تحلیل آنچین گلسنود: طرز فکری جدید در بازار بیت کوین | هفته ۵ام سال ۲۰۲۵

محیط نظارتی پیرامون بیت کوین همواره در حال تغییر است و در این بین ابزارهای مالی و محصولات سرمایهگذاری جدیدی مثل مشتقات یا صندوقهای ETF به طور مداوم به بازار عرضه میشوند.
بیت کوین طی سالهای اخیر به یک دارایی جهانی با نقدینگی بسیار بالا تبدیل شده که در تمام ساعات شبانهروز قابل معامله است. این ویژگی به سرمایهگذاران اجازه میدهد تا حتی در زمان تعطیلی بازارهای سنتی، به خرید و فروش بپردازند و دیدگاههای کلان اقتصادی خود را در قالب معاملات نشان دهند.
بیت کوین همچنان جایگاه خود را بهعنوان یک دارایی ذخیره ارزش تثبیت کرده و تاکنون بیش از ۸۵۰ میلیارد دلار ورودی خالص سرمایه جذب کرده است. همچنین، این شبکه بهعنوان ابزاری برای مبادلات مالی عمل میکند و روزانه حدود ۹ میلیارد دلار حجم تراکنش اقتصادی پردازش میکند که قابل توجه است.
بر اساس تعدادی از شاخصهای آنچین، میزان تقاضای جدید برای بیت کوین همچنان در سطوح بالایی قرار دارد اما نسبت به اوج چرخههای قبلی به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.
علاوه بر این، ترکیب سرمایهگذاران در بازار بیت کوین نیز در حال تغییر است. در سالهای اخیر، شاهد افزایش چشمگیر ورود سرمایهگذاران نهادی حرفهای به بازار بیت کوین بودهایم. این تغییر، به کاهش شدت اصلاحات قیمتی و همچنین کاهش نوسانات بازار در طول زمان منجر شده است.
در این مطلب از میهن بلاکچین که بر اساس تحلیل آنچین هفتگی شرکت گلسنود نوشته شده است، وضعیت کنونی بیت کوین را زیر ذرهبین میبریم.
بیت کوین؛ بازاری همواره فعال
از زمان پیدایش بیت کوین در سال ۲۰۰۹، این ارز دیجیتال به یک بازار ۲۴ ساعته با نقدینگی بسیار بالا تبدیل شده است. از آنجایی که بسیاری از رویدادهای هم اقتصادی و سیاسی در خارج از ساعات کاری بازارهای سنتی رخ میدهند، بیت کوین یکی از معدود داراییهایی است که واکنش سرمایهگذاران در تمام طول هفته، از جمله در تعطیلات آخر هفته را به خوبی نشان میدهد.
همین چند روز پیش بود که با اعلام تعرفههای تجاری دولت ترامپ برای مکزیک، کانادا و چین، قیمت بیت کوین با نوسانات گسترده همراه شد و سقوط کرد. این ریزش قیمت در حالی رخ داد که در آن زمان بازارهای مالی سنتی بسته بودند و هیچ فعالیتی در آنها برقرار بود. طی این تغییرات:
- بیت کوین از ۱۰۴ هزار دلار به ۹۳ هزار دلار کاهش یافت (معادل ۱۰.۵٪ ریزش) و سپس تا ۱۰۲ هزار دلار بازیابی شد.
- اتریوم از ۳۴۰۰ دلار به ۲۵۰۰ دلار رسید (معادل ۲۶.۵٪ ریزش) و سپس تا ۲۸۰۰ دلار بازیابی شد.
- سولانا نیز از ۲۳۶ دلار به ۱۸۴ دلار کاهش یافت (معادل ۲۲٪ ریزش) و سپس تا ۲۱۷ دلار بازیابی شد.
در سطح بینالمللی نیز بیت کوین مورد توجه قرار گرفته و کشورهای مختلفی به سراغ آن آمدهاند. به عنوان مثال، پادشاهی بوتان به طور گسترده مشغول استخراج بیت کوین است، السالوادور این ارز دیجیتال را به عنوان پول قانونی خود پذیرفته و آمریکا نیز در حال بررسی امکان استفاده از آن به عنوان یک دارایی ذخیره استراتژیک است.
از نظر قیمتی، بیت کوین چندین هفته متوالی است که بالای سطح ۱۰۰ هزار دلار معامله میشود؛ سطحی که پیش از این دستنیافتنی تلقی میشد و حالا از نظر روانشناختی اهمیت زیادی دارد. جالبتر اینجاست که ۱۰۰ هزار دلاری شدن قیمت بیت کوین ۷ سال پس از رسیدن قیمت آن به ۱۰ هزار دلار در سال ۲۰۱۷ رخ داده است.
با اینکه پذیرش بیت کوین در میان سرمایهگذاران سنتی در حال افزایش است، اما همچنان برای برخی افراد مقولهای بحثبرانگیز و چندوجهی محسوب میشود. منتقدان این ارز دیجیتال همچنان ادعا میکنند که بیت کوین هیچ ارزش ذاتی و کارایی واقعی ندارد.
با این حال در سالهای اخیر بیت کوین جایگاه خود را بهعنوان یکی از بزرگترین داراییهای جهان تثبیت کرده و هماکنون با مارکت کپ ۲ تریلیون دلاریاش در رتبه هفتم بزرگترین داراییهای جهان قرار دارد.
نکته جالب اینجاست که ارزش بازار بیت کوین اکنون از برخی از بزرگترین شرکتها و داراییهای سنتی نیز بالاتر است که در جدول زیر مشاهده میشود.
برای رشد بیشتر یک دارایی که ارزش آن در طول زمان افزایش پیدا کرده، به سرمایه جدید نیاز است. نکته مهم اینجاست که بیت کوین حالا به وضعیتی وارد شده که جذب نقدینگی تازه در مقیاس بسیار گستردهتری نسبت به گذشته برای رشد آن لازم نیست.
یکی از راههای بررسی میزان سرمایه ورودی به بیت کوین، استفاده از شاخص ارزش تحققیافته (Realized Cap) است که جریان خالص پول ورودی به شبکه را اندازهگیری میکند.
همانطور که در نمودار زیر مشخص است، در نوامبر ۲۰۲۲، ارزش تحققیافته بیت کوین در پایینترین سطح چرخه خود، یعنی ۴۰۰ میلیارد دلار قرار داشته است اما از آن زمان، این ارز حدود ۴۵۰ میلیارد دلار سرمایه جدید جذب کرده و ارزش تحققیافته آن بیش از دو برابر شده است.
این شاخص نشان میدهد که ثروت ذخیرهشده در بیت کوین اکنون به ۸۵۰ میلیارد دلار رسیده است؛ رقمی که بر اساس آخرین قیمتی که هر کوین در بلاکچین جابهجا شده، محاسبه شده است.
اگرچه در حال حاضر اکثر سرمایهگذاران بیت کوین را به عنوان مخزنی برای ارزش میبینند، شبکه این ارز دیجیتال به عنوان یک سیستم پرداختی غیرمتمرکز نیز عمل میکند و راهگشای امور مالی مختلف است. در این شبکه، نودها و ماینرها امکان انتقال پول بدون نیاز به واسطههای مالی را فراهم میکنند و به افراد و شرکتها امکان میدهند تا به راحتی و بدون مداخله اشخاص ثالث تراکنشهای بینالمللی داشته باشند.
برای درک بهتر این مسئله با استفاده از مدل تعدیلشده بر مبنای شخص گلسنود که فقط تراکنشهای اقتصادی واقعی را در نظر میگیرد، فعالیت شبکه بیت کوین را بررسی میکنیم. بر این اساس، طی ۳۶۵ روز گذشته، شبکه بیت کوین بهطور متوسط ۸.۷ میلیارد دلار تراکنش را در روز پردازش کرده است. مجموع ارزش انتقالیافته در این مدت نیز ۳.۲ تریلیون دلار بوده است.
این دادهها نشان میدهند که بیت کوین هم ذخیرهای برای ارزش و هم دارای کاربرد اقتصادی واقعی است که مشت محکمی بر دهان منتقدین این ارز که آن را فاقد ارزش ذاتی و کاربرد میدانند میزند.
دامیننس بیت کوین بر بازار رمزارزها
پس از بررسی جایگاه رو به رشد بیت کوین بهعنوان یک دارایی کلان اقتصادی، اکنون وضعیت آن در مقایسه با سایر داراییهای دیجیتال را مقایسه میکنیم.
از زمان سقوط صرافی افتیایکس (FTX) در نوامبر سال ۲۰۲۲، میزان دامیننس بیت کوین بهطور پیوسته افزایش یافته و از ۳۸٪ به ۵۹٪ رسیده است. این موضوع نشان میدهد که یک چرخش سرمایهای محسوس به سمت بیت کوین رخ داده و این ارز دیجیتال در مقایسه با سایر داراییهای دیجیتال، نقدینگی بیشتری به خود جذب کرده است.
یکی از دلایل این رشد میتواند دسترسی گستردهتر سرمایهگذاران نهادی به بیت کوین از طریق ETFهای اسپات در آمریکا باشد. علاوه بر این، بیت کوین همچنان به دلیل عرضه محدود ۲۱ میلیون واحدی که دارد روایت روشنتری نسبت به سایر داراییهای دیجیتال دارد و بسیاری از سرمایهگذاران نیز آن را به عنوان ابزاری ضدتورمی برای مقابله با کاهش ارزش پول فیات در سراسر جهان اسفاده میکنند.
برای بررسی دقیقتر این روند، مارکت کپ بیت کوین و آلت کوینها به جز اتریوم را مقایسه میکنیم. همانطور که در نمودار زیر مشخص است، این دو مارکت کپ در حال فاصله گرفتن از یکدیگر هستند. اگر بخواهیم وضعیت این دو مارکت کپ از کف سال ۲۰۲۲ را بررسی کنیم:
- ارزش بازار بیت کوین از ۳۶۳ میلیارد دلار ۵.۳ برابر شده و به ۱.۹۳ تریلیون دلار رسیده است
- ارزش بازار آلت کوینهای به جز اتریوم نیز از ۱۹۰ میلیارد دلار ۴.۷ برابر شده و به ۸۹۲ دلار رسیده است.
البته با وجود اینکه بیت کوین و آلت کوینها از نظر میزان رشد مارکت کپ با یکدیگر تفاوت دارند، همچنان همبستگی قوی بین آنها وجود دارد. این نشان میدهد که دلیل اصلی اختلاف در رشد مارکت کپ، تفاوت در میزان سرمایه ورودی به بیت کوین در مقایسه با آلت کوینها است، نه تفاوت در سرعت رشد آنها.
از آنجایی که بیت کوین همچنان بیشترین سهم از نقدینگی تازه وارد شده به بازار را به خود اختصاص میدهد، انتظار میرود که دامیننس آن همچنان به روند صعودی خود ادامه دهد. در سمت مقابل، هرگونه کاهش در این شاخص میتواند نشانهای از چرخش سرمایه از بیت کوین به سمت آلت کوینها باشد.
تقاضای جدید کجاست؟
با عبور قیمت بیت کوین از مرز ۱۰۰ هزار دلار، انتظار میرود که میزان تقاضا و ورود سرمایه جدید به این ارز دیجیتال به طور قابل توجهی افزایش یابد. برای ارزیابی این موضوع، میتوان بررسی کرد که چه درصدی از کل ثروت شبکه بیت کوین به کوینهایی تعلق دارد که کمتر از سه ماه از خریدشان گذشته است. نمودار زیر تغییرات این شاخص را ۱۲ ماه پس از شکسته شدن اوج هر چرخه بررسی میکند.
اگرچه در این چرخه، تقاضای جدید بیت کوین قابل توجه بوده است، اما درصد ثروتی که در اختیار کوینهای با عمر کمتر از سه ماه قرار دارد، نسبت به چرخههای قبلی بسیار کمتر است. این موضوع نشان میدهد که ورود پول جدید به بیت کوین به شکل ناگهانی و موجوار رخ داده است، نه به صورت یک روند پایدار و مستمر.
نکته جالب اینجاست که در تمام چرخههای قبلی، تقریبا یک سال پس از ثبت اولین سقف تاریخی جدید، روند صعودی به پایان رسیده است. این در حالی است که در چرخه فعلی، بیت کوین برای اولین بار در ماه مارس ۲۰۲۴ به اوج جدیدی دست یافت، که نشان میدهد این چرخه الگوی متفاوتی نسبت به دورههای گذشته دارد.
اگر حجم تراکنشهای انجامشده از سوی کیف پولهای کوچک (با دارایی کمتر از ۱۰ هزار دلار) را بررسی کنیم، متوجه میشویم که این رقم نسبت به سقف تاریخی سال ۲۰۲۱ کاهش چشمگیری داشته است.
این کاهش در حالی اتفاق افتاده که حجم کل تراکنشهای پردازش شده در شبکه بیت کوین در این چرخه افزایش قابل توجهی داشته و قیمت بیت کوین بسیار بالاتر از دورههای قبلی است.
این دادهها نشان میدهند که تقاضای جدید برای بیت کوین عمدتا از سوی نهادهای بزرگ و سرمایهگذاران کلان بوده است، نه از سمت سرمایهگذاران خرد و کاربران عادی.
برای تأیید این فرضیه، میتوان از دادههای دیگر از جمله حجم جستجوهای گوگل درباره بیت کوین استفاده کرد. همانطور که در نمودار زیر مشخص است، حجم جستجوهای مرتبط با بیت کوین در گوگل همچنان نسبت به سطوح بالای سال ۲۰۲۱ خود پایینتر است. این در حالی است که در این چرخه عوامل متعددی به عنوان محرکهای قوی برای رشد قیمت بیت کوین وجود داشتهاند.
تحولی در ترکیب سرمایهگذاران بیت کوین
با وجود اینکه پروتکل بیت کوین ساختار و کد اجماع تقریبا ثابتی دارد، بازار این ارز دیجیتال همواره در حال تغییر و تکامل است. همچنین محیط نظارتی و قانونگذاری این ارز دیجیتال نیز دائما عوض میشود و ابزارهای سرمایهگذاری مختلفی به تدریج حول این دارایی شکل گرفتهاند. همزمان با این تغییرات، ترکیب سرمایهگذاران بیت کوین نیز در حال دگرگونی است. این موضوع در چرخه فعلی، بیش از هر زمان دیگری قابل مشاهده است.
اگر میزان بیت کوین در اختیار سرمایهگذاران خرد یا همان کیف پولهای با کمتر از ۱۰ بیت کوین که به آنها Shrimp و Crab گفته میشود را بررسی کنیم، به یک تغییر رفتاری واضح در سالهای اخیر میرسیم.
در چرخههای صعودی سالهای ۲۰۱۳ و ۲۰۱۷، سرمایهگذاران خرد معمولا در اوج بازار و با هیجان بیش از حد به خرید بیت کوین اقدام میکردند. این رفتار باعث میشد که در فازهای رشد شدید بازار، این گروه بیشترین میزان انباشت را داشته باشند.
اما در چرخه فعلی، این الگو تغییر کرده است. در حال حاضر، سرمایهگذاران خرد بیشتر در زمان اصلاحات و افت قیمت اقدام به خرید میکنند و زمانی که بازار به اوجهای جدیدی میرسد، داراییهای خود را به فروش میرسانند.
این رفتار جدید نشان میدهد که حتی سرمایهگذاران خرد نیز در این چرخه هوشمندتر و آگاهتر از گذشته شدهاند و دیگر به الگوهای رفتاری هیجانی قبلی خود پایبند نیستند.
با عرضه صندوقهای ETFاسپات بیت کوین در آمریکا، راهی برای سرمایهگذاری سرمایهگذاران نهادی در بازار بیت کوین به شکلی قانونی و در چارچوبهای تعریفشده فراهم شد. این موضوع باعث شده تا جذب پولهای کلان نهادی نسبت به قبل آسانتر شود. در طول ۱۲ ماهی که از راهاندازی این صندوقها گذشته، بیش از ۴۰ میلیارد دلار نقدینگی خالص به آنها وارد شده و مجموع دارایی تحت مدیریت این صندوقها به بیش از ۱۲۰ میلیارد دلار رسیده است.
اگر جزییات سرمایهگذاریها در صندوق IBIT را بررسی کنیم میبینیم که تقاضای سرمایهگذاران نهادی برای بیت کوین به شدت افزایش یافته است. این دادهها این ادعا که بیت کوین در حال جذب یک جامعه سرمایهگذاری حرفهایتر و آگاهتر و متفاوت با چرخههای قبلی است را تایید میکند.
اصلاحات کنترل شده
یکی از مزایای دادههای آنچین این است که میتوان رفتار سرمایهگذاران را در دورههای پرتنش بازار از جمله اصلاحات و افتهای شدید قیمتی تحلیل کرد. بررسی این دادهها در چرخه کنونی نیز نشان میدهد که تغییرات معناداری نسبت به چرخههای پیشین صورت گرفته است.
یکی از شاخصهای کلیدی برای تحلیل فشار فروش در بازار صعودی، میزان ضرر تحققیافته (Realized Loss) سرمایهگذاران است. بررسی این معیار نشان میدهد که چرخه فعلی (۲۰۲۳-۲۰۲۵) نسبت به دورههای قبل، افتهای ملایمتری داشته و سرمایهگذاران پایدارتری در بازار حضور دارند.
تنها اتفاق برجستهای که در این چرخه به ضرر جدی هولدرهای بیت کوین منجر شد، توقف فعالیت معاملهگران ین کری ترید بود که در تاریخ ۵ آگوست رخ داد. بهجز این مورد، ریزشها و ضررهای ثبتشده در این چرخه نسبت به دورههای قبلی بسیار کمتر بوده است.
این رفتار تفاوت معناداری با چرخههای قبلی دارد. به عنوان مثال در چرخه ۲۰۱۵-۲۰۱۸ شاهد چندین مرحله کاپیتولاسیون محلی (فروش گسترده ناشی از وحشت) بودیم. بازار ۲۰۱۹-۲۰۲۲ حتی پرنوسانتر بود و بازار چندین بار به دلایل مختلفی از جمله فروپاشی طرح پانزی پلاس توکن در سال ۲۰۱۹، شیوع کرونا در ماه مارس ۲۰۲۰ و مهاجرت گسترده ماینرهای چینی در اواسط سال ۲۰۲۱ سقوط کرد.
در حالی که بیت کوین همواره بهعنوان داراییای با نوسانات بالا شناخته شده، دادههای آنچین نشان میدهد که نوسانات تحققیافته (Realized Volatility) در این چرخه به پایینترین سطح خود در بازارهای صعودی رسیده است. در این چرخه، نوسانات تحققیافته در بازه ۳ ماهه معمولا زیر ۵۰٪ بوده است، در حالی که در دو چرخه صعودی قبلی، این عدد بهطور مداوم بالاتر از ۸۰٪ تا ۱۰۰٪ بوده است.
این کاهش نوسانات، همراه با حضور سرمایهگذاران صبورتر و مقاومتر، باعث شده تا قیمت بیت کوین در روندی پایدارتر حرکت کند. در چرخه سالهای ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵، روند بازار بیشتر به صورت حرکت پلهای بوده است، یعنی رشدهای قیمتی به دنبال فازهایی از تثبیت و اصلاح رخ داده که در مجموع باعث شده بازار روند منطقیتر و کنترلشدهتری داشته باشد.
همانطور که در گزارشهای آنچین قبلی نیز اشاره کردیم، میانگین میزان افت از سقف قیمت در این چرخه از تمام چرخههای قبلی کمتر بوده که نشاندهنده ثبات بیشتر بازار است.
جمعبندی
بیت کوین در سالیان اخیر جایگاه خود به عنوان یک دارایی کلان اقتصادی را تثبیت کرده است. در حقیقت نقدینگی بالای این ارز دیجیتال به سرمایهگذاران این امکان را میدهد تا در هر ساعت از شبانه روز معاملات خود را انجام دهند.
با وجود انتقادهای بسیار زیادی درباره ارزش ذاتی بیت کوین و کاربردهای آن، بلاکچین این ارز دیجیتال تاکنون بیش از ۸۵۰ میلیارد دلار سرمایه خالص را جذب کرده و روزانه نزدیک به ۹ میلیارد دلار تراکنش اقتصادی را پردازش میکند. این آمار و ارقام بسیاری از تردیدهای مطرح شده در مورد بیت کوین را بیاعتبار میکند.
علاوه بر موارد بالا، تحولات قانونی اخیر در بازار رمزارزها ترکیب سرمایهگذاران بیت کوین را تغییر داده است. در حال حاضر سرمایهگذاران نهادی بیشتری در بازار حضور دارند و دیدگاه بلندمدتی بر آن حاکم است.
حضور سرمایهگذاران آگاهتر و مقاومتر باعث شده تا میزان ریزشهای قیمتی و نوسانات بیت کوین در طول زمان کاهش یابد. این موضوع میتواند بلوغ بیشتر بازار بیت کوین و کاهش رفتارهای هیجانی در میان سرمایهگذاران را نشان دهد.