آلت‌ لیر چیست؟ معرفی پلتفرم Altlayer و توکن ALT

در روزهای اخیر ایردراپ پروژه‌ای به نام آلت‌لیر توجه کاربران را به خود جلب کرده است. آلت‌لیر (Altlayer) یک بلاکچین لایه ۳ است که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد رول‌آپ‌های موقتی بسازند. این پروتکل از طریق نوآوری «رول‌آپ‌های استیکینگ مجدد» امنیت و مقیاس‌پذیری رول‌آپ‌ها را تامین می‌کند. به این ترتیب پروژه‌ها هنگام مواجهه با مشکل ازدحام شبکه در یک بازه خاص، می‌توانند بدون نیاز به کدنویسی و در کوتاه‌ترین زمان، رول‌آپ‌های سفارشی خودشان را بسازند. اگر مشتاق هستید که بدانید آلت‌ لیر چیست، چه سرویسی ارائه می‌دهد، توکن ALT چیست و واجدین شرایط ایردراپ Altlayer تا چه زمانی می‌توانند توکن‌های خود را برداشت (Claim) کنند، با میهن بلاکچین همراه باشید. 

نکات کلیدی آلت‌لیر یک پروتکل غیرمتمرکز است که راه‌اندازی رول‌آپ‌های بومی و استیکینگ مجدد را در پشته‌های رول‌آپ OP و ZK امکان‌پذیر می‌کند. توسعه‌دهندگان با استفاده از لانچ‌پد رول‌آپ به عنوان یک سرویس (RaaS) آلت‌لیر می‌توانند بدون نیاز به دانش فنی و در کمترین زمان، رول‌آپ‌های سفارشی بسازند. آلت‌لیر برای افزایش امنیت، تمرکززدایی، قابلیت همکاری و فاینالیتی سریع‌تر تراکنش‌ها از نوآورری “Restaked Rollup” استفاده می‌کند. ارز دیجیتال ALT، توکن بومی آلت‌لیر است که برای وثیقه‌گذاری، کارمزد تراکنش و حق حاکمیت استفاده می‌شود. واجدین شرایط ایردراپ آلت‌لیر تا ۲۵ فوریه ۲۰۲۴ (۶ اسفند ۱۴۰۲) فرصت دارند، توکن‌های خود را کلیم کنند.

آلت‌لیر چیست؟

برای اینکه بدانیم آلت‌ لیر چیست و چه هدفی دارد، با طرح یک مسئله شروع می‌کنم. همان‌طور که می‌دانیم برنامه‌های غیرمتمرکز وب ۳ روز‌به‌روز در حال افزایش هستند و به‌نظر می‌رسد بلاکچین‌های لایه ۱ و حتی لایه ۲ها نمی‌توانند از عهده چالش‌هایی مثل شلوغی شبکه، هزینه تراکنش و امنیت برنامه‌ها برآیند. از طرف دیگر اگر قرار باشد همه دپ‌ها بلاکچین منحصر به خودشان را بسازند، این کار هم باعث از بین رفتن منابع بسیاری می‌شود. آلت‌لیر، یک پروتکل غیرمتمرکز است که تکنولوژی رول‌آپ را تحت عنوان سرویس (Rollup-as-a-Service) ارائه می‌دهد و از این طریق راه‌حل‌های لایه ۲ کاملا مقیاس‌پذیر را در اختیار برنامه‌های بلاکچین می‌گذارد.

آلت‌لیر یک لایه اکستنشن (توسعه) موقتی است که روی رول‌آپ‌های آپتیمستیک (Optimistic Rollups) ساخته شده است و به شبکه‌های لایه ۱ مانند اتریوم و سولانا و شبکه‌های لایه ۲ مانند آپتیمیزم و آربیتروم متصل است. این پروتکل با توجه به قابلیت‌هایی مانند پشتیبانی از مولتی‌چین‌ها و ماشین‌های مجازی مختلف، استفاده از فناوری رول‌آپ الاستیک، پیاده‌سازی رول‌آپ بدون نیاز به کد و هماهنگی غیرمتمرکز، می‌تواند مشکلاتی مانند ازدحام (Congestion) شبکه و هزینه بالای تراکنش‌ها را برای دپ‌ها حل ‌کند. به‌عبارت ساده‌تر توسعه‌دهندگان فقط با کلیک روی لانچ‌پد رول‌آپ آلت‌لیر و تنظیم پارامترها می‌توانند در عرض چند دقیقه یک پلتفرم سرویس رول‌آپ را بسازند.

به‌طور مثال زمانی‌که NFTها یا بازی‌های بلاکچینی در یک بازه کوتاه مورد توجه قرار می‌گیرند و استقبال کاربر منجر به شلوغی شبکه و کندی فرآیند پردازش تراکنش‌ها می‌شود، توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از آلت‌لیر یک رول‌آپ موقتی بسازند. به این ترتیب اولا مانع ازدحام در شبکه اصلی می‌شوند و ثانیا می‌توانند بعد از مینت NFTها، رول‌آپ را منحل کنند و دارایی‌ها و وضعیت را به زنجیره اصلی برگردانند.

آلت‌لیر چطور کار می‌کند؟

پروتکل آلت‌لیر با معرفی مفهوم جدیدی به نام رول‌آپ‌های ری‌استیک “Restaked Rollups” باعث افزایش امنیت، تمرکززدایی، قابلیت همکاری و فاینالیتی سریع‌تر تراکنش‌ها در رول‌آپ‌های موجود مانند OP Stack ،Arbitrum Orbit و ZKStack می‌شود. این ایده جدید همان‌طور که از نامش پیدا است، راهکار رول‌آپ را با استیکینگ مجدد ترکیب می‌کند. بیایید ابتدا مرور مختصری روی این دو مفهوم داشته باشیم:

Rollup: رول‌آپ‌ها راهکارهای لایه ۲ هستند که با تجمیع تراکنش‌ها در خارج از زنجیره و ثبت آن‌ها به عنوان یک تراکنش واحد در لایه اصلی، باعث تسریع و کاهش هزینه تراکنش می‌شوند.

Restaking: ری‌استیکینگ قابلیتی برای استیکنیگ مجدد دارایی‌های استیک‌شده، بدون Unstake کردن آن‌ها است تا امنیت سایر بخش‌های شبکه مانند اوراکل‌ها و پل‌ها هم تامین شود. پروتکل آیگن‌لیر با استفاده از این قابلیت امنیت را از سراسر شبکه اتریوم جمع‌آوری می‌کند و در بستر بلاکچین گسترش می‌دهد.

آلت‌لیر با استفاده از مکانیزم استیکینگ مجدد آیگن لیر، رول‌آپ‌هایی مانند OP Stack ,Arbitrum Orbit ,ZKStack و Polygon CDK را غیرمتمرکزتر، ایمن‌تر و کارآمدتر می‌کند.

در حقیقت Restaked Rollup، یک لایه رول‌آپ را در اختیار رول‌آپ‌های مختلف قرار می‌دهد و از این طریق به پردازش تراکنش و تمرکززدایی یک پروژه کمک می‌کند. لایه Restaked برای احراز هویت در لایه‌های خاص مانند ساید‌چین‌ها و لایه دسترسی داده از شبکه‌ای از ولیدتورهای توزیع‌شده به نام سرویس اعتبارسنجی فعال (AVS) کمک می‌گیرد. AVSها که هسته اصلی معماری آلت‌لیر هستند به سه بخش ماژولار تقسیم می‌شوند و هر کدام وظیفه خاصی دارند:

VITAL: در این بخش اپراتورها مسئول اعتبارسنجی غیرمتمرکز تراکنش‌ها و وضعیت بلاک‌ها هستند و در صورت لزوم فرآیندهای اثبات تقلب را اجرا و به لایه ۱ ارسال می‌کنند.

MACH: پروتکلی برای فاینالیتی سریع‌تر است و زمان نهایی‌شدن تراکنش (۱۳ دقیقه در لایه ۱ها) را به ۱۰ ثانیه کاهش می‌دهد. همچنین وضعیت یک رول‌آپ را اعتبارسنجی می‌کند تا اطمینان پیدا کند که اپراتورهای رول‌آپ تابع انتقال وضعیت را به‌درستی انجام داده‌اند.

SQUAD: اسکواد پروتکلی برای غیرمتمرکز کردن ترتیب‌دهنده‌های تراکنش است و چالش‌های مربوط به ارزش قابل استخراج ماینر (MEV)، استخراج اجاره‌ای و سایر مسائل مرتبط با ترتیب‌دهنده‌های متمرکز را از بین می‌برد. به‌طور کلی این سرویس‌ها، محیط رول‌آپ را برای کاربر ایمن‌تر‌ و کارآمدتر می‌کنند و موجب تمرکزدایی و همکاری بیشتر در اکوسیستم می‌شوند.

سرویس آلت‌لیر چیست؟

آلت‌لایر یک پروتکل غیرمتمرکز است که قصد دارد با ارائه محصولی به نام لانچ‌پد بدون کد رول‌آپ به عنوان یک سرویس “Raas” راه‌اندازی رول‌آپ‌ها را بدون نیاز به کدنویسی و دانش فنی امکان‌پذیر کند. این لانچ‌پد محصولی برای برنامه‌نویسان غیرحرفه‌ای است که به آن‌ها اجازه می‌دهد رول‌آپ‌های سفارشی را فقط با یک کلیک و در کمترین زمان ممکن بسازند. از آنجایی که این محصول برای دنیای چند‌زنجیره‌ای و ماشین‌های مجازی متعدد ساخته شده است، می‌تواند از موارد زیر پشتیبانی کند:

•  ماشین مجازی اتریوم (EVM)
• وب اسمبلی (WASM)
• کیت توسعه نرم‌افزار رول‌آپ‌های مختلف مانند OP Stack ،Arbitrum Orbit ،Polygon zkEVM ،ZKSync’s ZKStack و Starkware
• سرویس‌های توالی‌دهنده مشترک مانند Espresso و Radius
• لایه‌های دسترس‌پذیری داده مانند Celestia ،EigenLayer و Avail

یک نوآوری قابل‌توجه در طراحی این لانچ‌پد، امکان ساخت رول‌آپ‌های موقتی (Ephemeral Rollups) است. توسعه‌دهندگان می‌توانند در مواقع ضروری، به‌سرعت یک رول‌آپ موقتی بسازند و بعد از اتمام کار، رول‌آپ را منحل و دارایی‌ها را به زنجیره اصلی بازگردانند.

همکاری‌ها و مشتری‌های آلت‌ لیر

آلت‌ لیر معتقد است که مهم‌ترین رکن توسعه، مشارکت با سایر پروژه‌ها است و در برنامه‌های سال ۲۰۲۴ تاکید جدی نسبت به این موضوع داشته است. دو مورد زیر مهم‌ترین همکاری‌های آلت‌ لیر هستند:

• EigenLayer: آلت‌لیر برای ساخت رول‌آپ‌های استیکینگ مجدد و پشتیبانی از EigenDA با آیگن‌لیر مشارکت می‌کند.
• RISC Zero: همکاری این دو پروژه با هدف ساخت نوع جدیدی از اثبات خطا به نام “ZK Fault Proofs” شکل گرفته است.

چندین پروژه در حوزه‌های مختلف مانند گمینگ و دیفای از خدمات آلت‌ لیر استفاده می‌کنند. ازجمله آن‌ها می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• Double Jump Tokyo: دابل جامپ توکیو یک استارت‌آپ ژاپنی برای ساخت بازی‌های بلاکچینی است.
• Cometh: کامث یک استودیوی فرانسوی برای ساخت بازی‌های بلاکچینی و اتصال یکپارچه آن‌ها به پروتکل‌های دیفای است.
• Avive: یکی از بزرگ‌ترین پروتکل‌های جغرافیایی-اجتماعی است که با استفاده از اجماع اثبات شبکه، میلیون‌ها کاربر را در بیش از ۱۳۰ کشور به یکدیگر متصل می‌کند.
• Deri: پروتکل Deri در حوزه دیفای فعالیت دارد و امکان معامله مشتقات را فراهم می‌کند.
• Automata: یک ارائه‌دهنده سرویس‌های میان‌افزار بلاکچین است و توسط بایننس لبز و کریپتو جامپ پشتیبانی می‌شود.

جذب سرمایه آلت‌ لیر

طبق داده‌های سایت کرانچ بیس (Crunchbase) آلت لیر با مشارکت ۱۳ سرمایه‌گذار و برگزاری دو دوره جذب سرمایه مجموعا ۷.۲ میلیون دلار سرمایه به‌دست آورده است. راند اول (Seed Round) در تاریخ ۴ جولای ۲۰۲۲ (۱۳ تیر ۱۴۰۱) و مرحله دوم (Venture Round) در ۹ آگوست ۲۰۲۳ (۱۸ مرداد ۱۴۰۲) برگزار شده است. این پروژه از حمایت صندوق‌های سرمایه‌گذاری معروفی نظیر پالی‌چین کپیتال (Polychain Capital)، بریر کپیتال (Breyer capital)، جامپ کریپتو (Jump Crypto) و دائو فایو (Dao5) برخوردار است. همچنین افراد مشهور زیر از پروژه Altlayer حمایت می‌کنند.

• بالاجی اسرینیواسان (Balaji Srinivasan): مدیرعامل سابق کوین بیس و شریک a16z
• شان نویل (Sean Neville): بنیانگذار سیرکل (Circle)
• گاوین وود (Gavin Wood): هم‌بنیانگذار اتریوم و مدیرعامل پریتی تکنولوژیز
•  رایان سلکیس (Ryan Selkis): بنیانگذار مساری
• کین وارویک (Kain Warwick): هم بنیانگذار سینتتیکس (Synthetix)

تیم پروژه آلت‌ لیر

آلت لیر یک شرکت بلاکچینی مستقر در سنگاپور است که توسط Yaoqi Jia تاسیس شده است. او دارای مدرک دکترای امنیت رایانه از دانشگاه ملی سنگاپور است. دکتر جیا مدیریت Parity Asia را در کارنامه حرفه‌ای خود دارد و یکی از بنیانگذاران زیلیکا (Zilliqa) بوده است. بیوگرافی کامل او را می‌توانید در این لینک مطالعه کنید.

توسعه‌دهندگان پروژه آلت‌ لیر تیمی از متخصصان و کارشناسان حوزه بلاکچین هستند که سابقه فعالیت در پروژه‌های Parity ،Zilliaq و Synthetix را دارند.

نقشه راه آلت‌ لیر

آلت‌ لیر اعلام کرده است که توسعه همکاری‌ها بخش مهمی از نقشه راه این پروژه برای سال ۲۰۲۴ است و قصد دارد ضمن اعلام عمومی همکاری‌های نیمه‌تمام خود با تیم‌های توسعه‌ جدید مشارکت ‌کند. همچنین در نظر دارد با ادغام پشته‌های ماژولار، انعطاف‌پذیری بیشتری را برای توسعه‌دهندگان فراهم کند و فرصت ساخت محصولات مفید را برای کاربر نهایی به‌وجود بیاورد. جزییات برنامه‌های آلت‌ لیر برای سال ۲۰۲۴ به شرح زیر است:

سه‌ماهه اول ۲۰۲۴:

• راه‌اندازی تست‌نت برای ادغام آربیتروم اوربیت با سلستیا (Celestia)، اسپرسو (Espresso) و آیگن دی‌ای (EigenDA)
• راه‌اندازی تست‌نت برای ادغام پشته آپتیمیزم با EigenDA و Avail
•  پشتیبانی از ZK Stack
• راه‌اندازی تست‌نت با پشتیبانی پشته آپتیمزم
• فصل اول ایردراپ توکن ALT

سه‌ماهه دوم ۲۰۲۴:

• راه‌اندازی تست‌نت برای ادغام کیت توسعه زنجیره پالیگان (Polygon CDK) با دسترس‌‌پذیری داده آلت‌ لیر
• راه‌اندازی مین‌نت با پشتیبانی از پشته آپتیمزم و مین‌نت EigenLayer AVS
• راه‌اندازی استیک توکن ALT برای رول‌آپ‌های ری‌استیک
• راه‌اندازی تست‌نت با پشتیبانی از آربیتروم اوربیت

سه‌ماهه سوم ۲۰۲۴:

• پشتیبانی از رول‌آپ‌های غیرEVM مانند رول‌آپ‌های وب اسمبلی و Move یا رول‌آپ‌های بیت کوین
•  راه‌اندازی مین‌نت با پشتیبانی از آربیتروم اوربیت و مین‌نت EigenLayer AVS

ارز دیجیتال آلت‌ لیر چیست؟

ارز دیجیتال ALT، توکن بومی و کاربردی آلت‌لیر است که از آن در موارد زیر استفاده می‌شود:

• وثیقه‌گذاری: در کنار سایر دارایی‌هایی که ری‌استیک می‌شوند، از توکن ALT نیز برای تامین وثیقه استفاده می‌شود و در صورت شناسایی رفتار مخرب، پروتکل می‌تواند از وثیقه کاربر کسر کند.
• حاکمیت: دارندگان توکن ALT از حق رای در تصمیم‌های حاکمیتی برخوردار می‌شوند.
• سیستم تشویقی: اپراتورهای اکوسیستم آلت‌ لیر در ازای خدمات خود، توکن ALT را به عنوان پاداش دریافت می‌کنند.
• کارمزدهای پروتکل: کاربران بابت دریافت خدمات درون‌شبکه‌ای، از توکن ALT برای پرداخت کارمزد استفاده می‌کنند.

توکنومیکس آلت‌ لیر

نحوه توزیع توکن‌های ALT و توکنومیکس آلت‌ لیر مطابق شکل زیر است:

در جدول زیر می‌توانید درصد و نحوه توزیع توکن ALT را مشاهده کنید:

ایردراپ آلت‌لیر

طبق جزییات اعلام شده کاربران واجد شرایط دریافت ایردراپ ALT، پنج گروه شامل هولدرهای مجموعه NFTهای OG Badge و !Oh Ottie، شرکت‌کنندگان کمپین Altitude، ری‌استیکرهای آیگن لیر، شرکای اکوسیستم آیگن لیر و استیک‌کنندگان شبکه سلستیا بودند. در تاریخ ۱۷ ژانویه (۲۷ دی) از تمام آدرس‌های واجد شرایط اسنپ‌شات گرفته شده است و دریافت‌کنندگان ایردراپ فصل اول آلت‌ لیر می‌توانند از تاریخ ۲۵ ژانویه ۲۰۲۴ (۵ بهمن ۱۴۰۲) ساعت ۹ به وقت جهانی به مدت یک ماه، توکن‌های خود را در این سایت کلیم کنند. امکان کلیم برای استیکرهای توکن TIA هنوز امکان‌پذیر نیست و در روزهای آینده سایت مربوطه در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. شایان ذکر است که ایردراپ آلت‌ لیر برای ساکنان ایالات متحده، کانادا، چین و کشورهای تحت تحریم‌های اقتصادی در دسترس نیست. نام ایران هم در میان این کشورها به چشم می‌خورد.

به گزارش میهن بلاکچین‌ در زمان نگارش این مقاله (۱۰ بهمن ۱۴۰۲‌) آلت‌ لیر با مارکت کپ ۴۵۵,۸۱۲,۶۱۸ میلیون دلار در رتبه ۱۲۶ بازار رمزارزها قرار دارد. حجم معاملات ۲۴ ساعته آن نیز به میزان ۲۹۱,۷۹۶,۵۸۴ دلار است. عرضه در گردش آلت‌لیر برابر با ۱,۱۰۰,۰۰۰,۰۰۰ واحد و عرضه کل آن ۱۰ میلیارد واحد است. در حال حاضر قیمت ALT در محدوده ۰.۴۲ دلار قرار دارد. بیشترین قیمت این توکن در تاریخ ۹ بهمن‌ماه ۱۴۰۲ در محدوده ۰.۴۶ دلار و کمترین قیمت آن در تاریخ ۵ بهمن ۱۴۰۲ با قیمت ۰.۲۸ دلار بوده است.

کدام صرافی‌ها و کیف پول‌ها از آلت‌ لیر پشتیبانی می‌کنند؟ 

در حال حاضر می‌توانید ارز دیجیتال آلت‌ لیر را از صرافی‌های متمرکز مانند بایننس (Binance)، اچ‌تی‌اکس (HTX)، گیت دات آی‌او (Gate.io)، بینگ ایکس (BingX) و بیت‌مارت (BitMart) بخرید. همچنین توکن ALT در صرافی‌غیرمتمرکز یونی سواپ (Uniswap V3) و دودو (DODO) قابل‌دسترسی است.

با توجه به اینکه ارز دیجیتال ALT بر بستر شبکه اتریوم و بی‌ان‌بی چین (BNB Chain) است، برای نگهداری آلت‌ لیر می‌توان از ولت‌های سازگار با استانداردهای ERC-20 و BEP-20 نظیر تراست ولت، متامسک، کیف پول سخت‌افزاری لجر، کوین بیس، توکن پاکت، Torus و آی توکن ولت (iToken Wallet) استفاده کرد.

جمع‌بندی

آلت‌ لیر یک پروتکل غیرمتمرکز است که با ایده جدید رول‌آپ‌های ری‌استیک و عرضه پلتفرم رول‌آپ به عنوان یک سرویس، دنیای رول‌آپ‌ها را متحول می‌کنند. توسعه‌دهندگان بدون دردسرهای فنی می‌توانند یک به‌راحتی یک رول‌آپ موقتی یا دائمی بسازند. همچنین با وجود سرویس‌های VITAL ،MACH و SQUAD نگرانی‌های مربوط به امنیت، تمرکززدایی و سرعت پردازش تراکنش‌ها حل می‌شود. به‌علاوه توکنومیکس و نحوه توزیع ایردراپ آلت لیر نشان می‌دهد که این پروتکل روی ساخت یک اکوسیستم قوی و مشارکت جامعه تاکید دارد. در این مقاله پروتکل Altlayer را از جنبه‌های مختلف بررسی کردیم؛ از جمله اینکه پروتکل آلت ‌لیر چیست، چه سرویسی ارائه می‌دهد، با چه پروژه‌هایی همکاری دارد، توکن ALT چیست و چه کاربردی دارد. شما هم می‌توانید نظرات و پرسش‌های خود را درباره این پروتکل با ما به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول (FAQ)