گزارش کوین ایران درباره نحوه عملکرد صرافی‌های ایرانی
رتبه‌بندی صرافی‌های ارز دیجیتال ایرانی کوین ایران برای نخستین بار در پاییز ۱۳۹۹ منتشر شد. هدف از انجام این رتبه‌بندی، افزایش شفافیت و بهبود عملکرد سرویس‌دهنده‌های متمرکز مبادلاتی ارزهای رمزنگاری شده در ایران بوده است. در اولین نسخه این رتبه‌بندی، چهار صرافی مطرح رمز ارزی ایرانی مورد پژوهش قرار گرفتند؛ نوبیتکس (Nobitex)، اکسیر (Exir)، والکس (Wallex) و رمزینکس (Ramzinex) رتبه یک تا چهار نخستین رتبه‌بندی بهترین صرافی ارز دیجیتال ایرانی را به خود اختصاص دادند.
در این گزارش، نتایج نسخهٔ دوم رتبه‌بندی صرافی‌های ایرانی است که در کنار توسعه روش‌شناسی رتبه‌بندی نخست، تعداد صرافی مورد ارزیابی خود را به ۲۴ عدد افزایش داده است. همانند رتبه‌بندی نخست، شاخص‌های بسیاری به منظور ارزیابی هرچه بهتر صرافی‌ها توسعه داده شده‌اند.
این اکسچنج‌ها از نظر میزان قانون‌مداری، امنیت، کیفیت بازار، کیفیت تیم اجرایی و تجربه کاربران از سرویس‌ها بررسی شده‌اند. Coiniran معتقد است که حجم بازار یک صرافی اگرچه شاید نخستین معیار برای سنجش کیفیت یک صرافی باشد، اما نمی‌تواند نمایندهٔ شایسته برای ارزیابی کیفی صرافی‌ها باشد.
شاخص‌های رتبه‌بندی بهترین صرافی‌های رمز ارز ایرانی از دیدگاه کوین ایران
به طور معمول وقتی یک کاربر می‌خواهد وارد دنیای تبادل کریپتوکارنسی‌ها شود، نگرانی‌های او می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- آیا می‌توانم به اطلاعات منتشرشده توسط این صرافی اعتماد کنم؟
- آیا امکان دستکاری در بازار صرافی‌ها وجود دارد؟
- آیا دارایی‌های من امن و بیمه شده است؟
- آیا این صرافی API خوبی دارد؟
انتخاب یک صرافی ارز دیجیتال ایرانی، نباید تنها مبتنی بر حجم بازار آن باشد؛ بلکه باید بر اساس کیفیت سرویس‌دهی و شفافیت عرضه اطلاعات در آن صورت گیرد. زیرا حجم و نقدینگی می‌توانند به راحتی دستکاری شوند. اکسچنج‌ها با استفاده از مکانیزم‌های تشویقی نظیر رقابت‌های مبادلاتی و اهدای رمز ارز رایگان، به راحتی می‌توانند حجم مبادلات در پلتفرم خود را افزایش دهند. پس به منظور انتخاب یک صرافی مناسب، باید مجموعه‌ای از فاکتورهای متفاوت مد نظر قرار گیرند؛ به همین خاطر است که رتبه‌بندی کوین ایران شش شاخص اصلی و دو شاخص فرعی دارد و سعی می‌کند از زوایای مختلفی سرویس‌های صرافی‌های رمزارزی ایرانی را مورد ارزیابی قرار دهد.
در شکل زیر شاخص‌های اصلی شکل‌دهنده رتبه هر صرافی و میزان تاثیرگذاری هر کدام را مشاهده می‌کنید:
این رتبه‌بندی با استفاده از نمره تجمیعی هر مجموعه، یک نشان کیفی به هر صرافی کریپتو اعطا می‌کند و بر اساس آن اکسچنج‌های ایرانی را به سه گروه صرافی‌های با ریسک کم، صرافی‌های با ریسک متوسط و صرافی‌های با ریسک بالا تقسیم‌بندی می‌کند.
استقبال بی‌نظیر کاربران و صرافی‌ها از این رتبه‌بندی، نشان‌دهنده دستیابی Coiniran به بخشی از اهداف اولیه است. این منبع خبری و آموزشی معتقد است که نتایج این رتبه‌بندی معیار مناسبی برای شناخت صرافی‌های با ریسک کمتر در ایران است.
به طور خلاصه مهم‌ترین تغییرات این رتبه‌بندی نسبت به رتبه‌بندی نخست به شرح زیر است:
- درصد وزنی شاخص‌های موثر تغییر کرده است.
- شاخص‌های سرمایه‌گذاری و نظارت بر معاملات با هم ادغام و در یک متغیر مورد مطالعه قرار گرفته‌اند.
- در شاخص امنیت یک پارامتر به پارامترهای موثر اضافه شده است.
- شاخص کیفیت بازار توسعه پیدا کرده است.
- تعداد صرافی‌های مورد بررسی ۵۰۰ درصد افزایش پیدا کرده است.
- همبستگی میان رتبه صرافی‌ها و شاخص کیفیت بازار مورد مطالعه قرار گرفته است.
- نتایج مطالعه آماری بازار ۸ صرافی در پیوست این پژوهش ارائه شده است.
- روش‌های جمع آوری اطلاعات به روز شده و اطلاعات به صورت مدون و مکانیزه استخراج شدند.
رتبه بندی صرافی‌ها توسط کوین ایران بر اساس چه پارامترهایی است؟
محدوده و اهداف
این وبسایت خبری و آموزشی حوزه رمز ارزها، ۶۸ پارامتر کیفی و کمی مرتبط را با هم ترکیب کرده و ۲۴ صرافی رمزارزی فعال در بازار ایران را مورد مطالعه قرار داده است. هر متغیر بر اساس نقاط بحرانی مشخصی به سریالی از اعداد تبدیل شده است و بازه‌های مشخصی برای دسته‌بندی آنها توسعه یافته است. توزیع وزنی در نظر گرفته شده برای این پارامترها به گونه‌ای است که یک شاخص رتبه صرافی را مشخص نکند و امتیازگیری عادلانه صورت گیرد.
سیستم امتیازدهی
یک سیستم امتیازدهی برای این پژوهش در نظر گرفته شده است تا بتوان یک استاندارد کیفی از A تا E را با توجه به امتیاز کسب شده
به صرافی‌ها اعطا کرد.
کیفیت‌بازار
Coiniran کیفیت بازار صرافی‌ها را با در نظر گرفتن ۵ پارامتر مستقل مورد ارزیابی قرار داده است. اطلاعات مورد نیاز در این قسمت، از لیست مبادلات و سفارش‌های صرافی‌ها استخراج شده است. هدف این مجموعه ارزیابی کیفیت مبادله، میزان نقدینگی، رفتارهای طبیعی، پایداری و اخلال‌های احتمالی صرافی‌ها بوده است. در این بخش سه بازار با بیشترین میزان نقدینگی در اکسچنج‌های ایرانی، یعنی بازارهای بیت کوین (BTC) و اتریوم (ETH) و تتر (USDT) مورد توجه بوده است. امتیازها در این قسمت به صورت مقایسه‌ای به صرافی‌ها اعطا شده است. کوین ایران در نهایت به یک نمره برای کیفیت بازار هر صرافی دست‌یافته، که معتقد است میزان مناسبی برای مقایسه کیفیت کلی بازار در صرافی‌های رمز ارزی ایرانی است.
بهترین صرافی ارز دیجیتال ایرانی کدام است؟
این رتبه‌بندی به هر صرافی کریپتوکارنسی ایرانی یک نمره کمّی و یک نشان کیفی اعطا می‌کند. صرافی‌های ممتاز آنهایی هستند که نمره کمی ۷۰ و بالاتر کسب کرده‌اند. در نتیجه استفاده از آنها ریسک کمتری در پی خواهد داشت.
صرافی‌هایی که نمره آنها بالاتر از ۶۰ باشد، اکسچنج‌های با ریسک متوسط و آنهایی که پایین‌تر از ۵۰ امتیاز کسب کرده‌اند، صرافی‌های با ریسک بالا تفسیر می‌شوند.
گفتنی است در این گزارش اطلاعات و عملکرد صرافی‌هایی مورد بررسی قرار گرفته که تا پایان سال ۹۹ فعال بوده‌اند؛ بنابراین از آنجا که هدف کوین ایران گزارش آمار موجود است، صرافی «ارزخانه» که فقط در زمان جمع‌آوری داده‌های اولیه فعال بوده نیز در گزارش نهایی ذکر شده است. به طور خلاصه مهم‌ترین نتایج این رتبه‌بندی به شرح زیر است:
- صرافی‌های با ریسک کم: اکسیر (Exir)، نوبیتکس (Nobitex) و رمزینکس (Ramzinex)
- صرافی‌های با ریسک کم ۶۴ درصد حجم روزانه بازار مبادلات رمزارزی را به خود اختصاص داده‌اند.
- تعداد صرافی‌های با ریسک کم نسبت به دوره قبل افزایش یافته است.
- تعداد حملات هکری کم بوده و امنیت صرافی‌ها افزایش پیدا کرده است. به طوری که ۵۰ درصد صرافی‌ها وضعیت امنیتی مطلوبی دارند (نشان کیفی B و بالاتر دارند).
- شفافیت ارائه اطلاعات توسط صرافی‌ها افزایش پیدا کرده است؛ نزدیک به ۲۵ درصد صرافی‌ها مستندات API خود را در اختیار تیم تحقیقاتی قرار دادند.
- استانداردهای KYC و هویتی کاربران در سطح بالایی توسط صرافی‌ها انجام می‌شود؛ احراز هویت برای تمام صرافی‌ها الزامی است.
- صرافی‌ها ملاحظات قانونی بیشتری را رعایت می‌کنند؛ اما تنها صفر درصد از صرافی‌ها به عنوان یک موسسه مالی ثبت قانونی شده‌اند.
در پایان با تشکر از همکاری وبسایت میهن بلاکچین که با همرسانی این پژوهش به بیشتر دیده شدن آن کمک کرد و تمامی افرادی که ما را در انجام این پژوهش یاری نموده‌اند، خواهشمندیم نظرات، پیشنهادها و انتقادهای خود را برای ما ارسال کنید. تیم تحقیقاتی کوین ایران معتقد است انتقادهای خیرخواهانه شما کاربران عزیز چراغ راه ما برای پژوهش‌های بعدی و توسعه‌های آتی است. برای دانلود گزارش کامل نسخهٔ بهار رتبه‌بندی صرافی‌های رمزارزی کوین ایران از این لینک استفاده کنید.
