پروتکل کاسپا چیست؟ آشنایی با بلاکچین لایه یک Kaspa و ارز دیجیتال KAS

مکانیزم اجماع بیت کوین که با نام مکانیزم ناکاموتو هم شناخته می‌شود، معایبی داردکه هنوز هم در شبکه بیت کوین به چشم می‌خورد. حالا جلوتر می‌گویم منظورم چه معایبی است؛ اما اول باید این را توضیح بدهم که پروتکلی به نام کاسپا (Kaspa) می‌خواهد همان معایب و کاستی‌ها را برطرف کند. کاسپا به کمک فناوری‌های جدیدتر، درصدد پیاده‌سازی همان مکانیزم اجماع بیت کوین به شکلی مقیاس‌پذیرتر و کاربردی‌تر برآمده است. به گمانم برای مقدمه همین کافی باشد و بهتر است سریع‌تر برویم سراغ اینکه پروتکل کاسپا چیست و چه ابداعی انجام داده تا بتواند کاربردی‌تر باشد. نگاهی به ارز دیجیتال KAS و توکنومیک آن نیز بخش دیگری از این مطلب را تشکیل خواهد داد. با من و میهن بلاکچین در این واکاوی همراه باشید.

پروتکل کاسپا چیست؟

کاسپا یک بلاکچین لایه یک است که از مکانیزم اجماع گواه اثبات کار (PoW) استفاده می‌کند و تایید تراکنش‌ها در آن با سرعت و مقیاس پذیری بالایی انجام می‌شود. این همان تعریف ابتدایی است که در مورد پروتکل Kaspa‌ می‌توان به آن استناد کرد؛ اما بیایید برگردیم سر همان پله اول که در مورد ایراد مکانیزم ناکاموتو گفتم.

بلاک‌های موازی در شبکه‌‌ای همچون بیت کوین همیشه دردسرساز بوده‌اند؛ جایی که ممکن است دو استخراج‌کننده در زمانی واحد یک بلاک را تولید کنند. در این شرایط شبکه باید تصمیم بگیرد که کدام بلاک را نگه دارد و کدام‌یک را به عنوان بلاک یتیم یا اورفان (Orphan) رها کند. در شبکه بیت کوین، طولانی‌ترین زنجیره برنده می‌شود و سایر بلاک‌های موازی به بلاک‌های یتیم تبدیل می‌شوند. خب حالا ایراد این مسئله چیست؟ مشکل اینجاست که چنین اتفاقی می‌تواند به بازیگران مخرب و بدکار شبکه اجازه بدهد که با هش پاور کمتر از ۵۱ درصد هم بتوانند حمله ۵۱ درصد را ترتیب بدهند و شبکه را تحت کنترل خود در بیاورند. حمله‌کننده می‌تواند از این بلاک‌های اورفان برای برگشت زدن تراکنش‌ها و انجام حملاتی مانند دوبار خرج کردن به نفع خود استفاده کند. پروتکل کاسپا مشکل بلوک‌های یتیم را به کمک پروتکل GhostDAG/PHANTOM حل کرده است؛ به این ترتیب که به بلاک‌های موازی اجازه می‌دهد در کنار هم فعالیت کنند و به عملکرد خودشان ادامه بدهند.

ایده و مفهوم پشت کاسپا نخستین بار در سال ۲۰۱۶ مطرح شد. در متون زبان آرامی (Aramic) نقره به عنوان وسیله مبادله‌ای مورد استفاده قرار می‌گرفت که کم‌ارزش‌تر اما در دسترس‌تر از طلا بود. واژه کاسپا در این زبان به معنای نقره و پول است و دلیل نام‌گذاری این پروتکل هم همین بوده است.  این پروتکل حاکمیت متمرکز ندارد و به‌منظور پیاده‌سازی عدم تمرکز کامل، اوپن سورس و کامیونیتی‌محور است. پردازش بلاک در این شبکه سریع و زمان بلاک و پاداش‌ها هم منطقی است.

هدف و ایده Kaspa چیست؟

هدف کاسپا این است که به یک سیستم پول نقد الکترونیک همتا‌به‌‌همتا تبدیل شود. کاسپا می‌خواهد سرویسی مشابه پروتکل اجماع ناکاموتو بسازد که تا جایی که سرعت اینترنت اجازه می‌دهد، سریع باشد. توسعه‌دهندگان این پروتکل می‌خواهند محدودیت‌های ورژن اولیه پروتکل ساتوشی را که هنوز هم به همان قواعد ابتدایی خود پایبند است، از بین ببرند. بیت کوین برخلاف دیدگاه ساتوشی، به یک سیستم وجه نقد الکترونیک همتا‌به‌همتا تبدیل نشد و از آن برای ذخیره ارزش استفاده می‌شود؛ اما Kaspa می‌خواهد میراث ناکاموتو را به همان شکل ابتدایی‌اش پیاده کند. امکان فعالیت بلوک‌های موازی در کنار هم، ایده‌ای بود که توسعه‌دهندگان کاسپا آن را معرفی و به‌خوبی اجرا کردند.

شبکه کاسپا چطور کار می‌کند؟

در بلاکچین کاسپا، فاصله میان ایجاد بلاک‌ها یک ثانیه است. Kaspa از طریق کاهش زمان اجماع به دنبال تایید سریع تراکنش‌ها و بهبود تجربه کاربران است. این مسئله می‌تواند به کاهش هزینه‌های تراکنش‌ها منجر شود. نودهای جانبی کاسپا مانع از فرانت رانینگ و سایر مسائل مخرب ماند MEV می‌شوند.

کاسپا به کمک چند تکنولوژی اصلی فعالیت می‌کند که این فناوری‌ها را می‌توان به این صورت شرح داد:

• موتور مکانیزم اجماع ناکاموتو: این همان مکانیزم اجماعی است که بلاکچین بیت کوین را همچنان ایمن نگه می‌دارد. در این ساختار بازیگران مخرب باید کنترل بیش از ۵۰ درصد از هش ریت شبکه (یعنی همان قدرت محاسباتی)‌ را به دست بگیرند تا بتوانند اقدامات خود را پیاده کنند.
• BlockDAG: واژه DAG به یک گراف غیرمدور جهت‌دار اشاره دارد؛ مفهومی ریاضی برای گرافی که یال‌های آن جهت دارد اما دورهایش نه. دگ‌ها طراحی‌هایی هستند که اجازه می‌دهند هر بلاک به چندین بلاک دیگر (و نه فقط یک بلاک) اشاره کند. در این گراف هر راس نماینده یک بلاک است و هر یال نشان‌دهنده ارتباط بلاک‌ها با هم و جهت این ارتباط است. این همان ساختاری است که اجازه می‌دهد بلاک‌های موازی در کنار هم کار کنند و مشکلاتی که در اثر ایجاد بلاک‌های یتیم به وجود می‌آید، در شبکه کاسپا وجود نداشته باشد. پس در بلاک دگ هیچ بلاکی هدر نمی‌رود یا یتیم نمی‌شود. تمام بلاک‌ها روی دفتر کل منتشر می‌شوند و هیچ قدرت ماینینگی هم برای کار بیهوده صرف نخواهد شد. بر اساس این ساختار، بلوک‌ها اجازه دارند آزادانه‌تر ساخته شوند و امکان انجام تراکنش‌های بیشتر را تسهیل کنند.

• GhostDAG: گوست دگ الگوریتمی است که در حال حاضر کاسپا آن را به کار می‌گیرد تا مکانیزم اجماع PHANTOM را به کمک آن بهبود ‌بخشد. گوست دگ در حقیقت یک الگوریتم حریصانه است که از آن برای مرتب‌سازی داده‌ها استفاده می‌شود. مزیت این الگوریتم این است که داده‌ها را با توجه به موقعیت و در لحظه مرتب می‌کند و کارکرد آن بر اساس یک ساختار مشخص و مطمئن نیست. GhostDAG داده‌ها را خوشه‌بندی می‌کند و این کار را با دسته‌بندی بلاک‌های داده انجام می‌دهد. بلاک‌های آبی بلاک‌هایی هستند که توسط نودهایی ماین شده‌اند که با شبکه همکاری می‌کنند و بلاک‌های قرمز توسط بازیگران بدکار یا نودهای استراتژیک ماین شده‌اند. گوست دگ به دنبال آن نیست که خوشه بزرگ‌تر را پیدا کند. به جای آن از الگوریتم حریصانه‌ای برای پیدا کردن مجموعه‌های آبی با بهترین Tip‌ها استفاده کرده و سپس داده‌ها را از بیرون مجموعه به آنها اضافه می‌کند. منظور از گره‌های Tip، گره‌هایی است که والد ندارند و خودشان در نقش والد ظاهر می‌شوند. ترکیب بلاک‌های قرمز و آبی منجر به تشکیل یک زنجیره می‌شود و بلاک Tip انتخاب‌شده در آخر قرار می‌گیرد. این ساختار به ترتیب بلاک‌ها در زنجیره کمک می‌کند.

• Pruning: پرونینگ تکنیکی برای فشرده‌سازی داده است که در ساختار داده درخت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و روشی است که کاسپا از آن برای کاهش سایز بلاک دگ استفاده می‌کند. این رویکرد مانع از آن می‌شود که نودها داده‌های حجیم بلاک دگ را نگهداری کنند. این مکانیزم باعث می‌شود که نودها تنها به تاریخچه تقریبا سه روز قبل داده‌هایی که ماشین‌های غیرمتمرکز ذخیره کرده‌اند، نیاز داشته باشند. این امر اجازه می‌دهد، کاسپا امکان فعالیت نودهای زیادی را بدون نیاز به فضای ذخیره‌سازی انبوه داشته باشد.

سازوکار این شبکه به دلیل فعالیت زنجیره‌های موازی کمی متفاوت از چیزی است که از سایر بلاکچین‌ها می‌دانیم. اگر دوست دارید بیشتر در مورد این مسئله اطلاعات کسب کنید، پیشنهاد می‌کنم این پست مدیوم را بخوانید که یکی از توسعه‌دهندگان کاسپا آن را نوشته و توضیح داده که این شبکه دقیقا چطور کار می‌کند.

معرفی سرویس‌های شبکه کاسپا

شبکه Kaspa سرویس‌هایی دارد که مهم‌ترین آنها را می‌توان در این موارد خلاصه کرد:

• مرورگر بلاک: مروگر بلاکچینی کاسپا ابزاری برای دسترسی به اطلاعات بازار، استخراج و آمار تراکنش‌هاست. کاسپا همچنین یک مرورگر بلاک همه‌کاره هم دارد که دسترسی ساده‌ای برای اطلاعات تراکنش‌ها فراهم می‌کند و می‌تواند داده‌های شبکه را در زمان واقعی فراهم کند. در این مرورگر می‌توانید نرخ TPS و BPS را در لحظه مشاهده کنید.
• ابزار بررسی گراف: Kaspa Graph Inspector ابزاری است که بلاکچین کاسپا را به شکل جالبی به تصویر می‌کشد. یعنی نحوه شکل‌گیری گراف این شبکه را در زمان واقعی به سادگی نشان می‌دهد. به این ترتیب می‌توانید ارتباط میان بلاک‌ها را ببینید و از داده‌های هر بلاک مطلع شوید. پیشنهاد می‌کنم حتما سری به این ابزار بزنید تا بهتر متوجه شوید که چه اتفاقی در کاسپا می‌افتد.

• استخرهای استخراج: از آنجا که کاسپا بر اساس مکانیزم اثبات کار عمل می‌کند، می‌توانید با شرکت در استخرهای آن به صورت گروهی به استخراج ارز دیجیتال KAS بپردازید. فهرست این استخرها از طریق این لینک قابل دسترسی است.
• دانش‌نامه: سرویس Kaspa Wiki اطلاعات جامعی را از تمام موارد موردنیاز شما در این پروتکل فراهم می‌کند.
• ماشین حساب: به کمک ماشین حساب کاسپا می‌توانید نرخ استخراج، سودآوری و هزینه خالص را روی پروتکل Kaspa محاسبه کنید.
• کیف پول: یکی دیگر از خدمات و سرویس‌های بلاکچین کاسپا، کیف پول اختصاصی آن است که نسخه وب آن را می‌توانید از این لینک فعال کنید. جلوتر در مورد کیف پول‌های Kaspa بیشتر توضیح می‌دهم.

آشنایی با ارز دیجیتال KAS

پروتکل Kaspa رمزارز بومی خود را با نماد KAS معرفی کرده است. این رمزارز به صورت عرضه منصفانه در تاریخ ۷ نوامبر ۲۰۲۱ (۱۶ آبان ۱۴۰۰) لانچ شد. نه پیش‌استخراجی در کار بود و نه تخصیص توکنی. از آنجا که کاسپا بر اساس PoW کار می‌کند، توکن‌های آن قابل استخراج هستند. زمان بلاک در این بلاکچین یک ثانیه است. به کمک این جدول و این لینک می‌توانید اطلاعات مفیدی از میزان صدور توکن‌های KAS در بازه‌های زمانی مختلف به دست آورید.

به گزارش میهن بلاکچین در تاریخ ۵ مرداد ۱۴۰۲، قیمت ارز دیجیتال KASPA با نماد KAS برابر با ۰.۰۴ دلار است و این رمزارز جایگاه ۶۷ بازار را به خود اختصاص داده است. این رمزارز بیشترین قیمت خود را در تاریخ ۱۳ فروردین ۱۴۰۲ در رقم ۰.۰۴ دلار و کمترین قیمتش را در ۵ خرداد ۱۴۰۱ در رقم ۰.۰۰۰۱۷۱۰۵ دلار تجربه کرده است. ارزش کل بازار ارز دیجیتال کاسپا نزدیک به ۶۹۷ میلیون دلار است. عرضه کل این رمزارز نیز برابر با ۱۹,۷۱۵,۸۰۷,۵۶۳.۱۵ و حداکثر عرضه برابر با ۲۸.۷ میلیارد توکن KAS است.

روش‌های خرید + کیف پول رمزارز KAS

برای خرید ارز دیجیتال KAS می‌توانید از طریق صرافی‌های متمرکز اقدام کنید. در این بخش نام‌های آشنایی همچون کوکوین، گیت، بیت گت، مکسی، کوینکس و ال بنک به چشم می‌خورند.

کاسپا همچنین کیف پول اختصاصی خود را هم عرضه کرده که در سه نسخه قابل دسترسی است. یکی کیف پول موبایلی است که کاربران می‌توانند به سادگی از آن استفاده کنند. دیگری کیف پول دسکتاپ است که اجازه می‌دهد نرم‌افزار فول نود کاسپا و هم‌چنین کیف پول آن را در سیستم عامل خود نصب و پیکربندی کنید. کاسپا یک کیف پول خط فرمان هم دارد که تیم توسعه‌دهنده مسئول نگهداری از آن است.

نقشه راه کاسپا

برای آگاهی از مسیر پیش روی کاسپا، بیایید نگاهی به نقشه راه این پروتکل بیندازیم:

• مقاله تحقیقاتی در مورد مکانیزم اجماع جدیدی که در کاسپا معرفی شده است (DAGKNIGHT): تکمیل‌شده
• به‌روزرسانی مکانیزم اجماع برای استفاده از پروتکل DAGKNIGHT: در حال توسعه
• کدنویسی زبان Rust: در حال تست
• توسعه کیف پول موبایلی: در حال تست
• افزایش تعداد بلاک در ثانیه و TPS: در حال توسعه
• ادغام کاسپا برای استفاده در Ledger: در حال تست
• وایت پیپر سال ۲۰۲۳: در حال توسعه
• بهبود نودهای آرشیو: در حال توسعه
• پیاده‌سازی قراردادهای هوشمند: در حال برنامه‌ریزی

می‌توانید کاسپا را در شبکه‌های اجتماعی همچون دیسکورد، توییتر، ردیت، تلگرام، فیسبوک، لینکدین و مدیوم دنبال کنید تا از اخبار و همکاری‌های این پروژه در اسرع وقت مطلع شوید. از جمله مواردی که کاسپا به تازگی از آن خبر داده است، یکی لیست شدن توکن KAS در صرافی بیت پاندا است و دیگری راه‌اندازی استخر ماینینگ PPLNS برای استخراج این توکن است. همچنین نسخه رپدشده کاسپا نیز هم‌اکنون در دسترس است و می‌توانید از کاسپا به اتریوم بریج بزنید. سایر پیشرفت‌ها، رویدادها و وقایع مهم شبکه کاسپا را در این لینک مطالعه کنید.

تیم پروژه کاسپا

یوناتان سامپولینسکی (Yonatan Sompolinsky) بنیان‌گذار پروتکل Kaspa است. او DAGLabs را با هدف پیاده‌سازی پروتکل GHOSTDAG تاسیس کرد. پرفسور زوهار (Aviv Zohar) هم در این مسیر او را همراهی کرد.

سابقه یوناتان در بلاکچین به سال ۲۰۱۳ برمی‌گردد. جایی که به همراه پروفسور زوهار پروتکل Ghost را بنا نهادند که مبنای بلاک دگی است که کسپا اکنون از آن استفاده می‌کند. از این پروتکل در همان سال در وایت پیپر اتریوم به عنوان یک طرح ایده‌آل یاد شد. یوناتان در حال حاضر در دانشگاه هاروارد مشغول است و تحقیقاتی در خصوص پروتکل‌های ترتیب‌دهنده و MEV انجام می‌دهد. سایر بنیان‌گذاران کاسپا نیز به شرح زیر هستند:

• مایکل ساتن (Michael Sutton): توسعه‌دهنده هسته، محقق سیستم‌های توزیع‌شده
• شای وایبورسکی (Shai Wyborski): محقق و نویسنده مقاله GHOSTDAG
• مایک زک (Mike Zak): توسعه‌دهنده هسته، سیستم‌های توزیع‌شده و رمزارز
• الیچای تورکل (Elichai Turkel): توسعه‌دهنده هسته
• اوری نیومن (Ori Newman): توسعه‌دهنده هسته و سیستم‌های توزیع‌شده

سوالات متداول (FAQ)

جمع‌بندی

پروتکل کاسپا (Kaspa) با ایجاد امکان فعالیت بلاک‌های موازی، کارایی شبکه را افزایش می‌دهد. این کار از طریق استفاده از تکنولوژی‌های جدیدی همچون GhostDAG و BlockDAG انجام می‌شود که در این مقاله ساختار آنها را توضیح دادم. ارز دیجیتال KAS نام رمزارز بومی شبکه کاسپاست که می‌توان آن را استخراج کرد. این شبکه در حال بهبود راهکارهای خود است و مطابق نقشه راهی که ارائه داده، پیشرفت‌های بیشتری پیش رو دارد. با توجه به آنچه در مورد این شبکه توضیح دادم، به نظرتان نقطه قوت پروتکل کاسپا چیست