعی است که اجتماعات زیادی در طول تاریخ حول بازیها گرد هم آمده و تشکیل شده باشند. گیلد (Guild) نیز اجتماعی از افراد است که حول بازی شکل گرفته است. این اصطلاح در دوره بازیهای P2E تولدی دوباره یافته و ظهوری جدید در دنیای غیرمتمرکز بلاکچین داشته است. در این مقاله به این خواهیم پرداخت که گیلد چیست؟ چه مفهومی در دنیای کریپتو دارد و در نهایت با برخی از مهم‌ترین گیلدهای امروز آشنا خواهیم شد. پیش از آن، در صورتی که مایل به آشنایی بیشتر با پدیده «بازی کن و پول در بیار» یا همان Play to Earn هستید، خواندن مقاله زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:
همچنین پیش‌تر در میهن بلاکچین، با نیما دهقان، یکی از بنیان‌گذاران یکی از گیلدهای ایرانی به گفتگو نشسته بودیم که می‌توانید آن را از این‌جا تماشا کنید:
گیلد چیست؟
احتمالا سابقه استفاده از کلمه گیلد (guild) به شکل امروزی به دهه ۹۰ میلادی باز می‌گردد. در آن زمان گیمرها و بازیکنان با تشکیل اجتماعی از افرادی با دغدغه و علایق مشترک، برنامه‌‌ای برای بازی/تمرین/مسابقه مشترک می‌ریختند. نام این اجتماعات گیلد بود، هر چند اسامی دیگری همچون کلن (Clan)، فکشن (Faction) و یا کامیونیتی (Community) نیز متداول بود. بنابراین گیلد را میتوان «مجموعه یا گروهی از گیمرها دانست که با هدف بازی یا اشتراک اطلاعات دور هم جمع شده‌اند». با ظهور مسابقات بازیهای رایانه‌ای (eSport)، این جوامع جدی‌تر و با هدف‌های بزرگتری به فعالیت خود ادامه دادند به نحوی که بسیاری از تیم‌های بزرگ حرفه‌ای بازیهای رایانه‌ای امروزی – همچون فیز کلن (FaZe Clan)، کلودناین (Cloud9) و تیم لیکویید (Team Liquid) – کار خود را به عنوان گیلد آغاز کردند. اما داستان گیلدها در کریپتو از کجا آغاز شد؟
همانند بسیاری دیگر از مفاهیم مربوط به بازی در بلاکچین، سردمدار این جنبش، بازی اکسی اینفینتی (Axie Infinity) بود. زمانی که کرونا به تازگی دنیا را متاثر کرده بود، بسیاری از فیلیپینی‌ها توانستند به کمک بازی اکسی، درآمد داشته باشند. هشتگ #ThankYouAxie در شبکه‌های اجتماعی ترند شده بود و توجه افراد بیشتری به این بازی جلب شد. دیری نپایید که برخی از افرادی که زودتر به بازی پیوسته بودند، طرح‌هایی برای کمک به ورود – قیمت اکسی‌ها می‌توانست مانعی بر سر ورود بازیکنان جدید به بازی، به خصوص در کشورهای توسعه‌نیافته‌تر باشد – بازی گذاشتند؛ طرح‌هایی که «بورسیه» (Scholarship) نام گرفتند. در طی این طرح‌ها، بازیکنان باتجربه‌تر و متمول‌تر، با در اختیار قرار دادن دانش و سرمایه خود، بازیکنان جدیدی تربیت می‌کردند و به نوعی اشتغال‌زایی می‌کردند. بازیکنان بورسیه شده، یا اجاره ثابتی پرداخت می‌کردند و یا طبق عملکرد، دریافتی مشخصی داشتند.
در بررسی تاریخ گیلدهای سنتی بازیهای آنلاین، باید به موارد افول نسبی آن‌ها نسبت به دهه اول قرن جدید بپردازیم: با بزرگتر شدن گیلدها، حوزه تاثیر رییس جامعه کاربری بیشتر شد. بسیاری از شرکت‌های بازیسازی و دیگر عوامل این صنعت حاضر بودند تا با پرداخت رشوه، بازیکنان فراوان و جدی گیلدها را به خود جذب کنند. این عامل، زمینه‌ساز فساد برخی از مدیران شد. تقسیم ناعادلانه درآمد و منتفع شدن تنها عده‌ای اندک، حس «برادری» موجود در گیلدهای ابتدایی را از بین برد. اعضا تبدیل به سکه‌هایی در قلک مدیریت شده بودند. آیا بلاکچین می‌تواند مشکلات این چنینی را حل کند؟
گیلدهای کریپتویی چیستند؟
گیلدهای کریپتویی در واقعیت یک DAO مختص به بازی هستند و عموما توکن منحصر به فرد خود را دارند. پیش از آن که به این نوع از guildها بپردازیم، بیایید مشخصات گیلدهای سنتی بازیهای آنلاین را بررسی کنیم:
- جامعه‌ای که به شکل داوطلبانه توسط گیمرها شکل گرفته است و به سختی میتوان آن را یک سازمان دانست.
- دارای شرح وظایف مشخص است.
- محملی برای ارضا احساس تعلق، تفریح و ارتباط عاطفی است.
- سطوح مدیریتی نامتقارن است. تقارن اطلاعاتی وجود ندارد و اعضا به یک اندازه منتفع نمی‌شوند.
در مقایسه با همتایان قدیمی‌تر خود، گیلدهای بازی کریپتویی از لحاظ خصوصیات مرتبط به بازی، ضعیف‌تر هستند چرا که اگر صادقانه نگاه کنیم، فضای بازیهای بلاکچینی – لااقل تاکنون – بازیهای قدرتمند چندانی را به خود ندیده است. اما در سوی مقابل، اهمیت وجه اقتصادی آن به مراتب بیشتر است. برخی دیگر از ویژگی‌های این جوامع عبارتند از:
- خدمات آموزشی (در حوزه بازی و مسائل ابتدایی دنیای رمزارزها) ارائه می‌دهند.
- برنامه‌های بورسیه متعدد برای اجاره ملزومات بازی و شریک شدن در درآمد ارائه میکنند.
- یافتن بازی «پولساز و با پتانسیل» بعدی را انجام می‌دهند. برنامه‌های تشویقی و ایردراپ‌ها را دنبال میکنند.
- سیستمی برای ارزیابی اعضا دارند.
- خدمات/دانش در خصوص دیگر موارد مرتبط به بازی (همچون فارمینگ و غیره) را ارائه/اشاعه می‌دهند.
- فرایندی دموکراتیک (به کمک رای‌گیری) برای تصمیم‌گیری دارند.
بسیاری از بازیهای بلاکچینی ساختاری شبه پانزی دارند و وابسته به ورود کاربران جدید (=پول تازه) برای سودآوری بازیکنان پیشین هستند. همچنین ساختار توکنیزه دارایی‌های بازی، امکان ایجاد دنباله برای بازیها (سری‌های پرطرفداری همچون CoD را تصور کنید) را دشوار میکند؛ بدین معنی که در صورت ایجاد دنباله‌ای جدید، احتمالا توکنی تازه و مختص به آن ایجاد خواهد شد. از این رو، سرمایه‌گذاری در بازیها کاری بسیار ریسکی و البته در صورت موفقیت، سودآور است. شاید به همین دلیل، برخی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری که به دنبال شرمایه‌گذاری در این حوزه بدون ریسک بالا هستند، سرمایه‌گذاری در گیلدها را راهی مطمئن‌تر یافته‌اند. نمونه این ذهنیت را میتوان در سرمایه‌گذاری ۴.۶ میلیون دلاری صندوق اندرسن هوروویتز در Yield Guild Games و سرمایه‌گذاری‌های مشابه صندوق‌های معظمی همچون دلفی دیجیتال (Delphi Digital)، بلک‌تاور کپیتال (Blocktower Capital) و انیموکا برندز (Animoca Brands) در دیگر گیلدها همچون مریت سیرکل (Merit Circle)، گیلدفای (GuildFi) و غیره دانست.
به عنوان شاهدی بر مدعای بالا، می‌توانید سرمایه‌گذاری YGG را تا تاریخ ۲۰ اکتبر ۲۰۲۱ بر روی بازیهای مختلف ببینید. به بازگشت سرمایه (و زمان سرمایه‌گذاری) توجه کنید:
ساختار اداره این گیلد را می‌توانید در تصویر پایین مشاهده کنید. این گیلد با توجه به شروع زودهنگامی که نسبت به دیگر رقبا داشت، به دنبال اهداف بزرگتری است. این گیلد به ازای هر بازی جدید، یک زیر DAO تشکیل می‌دهد و در صورتی که کاربران بخواهند تنها در یک بازی مشارکت داشته باشند، می‌توانند در آن DAO به خصوص شرکت و سرمایه‌گذاری کنند. همچنین YGG در دیگر گیلدها و بازیها نیز سرمایه‌گذاری میکند.
چیزی که نمی‌توان آن را نادیده گرفت، رشد این زیربخش دنیای گیمینگ است. چند گیلد بزرگ حال حاضر، هر یک بیش از چند هزار «بورسیه» دارند و سعی میکنند. همچنین هر یک با تدوین مدل رشد و پیشرفت منحصر به فرد خود، به دنبال قدم نهادن در راه‌های کمتر پیموده شده هستند. برای مثال منابع درآمدی دو گیلد YGG و Blackpool را در تصویر زیر مشاهده می‌کنید:
آیا گیلدهای کریپتویی می‌توانند موفق شوند؟
پیش از هر چیز، اجتماعات حول بازی در وهله اول به بازیها وابسته هستند. با توجه به نگرانی‌هایی که در خصوص ذات بازیهای بلاکچینی مطرح کردیم، این حوزه نیاز به پیشرفت بسیار دارد. نمی‌توان از هیچ ارزش آفرید؛ وجه سرگرم‌کننده بازیها باید افزایش یابد و پولی‌سازی و توکنیزه کردن دارایی‌ها به شکل پایدارتری انجام شود. در نتیجه اگر گیلدی صرفا به محلی برای تجمیع و اجاره دادن توکن‌های بی‌همتای بازیها بدل شود، در صورت بهبود پیدا نکردن بازیهای بلاکچینی، ممکن است موفق به حفظ پایداری و رشد اقتصادی در درازمدت نباشد.
اما چه چیزهای خوبی می‌تواند در آینده در انتظار ما باشد؟ عموم گیلدها به شکلی عمومی و به فرم DAO اداره می‌شوند. اگرچه فرایندهای رای‌گیری همچنان متکی به تعداد توکن‌های حاکمیتی است – با استفاده از روش‌های جایگزین همانند رای‌گیری مربعی میتوان این اثر را کاهش داد – و تحت تاثیر رای بازیگران بزرگ (نهنگ‌ها) است، با این حال بازیگران کوچک‌تر می‌توانند بحث کنند، اجماع تشکیل دهند و پیشنهاد‌های مفیدی ارائه دهند.
هزینه توسعه بازیهای بلاکچینی نسبت به همتایان AAA (کلاس جهانی) بسیار اندک است. این قضیه این امکان را فراهم میکند که گیلدها بتوانند مستقیما در فرایند ساخت بازیها وارد شوند و خواسته اعضای بی‌شمار خود را فراهم کنند. میتوان آن‌ها را صندوق سرمایه‌گذاری جمعی در حوزه بازی دانست. تاکنون استودیو‌های بزرگ بازیسازی دست بالا را در طراحی و کسب درآمد از بازیها داشته‌اند، شاید وقت آن است که کمی موازنه به سمت گیمرها تغییر کند.
جمع‌بندی
در نهایت گیلد چیست؟ گیلدها را میتوان نقطه تلاقی وب ۳، بازیهای P2E و سازمان مستقل غیرمتمرکز (DAO) دانست. با ترکیب این سه، پیشامدهای شگفت‌انگیزی می‌تواند رخ دهد. گیلدها می‌توانند تنها یک کلوب برای اجاره اقلام مرتبط با بازی باشند یا صندوق سرمایه‌ای خطرپذیر در حوزه بازی باشند. اما به تعداد گیلدها و به خلاقیت اعضای آن‌ها، راه‌های متفاوتی برای رشد ارگانیک هر یک وجود دارد. باید به انتظار نشست و دید که این حوزه جذاب از دنیای بلاکچین چگونه به بار خواهد نشست.
تجربه شما از گیلد چیست؟ آیا تجربه عضویت، سرمایه‌گذاری و یا استفاده از امکانات آن‌ها را دارید؟ دیدگاه‌های خود را با ما در میان بگذارید.
