احتمالا تا به حال شنیدهاید که شبکه بیت کوین را نمیتوان هک کرد و بیت کوین دارای شبکه بسیار ایمنی است؛ اما جالب است بدانید که بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال را میتوان از طریق یک روش هک کرد و در صورتی که بتوان این روش را پیادهسازی کرد، اولین رمزارز جهان با مشکلات جدی روبرو خواهد شد. حمله ۵۱ درصد تنها روشی است که از طریق آن میتوان بیت کوین را هک کرد. در این مقاله به این میپردازیم که حمله ۵۱ درصد چیست و چطور امنیت یک شبکه بلاک چین را تهدید میکند. با میهن بلاکچین همراه باشید.
حمله ۵۱ درصد چیست؟
برای پاسخ به این سوال که حمله ۵۱ درصد چیست ابتدا باید نحوه کارکرد یک شبکه بلاکچینی را مورد بررسی قرار دهیم. در یک شبکه بلاکچینی نودهای شبکه تمامی تراکنشهایی را که در شبکه منتشر میشود، بررسی و سپس ثبت میکنند و در دسترس سایر کاربران قرار میدهند. شبکه بیت کوین به تمامی کاربران خود اجازه میدهد وضعیت شبکه را ببینید و به آن دسترسی داشته باشند. کاربران این شبکه به اطلاعاتی مانند تعداد BTC موجود در حساب و تاریخچه تمامی تراکنشها دسترسی دارند؛ اما اطلاعات هویتی تمام کاربران مخفی است.
در شبکههای بلاکچینی بررسی و تایید تراکنشها توسط نهادهای مرکزی صورت نمیپذیرد؛ اما این نظارت توسط چه کسی انجام میشود؟ شبکه بلاک چین بیت کوین از طریق الگوریتم گواه اثبات کار یا PoW این کار را انجام میدهد و از این طریق امنیت شبکه را تضمین میکند. الگوریتم اجماع شامل روشهایی است که در آن اعضای یک شبکه برای تایید صحت تراکنشها به توافق میرسند.
در واقع اجماع در روش گواه اثبات کار توسط ماینرهایی انجام میشود که مسئول تایید تراکنشهای شبکه هستند. ماینرهایی که با موفقیت مسائل ریاضیاتی را حل کنند میتوانند بلاکهای جدید را به بلاک چین اضافه کنند. امنیت شبکه بیت کوین توسط ماینرها تامین میشود. ماینرها در هشینگ شرکت میکنند و با بدست آوردن جواب یک تابع بسیار سخت ریاضیاتی، بلاکهای جدید را استخراج میکنند.
ماینرها با پردازش تراکنشهای معتبر و تضمین این موضوع که تراکنشهای نامعتبر جایی در بلاک ندارند، شبکه را ایمن میکنند. اگر ماینری بخواهد در این فرآیند تقلب کند و تراکنش نامعتبری وارد بلاک کند، بقیه شبکه این بلاک را تایید نخواهد کرد. در این شرایط ماینر توان محاسباتی و منابع مالی خود را برای اجرای گواه اثبات کار به هدر داده است.
ماینرهایی که بلاک مورد نظر را تایید کردهاند و بر اساس بلاک نامعتبر، استخراج انجام دادهاند نیز منابع مالی و توان محاسباتی خود را هدر دادهاند. زمانی که بلاکها نهایی شد نمیتوان آن را تغییر داد و این فرآیند به تضمین اعتبار کل شبکه و دفترکل کمک میکند.
کل فرایند مورد نیاز برای رسیدن به اجماع در مورد صحت یک تراکنش به صورت کاملا دموکراتیک و با مشارکت تمامی ماینرها صورت میگیرد. به عبارت سادهتر ماینرها دیدگاه اکثریت را به عنوان دیدگاه درست در شبکه میپذیرند و تراکنشهای بعدی را بر اساس آن مورد بررسی قرار میدهند.
سیستم استخراج بیت کوین با این پیشفرض صورت میپذیرد که قدرت هش ماینرها به طور مساوی در شبکه تقسیم میشود. به عبارت سادهتر شبکه بیت کوین در نظر میگیرد که تمامی ماینرها از قدرت هش برابر برای استخراج بلاکهای جدید برخوردارند؛ اما در واقعیت استخرهای بزرگ ماینینگ، بیشتر قدرت استخراج شبکه را در اختیار دارند. در این وضعیت در صورتی که یک ماینر یا گروهی از ماینرها قادر به کنترل بیش از نیمی از قدرت هش (۵۱ درصد) شوند، اصطلاحا حمله ۵۱ درصدی رخ داده است. حمله ۵۱ درصد یکی از تهدیدات جدی برای امنیت یک شبکه بلاک چین است؛ اما نتایج حمله ۵۱ درصد چیست؟ در ادامه به این موضوع میپردازیم.
حمله ۵۱ درصدی چطور رخ میدهد؟
حمله ۵۱ درصد یا حمله اکثریت زمانی اتفاق میافتد که یک فرد یا گروه، کنترل بیش از ۵۰ درصد توان هش (Hash) بلاک چین را بهدست میگیرد. به توان ماینینگ، هش ریت یا توان هش نیز میگویند. هر فرد یا گروه در صورت کنترل ۵۱ درصد یا بیشتر از قدرت پردازشی یک شبکه، قادر به کنترل اجماع کل شبکه خواهد بود و به عنوان مسئول مرکزی شبکه عمل میکند.
در صورتی که یک ماینر یا یک گروه از ماینرها به این قدرت پردازش دست پیدا کنند، میتوانند کنترل کل شبکه را بدست بگیرند. در این صورت ماینرهایی که بیش از ۵۰ درصد توان ماینینگ شبکه را در اختیار داشته باشند میتوانند اعمال زیر را انجام دهند:
- مانع انجام تراکنشهای جدید شوند.
- ترتیب تراکنشها را تغییر دهند.
- از اعتبارسنجی یا تایید تراکنشها جلوگیری کنند.
- بخشهایی از بلاک چین را بازنویسی کنند.
- نسخه جدیدی از تاریخچه تراکنش را در شبکه اعمال کنند.
- مانع استخراج بلاکهای جدید توسط سایر ماینرها شوند.
- تراکنشهای خود را معکوس کنند که در نتیجه منجر به حمله دو بار خرج کردن (Double spending) میشود. مشکل دو بار خرج کردن زمانی پیش میآید که یک شبکه پرداخت الکترونیک نتواند ثابت کند یک دارایی دیجیتال توسط ۲ یا چند نفر خرج نشده است.
اختلالاتی که توسط حمله ۵۱ درصد ایجاد میشوند، محدود هستند و خبر خوب این است که حمله ۵۱ درصد محدودیتهایی دارد. برای مثال، کسی که این حمله را انجام میدهد نمیتواند:
- تراکنشهای دیگران را معکوس کند.
- تعداد توکنها یا کوینهای ایجادشده توسط یک بلاک را تغییر دهد.
- توکنها یا کوینهای جدید بسازد.
- توکنها یا کوینهای دیگران را معامله کند.
اما در صورت رخ دادن حمله ۵۱ درصد، اعتماد به شبکه به طور کامل از بین میرود و شبکه با آسیبهای جدی مواجه میشود. حمله ۵۱ درصد همواره تهدیدی جدی برای شبکههایی محسوب میشود که توان محاسباتی بالایی ندارند.
نحوه کار حمله ۵۱ درصد چگونه است؟
در شبکه بیت کوین هنگامی که کاربر یک تراکنش را امضا میکند، تراکنش در استخر تراکنشهای تاییدنشده یا ممپول قرار میگیرد. ماینرها از این استخر تراکنش مورد نظر خود را انتخاب میکنند تا بلاک تراکنشها را شکل دهند. بهمنظور افزودن این بلاک به بلاک چین، ماینرها باید پاسخی برای مسائل بسیار سخت ریاضیاتی بیابند.
ماینرها با استفاده از توان محاسباتی دستگاههای ماینر خود، این پاسخ را به دست میآورند. به این کار هشینگ میگویند. هرچه توان محاسباتی ماینر بیشتر باشد، احتمال اینکه قبل از سایر ماینرها راهکار مناسب بیابند بیشتر میشود. همین مساله میتواند زمینه را برای وقوع حمله ۵۱ درصد ایجاد کند.
پس از آنکه ماینر به پاسخ صحیح دست یافت، این پاسخ به سایر ماینرها اعلام خواهد شد و سپس آنها بر اساس سابقه تراکنشهای موجود در بلاک چین، تایید خواهند کرد که این بلاک معتبر است یا خیر. گروهی که کنترل بیش از ۵۰ درصد هش ریت شبکه را در اختیار داشته باشد، میتواند در شبکه اختلال ایجاد کند.
هنگامی که حمله ۵۱ درصدی رخ دهد، احتمال وقوع حمله دو بار خرج کردن هم زیاد میشود. برای مثال فرض کنید که ۱۰ بیت کوین برای خرید ملک یا خانه خرج کردهاید. این خانه پس از چند روز تحویل داده میشود و بیت کوین مورد نظر از شما به صاحب قدیمی خانه انتقال مییابد. با انجام حمله دوبار خرج کردن در بلاک چین بیت کوین، میتوانید انتقال بیت کوین را معکوس کنید. اگر موفق به این کار شوید، هم خانه و هم بیت کوین مورد نظر را در اختیار خواهید داشت و میتوان بار دیگر این بیت کوین را برای یک خانه دیگر به کار برد.
راه حل حمله ۵۱ درصد چیست؟
به دلیل اینکه شبکه بیت کوین در ایجاد بلاکهای جدید به ماینرها رمزارز BTC پاداش میدهد، بسیاری از افراد به شبکه بیت کوین میپیوندند تا با انجام تراکنشها و ایجاد بلاکهای جدید از شبکه پاداش دریافت کنند. این امر به غیرمتمرکز بودن بیت کوین و رشد این شبکه کمک شایانی کرده است.
غیرمتمرکز بودن یک بلاک چین به این معنی است که شبکه بلاک چین توسط هیچ فرد یا گروهی کنترل نمیشود. غیرمتمرکز بودن یک بلاکچین اهمیت زیادی دارد، زیرا تمام مشارکتکنندگان بلاک چین باید درباره وضعیت فعلی بلاک چین به توافق برسند. نیاز به توافق مشارکتکنندهها باعث میشود که از معتبر بودن وضعیت یک بلاک مطمئن شویم. در بلاک چینهای گواه اثبات کار (PoW) مثل بیت کوین، یک ماینر تنها در صورتی میتواند یک بلاک جدید را اعتبارسنجی کند که تمام نودهای شبکه معتبر بودن آن نود یا گره را تایید کنند و این بهلطف الگوریتم اجماع ممکن میشود.
به عبارت سادهتر هنگامی که شبکه اعضای زیادی داشته باشد، انجام حمله ۵۱ درصد بسیار سخت است؛ زیرا قدرت هش شبکه در دست ماینرهای زیادی است و امکان دستیابی به توان هش بالا هزینه بسیار بالایی خواهد داشت. به همین دلیل احتمال اینکه کسی بتواند کنترل توان محاسباتی شبکه را در اختیار بگیرد، بسیار کاهش پیدا میکند.
همچنین باید توجه داشت که زنجیره بلاک چین به طور مداوم در حال رشد است و تغییر بلاکهای تایید شده قبلی که به اجماع رسیده دشوار است؛ زیرا بلاکها به هم متصلاند و زمانی که بلاکی تاییدهای زیادی میگیرد، هزینه تغییر دادن آن بسیار زیاد است. بیت کوین به دلیل آنکه شبکه بزرگی دارد، احتمال حمله ۵۱ درصدی در آن بسیار کم است؛ اما در مورد شبکههایی که هش ریت پایینی دارند، این خطر همواره وجود دارد.
در جولای ۲۰۱۴ (تیر ۱۳۹۳)، استخر ماینینگ Ghash.io بیش از ۵۰ درصد از قدرت محاسبات شبکه بیت کوین را در دست داشت و بسیاری نگران این موضوع بودند که امنیت شبکه بیت کوین به خطر افتاده است. بسیاری از اعضای جامعه درخواست کردند که دیگر این استخر به شبکه متصل نشود. در نهایت استخر Ghash.io به طور داوطلبانه سهم خود را از شبکه کاهش داد. همچنین این استخر تضمین داد که سهمش از هش ریت شبکه بیت کوین در آینده از ۴۰٪ تجاوز نکند.
حمله ۵۱ درصد در مکانیسم اثبات سهام
الگوریتم اجماع گواه اثبات سهام (PoS) کمتر دستخوش این نوع حملات میشود، زیرا خرید بیش از ۵۰ درصد از تمام کوینهای موجود در شبکه به طور کلی بسیار گرانتر از تلاش برای به دست آوردن ۵۱ درصد از قدرت هش شبکه است. علاوه بر این هر فردی که سهم زیادی در هر شبکه داشته باشد، اساسا با حمله به شبکه خود را در معرض خطر قرار میدهد.
فرض کنید فردی با صرف هزینه بسیار گزاف، به شبکه کاردانو حمله ۵۱ درصدی انجام دهد. این امر به این معناست که او بیش از ۵۱ درصد از کوینهای کاردانو که Stake شده را خریداری کرده است. در صورت تغییر در شبکه، قیمت رمز ارز شبکه کاردانو کاهش خواهد یافت و خود او از این بابت متضرر خواهد شد. بنابراین فرد انگیزه اقتصادی کافی را برای انجام حمله ۵۱ درصد به یک شبکه بلاکچین PoS را نخواهد داشت.
همچنین پس از انتقال اتریوم به الگوریتم گواه اثبات سهام (PoS)، هزینه حمله ۵۱ درصد در بلاک چین اتریوم افزایش یافت. برای انجام این حمله، فرد یا گروه باید مالک ۵۱ درصد از اتریوم استیکشده در شبکه باشد. ممکن است که فردی صاحب این مقدار اتریوم باشد، اما احتمال آن بسیار کم است. طبق دادههای Beaconchain، در پایان سپتامبر ۲۰۲۲ (مهر ۱۴۰۱) بیش از ۱۳.۸ میلیون اتریوم در شبکه استیک یا سپردهگذاری شده است. برای انجام حمله ۵۱ درصد، یک نهاد باید بیش از ۶.۹ میلیون اتریوم در اختیار داشته باشد.
به محض آغاز حمله، مکانیسم اجماع آن را تشخیص میدهد و بلافاصله مقدار اتریومهای سپردهگذاری شده را کاهش میدهد که این هزینه بسیار بالایی را برای حملهکننده دربردارد. همچنین، جامعه کاربری میتواند رای بدهد که بلاک چین به وضعیت صحیح خود بازگردد. در این صورت حمله کننده، تمام اتریومهای خود را برای جبران آسیب از دست میدهد.
توان محاسباتی شبکه بیت کوین
توان محاسباتی شبکه بیت کوین از تجمیع توان محاسباتی تک تک ماینرها محاسبه میشود. این عدد در زمان نگارش این مقاله برابر ۳۰۴ اگزاهش بر ثانیه است. به عبارتی اگر کسی بخواهد به شبکه بیت کوین حمله ۵۱ درصدی انجام دهد باید دستگاهی را در اختیار داشته باشد که در هر ثانیه بیش از ۱۵۳ اگزاهش پیشنهاد دهد و صحت آن را بررسی کند.
توان محاسباتی بزرگترین استخر استخراج بیت کوین در جهان در حال حاضر در اختیار استخر Foundry USA Pool است. این استخر حدودا ۲۳.۸ درصد از توان محاسباتی شبکه بیت کوین را در اختیار دارد. این استخر از گردهمایی ماینرهای زیادی تشکیل شده است. شایان ذکر است برای اینکه یک شرکت یا یک فرد بتواند چنین توان محاسباتی را ایجاد کند، نیازمند هزینه بسیار گزافی است.
حمله ۵۱ درصدی به شبکه بیت کوین روی کاغذ قابل انجام است؛ اما هیچ توجیه اقتصادی ندارد. لذا میتوان گفت شبکه بیت کوین در برابر حمله ۵۱ درصد کاملا ایمن است. اما در مورد آلتکوینها با هزینه بسیار کمتری وقوع چنین اتفاقی امکانپذیر است. در این سایت میتوانید هزینه تقریبی حمله ۵۱ درصد به هر یک از شبکههای بلاکچینی را مشاهده کنید.
در ارزهای دیجیتالی که نرخ مشارکت بالایی دارند، حمله ۵۱ درصد یک عمل بسیار سخت و چالشبرانگیز است. در اکثر موارد، عاملان حمله باید بتوانند کنترل ۵۱ درصد از بلاک چین را بهدست بگیرند و یک بلاک چین جایگزین ایجاد کنند که در زمان مناسب وارد عمل شود. علاوه بر این، گروه انجامدهنده این حمله باید بخش بزرگی از توان هش شبکه را نیز بهدست بیاورند که این کار هزینه بسیار زیادی دارد. این هزینه بالا یکی از عوامل اصلی بازدارنده حمله ۵۱ درصد است.
برای مثال، ماینر Bitmain S19 XP Hydro در حال حاضر پیشرفتهترین ماینر اسیک (ASIC) است. قیمت این ماینر ۱۹,۸۰۰ دلار و هش ریت (Hash rate) آن ۲۵۵ ترا هش بر ثانیه (TH/s) است.
همچنین ۳ استخر برتر ماینینگ بر اساس هش ریت، دارای توان محاسباتی زیر هستند:
- FoundryUSA با ۵۴.۴۲ اگزا هش بر ثانیه (EH/s)؛ ۲۳.۷۵ درصد از کل هش ریت شبکه بیت کوین را در اختیار دارد.
- AntPool با ۴۱.۴۹ اگزا هش بر ثانیه؛ ۱۸.۱۲ درصد از کل هش ریت شبکه بیت کوین را در اختیار دارد.
- Binance Pool با ۳۴.۴۸ اگزا هش بر ثانیه؛ ۱۵.۰۶ درصد از کل هش ریت شبکه بیت کوین را در اختیار دارد.
این سه استخر، روی هم رفته ۵۶.۹۳ درصد از هش ریت شبکه را تشکیل میدهند که ۱۳۰.۴ اگزا هش یا ۱.۳۰۴ میلیون TH/s است. برای رسیدن به این هش ریت، عاملان حمله ۵۱ درصد به ۵۱۱,۳۷۳ دستگاه S19 XP Hydros نیاز خواهند داشت که هزینه آنها حدود ۱۰.۱۳ میلیارد دلار میشود. علاوه بر این، به یک ساختمان برای قراردادن دستگاهها، افرادی برای نگهداری ماینرها، برق و دستگاههای خنککننده نیز نیاز خواهند داشت.
بهدلیل هزینه بسیار بالای کنترل هش ریت در ارزهای دیجیتال بزرگ مثل بیت کوین، امکان وقوع حمله ۵۱ درصد در آنها بسیار کم است. به همین دلیل، حمله ۵۱ درصد عمدتا در ارزهای دیجیتالی رخ میدهد که نرخ مشارکت و توان هش پایینی دارند.
مثالهایی از حمله ۵۱ درصد
حمله ۵۱ درصد تنها یک نگرانی فرضی و تئوریک نیست. در گذشته چند مورد حمله ۵۱ درصد رخ داده است که در این قسمت آنها را بررسی میکنیم:
- حمله به بیت کوین گلد (BTG) در سال ۲۰۱۸ که منجر به دو بار خرج شدن ۱۸ میلیون دلار از این ارز دیجیتال شد.
- چندین حمله به ورت کوین (VTC) در سال ۲۰۱۸ که منجر به دو بار خرج شدن بیش از ۱۰۰ هزار دلار VTC شد.
- حمله به اتریوم کلاسیک در سال ۲۰۱۹ که منجر به دو بار خرج شدن ۱ میلیون دلار ETC شد.
- حمله به گرین (GRIN) در سال ۲۰۲۰ که بعدها بلاک چین توانست کنترل را دوباره بهدست بگیرد.
- ۳ بار حمله به بیت کوین SV در سال ۲۰۲۱ که به اعتبار این شبکه لطمه زد.
اکثر حملههای ۵۱ درصد در شبکههایی اتفاق میافتند که جامعه کوچکی از افراد در تامین امنیت آنها ایفای نقش میکنند. به نظر کارشناسان، احتمال موفقیت حمله ۵۱ درصد در ارزهای دیجیتال بزرگ بسیار کم است چون کنترل بیش از نصف قدرت هش در این شبکهها هزینه بسیار بالایی دارد.
به عنوان مثال شبکه بیت کوین گلد هش ریت پایینی دارد و به همین دلیل به هدف همیشگی حملههای ۵۱ درصد تبدیل شده است. از سال ۲۰۱۹، موسسه فناوری میشیگان بیش از ۴۰ حمله ۵۱ درصد را در شبکههای بیت کوین گلد، لایت کوین و سایر ارزهای دیجیتال کوچک شناسایی کرده است.
راههای جلوگیری از حمله ۵۱ درصد
برای جلوگیری از حملات ۵۱ درصد میتوان از چندین روش استفاده کرد. در ادامه روشهایی که با استفاده از آنها میتوان با حمله ۵۱ درصد مقابله کرد را مورد بررسی قرار میدهیم.
- محدودیت ۵۰ درصدی برای هر ماینر
پروتکل بلاک چین میتواند محدودیتی را اعمال کند که هیچ ماینر یا گروهی از ماینرها قابلیت کنترل بیش از ۵۰ درصد از توان هش بلاک چین را نداشته باشند.
- استفاده از الگوریتم گواه اثبات سهام
بلاک چین میتواند از یک الگوریتم اجماع قویتر استفاده کند. الگوریتم گواه اثبات سهام نسبت به الگوریتم گواه اثبات کار، در برابر حمله ۵۱ درصد مقاومتر است.
- جامعه کاربری قوی
جامعه کاربری قوی میتواند از حمله ۵۱ درصد در یک بلاک چین، بهویژه بلاکچینهای PoS، جلوگیری کند. در الگوریتم PoS، رای جامعه کاربری تعیین میکند که یک کاربر میتواند به عنوان اعتبار سنج در شبکه فعالیت داشته باشد یا خیر. اگر جامعه کاربری متوجه شود که یک کاربر قصد حمله به بلاک چین را دارد، میتواند کاربر را از شبکه اخراج و از حمله جلوگیری کند. همچنین با استفاده از جریمههای اسلشینگ، دارایی اعتبارسنج متخلف نیز توسط شبکه ضبط میشود.
- ریسکهای خطر ۵۱ درصد
نوع تجهیزات نیز عامل مهمی محسوب میشود. شبکههای استخراج مجهز به ASIC سرعت بسیار بالایی دارند و نسبت به شبکههایی که در آنها از کارت گرافیک (GPU) استفاده میشود، کمتر در معرض حمله ۵۱ درصد قرار میگیرند.
پرسش و پاسخ (FAQ)
- حمله ۵۱ درصد چیست؟
حمله ۵۱ درصد زمانی رخ میدهد که یک فرد یا گروهی از افراد بتوانند بیش از ۵۰ درصد قدرت پردازش یا هش ریت شبکه را در دست بگیرند. در صورتی که حمله ۵۱ درصد با موفقیت انجام شود، امکان دستکاری و انجام رفتارهای مخرب در بلاک چین فراهم میشود.
- آیا احتمال وقوع حمله ۵۱ درصد در شبکه بیت کوین وجود دارد؟
اگر فردی سرمایه و بودجه کافی را داشته باشد، میتواند حمله ۵۱ درصد در بلاک چین بیت کوین انجام دهد؛ اما هزینه بسیار بالای بهدست آوردن توان هش کافی، باعث جلوگیری از این حمله میشود. شایان ذکر است تاکنون هیچ حمله موفق ۵۱ درصدی به شبکه بیت کوین نشده است.
- در اختیار داشتن چه تعداد بیت کوین منجر به حمله ۵۱ درصد میشود؟
حمله ۵۱ یک درصد به کنترل استخراج مربوط است نه به تعداد بیت کوینهای نگهداریشده. در حال حاضر انجام دهنده حمله باید کنترل ۱۱۵ اگزاهش از توان هش بلاک چین بیت کوین را بهدست بیاورد. به عبارت سادهتر حملهکننده باید بیش از ۵۱۱,۱۱۱ ماینر ASIC با هش ریت ۲۵۵ تراهش بر ثانیه در اختیار داشته باشد. هزینه تقریبی این تجهیزات بیش از ۱۰ میلیارد دلار است.
جمع بندی
حمله ۵۱ درصدی یک از تهدیدهای جدی برای امنیت شبکههای بلاک چین است. اگر ماینر یا استخری موفق شود بیش از ۵۰ درصد هش ریت یک شبکه بلاکچین را در اختیار بگیرد، میتواند امنیت آن را به خطر انداخته و اطلاعات شبکه را به نفع خود تغییر دهد. در این مقاله به این پرداختیم که حمله ۵۱ درصد چیست، آیا میتوان در شبکه بیت کوین حمله ۵۱ درصدی انجام داد و راههای جلوگیری از حملات ۵۱ درصد کدامند. به نظر شما با توجه به توسعه کامپیوترهای کوانتومی، حمله ۵۱ درصد به شبکه بیت کوین امکانپذیر است؟ نظرات و تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.