اخیرا نوسانات زیادی در بازارهای مالی جهان مشاهده می‌شود. آینده تاثیر بحران کرونا بر وضعیت این بازار‌ها نامشخص است و همین باعث این نوسانات شدید شده است. بازار ارز دیجیتال هم از این قاعده مستثنی نیست و نوسانات شدیدی را تجربه کرده است. بیت کوین در این میان و در اثر بدبینی در پنج‌شنبه سیاه به زیر ۴۰۰۰ دلار رسید که این به معنی افتی تقریبا ۵۰ درصدی به نسبت قله‌های این اواخر است. اگرچه حدود یک ماه از این واقعه گذشته است و قیمت‌ها تا حدی بازیابی شده‌اند، اما هنوز هم تریدر‌ها گرفتار احساسات ناشی از این سقوط هستند. این حرکت‌های سریع می‌تواند اعتماد تریدر‌ها را کاهش دهد و برگشتن تریدر‌ها به حالت عادی بعد از این رویداد‌ها به زمان نیاز دارد. فضای بیت کوین و بلاک چین همواره فضایی پرریسک بوده است.
پیش‌بینی اینکه چه وقتی بازارهای مالی به وضعیت عادی برمی‌گردند دشوار است. برخی پیش‌بینی می‌کنند که برای برگشت این بازار‌ها به وضعیت عادی ۱۲ تا ۱۸ ماه زمان لازم است و تا آن زمان شاهد تلاطم و نوسانات در این بازار‌ها خواهیم بود.
بازارهای پرنوسان مانند بازار ارز دیجیتال باعث افزایش ریسک می‌شوند
نوسانات شدید بازار برای کسانی که جهت را درست پیش‌بینی نکرده‌اند گران تمام خواهد شد. در ۱۲ مارس که بیت کوین نوسانات شدیدی را تجربه کرد، حدود ۷۵۰ میلیون دلار پوزیشن (position) در اثر این نوسانات نقد شدند. نوسانات بازار بیت کوین و ارز دیجیتال در ماه مارس به اوج خود رسید و هر چند بعدا کمی آرام شد، اما هنوز هم این نوسانات در سطح بالایی قرار دارد. چنین وضعیتی نه تنها برای تریدر‌های تازه کار، بلکه برای تریدر‌های باتجربه نیز خطرناک است. در این حالت، یک سیگنال غلط می‌تواند برای افراد گران تمام شود و پوزیشن آنها را نقد کند.
جدا کردن ریسک جهت از ریسک نوسانات
در شرایط آرام بازار، تریدر‌ها اقدام به پیش‌بینی جهت بازار می‌کنند. اگر آنها جهت را درست پیش‌بینی کرده باشند، سود می‌کنند و در غیر این صورت با ضرر مواجه می‌شوند. مقداری که پورتفولیوی تریدر به ازای هر واحد حرکتی قیمت تحت تاثیر قرار می‌گیرد اصطلاحا دلتا (delta) نام دارد. ریسک دیگری نیز برای پورتفولیوی تریدر‌ها وجود دارد و آن ریسک نوسانات است. قیمت یک دارایی که در جهت خاصی پیش می‌رود، ممکن است با نوساناتی مواجه باشد که معمولا در بازارهای آرام این نوسانات از جانب تریدر‌ها نادیده گرفته می‌شود. این ریسک اصطلاحا وگا (vega) نامیده می‌شود و خطر تغییر در نوسانات را اندازه می‌گیرد.
تریدر‌ها برای محافظت از خود در برابر ریسک جهت از قراردادهای آتی استفاده می‌کنند. معاملات آپشن (option) نیز برای محافظت در برابر نوسانات بازار مفید است، تریدر‌ها می‌توانند با استفاده از معاملات آپشن کاری به جهت بازار نداشته باشند و تنها در مورد نوسانات بازار سرمایه‌گذاری کنند.
برخی از صرافی‌های ارز دیجیتال در این میان اقدام به نوآوری کرده‌اند و محصولاتی را ارائه داده‌اند که تنها در رابطه با نوسانات بازار هستند و ریسک جهت را برای تریدر‌ها از میان برمی‌دارند.
رشد بخش آپشن در بازار ارز دیجیتال
به مرور زمان و با تکامل بازار اوراق مشتقه، تریدر‌های بیشتری به سمت این بازار خواهند رفت. در بازارهای سنتی مانند بازار سهام حجم معاملات آپشن چندین برابر حجم بازار معاملات آتی است. بازار آپشن ارزهای دیجیتال تنها چند سالی است که ایجاد شده است و هنوز حجم این بازار چندان زیاد نیست.
اکثر تریدر‌های ارز دیجیتال درک معاملات آپشن را سخت می‌دانند و این معاملات را خطرناک تلقی می‌کنند. در اینجا باید از روش‌هایی استفاده کرد که مسئله را برای آنها آسان‌سازی کند و به امور فنی این معاملات زیاد وارد نشود. می‌توان درکی کلی را برای این تریدر‌ها فراهم آورد و سپس تریدر‌ها تصمیم به مشارکت و یا عدم مشارکت در این بازار خواهند گرفت. یکی از محصولاتی که در این راستا تولید شده است، قرارداد MOVE است که باعث می‌شود تریدر‌ها چندان نگران جهت بازار نباشند و بر نوسانات سرمایه‌گذاری کنند.
ساده‌سازی استراتژی سرمایه‌گذاری بر نوسانات برای فهم بهتر
در این حالت، تریدر می‌تواند نوسانات را کنترل کند و اقدام به خرید دارایی‌ها با قیمتی خاص و به صورت فوری کند. در این معاملات، تریدر می‌تواند برای هر دو جهت نوسانات برنامه داشته باشد و از نوسانات بالا و پایین سود کند. ایجاد چنین پوزیشنی ممکن است برای تریدر‌ها مشکل باشد. آنها باید به نقدینگی در هر دو جهت بازار توجه کنند و در هر جهت که به نفعشان بود، فوری اقدام کنند. این استراتژی اصطلاحا استرادل (straddle) نام دارد.
قراردادهای MOVE هم در واقع نوعی پوزیشن استرادل هستند. زمانی که یک تریدر اقدام به خرید قرارداد MOVE می‌کند، بر نوسانات در جهت بالا و پایین به یک مقدار سرمایه‌گذاری می‌کند.
معادل کریپتویی ترید شاخص نوسانات
صرافی Cboe دارای شاخصی بنام شاخص نوسانات (VIX) است که به آن شاخص ترس هم گفته می‌شود. دلیل اینکه به آن شاخص ترس گفته می‌شود این است که زمانی که ترس و عدم اطمینان در بازار زیاد باشد، ارزش این شاخص بالاتر می‌رود و بالعکس، زمانی که بازار آرام باشد، ارزش این شاخص پایین می‌آید. تریدر‌ها می‌توانند مستقیما به معامله این شاخص نپردازند، بلکه به معامله محصولات مرتبط با این شاخص بپردازند. ترید قراردادهای MOVE در بازار ارز دیجیتال بسیار مشابه معاملات این شاخص است و این قرارداد‌ها باعث می‌شوند که سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری در نوسانات ارز دیجیتال بپردازند.
برداشتن ریسک ارزی که با آن تسویه حساب صورت می‌گیرد
جنبه مهم دیگری در مورد محصولات اوراق مشتقه، ارزی است که با آن تسویه حساب صورت می‌گیرد. این ارز برای اکثر معاملات اوراق مشتقه بیت کوین است و دلیل این امر این است که در آن زمانی که معاملات راه‌اندازی شده است، استیبل کوین‌ها (stablecoin) موجود نبوده‌اند و همچنین سرمایه‌گذاران نیز علاقه شدیدی به جمع کردن بیت کوین و افزایش بیت کوین‌های خود داشته‌اند. حدودا ۱۲ ماه است که اوضاع در حال تغییر است و شاهد حضور استیبل کوین‌ها در این بازار‌ها هستیم.
افزایش تقاضا برای دارایی‌های باثبات
یک روش دیگر برای مبارزه با نوسانات بازار، معاملات دارایی‌های کم ریسکی مانند طلا است. تریدر‌های ارز دیجیتال امروزه می‌توانند به معاملات اوراق مشتقه کوین‌هایی بپردازند که با طلا پشتیبانی می‌شوند. این کوین‌ها می‌توانند در زمان ترس و تردید و وضعیت آشفته بازار از پورتفولیوی تریدر‌ها محافظت کنند. این قبیل اوراق مشتقه روزنه جدیدی از معاملات را باز کرده‌اند و می‌توانند به تریدر‌ها اجازه دسترسی به طلای فیزیکی بدهند. این معاملات در وضعیت اخیر که بحران کرونا ایجاد کرد، در بسیاری از صرافی‌های اوراق مشتقه با تقاضای زیادی روبرو بودند.
قراردادهای آتی استیبل کوین‌ها هم در حال رواج پیدا کردن است. همچنین موقعیت‌های آربیتراژ (arbiterage) برای این کوین‌ها وجود دارد و انجام این معاملات ریسک پایینی دارد. با توجه به وضعیت نابسامان حال حاضر، استیبل کوین‌ها بسیار مورد تقاضای افراد هستند و استفاده از آنها به عنوان یک پناهگاه امن بسیار رونق گرفته است.
کلام آخر
معاملات اوراق مشتقه روشی برای محافظت از تریدر‌ها در برابر نوسانات و آشفتگی بازار است. بازارهای سالم اوراق مشتقه باعث کاهش نوسانات دراز مدت یک طبقه خاص از دارایی‌ها می‌شوند. بازار اوراق مشتقه ارز دیجیتال در دو سال گذشته بسیار رشد کرده است، اما هنوز هم در ابتدای کار است و جا برای رشد بسیار بیشتری وجود دارد. بازار اوراق مشتقه دارایی‌های سنتی بسیار گسترده است و ارزهای دیجیتال هم می‌توانند چنین آینده‌ای داشته باشند و تریدر‌های به معامله کوین‌های دیگری به غیر از بیت کوین هم در این بازار‌ها بپردازند. این بازار‌ها به تریدر‌ها کمک می‌کنند که ریسک نوسانات را تا حدی کنترل کنند. نظر شما چیست؟ تجارب خود در مورد معاملات در این بازار‌ها را با ما در میان بگذارید.
