پیش‌بینیِ مارک زلر (Marc Zeller)، عضوی کلیدی از جامعه آوه، به چالشی ۵۰ هزار دلاری با مدیرعامل پالیگان لبز (Polygon Labs) انجامید. زلر معتقد است که استراتژی جدید پالیگان برای عرضه توکن ثانویه (KAT) در کنار توکن اصلی (POL)، در نهایت به کاهش مجموع ارزش بازار آن‌ها منجر خواهد شد. این اختلاف نظر، فراتر از رقابتی مالی، نمادِ برخوردی عمیق‌تر بر سر استراتژی‌های رشد اکوسیستم، توکنومیکس (Tokenomics) و آینده امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) است.
در این مقاله از میهن بلاکچین، به بررسی کامل ریشه‌ها و پیامدهای این مناقشه پرداخته‌ایم. ابتدا اهداف استراتژیک پالیگان از راه‌اندازی شبکه کاتانا و توکن KAT را تشریح کرده‌ایم. سپس، پیشینه اختلافات میان آوه (Aave) و پالیگان، از پروپوزال بحث‌برانگیز درآمدزایی تا خروج پروتکل‌های بزرگ را مرور کرده و در نهایت، بحران اعتماد شکل‌گرفته و تأثیر این چالش بر آینده اکوسیستم پالیگان را تحلیل می‌کنیم تا مشخص شود آیا این استراتژی جدید، فرصتی برای بازآفرینی است یا ریسکی بزرگ؟
مقدمه
مارک زلر، یکی از اعضای اصلی جامعه آوه (Aave)، در پلتفرم اکس (X) پستی منتشر کرد مبنی بر اینکه وقتی یک اکوسیستم، توکن دومی را منتشر می‌کند، مجموع ارزش بازار این دو توکن در نهایت کمتر از ارزش بازار توکن اصلی خواهد شد. به‌عنوان مثال، شبکه کاتانا (Katana Network) که پس از POL توسط پالیگان (Polygon) راه‌اندازی شد، توکن جدیدی به نام KAT نیز عرضه خواهد کرد.
انتظار می‌رود مجموع ارزش بازار این دو توکن کمتر از ارزش بازار POL در زمان اعلام طرح کاتانا باشد. این تحلیل، نارضایتی شدید مارک بویرو (Marc Boiron)، مدیرعامل Polygon Labs را به‌همراه داشت و این دو نفر بر سر عملکرد ارزش بازار POL و KAT طی شش ماه آینده، یک چالش ۵۰٬۰۰۰ دلاری را پذیرفتند که نظر هرکدام برنده شد به دیگری پرداخت کند.
این موضوع صرفاً چالشی بر سر عملکرد بازار نیست، بلکه پرسشی بنیادین درباره استراتژی چندتوکنی پالیگان، مفهوم حاکمیت اکوسیستمی آن و حتی جهت‌گیری آینده دیفای (DeFi) است.
پیشینه و اهداف استراتژیک توکن جدید پالیگان (KAT)
شبکه کاتانا جدیدترین پروژه استراتژیک اکوسیستم پالیگان است که توسط بنیاد کاتانا (Katana Foundation) راه‌اندازی شده و به‌طور مشترک توسط Polygon Labs و GSR Markets پرورش داده می‌شود. این شبکه به‌عنوان یک بلاکچین خصوصی با تمرکز بر بهینه‌سازی سناریوهای دیفای تعریف شده و شبکه اصلی عمومی خود را اخیرا راه‌اندازی کرد. تمرکز آن بر یکپارچه‌سازی عمیق‌تر نقدینگی و نرخ‌های وام‌دهی قابل پیش‌بینی است و قصد دارد محیطی پایدارتر و کارآمدتر برای وام‌دهی در دیفای ایجاد کند.
شبکه کاتانا همراه با توکن بومی آن یعنی KAT معرفی شد. کارکردهای KAT دو ماژول اصلی را پوشش می‌دهد:
- حاکمیت اکوسیستم
- مشوق‌های نقدینگی
در این میان، ۱۵٪ از توکن‌های KAT به‌صورت ایردراپ به هولدرهای POL (استیک‌شده روی اتریوم) توزیع می‌شود و تلاش دارد از طریق سیستم کاربران قدیمی، پیوند میان اکوسیستم‌های قدیم و جدید را برقرار کند تا همبستگی جامعه را افزایش دهد و اعتماد بازار به دارایی‌های اصلی پالیگان را تثبیت کند.
عرضه KAT بخشی مهم از بازسازی استراتژیک پالیگان است. در ژوئن امسال، ساندیپ نیلوال (Sandeep Nailwal)، بنیان‌گذار پالیگان، اعلام کرد که شخصا به‌عنوان مدیرعامل بنیاد فعالیت خواهد کرد و این امر نشان‌دهنده در دست گرفتن کامل هدایت استراتژیک اکوسیستم توسط او بود. او تأکید کرد که پالیگان به‌تدریج از zkEVM فاصله خواهد گرفت و منابع خود را بر دو جهت متمرکز می‌کند؛ یکی Polygon PoS که بر پرداخت‌های استیبل‌کوین و یکپارچه‌سازی دارایی‌های دنیای واقعی (RWA) تمرکز دارد و دیگری AggLayer که با هدف تأمین سرمایه، منابع و پشتیبانی از توسعه پروژه‌ها در اکوسیستم PoS ایجاد شده است. پروژه‌های موفق بین ۵٪ تا ۱۵٪ از عرضه کل توکن بومی خود را میان هولدرهای POL ایردراپ خواهند کرد و به شبکه AggLayer متصل می‌شوند. این رویکرد نشان می‌دهد پالیگان قصد دارد به مسیر رشد پایدار بازگردد و تنها به انباشت فناوری تکیه نکند.
کاتانا و KAT پس از آنکه پروتکل‌های بزرگی مانند آوه و لیدو (Lido) یکی پس از دیگری از آن خارج شدند و بیش از ۳۰۰ میلیون دلار از کل ارزش قفل‌شده (TVL) آن از دست رفت، در چنین بستری معرفی شدند تا جایگاه رو به تضعیف دیفای در اکوسیستم Polygon PoS را تقویت کنند. عرضه KAT به اقدامی مهم برای احیای اکوسیستم پالیگان تبدیل شده است. پالیگان با انتشار توکن جدید، ارائه مشوق‌های ایردراپ و ایجاد زیرساخت‌های اختصاصی، امیدوار است رشد TVL را دوباره فعال کند و توسعه‌دهندگان و کاربران را به اکوسیستم خود بازگرداند.
از دیدگاه کلان‌تر، این اقدام پالیگان پاسخی به رقابت موجود در اکوسیستم‌های لایه ۲ نیز محسوب می‌شود. تحت رهبری راهکارهای ماژولار مانند OP Stack و Arbitrum Orbit، پالیگان تلاش دارد با عمق دیفای و توانایی یکپارچه‌سازی دارایی‌های خود، متمایز شود.
ریشه اختلاف میان آوه و پالیگان
جرقه این اختلاف در دسامبر ۲۰۲۴ (آذر-دی ۱۴۰۳) زده شد و پالیگان پروپوزالی برای ایجاد درآمد ارائه داد و قصد داشت بیش از ۱ میلیارد دلار دارایی استیبل‌کوین پل‌زده به زنجیره PoS خود را برای کسب سود بین پروتکلی به‌کار گیرد.
این پروپوزال با مخالفت شدید جامعه آوه مواجه شد. «مارک زلر»، یکی از اعضای اصلی جامعه آوه، معتقد بود روش درآمدزایی پالیگان بسیار پرریسک بوده و ممکن است منجر به بروز بدهی‌های بازپرداخت‌نشده (Bad Debts) شود. برخی اعضای جامعه حتی این اقدام را با مدل بانکداری سایه (Shadow Banking) در نظام مالی سنتی مقایسه کردند و بر این باور بودند که عملیات پرریسک بدون افشای کامل، می‌تواند امنیت دارایی‌ها را تهدید کند.
در واکنش به این پروپوزال پالیگان، زلر طرحی برای تعدیل پارامترهای ریسک در زنجیره PoS آوه ارائه داد و گفت نسبت وام به ارزش (LTV) تمامی دارایی‌ها به ۰٪ کاهش و آستانه ذخیره به ۸۵٪ افزایش پیدا کند. این پروپوزال با ۶۹۰٬۰۰۰ رأی موافق در برابر ۱۱۷٬۰۰۰ رأی مخالف به تصویب رسید. آوه اعلام کرد به‌تدریج از بازار وام‌دهی زنجیره PoS پالیگان خارج خواهد شد.
مارک بویرو (Marc Boiron)، مدیرعامل Polygon Labs، از این اقدام به‌شدت ابراز نارضایتی کرد و گفت که خروج آوه نه‌تنها ظرفیت درآمدزایی اکوسیستم پالیگان را محدود می‌کند بلکه ممکن است جذابیت زنجیره PoS برای توسعه‌دهندگان و کاربران را کاهش دهد، بر چشم‌انداز همکاری‌های بلندمدت دو طرف تأثیر بگذارد و حتی جنبه‌های ضدرقابتی داشته باشد.
پس از آن، استنی کولچوف (Stani Kulechov)، یکی از بنیان‌گذاران آوه، در ایکس پستی منتشر کرد و توضیح داد که این اقدام آوه به‌معنای مخالفت با پالیگان یا جلوگیری از توسعه آن نبوده، بلکه مسئولیتی برای حفاظت از امنیت سرمایه کاربران است. او تصریح کرد که پالیگان بدون هماهنگی با پروتکل‌های همکار، پروپوزال‌هایی با ریسک بالا ارائه داده که از اصول شفافیت و باز بودن دیفای دور شده و هیچ محافظت مؤثری برای بدهی‌های احتمالی در نظر نگرفته است. این دو طرف در خصوص ریسک‌های پیشنهادی، حق کنترل دارایی‌ها و حدود اختیارات حاکمیتی درگیر شدند. به‌ظاهر این اختلاف بر سر پروتکل بود اما در حقیقت، برخوردی میان مفاهیم حاکمیتی و سازوکارهای همکاری محسوب می‌شد.
علاوه بر این، لیدو نیز در دسامبر ۲۰۲۴ (آذر-دی ۱۴۰۳) اعلام کرد که سرویس استیکینگ روی زنجیره PoS پالیگان را متوقف خواهد کرد و دلایل این تصمیم را استقبال کم کاربران، ناکافی بودن مشوق‌ها و نبود قطعیت در توسعه اکوسیستم عنوان کرد. لیدو اعلام کرد کاربران باید تا ۱۶ ژوئن ۲۰۲۵ (۲۶ خرداد ۱۴۰۴) دارایی‌های خود را برداشت کنند. این اقدام، اکوسیستم دیفای زنجیره PoS پالیگان را بیش از پیش تضعیف کرد.
همزمان، بحران اعتماد در داخل پالیگان نیز بروز پیدا کرد. پس از جینتی کانانی (Jaynti Kanani) و آنوراگ آرجون (Anurag Arjun)، سومین بنیان‌گذار پالیگان یعنی میهایلو بیلیک (Mihailo Bjelic) نیز اعلام کرد از هیات‌مدیره بنیاد کناره‌گیری می‌کند. او در بیانیه خود گفت:
با توسعه پروژه، طبیعی است که چشم‌اندازها تغییر کنند و حتی دچار واگرایی شوند. من دیگر نمی‌توانم در بهترین حالت ممکن به پالیگان کمک کنم.
این اظهارات نشان می‌دهد اختلاف‌نظرهایی درباره استراتژی جدید در داخل شرکت وجود دارد.
نتیجه‌گیری: پشت پرده این مناقشه، رقابت بر سر اعتماد است
KAT پایان پالیگان نیست، بلکه آزمونی برای بازآفرینی روایت دیفای توسط این اکوسیستم است. از منظر فرصت‌ها، مدل ادغام نقدینگی و سازوکار نرخ بهره قابل پیش‌بینی که شبکه کاتانا پیشنهاد می‌دهد، به‌خوبی به تقاضاهای اصلی بازار دیفای برای بازدهی پایدار و کنترل ریسک پاسخ می‌دهد. اگر موفق شود، KAT به موتور رشد جدیدی برای اکوسیستم پالیگان تبدیل خواهد شد، به زنجیره PoS جان دوباره می‌بخشد و توسعه‌دهندگان و کاربران جدیدی را جذب خواهد کرد.
اما ریسک‌های آن نیز آشکار است. انتشار KAT به‌ویژه وقتی سازوکار حاکمیتی اکوسیستم دو توکنی هنوز شفاف‌سازی نشده باشد، ممکن است ارزش POL را تضعیف کند. این موضوع می‌تواند باعث ایجاد احساس بلاتکلیفی میان کاربران و توسعه‌دهندگان درباره حقوق حاکمیتی و مشوق‌ها شود و فضای انتظار و تردید را در بازار تشدید کند.
دلیل توجه‌برانگیز بودن این ماجرا فقط چالش ۵۰٬۰۰۰ دلاری نیست، بلکه به‌دلیل بازتاب حساس‌ترین مسائل اکوسیستم رمزارزها یعنی ااعتماد میان پروتکل‌ها، شفافیت در حاکمیت جامعه و مرزهای امنیت دارایی کاربران است.
اینکه KAT بتواند روایت جدید را تقویت کند یا نه، به آزمون زمان نیاز دارد. اما آنچه مسلم است، این است که آینده شکوفای دنیای رمزارزها تنها با جهش‌های ارزش بازار حفظ نمی‌شود، بلکه بر پایه همکاری صادقانه پروتکل‌ها، حاکمیت باز و اعتماد کاربران بنا خواهد شد.
