در این مقاله در خصوص یکی از مفاهیم اصلی تراکنشهای بیت کوین صحبت میکنیم که در رقابت کریپتو، شما را از سایرین پیش خواهد انداخت. این مفهوم چیزی نیست جز خروجیهای خرج نشده تراکنش یا UTXO ها.
در روزهای اول بیت کوین، این مفهوم بسیار مهم درنظر گرفته می شد. بنابراین اگر UTXO ها را به درستی نمیشناختید ممکن بود تراکنشی انجام دهید که هرگز قصد انجام آن را نداشتید. با این حال، در شرایط فعلی به لطف نحوه کار کیف پول های بیت کوین، به ویژه کیف پولهای HD، دیگر نباید نگران درک کامل UTXO ها باشید. هرچند دانستن جزییات، نکته ای مثبت است و باعث میشود بهتر بتوانید از بیت کوین خود محافظت کنید و این عبارت تخصصی که اغلب در بحث کارمزدهای بیت کوین به آن اشاره میشود را بهتر بشناسید.
خروجیهای خرج نشده تراکنش یا UTXO چیست؟
UTXO یعنی مقدار ارز دیجیتالی که پس از انجام یک تراکنش باقی مانده است. این به معنی خروجی خرج نشده تراکنش است. هر تراکنش بیت کوین با کوینهایی آغاز میشود که در موجودی دفتر کل وجود دارند. UTXO ها به طور مداوم پردازش میشوند و مسئول شروع و پایان هر تراکنش هستند. تراکنش بیت کوین شامل ورودیها و خروجیها هستند.
فقط خروجیهای خرج نشده تراکنش یا UTXO ها میتوانند به عنوان ورودی سایر تراکنشها مورد استفاده قرار بگیرند؛ در حالی که خروجیهای خرج شده از قبل خرج شدهاند، بنابراین مجددا نمیتوانند خرج شوند.
برای انجام تراکنش همواره به خروجی خرج نشده تراکنش یا UTXO نیاز دارید. اگر خروجی خرج نشده تراکنش نداشته باشید، به این معنا است که اصلا بیت کوین ندارید. این موضوع اساسا به دلیل قوانین پروتکلی رخ میدهد که ساتوشی ناکاموتو در بیت کوین تعریف کرده است، تا از خرج کردن دوباره جلوگیری کند. همچنین در دنیای بیت کوین، هیچ راهی وجود ندارد که مقدار دلخواهی از رقم تراکنش را خرج کنید.
اگر بخواهیم این موضوع را بیشتر بشکافیم میتوانیم این گونه توضیح دهیم: اگر موجودی شما در آدرس کیف پول، ۳ بیت کوین باشد و بخواهید ۰.۵ بیت کوین پرداخت کنید، نمیتوانید صرفا ۰.۵ بیت کوین از آدرس کیف پول خود ارسال کنید و ۲.۵ بیت کوین را دست نخورده نگه دارید.
در عوض باید کل ۳ بیت کوین را خرج کنید و با ارائه امضای دیجیتالی خود، ۰.۵ بیت کوین را به خرید مورد نظر اختصاص دهید و ۲.۵ بیت کوین باقی مانده را به آدرس کیف پول خود برگردانید. به این امر، ارسال سرمایه باقی مانده به آدرس اول میگویند.
ممکن است این سوال برای شما پیش آمده باشد که هنگامی که پرداختی انجام میدهید، هرگز دو تراکنش در کیف پول انجام نمیدهید. بله! این موضوع درست است؛ زیرا کیف پولهای مدرن به تمام این کارها در پشت صحنه رسیدگی میکنند.
به طور خلاصه هنگامی که تراکنش بیت کوین صورت میگیرد، دو UTXO ایجاد میشود: یک UTXO همان کوینی است که به دریافت کننده ارسال میشود و UTXO دیگر همان خروجی باقی مانده است که به کیف پول فرستنده بر میگردد.
برای شفافتر شدن این موضوع، مجموع تراکنشهای فوق را مشاهده کنید که توسط یک شخص انجام شده است.
در تراکنشهای ۱ الی ۴، متوجه خواهید شد که تمام خروجیهای سمت راست دارای دو عنوان خرج شده (spent) و خرج نشده (unspent) هستند و هر دو مقدار خروجی تراکنش شماره ۵ عنوان خرج شده را دارد.
اگر با دقت بیشتری به تراکنشهای ۱ تا ۴ نگاه کنید. کاربر با موجودی اولیه ۱۱.۸۵۲۴۲۸ بیت کوین در تراکنش شماره ۱، مکررا در حال ارسال ۰.۸ بیت کوین به آدرس دیگری است. در تمام ۴ تراکنش، موجودی باقی مانده پس از کسر ۰.۸ بیت کوین به علاوه کارمزد تراکنش، به آدرس جدید بر میگردد که به این آدرس، آدرس باقی مانده تراکنش میگویند. امروزه این آدرسها برای راحتی کاربران به طور خودکار توسط کیف پولهای HD تولید میشوند.
از تمام این آدرسها در تراکنشهای ۲ الی ۵، تراکنشهای جدیدی شروع میشود و به همین دلیل است که برچسب خروجیهای خرج شده دارند.
در آخر، پس از انجام ۵ تراکنش ۰.۸ بیت کوینی، موجودی آدرس اصلی که در ابتدا ۱۱.۸۵۲۴۲۸ بیت کوین بود، به ۷.۸۳۸۸۶۸ بیت کوین کاهش یافت. خروجی ۷.۸۳۸۸۶۸ بیت کوین، UTXO تراکنش فرستنده و ۰.۸ بیت کوینها، خروجی خرج نشده تراکنش دریافت کننده است.
در آخر اگر دقت کنید، آدرس عمومی موجودی اول و موجودی آخر متفاوت است؛ به همین دلیل است که بسیاری از افراد هنگامی که میبینند با انجام هر تراکنش، آدرس کیف پول آنها تغییر میکنند سردرگم میشوند.
دلیل این موضوع آن است که کیف پولهای HD به طور خودکار باقی مانده موجودی را به آدرس باقی مانده موجودی ارسال میکنند، تا حریم خصوصی شما حفظ شود. بنابراین دفعه بعد که مشاهده کردید آدرس شما تغییر کرده است، بدانید که دلیل آن، دریافت UTXO ها در آدرس باقی مانده جدید است.
زیاد بودن کوینهای کوچک در داخل شبکه بیت کوین، برخی تراکنشها را غیراقتصادی میکند؛ به این دلیل که هزینه بیشتری برای تراکنش باید پرداخت شود، تا هزینه خودِ محصول خریداری شده با بیت کوین.
برای مثال، منطقی نیست که دو فنجان قهوه خریداری کنیم، در حالی که کارمزد شبکه بیشتر از قیمت قهوه است. طبق تحقیقات توسعه دهنده برجسته بیت کوین، یعنی جیمی سانگ (Jimmy Song)، سیزده میلیون بیت کوین استخراج شده، دارای هزینههای حاشیهای بیشتر از ارزش خود در ۵۰ ساتوشی/بیت هستند.
اما این همه چیز نیست؛ مشکل دیگری نیز در رابطه با افزایش UTXO ها وجود دارد. تغییرات در هزینههای تجهیزات برای پردازش UTXO ها، با افزایش آنها همگام نیست. در واقع، هزینه ریگهای ماینینگ دیتا برای نودهای کامل، هماهنگ نیست.
نکات مهم UTXO ها
- یک UTXO مقدار ارز دیجیتالی است که پس از انجام یک تراکنش، باقی میماند.
- UTXO ها به طور مدام پردازش میشوند و مسئول شروع و پایان هر تراکنش هستند.
- زمانی که یک تراکنش تکمیل شد، هر خروجی خرج نشده، به داخل دیتابیس به عنوان ورودی بر میگردد، که میتواند بعدا برای یک تراکنش جدید استفاده شود.
نتیجه گیری
در روزهای اولیه بیت کوین، هنگامی که کیف پولهای شاخصی وجود نداشت، اگر در تراکنش اول کل موجودی را خرج نمیکردید، کیف پولهای بیت کوین آدرس باقی مانده موجودی را درخواست میکردند و اگر نمیتوانستید آدرس مورد نظر را فراهم کنید، باقی مانده موجودی به آدرسی ارسال میشد که در اختیار شما نبود و منجر به از دست رفتن سرمایه میشد.
اکنون نحوه کار UTXO ها و فرآیند ارسال باقی مانده تراکنش در تراکنشهای بیت کوین را میدانید.