رویداد Money 20/20 یکی از بزرگترین گردهماییهای جهانی فینتک است که طی آن از جدیدترین نوآوریها در حوزه خدمات مالی، پرداخت، بانکداری و زیرساختها رونمایی میشود. الکس لازارو (Alex Lazarow)، سرمایهگذار خطرپذیر و یکی از چهرههای فعال حاضر در این رویداد معتقد است که فین تک در آستانه ورود به دوره جدیدی است که در آن هوش مصنوعی، استیبل کوینها و پیوند نظارت با تکنولوژی، تعریف ما از خدمات مالی، پول و اعتماد را تغییر میدهند. در این مقاله از میهن بلاکچین فضای رویداد اخیر Money 20/20 را به روایت لازارو به تصویر میکشیم تا ببینیم شرکتها و استارتآپها بیشتر روی چه موضوعاتی تمرکز داشتند و ترندهای بعدی فینتک چیست.
۳ روند کلیدی فینتک در رویداد Money 20/20
برخلاف سالهای گذشته که شرکتها و استاتآپها روی بهروز کردن نحوه ارائه خدمات مالی مانند وامدهی بهتر، ابزارهای پسانداز نوآورانه و بیمههای دیجیتال تمرکز داشتند، امسال بهنظر میرسید تغییرات بزرگتری در راه است. تبوتاب واژههای پرزرقوبرقی مانند «امورمالی تعبیهشده (Embedded finance)»، «الان بخرید، بعدا پرداخت کنید» و «تامین مالی برای اقدامات اقلیمی» هم فروکش کرده بود. بهعلاوه، باتوجه به رویدادهای متعدد عرضه اولیه سهام (IPO) و ادغام موفق شرکتها مانند شرکت مالی چایم (Chime) و ای تورو (eToro) فضای کلی رویداد حالوهوای مثبتتری داشت. با توجه به مباحثی که در این کنفرانس مطرح شد، فکر میکنم در ۳ حوزه خاص پتانسیل و فرصتهای جذابی برای آینده وجود دارد:
- هوش مصنوعی در حال بازآفرینی خدمات مالی است.
- استیبلکوینها بهتدریج به لایه تسویهحساب بومی اینترنت تبدیل میشوند.
- قانونگذاری و فناوری در حال ادغام با یکدیگر هستند و مفهوم جدیدی به نام «اعتمادبرنامهپذیر» را شکل میدهند.
هوش مصنوعی در حال بازآفرینی خدمات مالی است
در هفتههای اخیر چند پلتفرم بزرگ هوش مصنوعی از انتشار قابلیتهای جدید خود خبر دادند. شرکت آنتروپیک (Anthropic) از یک افزونه اکسل رونمایی کرد که مجموعهای از مهارتهای مالی در آن گنجانده شده است. اوپنایآی (OpenAI) نیز از ادغام مدلهای این شرکت با چندین اپلیکیشن تجاری و پرداخت خبر داد.
در این رویداد گفتگویی با مایک کریگر (Mike Krieger)، یکی از بنیانگذاران اینستاگرام و مدیر ارشد محصول فعلی آنتروپیک داشتم. زمانیکه در مورد نقش هوش مصنوعی در خدمات مالی از او پرسیدم، گفت:
بهنظر من شرکتهایی سریعتر رشد میکنند که روی مرز قابلیتهای مدلهای هوش مصنوعی راه میروند. آنها محصولاتشان را طوری طراحی میکنند که انتشار مدلهای جدید به بهبود محصول کمک کند؛ یعنی اجازه میدهند مدل محوریت داشته باشد. در نتیجه، ظرفیت محصول روزبهروز بیشتر میشود و ارزش بیشتری به آن اضافه میشود.
رویکرد آنتروپیک در توسعه محصول بر اساس همین اصل بنا شده است. شرکتها میتوانند کدهای اختصاصیشان را کنار بگذارند و کل جریان کاری خود را مستقیما روی کیتهای توسعه نرمافزار (SDK) ایجنتمحور کلاود (Claude) طراحی کنند.
نکته مهمی که بیش از همه من را تحت تاثیر قرار داد، عملگرایی کریگر در مورد رابطها بود. او در این مورد گفت:
در ابتدا فکر میکردم چت یک رابط ساده و ابتدایی است؛ اما حالا میگویم نابغه است. شما فقط به سیستم میگویید چه میخواهید و هر چیزی که زیر کادر چت است، همان چیزی است که تغییر میکند.
در دنیای آنتروپیک، هوش مصنوعی کلاود یک چتبات نیست؛ یک رایانه، یک پلتفرم ایجنتمحور است که یاد میگیرد و عمل میکند.
شان نویل (Sean Neville) یکی دیگر از افراد حاضر در این رویداد بود که بیشتر بهعنوان همبنیانگذار شرکت سرکل (Circle) شناخته میشود. او روی «هوش مصنوعی بهعنوان کاربر» تمرکز دارد و در استارتاپ جدید خود بهنام کَتِنا لبز (Catena Labs) در حال ساخت یک «سیستمعامل مالی برای ایجنتها» است. شان به من گفت:
در آینده، ایجنتهای هوش مصنوعی مشتریان محصولات ما خواهند بود. آنها باید پرداخت کنند، پول بگیرند، قرض بدهند و قرض بگیرند. تمام کارهایی که انسانها انجام میدهند.
مفهوم فینتک برای هوش مصنوعی یکی از موضوعات نوظهور رویداد سال جاری بود. استارتآپ کتنا در حال توسعه زیرساختهایی است که هویت ایجنت، اعتماد برنامهپذیر و احراز هویت ایجنت (Know Your Agent) را امکانپذیر میکند. شان نویل در این رابطه گفت:
مسئله مهم نه حریم خصوصی است و نه قیمت. مسئله اعتماد است، اینکه چطور باید برای مدیریت پول به یک ایجنت هوش مصنوعی اعتماد کنیم؟
سرمایهگذاران هم انتظار دارند تجارت مبتنی بر ایجنتهای هوش مصنوعی بسیار سریع رشد کند. ویوک کریشنا مورتی (Vivek Krishnamurthy) یکی از بنیانگذاران شرکت کامرس ونچرز (Commerce Ventures) گفت:
زمانیکه صحبت از تجارت ایجنتمحور به رهبری انسان میشود، هیچ توقفی در این قطار وجود ندارد. کشف محصول و خرید از طریق پلتفرمهای ایجنتمحور مانند چت جیپیتی (ChatGPT) و پرپلکسیتی (Perplexity) در دوازده ماه آینده به جریان اصلی تبدیل میشود. بااینحال، هنوز مسیر طولانی برای پرداختهای ایجنتبهایجنت وجود دارد. این اکوسیستم به پروتکلهای مشترک، هویت یکپارچه و استانداردهای مسئولیتپذیری نیاز دارد. زمانیکه به آن مرحله برسیم، زنجیره ارزش کارتهای اعتباری و پردازشگرهای سنتی بهشدت متحول خواهد شد.
از دید تاریخی نیز با موضوع متفاوتی روبرو هستیم. کریم گیلانی (Karim Gillani)، بنیانگذار لوژ کپیتال (Luge Capital) در همین رابطه گفت:
فینتک در دهه گذشته روی جداسازی و دستهبندی مجدد خدمات بانکی سنتی متمرکز بود؛ اما مرحله بعدی نوبت بازآفرینی نحوه کارکرد این محصولات است.
در چنین چشماندازی، «هوش مصنوعی بهعنوان ابزار اصلی» و «هوش مصنوعی بهعنوان مشتری» هر دو نقش مهمی خواهند داشت. محصولات مالی آینده که مبتنی بر هوش مصنوعی هستند فقط به انسانها کمک نمیکنند؛ بلکه به ماشینها هم اجازه میدهند بهصورت ایمن و مستقل از طرف ما تراکنش انجام دهند.
استیبلکوینها؛ از یک کنجکاوی کوچک تا تبدیل شدن به زیرساخت جهانی پول
استیبلکوینها چند مزیت کلیدی دارند. کریم گیلانی (Karim Gillani) معتقد است:
استیبلکوینها سریع، ارزان، جهانی و همیشه در دسترس هستند. هیچ سیستم پرداخت دیگری همه این ویژگیها را یکجا ندارد.
بههرحال، این صنعت در مرحله بلوغ است. شان نویل (Sean Neville) گفت:
مردم تتر (USDT) یا یواسدیسی (USDC) نمیخواهند؛ آنها فقط میخواهند دلارهایشان روی گوشیهایشان باشد.
شرکت سرکل (Circle) در سال ۲۰۱۳ با یک رویکرد ساده آغاز بهکار کرد، آنها میخواستند پول را روی زیرساختهای اینترنت قرار دهند و امروز، این چشمانداز محقق شده است. استیبلکوینها حالا در پرداخت حقوق و دستمزد، حوالههای فرامرزی و مدیریت خزانهداری شرکتها در سراسر جهان از آفریقا تا آمریکا نقش حیاتی دارند.
چالش بزرگ بعدی «قابلیت تعاملپذیری» است. نویل در این رابطه گفت:
اگر ۱۰۰ میلیون دلار داشته باشم، نمیخواهم ۵۰ آمازون کوین (Amazon Coins)، ۱۰واحد USDC و ۴۰ واحد USDT داشته باشم. این پیچیدگی باید حذف شود. فکر میکنم روزی یک بلاکچین بهینهشده برای پرداختها که بدون گس و تقریبا آنی باشد، سرانجام نقش پروتکل کنترل انتقال/ پروتکل اینترنت (TCP/IP) پول را بازی خواهد کرد.
چالش مهمی که وجود دارد این است که امروز تقریباً هیچ مانعی برای انتشار استیبلکوینها دیده نمیشود.
جیک گیبسون (Jake Gibson) از موسسه مالی بتر تومارو ونچرز (Better Tomorrow Ventures) معتقد بود که قبل از رسیدن به مرحله اشباع، بازار دچار ادغام میشود. او گفت:
دهها صادرکننده و درگاه ورودی (On-ramps) در حال جذب سرمایه هستند. اما شبکههای پرداخت همیشه در نهایت ادغام میشوند. در پایان، چند شبکه بزرگ بیشترین حجم تراکنش را جابهجا خواهند کرد.
این ادغام ابعاد ژئوپلیتیکی هم دارد؛ زیرا رقابت پنهانی برای تعیین استاندارد بعدی تسویه جهانی در جریان است. درحالیکه ایالات متحده روی استیبلکوینهای خصوصی تکیه دارد، چین روی ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDCs) دولتی تمرکز کرده است. جیک گیبسون میگوید:
اینترنت با نوآوری بخش خصوصی و سیاستگذاری بخش دولتی ساخته شد. نسل بعدی پول هم به همین شکل ساخته میشود.
در عینحال، بسیاری از این روندها با یکدیگر همگرا شدهاند. جی گاناترا (Jay Ganatra) یکی از بنیانگذاران اینفینیتی ونچرز (Infinity Ventures) همگرایی با هوش مصنوعی را اینگونه توصیف کرد:
هوش مصنوعی و استیبلکوینها بالاخره یکدیگر را پیدا کردهاند. استیبلکوینها راهحلی بودند که دنبال مسئله میگشتند و شاید هوش مصنوعی همان مسئله باشد.
اعتماد برنامهپذیر از ادغام مقررات و فناوری بهدست میآید
سومین جریان مهمی که در رویداد Money 2020 به چشم میخورد، ادغام مقررات با فناوری بود. اکثرا شرکتهایی مورد توجه قرار میگرفتند که تضمین میکردند خدماتشان مطابق مقررات اجرا میشود. اگرچه این موضوع نسبت به دو مورد قبلی کمرنگتر است؛ اما در بلندمدت به همان اندازه موثر است. کریشنا مورتی گفت:
هوش مصنوعی شرایطی را فراهم میکند تا فینتکها بتوانند سیستمهای اقدام (Systems of Action) خود را به بانکها بفروشند، نه اینکه آنها را مجبور کنند سیستمهای ثبت (Systems of Record) خود را کاملا تغییر دهند. این یک لایه هوشمند است که روی همان سیستمهای قبلی اجرا میشود و عملیات را سریعتر و کارآمدتر میکند. بهاین ترتیب، فینتکها میتوانند بودجههای بزرگتری مانند سرویسبهعنوان نرمافزار (SaaS) و حتی بودجههای مربوط به حقوق و دستمزد بانکها را بهدست بیاورند. این بازار تقریباً ۱۰ برابر بزرگتر از بازار سنتی خدمات مالی است.
ممکن است در آینده این حوزه محدود به فینتکها باقی نمیماند. جف گرین (Jeff Green)، رئیس هچ بنک (Hatch Bank) هم معتقد بود که در آینده به جای واسطهگری فینتکها، ارتباطات مستقیمتری میان نهادهای تحتنظارت مانند بانکها و تامینکنندگان سرمایه و بازیگران اصلی اکوسیستم شکل میگیرد.
جمعبندی
مسیر پیشروی فینتک بسیار متفاوتتر از گذشته بهنظر میرسد. دیگر قرار نیست نوآوریهای آینده صرفا نسخه بهبودیافتهای از ابزارهای وامدهی یا سرویسهای پسانداز قدیمی باشند. هوش مصنوعی در حال ایجاد نسخههای جدیدی از محصولات مالی است که پیش از این حتی تصورشان هم سخت بود. هوش مصنوعی با تسریع انتشار و انتقال ایدهها به بازارهای مختلف عملاً روند جهانیشدن نوآوری را سرعت بخشیده است. این روند باعث شده است فینتکها هم وارد مرحله جدیدی شوند، دورهای که میتوانیم آن را «پرده دوم فینتک» بنامیم. اگر ۱۵ سال گذشته صرف دیجیتالیسازی ابزارهای موجود شد، ۱۵ سال آینده قرار است اساس ارزشگذاری و ماهیت محصولات مالی دگرگون شود.
