امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای، نسخه نسبتا جدیدی از فناوری امور مالی (FinTech) است که شاهد افزایش محبوبیت بسیار زیادی است. در حال حاضر، بیش از ۱۲.۴ میلیارد دلار سرمایه در دیفای مسدود شده، که افزایش چشمگیری نسبت به ۵۴۷ میلیون دلار سرمایه مسدود شده در ابتدای سال است. Defi پتانسیل برطرف کردن بسیاری از مشکلات کنونی مرتبط با امور مالی نظیر ارائه دسترسی به خدمات مورد نیاز به کسانی را دارد که به این خدمات دسترسی ندارند؛ در سال ۲۰۱۷، طبق نظرسنجی FDIC تقریبا ۶.۵ درصد یا به عبارتی ۸.۴ میلیون از خانوارهای آمریکایی به خدمات بانکی دسترسی نداشتند و ۱۸.۷ درصد یا ۲۴.۲ میلیون خانوار نیز خدمات مناسب بانکی را دریافت نمی‌کردند. امور مالی غیرمتمرکز همچنین شفافیت را به فرآیندهای مالی وعده می‌دهد. این موضوع به افراد و کسب‌وکارهای مختلف، امکان می‌دهد تا بتوانند راحت‌تر وام دریافت کنند. اگرچه اقتصاد غیرمتمرکز تحولی در سیستم بانکداری سنتی ایجاد می‌کند، اما هنوز در مراحل اول توسعه قرار دارد. جای تعجب نیست اگر شاهد نقاط ضعفی باشیم که باید برطرف شوند. یکی از بزرگ‌ترین مسائل، اوراکل‌ها هستند که در هر پلتفرم دیفای و تراکنش، نقش کلیدی ایفا می‌کنند و نیاز دیفای به اوراکل های غیرمتمرکز به شدت احساس می‌شود.
نیاز دیفای به اوراکل های غیرمتمرکز
محصولات Defi بر بستر قرارداد هوشمند است. قراردادهای هوشمند، انجام مستقل و خودکار تراکنش‌ها، پس از مهیا شدن شرایط مورد نظر را امکان‌پذیر می‌سازد. قراردادهای هوشمند از بلاک‌های کد تشکیل شده‌اند. این بلاک‌ها بر بستر بلاک چین فعال هستند و در برنامه‌های غیرمتمرکز (Dapp) اجرا می‌شوند تا فعالیت‌های مالی را طبق منطق ایجادشده توسط توسعه‌دهندگان امکان‌پذیر سازند.
برای مثال، یک پلتفرم معاملاتی دیفای می‌تواند قرارداد هوشمندی داشته باشد که سهام کوکاکولا را به محض رسیدن به ۵۵ دلار بفروشد و به محض رسیدن به ۵۰ دلار بخرد.
در قراردادهای هوشمند، هیچ تصمیمی توسط انسان اتخاذ نمی‌شود و همه چیز به صورت خودکار است. اما قراردادهای هوشمند فقط به یک نکته نیاز دارند تا عملکرد مناسبی داشته باشند: اطلاعات معتبر. به رابط کاربری که اطلاعات را از هر منبعی دریافت کرده و به قراردادهای هوشمند ارائه میدهند تا قراردادهای هوشمند بتوانند به فعالیت بپردازند، اوراکل گفته می‌شود.
برای آشنایی با اوراکل‌ها این مقاله را مطالعه کنید: اوراکل در بلاک چین چیست و چه تاثیری بر دی فای می‌گذارد؟
چالش‌های پیش روی اوراکل کارآمد
قراردادهای هوشمند نیز همانند تمام فرآیندهای خودکار، به اطلاعات دقیق و معتبر متکی هستند. پس از آن که پرداختی در بلاک چین انجام شد، دیگر نمی‌توان آن را برگرداند. بنابراین اگر اوراکل به ارائه اطلاعات نامعتبر به قراردادهای هوشمند بپردازد، سرمایه به جای اشتباه ارسال خواهد شد و دیگر کاری از دست کسی بر نمی‌آید.
با توجه به این که سرمایه زیادی در کار است، عوامل مخرب در صدد دستکاری یا خراب کردن اطلاعات هستند و این نگرانی همواره وجود دارد که یک پلتفرم از اطلاعات اشتباه استفاده کند. به همین دلیل، اوراکل‌ها به گردآوری اطلاعات از چندین منبع می‌پردازند.
اما دقیق بودن، معمولا با روند آهسته و کندی همراه است و در دنیای امور مالی، کسی که سریع‌تر باشد نسبت به سایرین برتری دارد. برای مثال، پلتفرم‌های معاملاتی نمی‌توانند با تغییر قیمت در هر ثانیه، متوقف شوند. بنابراین پلتفرم‌های Defi باید بین دقت و سرعت یکی را انتخاب کنند.
اوراکل‌های متمرکز در دریافت اطلاعات دارای تاخیر زیادی هستند و گاهی اوقات چندین روز یا هفته طول می‌کشد تا اطلاعات دقیق و معتبر را دریافت کنند. به علاوه، اگرچه این اوراکل‌ها در مقابل هکرها به خوبی محافظت شده‌اند، اما دارای نقطه آسیب‌پذیر مرکزی هستند که طی آن، اگر فردی بتواند کنترل اوراکل را به دست بگیرد، می‌تواند اطلاعاتی که این اوراکل ارائه می‌دهد را دستکاری کند.
در مقابل، اوراکل های غیرمتمرکز به دلیل سریع بودن، از محبوبیت زیادی برخوردار هستند. اما این اوراکل‌ها در مقابل “حمله‌های نظریه بازی” و دستکاری اطلاعات به شدت آسیب‌پذیر هستند. آیا پلتفرم‌های دیفای باید بین بد و بدتر انتخاب کنند؟
خطرات واقعی اوراکل‌های متمرکز
اوراکل‌های متمرکز نسبت به اوراکل‌های غیرمتمرکز خطرات بسیار بزرگ‌تر و مهم‌تری برای آینده امور مالی غیرمتمرکز به همراه دارند.
غیرمتمرکزسازی، یک مفهوم اساسی برای موفقیت دیفای است و نه صرفا یک تعریف ایده‌آلیستی. بر خلاف امور مالی متمرکز، هیچ دولتی نمی‌تواند نرخ بهره یا نرخ تبادل عرصه دیفای را مشخص و تنظیم کند. اما اگر هر کدام از بخش‌های این فرآیند پیچیده تحت کنترل یک نهاد قرار بگیرد، کل عرصه دیفای بی‌ثبات خواهد شد.
همانطور که توضیح داده شد، اطلاعات نقش حیاتی را برای دیفای ایفا می‌کنند. اوراکل متمرکز می‌تواند اطلاعات را کنترل و دستکاری کند و شفافیت که ویژگی دیفای است را از بین ببرد. بنابراین رقابت، در بین اوراکل‌های غیرمتمرکز معتبر و سریع است.
چین لینک یکی از شناخته شده‌ترین و پیشروترین اوراکل‌های غیرمتمرکز است؛ اما نواقص و نقاط ضعفی هم دارد. اگرچه ChainLink بسیار معتبر و ایمن است، اما سریع نیست (هرچند باز هم سریع‌تر از اوراکل‌های متمرکز است). زیرا تایید اطلاعات قبل از برداشت آنها، مدتی طول می‌کشد.
مشکل دیگر این است که چین لینک فقط از اتریوم پشتیبانی می‌کند؛ بنابراین تعامل‌پذیر با سایر بلاک چین‌ها نیست. این مزیت در اوراکل Bluzelle وجود دارد که از دیتابیس‌های غیرمتمرکز بهره می‌برد تا از متمرکزسازی جلوگیری کند و تعامل‌پذیری بین زنجیره‌های مختلف را تضمین کند. اوراکل Bluzelle از اطلاعاتی استفاده می‌کند که توسط چندین منبع مستقل تایید شده باشد. همچنین اطلاعات قدیمی نیز ذخیره شده و برای شناسایی سریع اطلاعات مشکوک در دسترس قرار دارد. این موضوع به صحت و اعتبار بیشتر اطلاعات کمک می‌کند.
همزمان، دیتابیس‌های Bluzelle مجهز به اوراکل هستند تا سرعت دریافت اطلاعات افزایش یابد؛ در حالی که چین لینک هم‌چنان در صدد ایجاد اوراکل غیرمتمرکز سریع‌تر است.
جمع بندی
اوراکل‌های غیرمتمرکز، رکن اصلی دیفای هستند. اوراکل غیرمتمرکز سریع و ایمن علاوه بر ارائه اطلاعات سریع، معتبر و ایمن، می‌تواند بازار جدیدی برای اطلاعات ایجاد کند که در آن، کاربران برای اطلاعات ارزشمند پیشنهاد خرید و فروش ارائه میدهند.
اوراکل‌های غیرمتمرکز، محافظت از شفافیت راهکارهای دیفای را وعده میدهند و پتانسیل این را دارند که به عنوان اساس و بنیانی برای بازارهای اطلاعات آینده عمل کنند. بنابراین، امور مالی غیرمتمرکز به شدت نیاز به اوراکل های غیرمتمرکز دارند.
