با ETF بیت کوین ، صندوق سرمایه گذاری برای بیت کوین آشنا شوید!

صندوق قابل معامله بیت کوین (Bitcoin ETF) به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا بدون متحمل شدن دردسرهای خرید و فروش مستقیم بیتکوین در صرافی‌های رمز ارز، از طریق بازار بورس اوراق بهادار سنتی، از این دارایی کسب درآمد کنند. در این مقاله با ETF بیت کوین، صندوق قابل معامله بیت کوین از گذشته تاکنون، نحوه سرمایه گذاری در این ETFها و مزایا و معایب صندوق‌های قابل معامله آشنا می‌شوید. 

ETF بیت کوین چیست؟

برای این که بدانیم ETF بیت کوین چیست، ابتدا باید مفهوم ETF را بشناسیم؛ ETF مخفف Exchange Traded Fund به معنای صندوق قابل معامله است. به بیانی دیگر، ETF اساسا صندوق سرمایه گذاری است؛ اما با سایر موارد نظیر صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک و غیره کاملا تفاوت دارد.

ETF یک صندوق سرمایه گذاری است که قیمت دارایی‌هایی مانند طلا، نفت و غیره را دنبال می‌کند. Exchange Traded Fund همچنین می‌تواند شامل سهام متنوعی نیز باشد. به بیان ساده‌تر، ETF سبد کالاهایی است که در یک جا جمع شده و همراه با هم دنبال می‌شوند.

ETFها را می‌توان در بازار بورس سنتی معامله کرد. این روش باعث می‌شود خرید و فروش آنها برای سرمایه گذاران آسان‌تر شود. یکی از بزرگ‌ترین مزایای صندوق‌های قابل معامله نسبت به صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک، این است که ETFها ارزان‌تر هستند؛ برای سرمایه گذارانی که سرمایه زیادی ندارند، ولی می‌خواهند در کلاس دارایی مناسبی سرمایه گذاری کنند، ETF بسیار مناسب است. ETFها نسبت به صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک از نقدینگی بهتری برخوردارند.

اکنون که با ETF آشنا شدیم، نگاه دقیق‌تری به ETF بیت کوین و نحوه کارکرد آن می‌اندازیم. قبل از اینکه این مقاله را ادامه بدهیم، بهتر است بدانید که هنوز ETF بیت کوین در همه کشورها وجود ندارد و تنها کشورهایی مانند کانادا، آلمان و سوییس این صندوق‌های قابل معامله را ارائه می‌دهند.

این صندوق‌های قابل معامله، قیمت بیت کوین را ردیابی می‌کنند و به معامله‌گران اجازه می‌دهند تا اوراق بهادار بیتکوین را در بازار بورس معامله کنند. دریافتی سرمایه‌گذاران می‌تواند ارز فیات یا ارز BTC واقعی باشد.

صندوق قابل معامله بیتکوین مانند صندوق‌های رایج ETF، مقدار مشخصی بیت کوین خریداری می‌کند و سپس سرمایه هزینه شده به صورت سهام بین سهامداران توزیع می‌شود. اکثر ایده‌های پیشنهاد شده در ETF بیت کوین حول این موضوع می‌چرخد که به جای بررسی قیمت BTC از طریق اکسچنج‌های کریپتو، قیمت آن از طریق قراردادهای آتی بیت کوین بررسی شود.

قیمت هر صندوق ETF بیت کوین با نوسان قیمت این ارز در نوسان است؛ اگر قیمت اولین ارز دیجیتال افزایش یابد، ارزش صندوق قابل معامله آن هم افزایش می‌یابد و برعکس. تنها تفاوت اینجاست که ای تی اف به جای این که در صرافی‌ها خرید و فروش شود، در بازار بورس معامله ‌می‌شود. 

سازمان بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC)، ایده ایجاد ETF‌های بیت کوین را چند رد کرده و بیان می‌کند هنگامی که صحبت از ارزهای دیجیتال می‌شود، مشکلاتی در زمینه نقدینگی و ارزش گذاری وجود دارد که باید برطرف شوند. SEC خاطر نشان کرده که نقدینگی قراردادهای فیوچرز بیتکوین همانند مارکت کپ یا ارزش بازار آن بسیار کم است. بنابراین در حال حاضر ETF های بیت کوین در آمریکا رد شده‌اند.

صندوق ETF بیتکوین از گذشته تاکنون

صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله بیت کوین، در دنیای ارزهای دیجیتال همواره موضوع مهمی بوده است؛ مخصوصا از سال ۲۰۱۳ که دادخواست حقوقی دوقلوهای وینکلواس درباره ETF بیتکوین توسط کمسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده رد شد. اعتقاد عمومی بر این بود که صندوق قابل معامله Bitcoin موج جدیدی از سرمایه‌گذاری سازمانی را در صنعت ارزهای دیجیتال آغاز می‌کند و باعث بلوغ و ثبات بازار می‌شود. با گذشت ۸ سال از آن زمان، علیرغم ارائه ده‌ها طرح پیشنهادی از سوی شرکت‌ها و موسسات مالی مختلف در آمریکا، هنوز SEC صندوق قابل معامله بزرگ‌ترین رمز ارز را تایید نکرده است.

استدلال‌های اصلی سازمان بورس و اوراق بهادار آمریکا برای رد این درخواست‌ها، این است که بازار بیتکوین به شدت بی‌ثبات بوده و فاقد نظارت کافی است و به راحتی قیمت‌ها دستکاری می‌شوند.

اریک بالچوناس (Eric Balchunas) تحلیلگر ارشد صندوق قابل معامله در بلومبرگ، در توئیت خود طرفداری خود از صندوق‌های ETF بیت کوین را اعلام کرد. او در توئیتی گفت که ایالات متحده معمولا دیرتر موضوع را دنبال می‌کند که این علامت خوبی برای صندوق سرمایه گذاری قابل معامله در آمریکاست.

سوئی چونگ (Sui Chung) مدیر عامل CF Benchmarks، پیش بینی می‌کند که اکنون فشارها روی SEC برای تایید ETFهاست. اکنون که بازار رمزارزها برای این نوع محصولات مالی به اندازه کافی بالغ شده است، توجه این صنعت ناگزیر به سمت ایالات متحده معطوف می‌شود.

شرکت فینتکی VanEck and SolidX به همراه چند پروژه مربوط به بیت کوین، برنامه‌هایی را برای ایجاد ETF بیت کوین در سال ۲۰۱۸ پیاده سازی کردند. هدف این صندوق قابل معامله، سرمایه گذاران سازمانی بودند و قرار بود با قیمت ۲۰۰ هزار دلار برای هر سهم باز شود. XBTC برای دنبال کردن شاخص گروهی از پلتفرم‌های معاملاتی BTC طراحی شده بود. ایده این بود که با ترتیبی، تمرکز از روی ETF برداشته شود و SEC نگرانی کمتری درباره XBTC و سرمایه‌های مربوط به بیتکوین داشته باشد. مدیرعامل VanEck به کوین دسک توضیح داد که او معتقد است که آنها در مجموع می‌خواهند چیزی بسازند که ممکن است بهتر از دیگر راهکارها از فیلترهای قانون گذاری عبور کند.

ETF بیتکوین مانند صندوق‌های قابل معامله بلاک چین نیستند

صندوق قابل معامله بزرگ‌ترین ارز دیجیتال همانند ETF بلاک چین نیست. صندوق‌های بلاکچین، ارزش سهام شرکت‌هایی است که در حوزه فناوری بلاک چین سرمایه گذاری کرده یا از این فناوری استفاده می‌کنند؛ بر اساس عملکرد سهام این شرکت‌ها، سهامداران ETFهای بلاک چین سود یا ضرر می‌کنند. اکنون کشور ایرلند دو ETF بلاک چین را ارائه می‌دهد.

ETF بیت کوین کاملا متفاوت است؛ زیرا دارایی موجود در آن Bitcoin است. در ETF بلاک چین، دارایی بلاک چین نیست؛ بلکه سهام شرکت‌هایی است که در فناوری و دارایی‌های بلاک چین سرمایه گذاری می‌کنند. صندوق‌های قابل معامله بلاکچین نسبت به ETFهای ارز دیجیتال نوسان کمتری دارند و SEC با این موضوع مشکلی ندارد.

چگونه در صندوق قابل معامله بیتکوین سرمایه‌گذاری کنیم؟

برای خرید ETF نیازی نیست که یک سرمایه‌گذار معتبر باشید؛ هر کسی می‌تواند در این صندوق‌ها سرمایه‌گذاری کند. تمام آنچه برای شروع سرمایه‌گذاری در صندوق سرمایه گذاری قابل معامله دارید، این است که یک حساب در کارگزاری‌های آنلاین داشته باشید یا یکی از اپلیکیشن‌های آنها را نصب کنید. از این طریق، قادر به خرید و فروش طیف وسیعی از ETFهایی خواهید بود که بازارهای مختلفی را دنبال می‌کنند.

در اصل، بسیاری از سرمایه گذاران ترجیح می‌دهند که در یک صندوق ETF سرمایه گذاری کنند. به همین دلیل است که تریدرهای آمریکایی گرایش به چیزی شبیه ETF بیت کوین دارند؛ شرکت The Grayscale Bitcoin Trust بزرگ‌ترین آنهاست؛ یک صندوق که معاملات OTC بیت کوین را با نماد GBTC را بر روی پلتفرم OTCQX ارائه می‌دهد.

البته GBTC یک صندوق قابل معامله نیست؛ اما می‌توان آن را از طریق حساب کارگزاری آمریکایی (درست مثل یک ETF) خرید و فروش کرد. برای برخی شهروندان آمریکایی، GBTC نسبت به ETFهای بیتکوین سایر کشورها ارجحیت دارد؛ زیرا سرمایه گذاری در صندوق‌های سایر کشورها دشوارتر است؛ بزرگ‌ترین کارگزاران آمریکایی معمولا حساب‌های ویژه برای معاملات اوراق بهادار بین المللی ارائه می‌دهند و این حساب‌ها بسیار هزینه‌بر هستند. اما افرادی که این حساب‌های ویژه را دارند، خرید ETF بیت کوین در کشورهای دیگر را ترجیح می‌دهند.

برای سرمایه گذاران سایر کشورها، خرید صندوق‌های قابل معامله محلی ساده‌ترین روش است و سرمایه گذاری در ETFهای بیت کوین بین المللی، به دلیل نیاز به حساب‌های ویژه، دشوارتر است.

متاسفانه ایرانی‌ها به دلیل تحریم‌های گسترده، نمی‌توانند ETF بیت کوین خریداری کنند؛ مگر آن که شهروند یک کشور دیگر باشند، که تحریم‌های بین المللی شامل آنها نباشد.

در نمودار زیر، لیستی از ETFهای بیتکوین را می‌بینید.

مزایای خرید و فروش صندوق قابل معامله بیت کوین

اگرچه به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاری در ETF بیت کوین به جای سرمایه‌گذاری در رمز ارز واقعی کار غیر معمولی به نظر برسد، اما سرمایه گذاری در ETF مزایایی دارد که در ادامه به آنها می‌پردازیم:

راحتی سرمایه‌گذاری

خرید و فروش ETF بیت کوین نیز می‌تواند شامل استفاده از اهرم یا لوریج باشد. در خرید صندوق قابل معامله، شما نیازی به دانستن نحوه کارکرد بیتکوین ندارید و بدون نیاز به ثبت نام در صرافی ارزهای دیجیتال و متحمل شدن ریسک خرید BTC واقعی، در آن سرمایه گذاری می‌کنید.

متنوع سازی سبد دارایی با صندوق قابل معامله

یک ETF می‌تواند شامل بیش از یک دارایی باشد. برای مثال، یک صندوق قابل معامله می‌تواند شامل بیت کوین، سهام شرکت اپل، سهام فیسبوک و غیره باشد؛ این کار به سرمایه‌گذار این فرصت را می‌دهد تا ریسک سبد خود را کاهش داده و سبد سهام متنوعی داشته باشد.

بهره‌وری مالیاتی

با توجه به این که اولین ارز دیجیتال قانون گذاری نشده است، بیشتر سازمان‌های مالیاتی و صندوق‌های بازنشستگی اجازه خرید و فروش این ارز را نمی‌دهند. از طرف دیگر، معامله ای تی اف بیتکوین در صرافی‌های سنتی، احتمالا توسط SEC قانون‌گذاری شده و شامل شرایط مالیاتی خواهد شد.

از دیگر مزایای سرمایه‌گذاری در صندوق قابل معامله بیت کوین، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• نیازی نیست نگران ذخیره سازی امن بیت کوین باشید.
• خرید ETF از طریق کارگزاری‌های آنلاین نسبت به خرید BTC در صرافی‌ها، سریع‌تر، امن‌تر و مستعد خسارت کمتری است.
• مباحث مالیاتی و راهنمایی‌های شفاف‌تری در محصولات مالی سنتی نسبت به دارایی‌های دیجیتال وجود دارد.
• نقدینگی در بورس اوراق بهادار نسبت به صرافی رمز ارزها بیشتر است؛ بنابراین خرید و فروش ETF در بورس آسان‌تر است.

معایب خرید و فروش ETF بیت کوین

ناگفته نماند که معامله ای تی اف اولین ارز دیجیتال معایبی نیز به همراه دارد که در اینجا به آنها اشاره می‌کنیم.

کارمزدهای مدیریتی ETF

نگهداری شخصی اولین ارز دیجیتال بدون هزینه است؛ اما برای صندوق‌های قابل معامله، به دلیل فراهم کردن راحتی و مزایای گفته شده، کارمزدهای مدیریتی از شما کم می‌کنند و در طول زمان این کارمزد می‌تواند بیشتر شود.

عدم صحت در صندوق قابل معامله

در حالی که ETFها قیمت یک دارایی اساسی را ردیابی می‌کنند، می‌توانند چندین پیشنهاد را برای تنوع بخشیدن به سبد سهام داشته باشند. با این حال، این نشان می‌دهد که به عنوان مثال، افزایش ۵۰ درصدی قیمت بیت کوین ممکن است به دلیل دارایی‌های دیگر آن صندوق، به طور دقیق در ارزش صندوق قابل معامله در بورس منعکس نشود. بنابراین اگرچه صندوق قابل معامله برای قیمت BTC لوریج ارائه می‌دهد، اما ممکن است قیمت دقیق دارایی در ای تی اف منعکس نشود.

محدودیت در خرید و فروش با سایر کریپتوها

کوین BTC را می‌توان با ارزهای دیگری مانند اتریوم، لایت کوین، XRP و غیره معامله کرد. ETF بیت کوین قادر به خرید و فروش با سایر رمزارزها نیست، زیرا این یک ارز دیجیتال نیست؛ بلکه یک صندوق سرمایه گذاری است که قیمت بیتکوین را ردیابی می‌کند.

عدم مالکیت بیت کوین

بیت کوین به عنوان یک ابزار پوشش ریسک در برابر سیاست‌های بانک‌های مرکزی، ارزهای فیات و سهام است. این ارز رمزنگاری شده با استقلال از بانک‌های مرکزی و تمرکززدایی، راهی برای کاهش ریسک‌های مرتبط با سیستم مالی سنتی فراهم می‌کند. اولین رمزارز همچنین با ایجاد حریم خصوصی از طریق بلاک چین، از کاربران و سرمایه‌گذاران محافظت می‌کند. صندوق ETF بیتکوین توسط دولت کنترل می‌شود و این مزایا را از بین می‌برد.

از دیگر معایب سرمایه‌گذاری در صندوق‌های قابل معامله Bitcoin می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• فقط در ساعات معاملاتی بورس می‌توان اقدام به خرید و فروش ای تی اف کرد؛ اما صرافی‌های کریپتوها هر روز هفته و به صورت ۲۴ ساعته فعال هستند. به همین دلیل است که اگر در زمانی غیر از ساعات فعالیت بورس، قیمت بیت کوین جهش شدید داشته باشد، شما باید ساعت‌ها منتظر باشید تا بتوانید ETF بیت کوین را خرید و فروش کنید.
• خرید ای تی اف بر خلاف معامله بیت کوین، نیازمند احراز هویت KYC است.
• در خرید صندوق قابل معامله، باید به سازمان‌های واسطه اعتماد کنید.

جمع بندی

با در نظر گرفتن ماهیت نوسانی قیمت بیت کوین، سازمان بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) در حال حاضر در خصوص ایجاد ETF بیت کوین مطمئن نیست؛ با افزایش تقاضا برای صندوق‌های قابل معامله بیتکوین، باید منتظر باشیم و ببینیم که آیا سرانجام SEC تسلیم این خواسته‌ها می‌شود یا خیر. البته برخی کشورها مانند سوییس، کانادا و آلمان شروع به ارائه ETF بیتکوین کرده‌اند و سرمایه گذاران زیادی در این صندوق‌ها سرمایه گذاری کرده‌اند.