بازار کریپتو در روز جمعه شاهد یکی از پرنوسان‌ترین لحظات سال بود. قیمت بیت کوین در کم‌تر از هشت ساعت، بیش از ۱۶,۷۰۰ دلار سقوط کرد و از اوج‌های اخیر خود تا سطح ۱۰۵,۰۰۰ دلار پایین آمد. این افت ۱۳.۷ درصدی، حدود ۱۳٪ از سود باز بازار آتی بیت کوین را از بین برد.
به گزارش میهن بلاکچین، با وجود شدت سقوط، این میزان اصلاح در تاریخ بیت کوین چندان غیرمعمول نیست. برخی تحلیل‌گران معتقدند که چنین حرکاتی، هرچند شوک‌آور، بخشی طبیعی از چرخه‌های پرنوسان BTC است.
از سقوط FTX تا امروز؛ تکرار تاریخ در قالبی جدید
بررسی داده‌های تاریخی نشان می‌دهد که حتی اگر سقوط بی‌سابقه دوران همه‌گیری کرونا در ۱۲ مارس ۲۰۲۰ (۲۲ اسفند ۹۸)، که طی آن قیمت BTC در یک روز بیش از ۴۱٪ کاهش یافت را کنار بگذاریم، بیت کوین تاکنون در بیش از ۴۸ روز معاملاتی اصلاح‌های عمیق‌تری از سقوط اخیر را تجربه کرده است.
یکی از نمونه‌های نزدیک‌تر به امروز، مربوط به ۹ نوامبر ۲۰۲۲ (۱۸ آبان ۱۴۰۱) است؛ در این روز، بیت کوین هم‌زمان با فروپاشی صرافی FTX، افتی ۱۶ درصدی را تجربه و تا محدوده ۱۵,۵۹۰ دلار سقوط کرد.
آن زمان، گزارش‌ها نشان می‌داد حدود ۴۰٪ از دارایی‌های شرکت آلامدا ریسرچ (Alameda Research) وابسته به توکن بومی FTX، یعنی FTT بوده است. در نهایت، امپراتوری سم بنکمن-فرید (Sam Bankman-Fried) فروپاشید و فصلی تلخ در تاریخ بازار کریپتو رقم خورد.
با وجود رشد بازار و بلوغ نسبی آن در سال‌های اخیر، داده‌های موجود نشان می‌دهند که حتی پس از عرضه ETFهای اسپات بیت کوین در بورس آمریکا، نوسانات شدید همچنان پابرجاست. هرچند دفعاتی که سقوط روزانه BTC بیش از ۱۰٪ بوده کاهش یافته، اما چرخه‌های چهارساله بیت کوین نشان می‌دهند که هنوز برای ادعای «پایان نوسانات» خیلی زود است.
صندوق‌‌های ETF، صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) و ساختار جدید بازار
پس از راه‌اندازی ETFهای بیت کوین، بازار شاهد چند رویداد مشابه دیگر، از جمله ۱۵.۴٪ سقوط در ۵ آگوست ۲۰۲۴ (۱۵ مرداد ۱۴۰۳) و ۱۳.۳٪ اصلاح در ۵ مارس ۲۰۲۴ (۱۵ اسنفد ۱۴۰۲) بوده است. حتی دو روز پس از عرضه ETFها، بازار افتی ۱۰.۵ درصدی را تجربه کرد. بنابراین، سقوط اخیر با وجود حجم بالای لیکوییدیشن‌ها (بیش از ۵ میلیارد دلار در بازار آتی BTC)، چیزی فراتر از یک «نوسان عادی» نیست.
صرافی غیرمتمرکز هایپرلیکویید (Hyperliquid) گزارش داد که تنها در این پلتفرم، ۲.۶ میلیارد دلار از پوزیشن‌های لانگ بسته شده‌اند. در همین زمان، برخی کاربران در صرافی‌هایی مانند بایننس از مشکلاتی در محاسبه مارجین خبر دادند و کاربران صرافی‌های غیرمتمرکز نیز از فعال شدن خودکار مکانیسم Auto-Deleveraging شکایت داشتند؛ این پدیده زمانی رخ می‌دهد که یکی از طرفین معامله نتواند الزامات مارجین را برآورده کند.
به بیان ساده، حتی تریدرهایی که در سود بودند، به دلیل نوسانات شدید و کمبود نقدینگی، شاهد بسته شدن خودکار پوزیشن‌هایشان بودند. این اتفاق الزاماً به‌معنای تخلف صرافی‌ها نیست، بلکه پیامد طبیعی اهرم‌های بالا در بازاری با نقدینگی محدود است؛ در این شرایط، برخی آلت کوین‌ها تا ۴۰٪ سقوط کردند و باعث کاهش ارزش وثیقه‌های کاربران شدند.
حباب نقدینگی و تأخیر در بازگشت تعادل؛ حمایت یا سقوط بیشتر؟
در اوج این نوسانات، قراردادهای آتی پرپچوال بیت کوین، حدود ۵٪ پایین‌تر از قیمت اسپات معامله شدند و این اختلاف، هنوز به‌طور کامل جبران نشده است. در حالت عادی، چنین شکافی فرصتی طلایی برای بازارگردان‌ها محسوب می‌شود، اما ظاهراً عامل یا نگرانی خاصی مانع بازگشت سریع بازار به حالت عادی شده است.
یکی از توضیحات ممکن، کاهش نقدینگی پایان هفته است؛ زیرا بازار اوراق قرضه آمریکا روز دوشنبه تعطیل بود و همین موضوع موجب کمبود حجم در بازار کریپتو شد. افزون بر این، شایعاتی درباره ورشکستگی برخی مؤسسات یا پلتفرم‌ها در فضای مجازی منتشر شده بود که می‌تواند باعث احتیاط بازارگردان‌ها و عقب‌نشینی موقت سرمایه‌گذاران شده باشد.
با توجه به این شرایط، احتمالاً چند روز زمان لازم است تا بازار مشتقات بیت کوین بتواند اثرات واقعی این شوک را بسنجد. در حال حاضر، سطح ۱۰۵,۰۰۰ دلار به‌عنوان حمایت کلیدی بازار شناخته می‌شود؛ اما اگر فشار فروش ادامه یابد، خطر اصلاحات بیشتر نیز وجود دارد.
با این حال، تاریخ بیت کوین نشان داده است که چنین سقوط‌هایی بیشتر از آنکه نشانه ضعف باشند، بخشی از بازتنظیم طبیعی بازار در مسیر صعود بلندمدت هستند. شاید این بار نیز، این افت شدید تنها مرحله‌ای از یک چرخه بزرگ‌تر باشد که بازار را برای فصل جدیدی از رشد آماده می‌کند.
