اندیکاتور Reserve Risk چیست؟ نحوه محاسبه تعادل ریسک به ریوارد در سرمایه‌گذاری رمز ارزها

کمتر کسی وجود دارد که اصطلاح هودل (HODL) و هودلر (HODLer) را در فضای بازار ارزهای دیجیتال نشنیده باشد. سرمایه‌گذاران بلندمدت در بازار رمز ارزها، علاوه‌ بر اینکه عمدتا در کسب سودهای چشمگیر اشتراک دارند، غالبا تصمیمات جمعی مشابهی را در بازه‌های زمانی مشخص می‌گیرند. اندیکاتور Reserve Risk یکی از شاخص‌های برجسته برای نمایش این تصمیمات جمعی و مشابه است. در این مقاله آموزشی قصد داریم با معرفی این اندیکاتور، آموزش نحوه محاسبه و بررسی عوامل تاثیرگذار روی آن، یک دید اجمالی را نسبت به این اندیکاتور پرکاربرد در تحلیل رمزارزها به ویژه بیت کوین ارائه دهیم.

اندیکاتور Reserve Risk چیست؟

اندیکاتور ذخیره ریسک (Reserve Risk) یک اندیکاتور چرخه‌ای است، که تعادل ریسک به ریوارد را به نسبت اطمینان و اعتقاد سرمایه‌گذاران بلندمدت به آن دارایی نشان می‌دهد. (اندیکاتورهای چرخه‌ای (Cyclical Indicator) نامی است که به مجموعه‌‌ای از اندیکاتورها داده می‌شود که جهت حرکتی آن‌ها، همسو با روند اقتصادی بوده و با تغییر این روند، خود تغییر جهت می‌دهند).

تا حد زیادی می‌توان ادعا کرد که دستیابی به درکی درست و جامع از این اندیکاتور، در گروی درک کامل مفهوم چند خط پیش‌رو است. به همین منظور سعی کرده‌ایم این مفهوم را به طور کامل شرح دهیم و سپس به ادامه مقاله بپردازیم:

اندیکاتور، یک شاخص بلندمدت را برای نسبتی خاص طراحی می‌کند. اما این نسبت چیست؟ این نسبتی بین قیمت فعلی و قیمت آتی مدنظر سرمایه‌گذاران بلندمدت است. این نسبت را با عبارات دیگری چون نسبت مابین انگیزه فروش و هزینه فرصت عدم فروش نیز نشان می‌دهند. نسبتی مابین انگیزه فروش و هزینه‌ فرصت عدم فروش است.

در توضیح بالا دیدیم که عبارت (قیمت فعلی را با انگیزه فروش) و عبارت (قیمت آتی مدنظر سرمایه‌گذاران بلندمدت را با هزینه‌ فرصت عدم فروش) معادل قرار دادیم.

به زبان ساده، کسانی که سفارش فروش ثبت می‌کنند، قیمت فعلی یک سهم یا ارز را حداکثر قیمت ممکن می‌دانند؛ این همان انگیزه فروش است. کسانی که اقدام به فروش یک سهم نمی‌کنند، عقیده دارند که قیمت آتی از قیمت فعلی بالاتر خواهد رفت که این همان هزینه‌ فرصت عدم فروش است.

اصول کلی اندیکاتور Reserve Risk 

• هر رمز ارزی که در یک روز فروخته نمی‌شود، در کمیتی تحت عنوان کوین-روز انباشته می‌شود. این کمیت بیان می‌کند که یک کوین چه مدتی دست نخورده باقی مانده است؛ این کمیت ابزار خوبی برای سنجش میزان اعتقاد هودلرهای بلندمدت به یک کوین است.
• با افزایش قیمت یک ارز دیجیتال، انگیزه فروش و شناسایی سود نیز افزایش می‌یابد. درنتیجه، اکثرا می‌بینیم که هودلرهایی که دست‌بالای قدرت را در اختیار دارند، معمولا در بازارهای گاوی (صعودی) رمز ارز خود را به فروش می‌رسانند.
• هودلرها با افزایش قیمت، در برابر وسوسه فروش کوین خود مقاومت می‌کنند و این اقدام جمعی، مفهومی به عنوان هزینه فرصت را ایجاد می‌کند. هر روزی که هودلرها از فروش کوین خود صرف‌نظر می‌کنند، شاخصی تجمعی تحت عنوان هزینه فرصت خرج‌نشده را افزایش می‌دهد (این شاخص با نام HODL Bank نیز شناخته می‌شود).
• اندیکاتور Reserve Risk نسبتی مابین قیمت فعلی (انگیزه فروش) و هزینه فرصت تجمعی (HODL Bank) است. به‌عبارت‌دیگر، Reserve Risk انگیزه فروش را با قدرت هودلرهایی که در برابر وسوسه فروش مقاومت کرده اند، مقایسه می‌کند.

نوسانگر Reserve Risk، می‌تواند نوسانی مطابق با چرخه‌های بلندمدت (صعودی/نزولی) بازار داشته باشد. نقاط عطف این شاخص می‌تواند بسیار نزدیک به تغییر جهت بازار باشند؛ یعنی نقاط عطفی که در نزدیکی قله‌های صعودی بازار یا نقاطی در نزدیکی انتهای یک بازار نزولی قرار دارند.

چگونه Reserve Risk را محاسبه کنیم؟

همان‌طور که پیش‌تر به آن اشاره کردیم، ذخیره ریسک یک نسبت میان قیمت فعلی و HODL Bank است. اندازه‌گیری این نسبت، نیازمند طی کردن چند مرحله محاسباتی است که اندیکاتور(Coin Days Destroyed (CDD نقش مهمی در این محاسبات دارد. 

گام ۱: محاسبه Value of Coin Days Destroyed

انجام محاسبات ذخیره ریسک، با به‌دست آوردن شاخصی مشتق‌‌شده از CDD، با نام VOCDD آغاز می‌شود.   

گام ۲: محاسبه HODL Bank

هر روزی که یک کوین نگهداری می‌شود، بدین معنی است که مالک آن، فرصت فروش و تبادل آن با پول نقد را به تعویق انداخته است. این فرصت فروش معوقه، نمایانگر اعتقاد هودلرها به این کوین بوده و می‌توان آن را به عنوان هزینه فرصت انباشته‌شده درنظر گرفت. این کمیت را می‌توان با محاسبه تفاوت میان قیمت فعلی (انگیزه فروش) با میانه VOCDD بدست آورد.

نکته: دلیل استفاده از میانه VOCDD و استفاده نکردن از میانگین آن، این است که در هنگام محاسبه میانه، داده‌های پرت آماری از روند محاسباتی خارج شده و نتیجه به دست آمده تحت تاثیر حالت‌های خاص قرار نمی‌گیرد.

در آخر نیز پس از محاسبه تفاوت میان قیمت فعلی (انگیزه فروش) با میانه VOCDD، سیگمای تعداد روزهای مدنظر خود را محاسبه کنیم تا این شاخص در بازه‌زمانی مورد نظر ما محاسبه شود. 

گام ۳: محاسبه Reserve Risk

سپس ذخیره ریسک با در نظر گرفتن نسبت بین قیمت فعلی (انگیزه فروش) و HODL Bank (هزینه فرصت خرج‌نشده تجمعی) محاسبه می‌شود.

چارچوب بررسی اندیکاتور Reserve Risk 

• Reserve Risk پایین: هنگامی که هودلرها اعتقاد زیادی به رمزارز مورد نظر دارند؛ 

در این حالت، هزینه فرصت در حال افزایش بوده و قیمت پایین است. بنابراین، ریسک به ریوارد جذابی برای سرمایه‌گذاری وجود دارد.

• Reserve Risk پایین: ممکن است سیگنالی در جهت پایین‌تر بودن قیمت ارز دیجیتال از ارزش واقعی‌اش باشد؛

این فرایند غالبا پایدار و بلندمدت است. به‌طور معمول فرایند انباشته شدن هزینه فرصت زمان‌بر بوده و نقاط عطفی پایینی در Reserve Risk می‌تواند یک بازه‌زمانی گسترده را از اواخر یک بازار خرسی تا اوایل بازار گاوی شامل شود. 

• Reserve Risk بالا – اعتقاد هودلرها به دارایی پایین است؛

هزینه فرصت در حال کاهش بوده و قیمت پایین است. بنابراین، ریسک-پاداش جذابی برای سرمایه گذاری وجود ندارد.

• Reserve Risk بالا – ممکن است یک هشدار باشد. در جهت اینکه قیمت ارز دیجیتال از ارزش واقعی‌اش بیشتر است. این موضوع ممکن است یک حباب قیمتی باشد.

این فرایند غالبا زودگذر و کوتاه‌مدت است. این بالا بودن قیمت، ترکیبی از افزایش انگیزه فروش و افزایش شناسایی سود را ایجاد می‌کند. به همین جهت، نقاط مهم بالایی اندیکاتور Reserve Risk، از اواسط یک بازار گاوی (صعودی) ایجاد می‌شوند و کمی بعد از ثبت قله‌ها، جهت معکوس به خود می‌گیرد.

راهنمایی برای کاربرد عملی از اندیکاتور Reserve Risk

اندیکاتور ذخیره ریسک یک اندیکاتور چرخه‌ای است که انگیزه و اعتقاد جمعی به نگهداری یک دارایی را در قیاس با قیمت فعلی (انگیزه شناسایی سود) می‌سنجد. گذشته از تاثیر مستقیمی که قیمت فعلی بر این اندیکاتور می‌گذارد (صورت کسر)، تاثیرپذیری اصلی این اندیکاتور از نرخ HODL Bank (مخرج کسر) است.

هم‌چنین به مرور زمان، با افزایش هزینه فرصت خرج‌نشده تجمعی به عنوان مخرج و افزایش خواب کوین، وزنه قدرت دارندگان بلندمدت یک کوین سنگین‌تر می‌شود. این پدیده منجر به دو حالت می‌شود:

• دوره‌هایی که قیمت کوین از ارزش واقعی‌اش کمتر است (Undervaluation)؛ که نسبتا طولانی‌مدت هستند و نیمه دوم بازارهای نزولی تا نیمه اول بازارهای صعودی را دربرمی‌گیرند. به صورت تجربی، هنگامی که نسبت ذخیره ریسک کوچک‌تر از ۰.۰۰۲۶ باشد، به عنوان ناحیه Undervaluation شناخته می‌شود.

• دوره‌هایی که قیمت کوین از ارزش واقعی‌اش بیشتر است (Overvaluation)؛ که معمولا کوتاه و با شیب‌ تند هستند. این ناپایداری به‌ دنبال ترکیب دو عامل قیمت بالا و افزایش انگیزه دارندگان کوین به شناسایی سود رخ می‌دهد.به صورت تجربی، هنگامی که نسبت ذخیره ریسک بزرگ‌تر از ۰.۰۲۰۰ باشد، به عنوان ناحیه Overvaluation شناخته می‌شود. این حالت تنها در زمان‌ رالی‌های صعودی با شیب‌ تند در بازار رخ می‌دهد.

اهمیت استفاده از نمودار لگاریتمی

توجه داشته باشید که اندیکاتور ذخیره ریسک به دلیل داشتن قیمت فعلی در صورت کسر، امکان تغییرات نمایی در مقدار خود را داراست. به این خاطر، به یاد داشته باشید که در محاسبات خود از قیمت لگاریتمی در چارت قیمتی استفاده کنید.

در نمودارهای غیر لگاریتمی (حسابی) تغییرات قیمتی به صورت خطی نمایش داده می‌شود. در زمان‌هایی که قصد داریم روند میان‌مدت و بلندمدت را بررسی کنیم (غالبا در حالاتی که تغییرات قیمتی بیش از ۱۰۰ درصد بوده) چارت حسابی نمی‌تواند میزان تغییرات و امواج صعودی و نزولی اتفاق افتاده در بازار را به‌طور صحیح نشان دهد؛ بنابراین در بررسی چرخه‌های صعودی و نزولی بازار نیز، بایستی از حالت لگاریتمی در تحلیل‌های خود استفاده کنیم.

چه عواملی ذخیره ریسک را کاهش می‌دهند؟

قیمت فعلی به‌ عنوان صورت کسر در نسبت ذخیره ریسک، نخستین عاملی است که می‌تواند باعث تغییرات نزولی در روند اندیکاتور Reserve Risk شود. بنابراین بازارهای خرسی، یکی از اصلی‌ترین دلایل کاهش نسبت ذخیره ریسک هستند. در چارت زیر نیز نواحی قرمز رنگ، حالت‌هایی را نمایش می‌دهند که افت قیمتی، دلیل کاهش اندیکاتور شده است. 

افزایش نرخ HODL Bank دیگر عامل اصلی کاهش یافتن مقدار ذخیره ریسک است. این عامل با قرارگیری در مخرج کسر، به‌هنگام افزایش مقدار خود، باعث کاهش این نسبت می‌شود. این پدیده بیان‌گر این است که برای دارندگان بلندمدت، انگیزه کافی برای فروش یک دارایی تنها در قیمت‌های بالاتر ایجاد می‌شود.

وقتی که یک دارایی یا کوین به مدت طولانی انباشته و نگهداری می‌شود، با نقدشدن سکه‌های کمتر به طور روزانه، هزینه فرصت خرج‌نشده تجمعی، افزایش می‌یابد. به همین علت مقدار HODL Bank افزایش یافته و مخرج کسر نسبت بزرگ‌تر می‌شود و در نتیجه، اعتماد جمعی به آن دارایی افزایش می‌یابد؛ این امر نیز بر روی ذخیره ریسک تاثیر نزولی می‌گذارد. 

در چارت بالا نواحی زرد رنگ نمایانگر بازه‌های زمانی‌ وجود دارد که افزایش مقدار HODL Bank باعث کاهش میزان Reserve Risk شده است. این نوع رفتار بازار از اواخر بازارهای نزولی تا اوایل بازارهای صعودی رایج است؛ زیرا سرمایه‌گذاران اقدام به جمع‌آوری رمزارزهای ارزان در قیمت‌های پایین می‌کنند.

چه عواملی ذخیره ریسک را افزایش می‌دهند؟

قیمت فعلی به‌ عنوان صورت کسر در نسبت ذخیره ریسک، نخستین عاملی است که می‌تواند باعث تغییرات صعودی در روند اندیکاتور Reserve Risk شود؛ بنابراین بازارهای گاوی، یکی از اصلی‌ترین دلایل افزایش نسبت ذخیره ریسک هستند.

کاهش نرخ HODL Bank به صورت نمایی، باعث افزایش مقدار ذخیره ریسک می‌شود. با کاهش یافتن مقدار HODL Bank در قالب مخرج کسر، مقدار کلی کسر افزایش می‌یابد. این بدان معناست که قیمت فعلی، انگیزه کافی را به هودلرها برای شناسایی سود و خرج کردن هزینه فرصت تجمعی را می‌دهد. 

تاثیری که کاهش HODL Bank بر روی افزایش مقدار ذخیره ریسک داشته است، می‌تواند انتظاراتی را نیز در جهت افزایش اندیکاتور Coin Days Destroyed را ایجاد کند. طبق محاسباتی که در گام‌های بالا انجام دادیم، افزایش مقدار CDD، باعث افزایش میانه VOCDD شده و به‌دنبال آن، باعث کاهش مقدار HODL Bank می‌شود. این رفتار معمولا در قیمت‌های بالا رخ می‌دهد. هم اندیکاتور CDD و هم ورودی قیمتی به شاخص VOCDD‌، یک اثر ترکیبی را در جهت افزایش مقدار اندیکاتور Reserve Risk خواهند داشت. 

بررسی تغییرات قیمت

برخلاف تغییرات نزولی در ذخیره ریسک که می‌توانند رویدادهای طولانی و آهسته باشند، تاثیر قیمت بر مسیر صعودی ذخیره ریسک، می‌توانند به دلایل زیر ماهیت نمایی و سریع داشته باشند: 

• به دلیل این که افزایش قیمت تغییرات مستقیمی را در صورت اعمال می‌کند، به افزایش مستقیم ذخیره ریسک منجر می‌شود.
• قیمت‌ بالاتر، فروشندگان بیشتری ایجاد می‌کند؛ زیرا هر هودلر در ذهن خود، یک قیمت مورد انتظار برای فروش و شناسایی سود دارد.
• قیمت‌ بالاتر، میانه VOCDD را افزایش می‌دهد؛ زیرا ارزش دلاری VOCDD با مضربی از قیمت ترکیب می‌شود.
• فروش کوین‌های قدیمی CDD را افزایش می‌دهد و این سکه‌ها که به مدت طولانی توسط دارندگان آن نگهداری شده‌اند، دوباره به چرخه اقتصادی باز می‌گردند.

این نوع رفتار خرج کردن از اواسط بازارهای صعودی تا اواخر آن متداول است؛ زیرا همان‌طور که در چارت زیر این بازه‌های زمانی را با نواحی سبز رنگ نشان داده‌ایم، سرمایه‌گذاران در این مقاطع، سکه‌هایی که در حال حاضر بیش از ارزش واقعی خود قیمت دارند را می‌فروشند.

سخن پایانی

همان‌طور که در ابتدای مقاله به آن اشاره کردیم، تصمیمات جمعی و مشابه سرمایه‌گذاران، می‌تواند پیام‌های مهم و تاثیرگذاری را بر روی روند قیمتی یک ارز دیجیتال داشته باشد. اگر تصمیم داریم که یک ارز دیجیتال را به مدت‌ طولانی در سبد خود داشته باشیم، قبل از هرچیز بایستی به پیشینه قیمتی و رفتار سرمایه‌گذاران بلندمدت آن ارز دیجیتال در مقاطع مختلف اشراف داشته باشیم. یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی که این آگاهی را در اختیار ما قرار می‌دهد، اندیکاتور Reserve Risk است که در این مقاله به آن پرداختیم و بررسی کردیم که چه عواملی می‌تواند در روند این شاخص تاثیرگذار باشند و برای ورود به یک سرمایه‌گذاری، چه انتظاراتی را بایستی از میزان سود دریافتی داشته باشیم، که این اندیکاتور دید مناسبی از تعادل ریسک به ریوارد را در اختیار ما می‌گذارد.

شما چه رویکردی را در سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت اتخاذ می‌کنید؟ آیا بازار ارزهای دیجیتال را محل مناسبی برای سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت می‌دانید یا خیر؟ نقطه‌نظرات خود را برای ما بنویسید.