احراز هویت مشتری (KYC) چیست؟ ابزاری برای مبارزه با پولشویی!

احراز هویت مشتری (Know Your Customer) یا به اختصار KYC، به منظور جلوگیری از پولشویی و فعالیت‌های مجرمانه، بر طبق قوانین ضد پولشویی (AML) دولت‌ها تنظیم می‌شود. در ابتدا، این قوانین تنها برای موسسات مالی تنظیم می‌شدند؛ اما امروزه برای موسسات غیرمالی نیز اعمال می شوند. همچنین باید گفت که احراز هویت مشتری، سیاست شناخت مشتری، مشتری خود را بشناس، همگی ترجمه‌های فارسی KYC هستند. اما KYC چیست؟ در این مقاله به احراز هویت، اهمیت این فرآیند و مزایا و معایب KYC سنتی می‌پردازیم و در انتهای مقاله، نحوه احراز هویت در صرافی بایننس را آموزش می‌دهیم. با ما همراه باشید. 

احراز هویت مشتری یا KYC چیست؟

KYC مخفف چیست؟ به طور خلاصه و ساده، این کلمه مخفف Know Your Customer به معنی شناخت مشتری است. هدف احراز هویت، جلوگیری از پولشویی و فعالیت‌های مجرمانه توسط شرکت‌ها و افراد است. این روش همچنین به کسب و کارها اجازه می‌دهد تا درک بهتری از مشتریان خود داشته باشند و مدیریت ریسک بهتری داشته باشند. امروزه اصول KYC برای بانک‌ها، موسسات مالی، شرکت‌ها و صرافی‌های ارز دیجیتال اجرا می‌شود. قوانین اصلی احراز هویت به ۴ بخش تقسیم می‌شود: 

• قوانین پذیرش مشتری
• شیوه‌های شناسایی مشتری
• پیگیری و نظارت بر تراکنش‌ها 
• مدیریت ریسک

رعایت قوانین سختگیرانه‌ای که در احراز هویت وجود دارند، برای موسسات مالی و سازمان‌های غیرمالی اجباری هستند. این کار کلاهبرداری را به حداقل می‌رساند؛ زیرا از قبل جلوی موارد مشکوک گرفته می‌شود. برای رعایت قوانین KYC یک کاربر/مشتری باید به این صورت معرفی شود: 

• یک شخص یا نهاد که یک حساب را نگهداری می‌کند و یا با یک نهاد دیگر در ارتباط است.
• شخصی که به نمایندگی از شخصی دیگر، حساب او را نگهداری می‌کند. 
• ذینفعان تراکنش‌هایی که توسط واسطه‌هایی مثل کارگزاران، حسابداران یا وکلا که دارای مجوز قانونی هستند انجام می‌شوند. 
• هر شخص یا نهادی که با یک سازمان مالی معتبر در ارتباط است.

مراحل KYC‌ چیست ؟

برخی از مراحل عملی که کسب و کارها و موسسات مالی باید در احراز هویت مشتریان خود لحاظ کنند، شامل: 

• اثبات هویت و موقعیت جغرافیایی مشتریان و مدارک شغلی مشتریان. 
• در زمان تایید مشتریان، باید به نسبت میزان ریسک آنها دسته‌بندی شوند و مشخص کنند که آنها چه نوع مشتریانی هستند. 

برای KYC‌ بانک‌ها و شرکت‌ها این مدارک مورد نیاز هستند: 

• مکان جغرافیایی شخص
• شغل فرد
• نوع تراکنش‌ها
• الگوی فعالیت مالی مشتری بر اساس نوع تراکنش، ارزش دلاری و تعداد تراکنش‌ها
• روش پرداخت

KYC Form چیست؟

فرم KYC، فرمی است که به منظور پروسه تایید هویت مشتریان طراحی شده است. این فرم توسط بانک‌ها، موسسات مالی و شرکت‌های بیمه به مشتریان داده می‌شود و آنها باید اطلاعات مورد نیاز را پر کنند. در فرم احراز هویت بانک‌ها، معمولا این موارد مشترک هستند: 

اثبات هویت

• شناسنامه کشور مشتری، پاسپورت، گواهینامه رانندگی 
• کارت هویتی دارای عکس که توسط ارگان دولتی و قانونی صادر شده باشد
• کارت هویتی که توسط دانشگاه صادر شده است
• و موارد مختلف دیگر، که برای هر کشور قوانین جداگانه‌ای وجود دارد

اثبات آدرس

• پاسپورت، کارت شناسایی، کارت اقامت، گواهینامه رانندگی، کارت بیمه 
• قبض تلفن، گاز یا برق که بیش از ۳ ماه از موعد آن نگذشته باشد
• گزارش حساب بانکی یا دفترچه حساب پس انداز که بیش از ۳ ماه از موعد آن نگذشته باشد
• اظهارنامه عدم انجام کار خلاف 

ارتباط احراز هویت با بانکداری و امور مالی

صنایع بانکداری و مالی جزو پیچیده‌ترین بخش‌های ارتباط با مشتریان هستند. این صنایع مدام در خطر پولشویی و دیگر موارد استفاده مجرمانه قرار دارند. دولت‌ها و قانون گذاران استانداردهای بسیار سخت گیرانه‌ای در رابطه با این صنایع وضع کرده‌اند. 

فرآیند KYC در بانکداری، تفاوتی با دیگر صنایع ندارد؛ اما استانداردهای امنیتی شدیدی از طرف قانون‌گذاران مورد نیاز است که این استانداردها با تمام صنایع دیگر تفاوت دارد. 

یکی از استانداردهای جهانی که توسط قانون‌گذاران ایجاد شده، سیستم پخش ویدیو است. مشتریان از سیستم‌های طولانی مدت، هزینه‌بر و اداری خارج شده‌اند و به فرآیندهای امن‌تر و سریع‌تر وارد شده‌اند. با استفاده از احراز هویت ویدیویی، ۳ هفته تبدیل به ۳ دقیقه شده است و با هر نوع دوربینی می‌توان این کار را انجام داد. 

برای محدود کردن پولشویی، تامین سرمایه برای تروریسم و دیگر فعالیت‌های غیرقانونی، مقررات دیگری نیز وجود دارند؛ بیش از ۱۹۰ قانون در دنیا وضع شده که به عنوان توصیه‌هایی از گروه ویژه اقدام مالی (FATF) شناخته می‌شوند. FATF یک سازمان بین دولتی است که به منظور مبارزه با پولشویی ایجاد شده است. این مجموعه قوانین شامل رویه‌های تایید هویت هستند؛ اما باز هم با تمام این تفاسیر، احراز هویت سنتی در برخی موارد نمی‌تواند جلوی فعالیت‌های غیرقانونی و مجرمانه را بگیرد؛ اما با استفاده از تکنولوژی Blockchain، می‌توان بسیاری از فرآیندهای KYC را با سرعت و دقت بیشتری انجام داد.

KYC‌ با استفاده از بلاک چین

فرآیندهای احراز هویت همچنین ابزاری برای شناسایی و جلوگیری از رفتارهای مجرمانه در سراسر جهان است. با وجود اهمیت بسیار زیاد آن، سیاست های شناخت مشتری در بسیاری از موسسات مالی، به دلیل اموری که تاثیرات منفی بر کاربران و تجربه فعالیت آنها می‌گذارد (مانند فرآیندهای خسته کننده، تکراری و ریسک خطا) ناکارآمد است.

با همسویی عملیاتی، نظارتی، قانون‌گذاری، چالش‌های هزینه و تجربه مشتریان، مشخص است که تغییری باید در احراز هویت مشتری صورت گیرد. برای تحقق چنین هدفی، فناوری نقش اصلی را ایفا می‌کند؛ اما آیا بلاکچین می‌تواند راه حل اصلی باشد؟

باثباتی و شفافیت بلاک چین، راهی ساده برای موسسات مالی فراهم می‌کند تا به اطلاعات به روز مشتریان دسترسی سریع و ایمن داشته باشند. این امر موجب افزایش راندمان عملیاتی، افزایش اعتماد بین نهادها و همچنین سبب کاهش هزینه، فرایند زمان و جمع آوری اطلاعات کاربر می‌شود.

برای قانون گذاران، بلاکچین فراهم‌کننده منبعی واحد برای دسترسی و آگاهی بهتر و واضح‌تر از فعالیت‌های مشتریان در موسسات مالی گوناگون است. از دید مشتری، موسسات مالی با استفاده از ابزار KYC فعال در بلاکچین می‌توانند زمان‌های انتظار را کاهش دهند و نیاز به ارائه مکرر اطلاعات یکسان به ارائه‌دهندگان خدمات مالی خود را حذف کنند.

در حالی که موسسات مالی، مدت زمان زیادی است که به دنبال راه حلی برای مشکلات هویتی هستند، امروزه راه حل‌های مناسب برای احراز هویت، در قالب بلاک چین ارائه می‌شوند؛ ساختار محاسباتی زنجیره بلوک، به جمع‌آوری اطلاعات از ارائه دهندگان خدمات معتبر اجازه می‌دهد تا این اطلاعات را در یک مکان واحد قرار دهند، یک دیتابیس امن و مطمئن رمزنگاری شده.

فرآیند احراز هویت با استفاده از بلاکچین، پتانسیل این را دارد که بسیار سریع‌تر، ساده‌تر، امن‌تر و موثرتر نسبت به KYC سنتی انجام شود. تکنولوژی زنجیره بلوک یک دفتر کل توزیع شده (DLT) است که در بین تمام کاربران شبکه توزیع می‌شود. این به این معناست که هیچ واسطه‌ای در این بین وجود ندارد. معنی این قضیه این است که دیتابیس‌های بلاکچین تغییرناپذیر هستند و باعث می‌شوند که این این اطلاعات اعتبار بیشتری داشته باشند. این دیتابیس‌ها می‌توانند برای ذخیره اطلاعات فردی مشتریان استفاده شوند.

اگر یک موسسه مالی از Blockchain برای احراز هویت استفاده کند، می‌تواند پروسه KYC را بسیار سریع‌تر و مطمئن‌تر انجام دهد. این کار می‌تواند با استفاده از یک اپلیکیشن انجام شود. با توجه به قابل اعتماد بودن دیتابیس‌های بلاک چین، حکومت‌ها و شرکت‌ها می‌توانند کاملا بر روی این اطلاعات تکیه کنند؛ چون دیگر نیاز به بررسی هویت مشتریان را از بین می‌برد.

استفاده از گواه اثبات مفهوم (POC) برای احراز هویت

در کشور سنگاپور، شرکت KPMG و شبکه بلوزل (Bluzelle) با همکاری سه بانک و نهاد قانون گذاری Infocomm در این کشور، برای توسعه گواه اثبات مفهوم (Proof of Concept) روی بلاک چین با یکدیگر همکاری کردند.

این نمونه اولیه، با موفقیت آزمایش مقامات پولی سنگاپور را پشت سر گذاشت. این پلتفرم علاوه بر مساله ثبات، کارایی و امنیت، می‌تواند در حدود ۲۵ تا ۵۰ درصد صرفه جویی هزینه را به همراه داشته باشد.

یک موسسه یا بانک، برای دسترسی به اطلاعات مشتریان می‌تواند به پلتفرم بلاک چین مورد نظر درخواست خود را ارسال کند. در این نوع ساختار، دسترسی به اطلاعات، تنها به رضایت کاربر نیاز دارد. برای به دست آوردن رضایت، یک کاربر تنها باید وارد حساب کاربری خود شود و یک کلید خصوصی برای دسترسی به اطلاعات خود تعریف کند. در این روش، با این که اطلاعات توسط یک واسطه (بانک، سازمان و غیره) قابل دسترسی است، اما مالکیت این اطلاعات همچنان با کاربر خواهد بود.

مفهوم شناخت هویت مبتنی بر بلاک چین، توسط غول‌های تکنولوژی مثل IBM ارائه شده است؛ پروژه احراز هویت توزیع شده یکپارچه، یک مکانیزم موثر، امن و غیرمتمرکز است که برای تایید کردن، جمع‌آوری، ذخیره سازی و توزیع اطلاعات احراز هویت برای مشتریان استفاده می شود.

در آینده، مزایای KYC مبتنی بر بلاک چین به تمامی زمینه‌هایی که به شناخت مشتری نیاز دارند، وارد خواهد شد. دلیل آن هم این است که این تکنولوژی به بانک‌ها و دیگر موسسات مالی اجازه می‌دهد که بر روی یک مدل یکپارچه و امن‌تر مدیریت اطلاعات تکیه کنند.

آیا استفاده از ابزار شناسایی هویت مشتری (KYC) با بلاکچین راهکار مناسبی است؟

در حالی که ابزار مبتنی بر بلاک چین باعث کاهش زمان و هزینه‌های جمع‌آوری اطلاعات مشتری توسط بانک‌ها می شود، بهتر است که بانک‌ها همچنان در خصوص اطلاعات جمع‌آوری شده از پلتفرم، اقدامات منطقی انجام دهند؛ باید بر مسائلی مانند مقررات حفظ حریم خصوصی و مجوزهای مشتری توجه ویژه‌ای شود.

اگرچه بلاکچین می‌تواند مزایای چشمگیری به همراه داشته باشد، اما قابل توجه است که تنها با یک راهکار تمام نیازها رفع نمی‌شوند و نمی‌توان تمام مسائل KYC را در این دوره حل کرد.

ابزار شناخت مشتریان در بلاک چین می‌تواند در یکی از این سه سطح مالی، ملی و بین‌المللی ایجاد شود. علاوه بر این، برای انتشار گسترده دیگر مسائل از قبیل کیفیت داده‌ها و ملزومات KYC، مقررات حفظ حریم خصوصی، مجوزهای مشتریان و رقابت در بازار باید مورد بررسی بیشتری قرار بگیرند.

با این وجود ابزار احراز هویت در Blockchain، هنگامی که در ترکیب با سایر فناوری‌ها استفاده می‌شود، توانایی قوی خود را برای کمک به موسسات مالی بروز می‌دهد و به آنها در جهت کاهش زمان و هزینه‌های مربوط به فرآیندهای KYC کمک می‌کند. همچنین دید گسترده‌تری برای قانون‌گذاران و تجربه مشتریان بهتری را فراهم می‌کند. 

اکنون که با احراز هویت و فرآیند انجام KYC‌ آشنا شدید، نوبت به این رسیده که به نحوه انجام مراحل KYC در صرافی بایننس (Binance) بپردازیم.

احراز هویت KYC در صرافی بایننس

بایننس از صرافی‌های مطرح در حوزه ارزهای دیجیتال است و طرفداران زیادی دارد. در گذشته کاربران بدون احراز هویت نیز می‌توانستند با محدودیت‌هایی در این صرافی کار کنند، اما در مرداد ۱۴۰۰ KYC در این صرافی اجباری شد. سطوح احراز هویت هم دچار تغییر شد. اخیرا پس از جنگ روسیه و اوکراین،‌ بایننس به دنبال تشدید قوانین نظارتی و احراز هویت هم هست.

در حال حاضر سه سطح Verified، Verified Plus و Enterprise وجود دارد. برای احراز هویت در سطح اول مدارک زیر نیاز است:

• اطلاعات شخصی
• کارت هویتی
• تشخیص چهره

بسته به این که در کشوری هستید،‌ ممکن است اطلاعاتی که از شما خواسته می‌شود، مدرک هویتی و محدودیت برداشت متفاوت باشد. برای ارتقا به سطح Verified Plus، باید مدرکی مثل قبض اینترنت یا تلفن با نام خودتان و با تاریخ حداکثر سه ماهه ارائه دهید تا آدرس شما هم احراز شود. برای سطح سوم یا شرکتی نیز همه مدارک سطح دوم را باید ارائه دهید، با این تفاوت که به جای اطلاعات شخصی باید اطلاعات شرکت را وارد کنید. در همه سطوح محدودیتی برای واریز کریپتو وجود ندارد

در سطح Verified محدودیت روزانه ۵۰ هزار دلاری برای واریز و برداشت به فیات، محدودیت روزانه ۱۰۰ بیتکوینی برای برداشت و عدم دسترسی به برخی سرویس‌ها وجود دارد. تفاوت سطح Verified Plus، افزایش سقف واریز و برداشت ارز فیات به ۲۰۰ هزار دلار است. در سطح Enterprise محدودیت ۲۰۰ هزار دلاری برای واریز و برداشت فیات وجود دارد، اما دسترسی به همه خدمات آزاد است و محدودیتی برای برداشت کریپتویی نیست.

این صرافی، اطلاعات شما را برای موارد امنیتی دریافت می‌کند. پلتفرم بایننس از یک ساختار چندلایه ساخته شده است. همچنین برای افزایش امنیت کیف پول شما، Binance سیستم تایید دو مرحله‌ای (2FA) گوگل را به شما پیشنهاد می‌کند.

چگونه پروسه احراز هویت در بایننس را تکمیل کنم؟

کاربران ایرانی مجاز به استفاده از بایننس نیستند. پس هرگز با IP ایران وارد بایننس نشوید، چون اکانت شما را بلوکه می‌کند. شما باید تنها از VPS یا VPNهای با IP ثابت استفاده کنید؛ اگر IP فیلترشکن شما مدام تغییر کند، بایننس به شما مشکوک می‌شود و احتمالا حساب شما را بلوکه می‌کند.

همانطور که گفته شد احراز هویت در بایننس اجباری است، بنابراین باید از مدارک دوست یا فامیل یا آشنایی که در خارج از ایران زندگی می‌کند استفاده کنید. 

در ابتدا باید یک حساب کاربری برای خود بسازید که بسیار ساده است؛ تنها با وارد کردن ایمیل و تعیین یک پسورد برای خود این کار امکان‌پذیر است. اگر کد معرف هم دارید، می‌توانید آن را نیز وارد کنید.

پس از ساخت اکانت، لاگین کنید و وارد حساب کاربری خود شوید. سپس مطابق تصویر زیر، گزینه Identification را انتخاب کنید.

در صفحه باز شده، پس از انتخاب کشور خود بر روی گزینه Start Now کلیک کنید.

نکته: توجه داشته باشید که کشور محل سکونت دوست، آشنا یا فامیل خود را انتخاب کنید. همچنین مطمئن شوید که تمام اطلاعاتی که از این مرحله به بعد وارد می‌کنید، کاملا مطابق با مدارک شخص مورد نظر شما باشد. زیرا پس از تایید، دیگر قابل تغییر نیستند. در مرحله بعد،‌ شما باید اطلاعات شخص را وارد کنید و تصاویر مدارک هویتی را آپلود کنید. با توجه به کشور محل سکونت دوست شما، نوع این مدارک را انتخاب کنید (برای اکثر کاربران پاسپورت، کارت شناسایی یا گواهینامه رانندگی مورد نیاز است). باید با Webcam، دوربین موبایل یا دوربین عکاسی از آن عکس بگیرید و آپلود کنید.

مدارک مختلف را باید به نسبت استانداردی که بایننس تعریف کرده، عکس بگیرید و آپلود کنید. پس از آپلود مدرک شناسایی، سیستم از شما می‌خواهد که از خودتان (شخصی که خارج از ایران زندگی می‌کند) به همراه پاسپورت، یک عکس سلفی بگیرید و آن را آپلود کنید.

پس از این مرحله، سیستم از شما می‌خواهد که تایید صورت خود را تکمیل کنید. بر روی Continue کلیک کنید تا این کار انجام شود. همچنین می‌توانید ماوس را بر روی کد QR ببرید تا ادامه مراحل با موبایل انجام شود. با اپلیکیشن بایننس خود آن را اسکن کنید تا این مرحله نیز تکمیل شود.

پس از تکمیل این مراحل، باید مدتی صبر کنید تا احراز هویت شما انجام شود. به محض این که اکانت شما تایید شد، به شما یک ایمیل از طرف بایننس ارسال می‌شود.

چند نکته درباره احراز هویت در بایننس

• مطمئن شوید که اطلاعات کلی و آپلود تصاویر را در طی ۱۵ دقیقه تکمیل کنید. همچنین صفحات را در طی این پروسه، Refresh نکنید.
• ممکن است شما ۱۰ دفعه در روز این پروسه را تکمیل کنید. اگر در طول ۲۴ ساعت بیش از ۱۰ بار این پروسه را تکرار کنید، باید یک روز کامل منتظر بمانید تا بتوانید دوباره مراحل احراز هویت را طی کنید.
• یادتان باشد که احراز هویت در بایننس اجباری شده است.
• برای وارد شدن به اکانت بایننس خود، حتما از VPS یا VPN با IP ثابت استفاده کنید. (پیشنهاد ما VPS است).
• هرگز مدارک ایرانی را برای بایننس ارسال نکنید؛ زیرا اکانت شما بلوکه می‌شود. می‌توانید به یکی از دوستان یا آشنایانتان که در خارج از ایران زندگی می‌کند، بگویید که مدارک خود را در بایننس آپلود کند تا بتوانید احراز هویت را انجام دهید.
• از مدارک جعلی استفاده نکنید؛ زیرا در صورتی که بایننس متوجه شود، بلافاصله اکانت شما را می‌بندد و اجازه برداشت دارایی‌هایتان را نیز به شما نمی‌دهد.

پرسش و پاسخ (FAQ)

• احراز هویت یا KYC چیست؟
  فرآیندی است که به خصوص در بانک‌ها، و موسسات مالی انجام می‌شود تا از اقدامات خلاف قوانین و پولشویی جلوگیری شود. طا این فرآيند اطلاعات هویتی و بعضا محل سکونت از افراد گرفته و تایید می‌شود. بیشتر صرافی‌های متمرکز ارز دیجیتال نیز برای در امان ماندن از دست قانون‌گذاران، احراز هویت را برای کاربران خود اجباری کرده‌اند.
• آیا کاربران ایرانی می‌توانند از صرافی بایننس استفاده کنند؟
  خیر. صرافی بایننس احراز هویت را اجباری کرده است و طبق قوانین این سایت، ایران کشوری است که حق استفاده از خدمات این صرافی را ندارد. تنها راه ایرانی‌ها برای استفاده از بایننس، احراز هویت با مدارک و اطلاعات شخصی مورد اعتمادی در خارج از ایران است. توجه داشته باشید که آن شخص به دارایی‌های شما دسترسی پیدا خواهد کرد و هر زمان بخواهد می‌تواند حساب شما را خالی کند.
• KYC مخخف چیست؟
  KYC مخفف «Know Your Customer» به معنی «مشتری خودت را بشناس» است.

جمع بندی

احراز هویت kyc به منظور جلوگیری از پولشویی و فعالیت‌های مجرمانه و غیرقانونی، توسط بانک‌ها، شرکت‌ها، صرافی‌ها و غیره انجام می‌شود. KYC شامل مراحلی مانند ارائه مدارک شناسایی، بانکی، اثبات محل سکونت و غیره است که با ارائه این مدارک، اگر شخصی اقدامات مشکوک انجام داد، سریعا دستگیر شود. با استفاده از احراز هویت، اعمال غیرقانونی به حداقل می‌رسد؛ البته KYC با شیوه‌های سنتی، امروزه تاثیرشان کم شده و هنوز هم برخی افراد یا سازمان‌ها می‌توانند به پولشویی بپردازند. استفاده از فناوری بلاک چین برای KYC ، هم می‌تواند باعث افزایش سرعت این روند شود و هم بسیار دقیق‌تر و امن‌تر انجام می‌شود.