انتقاد فعالان حوزه رمزارز از سند تنظیمگری حوزه رمزدارایی: فرآیندهای اجرایی آن مشخص نیست!

شب گذشته چهارمین رویداد ۹ ژانویه ایران برگزار شد و در آن فعالان ارز دیجیتال کشور در مورد وضعیت کنونی اکوسیستم رمزارزی صحبت کردند. در این رویداد که بخش مهمی از آن را شب گذشته پوشش دادیم، فعالان بازار بر لزوم اصلاح وضعیت کنونی و اصلاح رفتارهای رگولاتوری تاکید کردند.
به گزارش میهن بلاکچین، سهیل نیکزاد، فعال حوزه بلاکچین در پنل «فرصتهای کسبوکاری اکوسیستم دارایی دیجیتال» رویداد ۹ ژانویه دو حوزه دیفای و توکنیزه کردن داراییهای دنیای واقعی (RWA) را مهمترین فرصتها برای شروع فعالیت توصیف کرد.
به گفته نیکزاد، این حوزه شامل فرصتهای برای بخشهای دولتی و حاکمیتی نیز هست که مهمترین آنها فعالیت در بخشهای مرتبط با حقوق شهروندی است.
در این پنل، نیکزاد با اشاره به لزوم توسعه و خودکفایی گفت:
اگر این ابزارها و کسبوکارها را خودمان توسعه ندهیم، با بسته شدن درها مجبور میشویم این کار را بکنیم. در کنار هر سیاست و اقتصادی که داریم، نیاز به خودکفایی نباید نادیده گرفته شود و به نیاز کاربران باید پاسخ داد.
چالشهای پیش رو
مریم بهبهانی، مدیرعامل درج، با اشاره به تحریم ایران توسط شرکتهای بزرگ تولیدکننده کیفپول سختافزاری، بر نیاز جدی به امنیت در این حوزه تاکید کرد. به گفته او، پیشرفت هوش مصنوعی در کنار فناوری بلاکچین امکان ردیابی داراییهای هکشده را فراهم کرده است. شرکتهای بزرگ جهانی مانند لجر (Ledger) و سیفپل (SafePal) نیز در این زمینه سرمایهگذاری کردهاند.
بهبهانی همچنین از آغاز تحقیقات شرکت درج در این حوزه خبر داد و مهمترین چالش تولید کیفپول سختافزاری در ایران را تغییر ذهنیت کاربران نسبت به محصولات داخلی عنوان کرد. او افزود:
کاربران در استفاده از کیفپولهای سختافزاری دارایی خود را در آن نگهداری میکنند و تغییر ذهنیت آنها نسبت به کالای تولید داخل یکی از چالشیترین بخشهای فعالیت در این حوزه بود.
چالش رمزارز و نظام بانکی
احمد وطنی، مدیرعامل ونسی، به ذهنیت اشتباه در خصوص تقابل رمزارزها با سیستم بانکی اشاره کرد. او بیان کرد که رمزارزها بهجای رقابت با سیستمهای مالی سنتی، میتوانند مشکلات این حوزه را حل کنند.
وطنی در این پنل نرخ نکول تسهیلات با وثیقهگذاری رمزارز را صفر اعلام کرد و گفت:
در ابتدای فعالیت خود قصد داشتیم در بازار سرمایه فعالیت کنیم که متوجه شدیم فهم و پذیرشی برای این شکل از فعالیت در بازار سرمایه وجود ندارد.
او همچنین به همکاریهای اخیر ونسی اشاره کرد و توضیح داد که این شرکت با کارگزاریها، پلتفرمهای طلا، و صرافیهای رمزارزی در حال همکاری است. از جمله شرکای ونسی در این حوزه میتوان به داریک، کاریزما، و بیشاپ اشاره کرد.
به گفته وطنی، پلتفرم ونسی در حال حاضر ۵۰۰ هزار کاربر فعال دارد.
برنامهریزی دبی برای توسعه رمزارزها
افسانه درودگر، همبنیانگذار نیکاندیش، در این رویداد به برنامهریزیهای دبی در حوزه رمزارز اشاره کرد. به گفته او، دبی از سال ۲۰۱۶ با تمرکز بر سه محور اصلی، استراتژی خود را تدوین کرد و توانست تا سال ۲۰۲۰، ۵۰٪ از تراکنشهای دولتی خود را به بلاکچین منتقل کند. این برنامهریزی به صرفهجویی سالانه ۵.۵ میلیارد درهم منجر شده است.
درودگر همچنین از مشوقهای دبی برای جذب سرمایهگذاران صحبت کرد و بیان کرد که مقررات شفاف این کشور باعث شده تا دبی به قطب منطقهای در این حوزه تبدیل شود. او افزود:
مقررات شفافی در دبی وجود دارد که از سرمایهگذاران محافظت میکند و هرگونه فعالیت در این حوزه مشمول مالیات نمیشود.
با این حال، او به چالشهای داخلی نیز اشاره کرد و اظهار داشت که در ایران، مالیاتگیران مبنای سود و زیان صرافیها را بر اساس رشد بیت کوین در نظر میگیرند، در حالی که این روش اشتباه است. او توضیح داد:
ممیزهای مالیاتی ما سوادش را ندارند و نمیدانند مبنای سود بیتکوین نیست و مدل درآمدی صرافی متفاوت است.
رگولاتوری در رابطه با فناوری عقب مانده است!
در بخش دیگری از چهارمین رویداد ۹ ژانویه، سحر بنکدارپور، رییس مرکز نوآوری و تحول دیجیتال اتاق بازرگانی تهران در پنل «نوآوریها چطور فراگیر میشوند» تاکید کرد که رگولاتوری در رابطه با فناوری عقب مانده است. وی با اشاره به جایگاه ۱۱۳ ایران در شاخصهای جهانی هوش مصنوعی از میان ۱۷۳ کشور گفت:
در حال حاضر ما بازی را به تکنولوژی باختهایم.
بنکدارپور سه کارکرد اصلی مرکز تحول و نوآوری اتاق تهران را وکیل مدافع اعضا بودن، شبکهسازی، و توانمندسازی عنوان کرد. او همچنین بر ضرورت استمرار در ارائه مشاورههای بهروز تاکید کرد تا از عقبماندگی در برابر سرعت پیشرفت فناوری جلوگیری شود.
به گفته او، تحلیلهای دقیق، دادههای تمیز و قابل پیشبینی، و شناسایی کاربران ناایمن از جمله دستاوردهای تلفیق هوش مصنوعی و بلاکچین خواهند بود که تاثیرات عمیق و گستردهای به همراه دارند.
بنکدارپور معتقد است که در شرایط فعلی، تمرکز باید بر بخش ارائهدهندگان خدمات معطوف شود چراکه عملا در بخش زیرساخت و نرمافزار نمیتوان با غولهای فعلی رقابت کرد.
تغییر نام صرافیها به نهاد امین دارایی و کارگزاری در چارچوب جدید رمزارزها
یاسر مرادی، عضو هیئت مدیره بانک صادرات، در توضیح چارچوب فعلی برای فعالان حوزه رمزارز، دستورالعمل موجود را بهعنوان قانونی لازمالاجرا معرفی کرد و گفت:
در حال حاضر ۲ سند در دست داریم که باید طبق آنها فعالیت کرد. شاید کاستیهایی وجود داشته باشد و اقتضائات استارتآپی در آن لحاظ نشده است اما همواره قانون بد از بیقانونی بهتر است.
به گفته مرادی در حال حاضر دیگر با اسم صرافی سروکار نداریم و طبق اسناد بانک مرکزی این اسم به نهاد امین دارایی یا کارگزاری تغییر کرده است. وی همچنین معتقد است که نئوبانکها و لندتکها در همین فضای خلا قانونی فعالیت کردند و قانونگذار را به پذیرش خود وادار کردهاند.
مرادی در ادامه به فرصتهای ایجادشده در نظام بانکی برای استفاده از رمزارزها اشاره کرد و افزود:
فضای بسیار مناسب برای وثیقهگیری رمزارزها در بانکها فراهم شده است که فرصت بسیار خوبی است. به صورت قانونی میشود از این داراییها به عنوان وثیقه در بانکها استفاده کرد.
بی قانونی یا قانون بد؟
میلاد صفایی، مدیر توسعه کسبوکار کیف پول من، با اشاره به رشد اکوسیستم رمزارز بدون حمایت قانونی، تاکید کرد که این اکوسیستم توانسته بدون دخالت قوانین خاص به این نقطه برسد.
وی ضمن مخالفت با نظریه «قانون بد از بیقانونی بهتر است» گفت:
قانون خوب قانونی است که کارآمد باشد. طبق گفته او همنشینی بخش بانکداری با فعالان این بازار با لحاظ تفاوتهای ماهیتی میتواند موثر باشد.
صفایی تدوین سندی از سوی شورای عالی فضای مجازی را گامی کوچک اما مثبت و رو به جلو دانست، اما به این نکته اشاره کرد که این سند هنوز فرآیندهای اجرایی را مشخص نکرده است.
وی در ادامه در پاسخ به این پرسش که آیا خودتنظیمگری برای این حوزه مناسب است یا خیر تاکید کرد که راهحلهای کارآمد باید در اولویت باشند. او با اشاره به تجربیات موفق در حوزههای پزشکی و مهندسی گفت:
باید به سمت راهکارهایی رفت که کارآ باشد.
وی با ذکر مثالهایی از نظام پزشکی و مهندسی گفت:
این حوزهها به دلیل تخصصی بودن، دولت صلاحیت ورود به تنظیمگری آنها را نداشته و ما تجربههای موفقی از خودتنظیمگری داریم.
وی افزود:
خودتنظیمگری تنها چاره کارکرد رگولاتوری است و تشکیل نظام صنفی حوزه بلاکچین از نیازهای این حوزه است.