پول نوعی ارز است که مردم برای خرید کالا و خدمات از آن استفاده میکنند. پول همچنین به عنوان راهی برای سنجش ارزش کالاها و خدمات استفاده میشود. با ظهور ارزهای دیجیتال، پول مفهوم رایج خود را از دست داده است و دیگر مثل سابق در انحصار یک سازمان یا شبکه نیست. پدید آمدن ارزهای غیرمتمرکز دنیای جدیدی را در حوزه اقتصادی گشوده است. برای آشنایی با مزایا و معایب ارز متمرکز و غیرمتمرکز، در این مقاله با میهن بلاکچین همراه باشید.
آشنایی با ارز غیرمتمرکز

ارز غیرمتمرکز شکلی از ارز دیجیتال یا مجازی است که هیچ مرجع صادرکننده مرکزی ندارد و معمولا تراکنشهای آن از فناوری همتا به همتا استفاده میکند. ارزهای غیرمتمرکز معمولا بر اساس تکنولوژی بلاک چین ساخته میشوند که به آنها ویژگیهای مشابه پول نقد فیزیکی مانند ناشناس بودن و هزینههای پایین تراکنش را میدهد.
آشنایی با ارز متمرکز
ارزهای متمرکز آن دسته از ارزهایی هستند که توسط یک مقام مرکزی کنترل میشوند. این بدان معناست که ارز غیرمتمرکز نیست و هیچ کالای فیزیکی پشتوانه آن نیست. ارز متمرکز ارزش ذاتی ندارد و ارزش آن از اعتماد به صادرکننده آن ارز ناشی میشود. ارزهایی مانند دلار آمریکا، یورو، دلار کانادا، ین ژاپن و فرانک سوئیس نمونههایی از ارزهای متمرکز هستند.
استفاده از ارزهای متمرکز مزایای زیادی دارد از جمله:
- هزینه تراکنش کمتر
- نقدینگی بیشتر
- قیمت با ثباتتر
مزایا و معایب ارز متمرکز و غیرمتمرکز

ارز متمرکز توسط یک نهاد واحد کنترل میشود حال آنکه ارز غیرمتمرکز اینگونه نیست. هر کسی میتواند ارز غیرمتمرکز ایجاد کند و هیچ نهاد مرکزی آن را کنترل نمیکند. ارزهای متمرکز پایدارتر هستند، زیرا ارزش ثابتی دارند و میتوانند به عنوان ذخیره ارزش استفاده شوند. اما ارزهای متمرکز بیشتر در معرض کلاهبرداری، هک و دخالت دولتی نیز هستند.
ارزهای غیرمتمرکز به دلیل ارزش متغیرشان از ثبات کمتری برخوردار هستند، اما نمیتوان آنها را مانند ارزهای متمرکز دستکاری یا هک کرد. همچنین ارزهای غیرمتمرکز ناشناس بودن را برای کاربر فراهم میکنند، در صورتی که ارزهای متمرکز چنین امتیازی ارائه نمیکنند. ارز متمرکز بیشتر توسط بانک مرکزی کنترل میشود و میتوان از آن به عنوان وسیله مبادله استفاده کرد. ارزهای غیرمتمرکز (ارز دیجیتال) توسط هیچ نهاد واحدی مانند بانک مرکزی، سایر دولتها و غیره کنترل نمیشوند.
پول متمرکز در برابر پول غیرمتمرکز
پول غیرمتمرکز، ارز دیجیتالی است که توسط هیچ دولت مرکزی یا بانکی کنترل نمیشود و حریم خصوصی و ناشناس بودن را به کاربران ارائه میدهد. پول متمرکز برعکس پول غیرمتمرکز است و توسط یک دولت مرکزی یا بانک کنترل میشود.
مزایا
- پول غیرمتمرکز، ناشناس بودن، حریم خصوصی و کنترل را ارائه میدهد.
- پول متمرکز کارمزد تراکنش کمتر و تراکنشهای سریعتری دارد.
- پول متمرکز را میتوان به راحتی در فعالیتهای غیرقانونی تنظیم و نظارت کرد.
- پول متمرکز میتواند به کاهش تورم در برخی کشورها کمک کند.
معایب
- ارزهای غیرمتمرکز نسبت به ارزهای متمرکز از ثبات کمتری برخوردارند، زیرا برای تعیین ارزش خود به بازار وابسته هستند.
- غیرمتمرکز بودن در ارزهای غیرمتمرکز به این معنی است که خطرات بیشتری در مورد هک و سرقت وجود دارد.
- متمرکز بودن در ارزهای متمرکز به این معنی است که دولتها و مقامات پولی به احتمال زیاد قادر به تنظیم آنها و جلوگیری یا جبران زیانهای مالی هستند.
از دیگر مزایای ارز متمرکز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ثبات بیشتری دارد. زیرا عرضه آن محدود است. خطر هک شدن یا از دست دادن ارزش به دلیل سرقت وجود ندارد. زیرا ارزهای غیرمتمرکز امنیت کمتری نسبت به ارزهای متمرکز دارند.
- تنظیم و جلوگیری از ضررهای مالی برای مقامات دولتی یا پولی سادهتر است. چرا که یکی از مزایای ارز متمرکز این است که ثبات بیشتری دارد. زیرا عرضه آن محدود است. از آنجایی که این ارز متمرکز است، خطرات کمتری از نظر هک یا حتی از دست دادن ارزش ناشی از سرقت وجود دارد. تنظیم ارزهای متمرکز توسط دولتها نیز آسانتر است و همین باعث میشود که ریسک کمتری داشته باشند.
آیا آینده ارزهای دیجیتال روشن است؟

مدتی است که ارز دیجیتال رواج یافته است، اما اخیرا محبوبیت آن افزایش پیدا کرده است. به نظر میرسد آینده ارزهای دیجیتال روشن باشد. زیرا افراد بیشتری شروع به سرمایهگذاری روی آنها میکنند. دلیلش آن است که بیت کوین به نامی آشنا بین مردم تبدیل شده است.
برخی از دلایل افزایش علاقه روزافزون ناگهانی به ارزهای دیجیتال عبارتند از:
- قیمت بیت کوین به طور پیوسته در حال افزایش است و در نوامبر ۲۰۲۱ به بالاترین حد خود یعنی ۶۶,۰۴۴.۷۷ دلار آمریکا رسیده است.
- بیت کوین از نظر برخی سرمایهگذاران، دارایی امن تلقی میشود. زیرا هرگز تحت تأثیر بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۸ قرار نگرفت.
- برخی از کشورها مانند ژاپن، آلمان و فرانسه بیت کوین را به عنوان روش پرداخت قانونی به رسمیت شناختهاند. انتظار میرود این امر تقاضا برای ارزهای دیجیتال را افزایش دهد.
- مردم به لطف اینترنت از نحوه عملکرد ارزهای دیجیتال بیشتر آگاه میشوند.
- ارز دیجیتال به مردم این امکان را میدهد که بانک خودشان باشند. تنها چیزی که نیاز دارند، اتصال به اینترنت برای خرید و فروش آنلاین کوینهای خود در هر زمان دلخواه است. این فرایند به افراد فرصت میدهد تا در عین حالی که دارند کاری را که دوست دارند انجام میدهند، درآمد منفعلانه داشته باشند.
- ارز دیجیتال را میتوان در بسیاری از صنایع مانند تجارت، قمار، سرمایه گذاری، تولید و غیره استفاده کرد. این فرصتها بیپایان هستند. حتی دولتها هم وارد این عرصه شدهاند، زیرا ارزهای دیجیتال میتوانند امنیت تراکنشهای مالی را با کارایی و شفافیت بیشتری تضمین کنند.
جمعبندی
در این مقاله درباره مزایا و معایب ارز متمرکز و غیرمتمرکز بحث کردیم. ارز متمرکز ثبات بیشتری دارد و چون تحت کنترل یک نهاد مرکزی است، ریسک سرقت و هک آن کمتر است. اما ارز غیرمتمرکز ناشناسی و حریم خصوصی کاربر را تضمین میکند، ولی ثبات ارزشی کمتری دارد. از طرفی کاربردهای ارزهای غیرمتمرکز در حال گسترش است و طی سالهای اخیر به خیل علاقمندان کریپتو افزوده شده است.
شما کدام را انتخاب میکنید؛ ارز متمرکز یا غیرمتمرکز؟ دلیل این انتخاب چیست؟ آیا میتوان ارزهای متمرکز و غیرمتمرکز را در برابر یکدیگر قرار داد؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.