افزایش جرایم حوزه رمزارزها و موارد پولشویی نتیجه افزایش استفاده و کاربرد عمومی کریپتو است. آسایش و آسودگی در دنیای مدرن ممکن نیست. واقعیت این است که پیشرفتهای تکنولوژیکی به شمشیر دولبه میماند که هم پتانسیل توسعه زندگی بشری در جوانب زیادی را دارد و هم دارای قابلیت آشفتن و به هم ریختن آن در چشم به هم زدنی است. و اوضاع را در سطحی جهانی در اندازه و حدی تغییر میدهند که تا به حال مانندی برای آن نبوده است.
اگر چه پیشرفتهای سریع حوزه کریپتو و داراییهای دیجیتال برای ما خوشی و لذت به همراه دارد، ولی این خوشی و امنیت دایمی و همیشگی نیست و تهدیدهای جدی ایجاد شده توسط هکها آرامش کاربران بازار کریپتو را بر هم میزند. ماهیت امنیت در دنیای مدرن زیر سوال میرود. بنابراین وقت آن رسیده است که موضوع پیچیده قابلیت تعویضپذیری (fungibility) را در دنیای ارزهای دیجیتال روشن سازیم.
تعویض پذیری چیست و چه اهمیتی در فضای ارزهای دیجیتال دارد؟
غیر قابل تعویض شدن یک دارایی دیجیتال مسروقی توسط صرافیها
امروزه همه چیز اینترنتی شده است. آن قدر روی آینده متمرکز شدهایم که اصلا فکر اینکه آیا جایی برای برگشت خواهد بود یا نه را نمیکنیم. اگر به دهه ۹۰ برگردیم اینترنت چیزی شبیه به معجزه بود. یک پیشرفت بدیع اسرارآمیز مینمود. در عصر رسانههای جمعی گوشیهای هوشمند، نیاز ما به ارتباط و یا تعامل با دیگران آن قدر زیاد است که زندگی بدون آن برای ما غیر قابل تصور است.
امروزه شاهد آن هستیم که توسعه نسل دوم وب، فقط توسعه کسب سود و منفعت نیست چرا که گروههای تبهکار حرفهای زیادی اقدام به تولید انبوهی از حملات آنلاین در دنیای دیجیتال نمودهاند. و دیگر خطر فقط در کمین کمپانیهای متوسط نیست بلکه برندهای تاپ و مشهور نیز هدف هکرها هستند تا میلیونها دلار اخاذی شوند. حتی صرافیهای رمزارز بسیار معروف هم در معرض این خطرات هستند. سیاستمداران و هنرپیشههای رسانهای هم قربانی چنین حوادث ناخوشایند و ناگواری شدهاند مانند هک توییتری تابستان امسال که بعدا معلوم شد که یک حمله مهندسی شده کاملا هماهنگ بوده است.
در همان حال، ظهور رمزارزها و مسیر آهسته و پیوسته آنها به سمت استفاده گسترده سوالاتی در ارتباط با امنیت داراییها را موجب شده است. پیدایش اینترنت موبایلی موفقیت نئو-بانكها را در جوامعی همانند بازارهای پیدا شده در آفریقا، هند و کشورهای جنوبی آسیا به همراه داشته است که قبلا قادر به افتتاح حساب یورو و یا دلار نبودند. با اعتماد مردم به ارزهایی که کم نوسان هستند، برنامهها و اپلیکیشنهای رمزارزها اهمیت ویژهای یافتند. و با معرفی استیبل کوینها باز کردن یک حساب جاری با استفاده از یورو در عرضه یک دقیقه ممکن شد.
قضاوت پروسه فنی عملکرد اکوسیستم کریپتو از بیرون بسیار سخت است. ولی از یک چشم انداز و دورنمای بالا و هنگام مواجه دیفای و یا امور مالی غیرمتمرکز با یک سیستم قانونی فعلی و موجود، همواره امکان سازش و مصالحه است. اگر قدرتهای قانونی از یک پلتفرم بخواهند (نسبت به خطرات بالقوه) واکنش نشان دهند، آنها یا باید طبق مقررات عمل نمایند و یا باید دست از فعالیت بردارند. زیرا در صورت سرپیچی قانون حکم به بستن فعالیتهای آنها خواهد داد.
این مساله ویژگی تعویض پذیری داراییهای دیجیتال را که یکی از قابلیتهای اساسی آنهاست زیر سوال میبرد. وقتی که سرقت یا دستکاری واضحی اتفاق میافتد تعدادی از این داراییها غیر قابل تعویض میگردند. از آنجایی که یک پلتفرم متمرکز که چنین تریدهایی را آسان و راحت نموده است و ندانسته و غیرعمد درگیر کمک به سارقان بوده است، انتظار میرود که از طریق اجرا و اعمال قانون اقدامات لازم را انجام دهد. و سپس باید در برابر قانون شواهدی ارائه دهد مبنی بر اینکه برای جلوگیری از کلاهبرداری از هیچ تلاشی دریغ نکرده است.
سپس چه میشود؟ پلتفرم درگیر هک و کلاهبرداری از پلتفرم غیرمتمرکز همکار دیگرش کمک میخواهد و داراییهای دیجیتال مسروقی را در لیست سیاه قرار میدهد. دیگر صرافیها از قبول واریز این داراییها به حسابها سر باز میزنند، و این در نهایت سبب میشود این داراییها غیرقابل تعویض شوند. در دنیای واقعی، پولشویی زمانی پیش میآید که پول به اصطلاح کثیف یا نامشروع با پول تمیز یا مشروع درهم میآمیزد. هر کسی، حتی شما هم، حداقل یکبار در طول عمر خود اسکناسهای درگیر در ترید غیرقانونی را لمس کرده است؛ از آنجایی که قاطی کردن پول فیزیکی یا اسکناسها به راحتی آب خوردن است، تشخیص آن غیرممکن است.
ولی ردیابی چنین موارد و تخلفاتی در حوزه داراییهای دیجیتال بسیار راحتتر است.بزرگترین سوال اساسی پیش میآید: در چه سطحی و کی باید صرافیها جلوی “قابل تعویض پذیر بودن” این داراییها را بگیرند؟ این برای مقامات کمی وقت میبرد تا موارد اقداماتی را تهیه و منتشر کنند. صرافیهای درگیر باید آماده شوند و یا از قبل اقداماتی انجام دهند که اطمینان حاصل کنند دلیل موجهی برای ارایه به قانون دارند.
وضعیت فعلی پولشویی در حوزه کریپتو
در واقع فرصتهای ایجاد شده عصرجدید بیشتر از مشکلات آن هستند. اما آیا تحول و توسعه کریپتو در برابر افزایش پولشویی از صنعت مالی قدیمی و سنتی مسولیت بیشتری دارد؟ از نظر من این طور نیست. مهم است که بدانیم هنوز هم جعل اسکناسهای آمریکا بسیار سخت و دشوار است. و اسناد لو رفته از شبکه اجرای جرایم مالی ایالات متحده آمریکا نشان داد که بانکهای زیادی پولشویی ارزهای فیات را ممکن ساختهاند.
حالا که صحبت از رمزارزها است، بازیگران غیرقانونی از هر فرصت ممکن و سرمایههای غیرقانونی به سرقت رفته از دنیای مالی سنتی برای پولشویی در حوزه کریپتو استفاده میکنند. تا بحال این قبیل فعالیتها در حوزه کریپتو چندان وسیع نیست. ولی بیشتر خواهد شد و موارد پولشویی افزایش خواهد یافت؛ و جامعه کریپتو باید رویکردی موثر برای برخورد با تراکنشهای کریپتویی برآمده از کاربران بدسابقه برگزیند.
پولشویی چیست و در دنیای رمز ارزها چگونه انجام میشود؟ + ویدیو
هنوز هم حقهها و ترفندهای مورد استفاده کلاهبرداران برای پولشویی همان متدهای عالی و قدیمی مربوط به ارزهای فیات هستند. همین روشها در فعالیتهای کلاهبرداری شبکه سوئیفت (SWIFT؛ جامعه جهانی ارتباطات مالی بین بانکی) نیز بکار میرود. آیا واقعا لزومی داره که در مورد پولشویی در حوزه رمزارزها نگران باشیم در حالی که کانالهای مالی سنتی مشکلات حل نشدهی زیادی دارند؟
تحقیقات متعدد انجام شده در این حیطه در طول چند سال گذشته نشان داد که علیرغم اینکه موسسات زیادی هنوز به کریپتوکارنسیها به عنوان حوزهای بیقانون مینگرند، ولی موسسات مالی سنتی خطر بیشتری را در فعالیتهای پولشویی موجب میشوند. علاوه بر این صحبت کردن درباره خطرات جدی ناشی از چنین فعالیتهایی خیلی زود است. اگر چه منکرآن نیستیم، ولی ارزش آن را دارد که به فعالیتهای در سایه و مخفیانه تعداد زیادی از موسسات مالی توجه نماییم.
راه حل، ورود دولت و قانونمندی است
راه احتمالی خروج از این وضعیت چیست؟ پیدایش راه حلهای خودتنظیمی ممکن است که پاسخ احتمالی باشد. بعنوان مثال، وقتی که صرافیها اطلاعاتی راجع به یک کلاهبرداری و هک دریافت میکنند، میتوانند مخفیانه آدرسها را در لیست سیاه قرار دهند و سپس از کاربران برای منشا داراییها سوال کنند و یا انتقال دهنده داراییها به صرافی را مجبور به اعتراف و آشکار کردن هویت خود نمایند. اگر مالک، داراییها را از راه نادرستی به دست آورده باشد، صرافی فرصت پیدا خواهد کرد که از این اطلاعات برای حفاظت کاربران استفاده کند.
سرعت طبیعی پیشرفت مشکلات مربوط به این فعالیتهای غیرقانونی را حل خواهد کرد زیرا دیر یا زود خود تنظیمی باید توسعه یابد، ولی اول باید موانع سختی جایگزین کرد. سادهترین رویکرد سازمانهای دولتی هستند که پروسه دریافت پول از سرمایهگذاران را قانونی میکنند تا به وعدههای سرمایهگذاری جامه عمل بپوشانند. این رویکرد فرصتهای سرقت بیشتر را حذف میکند همانگونه که در مورد عرضه اولیه کوینها و پروژههای کلاهبرداری پانزی اتفاق افتاد.
علاوه بر این، نظم دادن به وامهای تحت اهرم و سر و سامان دادن به سرمایهگذاریهای پر ریسکی که احتمال از دست رفتن پول مردم وجود دارد، لازم و ضروری است – البته نه به دلیل بیکفایتی و بیسوادی مالی، بلکه به دلیل فعالیتهای کلاهبرداری توسط اشخاص ثالث.
دولت واقعاً میتواند با ایجاد ابزاری جامع برای تجزیه و تحلیل و جلوگیری از طرحهای کلاهبرداری و صدور سیاستهای نظارتی که راه اندازی و اجرای چنین پروژههایی را پیچیده میکند، کمک کند. سیاستهای تجارت سلاح یک مثال عالی است. قوانین جامع و دقیق خرید و نگهداری سلاحها دسترسی به چنین ابزاری را بسیار پیچیده میکند، اما برای محافظت از زندگی مردم موثر و کارآمد هستند.
قابلیت تعویضپذیری در دنیای مدرن در نتیجه روند جهانی شدن، افزایش نفوذ اینترنت و تقاطع پول واقعی با دنیای رمزنگاری، جایی که منابع مالی کاربران محافظت نمی شود، نقض میشود.