با افزایش محبوبیت شبکههای مبتنی بر اجماع گواه اثبات سهام (PoS) و اقسام مختلف آن، نقش اعتبارسنجها (Validators) بیش از پیش اهمیت یافته است. در بسیاری از شبکهها کاربران عادی میتوانند به واسطه معماری شبکه به شکل نیابتی و بینیاز از سختیهای راهاندازی و نگهداری از نود اعتبارسنج، ارز دیجیتال خود را این اعتبارسنجها بسپرند و علاوه بر کمک به تامین امنیت شبکه، از پاداش اعتبارسنجها بهرهای ببرند. در برخی دیگر از شبکهها (از جمله بیکن چین اتریوم و پس از ادغام، شبکه اصلی آن)، ویژگی استیک کردن به شکل نیابتی بخشی از معماری پروتکل نیست، اما سرویسهایی برای تسهیل استفاده از سرمایه کاربران عادی در کنار دانش متخصصان در راهاندازی نود ایجاد شدهاند. سرویسهایی همچون راکت پول (Rocketpool) و لیدو (Lido) از مهمترین بازیگران این عرصه در شبکه اتریوم هستند. در ادامه این مطلب، روشهایی برای افزایش بهره سرمایهگذاری استیکینگ اتریوم ذکر خواهد شد. با میهن بلاکچین همراه باشید.
لیکویید استیکینگ اتریوم چیست؟
پس از آن که پتانسیل نسخههای اولیه اجماع گواه اثبات سهام (به خصوص از نظر مقدار مصرف انرژی و سرعت پردازش) آشکار شد، مسالهای به نام Nothing at Stake پیش آمد که امکان دخالت عوامل خرابکار و متخاصم در شبکه را به وجود میآورد که امنیت شبکه را زیر سوال میبرد. بنابراین به تدریج مفهوم سهام (Stake) و جرایم قابل مجازات (Slashing) به معماری پروتکلها افزوده شد. بدین ترتیب، تنها در شرایط تضمین رفتار صادقانه به کمک سرمایهای قابل توجه، میتوانستید به عنوان نود در شبکه فعالیت کنید.
یکی از معایب این شیوه، پایین آوردن بهرهوری سرمایه (رمزارز بومی شبکه که عموما برای استیکینگ استفاده میشود) بود. مقدار قابل توجهی سرمایه در قراردادهای هوشمند تعبیه شده برای قفل کردن مبالغ استیکینگ خاک میخورد و نمیشد از آن استفادهای کرد. به تدریج پروتکلها برای آن که بتوان از این سرمایه استفاده کرد، راهحلی اندیشیدند؛ ایجاد داراییهای مصنوع به نمایندگی از توکن استیک شده. بدین ترتیب میتوانستید با توکنی که نماینده دارایی استیک شدهتان است، در دیفای شرکت کنید، به عنوان وثیقه از آن استفاده کنید و وام بگیرید و یا در پروتکلهایی دیگر آن را قفل کنید و سودی مضاعف کسب کنید. روشهای ذکر شده در این مقاله نیز عموما از توکن اتریوم استیک شده در لیدو با نام stETH بهره میبرند. برای آشنایی با این روشها با ادامه این مطلب همراه باشید.
لیدو چیست؟
لیدو (Lido) سرویسی برای ارائه خدمات استیکینگ در برخی از برترین بلاک چینهای موجود است. این پلتفرم با برخی از خوشنامترین شرکتهای اعتبارسنج همکاری دارد. لیدو با دریافت رمزارز بومی شبکههایی همچون اتریوم، ترا، سولانا، کوساما و پالیگان، آنها را در اختیار گروهی برگزیده از اعتبارسنجها میدهد. اعتبارسنجها با فعالیت در شبکه، پاداش دریافت میکنند و پس از اخذ کمیسیون، سهم ارائهدهنده نقدینگی را پرداخت میکنند. بیش از ۱۱ میلیون اتر به قرارداد هوشمند استیکینگ اتریوم تاکنون واریز شده است که لیدو مسئول بیش از ۳ میلیون عدد (۲۹٪ از کل) از آن است. سهم لیدو از استخرهای استیکینگ اتریوم بسیار قابل توجه است و نزدیک به ۹۰ درصد اترهای واریزی از طریق استخرهای استیکینگ به واسطه این پلتفرم انجام شده است. اگرچه این پلتفرم برنامههایی برای غیرمتمرکزسازی بیشتر خود دارد، اما این مونوپولی باعث نگرانی افراد زیادی در جامعه اتریوم شده است. برخی دیگر در طرف مقابل اعتقاد دارند که این فرایند ذاتا منجر به ایجاد مونوپولی خواهد شد و این بازار تنها یک برنده خواهد داشت.
با واریز اتر به این پلتفرم، به شما به شکل ۱:۱ توکن stETH داده میشود. سود سالیانه فعلی واریز در این پلتفرم ۳.۸٪ است. پس از این، میتوانید پاداش استیکینگ را هر ۲۴ ساعت یک بار دریافت کنید. در واقع این توکن موجودی منعطف (Rebase) دارد و میزان آن در کیف پول شما (در شرایط نرمال) افزایش پیدا میکند. همچنین نسخه رپ شده این توکن با نام wstETH وجود دارد که موجودی آن ثابت میماند و برای استفاده در پروتکلهای دیفایای است که از توکنهای Rebase پشتیبانی نمیکنند. مبادله stETH با اتر در خود پلتفرم ممکن نیست و باید از صرافیهای غیرمتمرکز نقدینگی همچون کرو (Curve) و بلنسر (Balancer) برای این کار استفاده کنید. اگر چه به شکل سنتی، توکن stETH برابری خوبی با ETH نشان داده است اما هیچ دلیلی برای حفظ این روند وجود ندارد و نیروهای بازار (عرضه و تقاضا)، پروژههای رقیب و صحت فعالیت ولیدیتورها (اسلش نشدن وثیقه آنها) در تعیین قیمت اثرگذار هستند.
چگونه از لیکویید استیکینگ اتریوم سود بیشتری کسب کنیم؟
حال که با مفهوم لیکویید استیکینگ اتریوم و پلتفرم لیدو آشنا شدید، به بررسی راهی برای افزایش این بازدهی میپردازیم. روشهایی که ذکر خواهند شد، عموما بر بازارهای پولی (پلتفرمهای وامدهی مثل آوه، کامپوند، آلکمیکس و غیره) و مفهوم اهرم استوار است. همچنین روشی برای بالا بردن بهرهوری این عمل به وسیله استفاده از فلش لون وجود دارد که خارج از حوزه این مقاله است.
بیش از ۴ میلیارد دلار اتر تنها در صندوق اتر پلتفرم آوه در شبکه اصلی اتریوم واریز شده است؛ این میزان سرمایه توسط کاربران برای کسب سود و یا به عنوان وثیقه وام واریز شده است. با توجه به نرخ تاریخی تامین اتر که در بسیاری از مواقع حتی زیر یک درصد بوده است؛ سوالی که پیش میآید این است که چرا کاربران در حالی که حتی گزینههای متمرکزی همچون بسیاری از صرافیها، سود بیشتری بر روی اتر میدهند، همچنان آن را در اتر واریز کردهاند؟ به نظر میرسد پاسخ از دو بخش تشکیل شده باشد. آوه (و پلتفرمهای مشابه) معمولا مقصد اتر بسیاری از خزانههای دائوهای مختلف است که به دنبال کسب سود امن (و روی زنجیرهای) هستند. از طرف دیگر، بسیاری از اترهای واریزی در این vault به منظور تامین وثیقه واریز شدهاند و متعلق به کسانی هستند که در عین حفظ اتر، به دنبال نقدینگی برای کارهای دیگر هستند.
برای افزایش بهره سرمایهگذاری، به چندین روش موجود در شبکه اصلی اتریوم در ادامه اشاره خواهیم کرد:
استفاده از پلتفرم Instadapp Lite
با مراجعه به سایت اینستادپ میتوانید به راحتی توکنهای ETH یا stETH خود را واریز کنید و از سودی ۸.۹۴ درصدی (در زمان نگارش مطلب) بهرهمند شوید. شیوه کار این استراتژی همانند بسیاری از روشهای دیگر، مبتنی بر قرض گرفتن اتر از پلتفرم آوه با استفاده از وثیقه stETH و تبدیل آن به stETH و انجام دوباره و دوباره این کار برای رسیدن به اهرم ۳-۴ است.
در هنگام برداشت، حق برداشت ۰.۰۱ درصدی از شما اخذ خواهد شد.
بر این استراتژی توسط تیم اینستادپ نظارت میشود و سعی میشود تا ارزش وثیقه به وام هیچگاه به میزان خطرناکی که سبب لیکویید شدن شود، نرسد. لازمه این کار، عدم حرکت ناگهانی قیمت زوج اتر/stETH یا به عبارتی حفظ ارزش تقریبا برابر آنهاست که در بالا اشاره کردیم که دلیلی منطقی برای حفظ آن وجود ندارد. همچنین تغییر میزان نرخ وام در پلتفرم آوه، میتواند سود این استراتژی را دستخوش تغییر نماید. خطر وجود آسیبپذیری در قرارداد هوشمند پلتفرم اینستادپ نیز خطری مهم است که باید به آن توجه شود.
استفاده از پلتفرم Defi Saver
پلتفرم Defi Saver به شما امکان استفاده از روشهای آماده را میدهد. از آن جا که این کار توسط والت قرارداد هوشمند انجام میشود، این پروتکل قادر به این است که تعداد زیادی تراکنش را در یک تراکنش کلی تجمیع نماید و در هزینه گس صرفهجویی کند. پیش از استفاده، ابتدا باید کیف پول قرارداد هوشمند خود را در این پلتفرم فعال نمایید. برای آشنایی با کیف پول قرارداد هوشمند مطلب زیر را مطالعه کنید:
نحوه کار این شیوه کمی متفاوت است؛ با استفاده از مزایای کیف پول قرارداد هوشمند، کاربر به ازای هر اتر خود، ۲ اتر دیگه از پروتکل بلنسر فلش لون میگیرد (با هزینه صفر)، سپس ۳ اتر اشاره شده را در لیدو استیک میکند و ۳ stETH دریافت میکند. حداکثر میزان وام به وثیقه برای stETH در آوه، ۷۰ درصد و حد لیکویید شدن ۷۵ درصد است. بنابراین میتوان با واریز ۳ stETH، دو اتر (با استفاده از LTV شصت و شش درصد) وام گرفت. سپس در طی یک تراکنش، دو اتری که فلش لون گرفته بودیم را پس میدهیم. این چنین با استفاده از یک اتر، اهرمی ۳ برابر کسب کردهایم.
هنگامی که بخواهیم این پوزیشن اهرمدار را ببندیم، میتوانیم به کمک وامی سریع این کار را انجام دهیم. این کار را نیز میتوان به کمک دیفای سیور به شکل شبه خودکار انجام داد. در این شیوه، در هنگام فروش stETH به اتر، میزان ۰.۲۵ درصد هزینه دریافت میشود. یکی از مزایای این روش، امکان تغییر میزان اهرم موردنظر است و مدیریت دستی ریسک است.
استفاده از استراتژیهای توکنیزه
روش نخست را میتوان به کمک یک توکن انجام داد. این در واقع کاری است که توسط تیمهای متفاوتی صورت پذیرفته است. در این شیوه با استفاده از روش ذکر شده در مورد اینستادپ، پوزیشنهای توکنیزهای به وجود آوردهاند که به راحتی و به فرم یک توکن ERC-20 قابل خریداری هستند. از معروفترین این توکنها میتوان به ETH MAXY و icETH اشاره کرد. اتر مکسی توسط Galleon DAO به وجود آمده است و میتوانید آن را از اینجا خریداری کنید. به کمک قرض گرفتن حلقهای، اهرم در این روش بین ۳ تا ۴ برابر خواهد بود. این توکن با استفاده از فناوری Set Protocol ایجاد شده است که امکان ایجاد توکنهای ایندکس و با منطق پیچیده را ممکن میسازد. در حال حاضر سود این روش نزدیک به ۹ درصد و هزینه ایجاد آن ۱.۹۵ درصد است.
گزینه صاحبنامتر، interest compounding ETH از پلتفرم ایندکس کوپ (Indexcoop) است. هزینه ایجاد این توکن ۰.۷۵ درصد و هزینه برداشت آن ۰.۲۵ درصد است. سود فعلی این توکن برابر با ۹.۱۳ درصد است. قرارداد هوشمندی مسئول بالانس مجدد میزان اهرم در محدوده امن است. همچنین ویژگی اضطراری در آن گنجانده شده است که در صورت حرکت سریع قیمت و در خطر بودن موقعیتها، هر کس بتواند با فراخوانی تابع این قرارداد هوشمند، بلافاصله دست به کاهش اهرم و بالانس مجدد موجودیها بزند و در ازای این عمل خود اتر دریافت کند. سود سرمایهگذاری
بار دیگر تاکید میکنم که با اضافه شدن هر تعامل بیشتر با قرارداد هوشمندی جدید، ریسک شما در برابر آسیبپذیری به شکل تصاعدی بالا میرود. بنابراین حتما در این نکته را در نظر بگیرید.
یک پله بیشتر؛ تامین نقدینگی با استفاده از استراتژی توکنیزه
دو راه نخست، خصوصا روش پلتفرم Defi Saver، به دلیل گامهای کمتر و امکان تعیین ریسک توسط کاربر، از امنیت بیشتری برخوردار است اما با توجه به عدم وجود محصولی توکنی شده، از این گام محروم است. یکی از کارهای جالبی که میتوانید با icETHهای خود انجام دهید، تامین نقدینگی در زوج ETH-icETH است. این دو با توجه به اینکه همبستگی قیمتی بالایی دارند (باز هم تاکید میکنم که وقوع اتفاقات ناگهانی همچون هک، اسلش شدن گسترده ولیدیتورهای لیدو و غیره میتواند سریعا این همبستگی را از بین ببرد)، ریسک ضرر ناپایدار (Impermanent Loss) اندکی دارند. اما مراحل کار برای زوج اشاره شده به چه ترتیب است؟
استخر نقدینگی این زوج در نسخه ۳ یونی سواپ ایجاد شده است؛ استفاده از یونی سواپ نسخه ۳ که امکان ایجاد تمرکز نقدینگی در بازهای خاص از قیمت را مهیا میکند و کارایی سرمایه را بالا میبرد انتخاب خوبی است، اما معایبی همچون غیر مثلی بودن توکن نقدینگی و عدم افزوده شدن سودخودکار (auto-compound) را به همراه دارد. از این رو، برای رفع این معضلات میتوانید از سرویس G-UNI که توسط پروتکل ژلاتو (Gelato) توسعه یافته است، استفاده نمایید. با رفتن به این آدرس و تامین نقدینگی در این استخر میتوانید از سود مضاعف ۵.۲ درصدی بهرهمند شوید. توجه داشته باشید که به اندازه icETH، نیاز به اتریوم برای تامین نقدینگی دارید. همانطور که در تصویر زیر به خوبی مشخص است، سرمایه در بازه باریک قیمتی ۰.۹۹ تا ۱.۰۲ متمرکز شده است که کارایی را بالا میبرد؛ همچنین از آن جا که این استخر، محل خرید icETH خریداران خرد است (خریداران بزرگتر icETH به دلیل اسلیپیج،بهتر است از پروتکل اصلی این توکن را مینت نمایند)، جابجایی و مبادله بالایی دارد و در نتیجه کارمزد تراکنش قابل قبولی به آن تعلق میگیرد.
جمعبندی
استیکینگ اتریوم علاوه بر آن که به امنیت بیکن چین و در آیندهای نه چندان دور، شبکه اصلی اتریوم کمک میکند، میتواند راه مناسبی برای دریافت بازگشت مناسبی بر روی سرمایه اتریومی شما باشد. در این مقاله سعی کردیم، راههایی برای افزایش میزان سود لیکویید استیکینگ اتریوم پیشنهاد دهیم. بار دیگر تاکید میکنیم که پیش از انجام هر نوع سرمایهگذاری، به خوبی با خطرات آن آشنا شوید و پس از تحقیق و تفحص دست به این کار بزنید.
تجربه شما از لیکویید استیکینگ اتریوم چیست؟ آیا تاکنون از سرویسهای اشاره شده در این مطلب استفاده کردهاید؟ تجربه خود را با ما در میان بگذارید.