در این مقاله نگاهی اجمالی به مفهوم کریپتوآرت یا هنر کریپتویی می‌اندازیم.
۱- کریپتوآرت روشی برای ارائه ارزش و کمیاب بودن به هنر به صورت دیجیتالی است. این شرایط را تصور کنید: پیکاسو بر روی بوم نقاشی و سپس آن را امضا می‌کند. از آنجایی که این بوم نقاشی کمیاب و منحصربه‌فرد است، میلیون‌ها دلار ارزش خواهد داشت. در این بین، بازسازی همان نقاشی به عنوان فاین آرت با نسخه محدود از ارزش کمتری برخوردار است، کارت پستال آن در فروشگاه‌ها ارزش به مراتب کمتری دارد و بازتولید بیشمار آن نقاشی در اینترنت به صورت رایگان خواهد بود.
هنر دیجیتالی را می‌توان بدون از دست دادن کیفیت به صورت بیشمار تکثیر کرد. کریپتوآرت با افزودن امضای منحصربه‌فرد و ماندگار در یک فایل دیجیتالی که به آن توکنیزه کردن (tokenizing) یا صدور (minting) در بلاک چین می‌گویند کار می‌کند. این فناوری همانند دفترکل دائمی یا دفتر ثبت توزیع‌شده در بین تعداد رایانه‌های بسیار زیاد به جای یک رایانه مرکزی عمل می‌کند. این توکن غیرقابل تعویض (NFT) بیانگر ارزش کمیاب بودن اثر هنری موردنظر است. دارندگان این توکن می‌توانند از ارزش آن لذت ببرند یا آن را بفروشند یا به فرد دیگری هدیه دهند، اما فقط کسانی که این توکن را در اختیار دارند می‌توانند مالک آن اثر هنری مشخص و امضاشده در بلاک چین باشند، حتی اگر نسخه‌های امضانشده‌ای از آن وجود داشته باشد. به عبارت دیگر، هنرمند حق تالیف (copyright) آن را در اختیار دارد.
بازار کریپتوآرت به سرعت در حال رشد است. اثرهای هنری توکنیزه‌شده در ازای دریافت ارزهای دیجیتال، معامله می‌شوند. این ارزهای دیجیتال را می‌توان به ارزهای سنتی نظیر دلار و یورو تبدیل کرد.
۲- کریپتوآرت جوامع هنرمندان سراسر جهان را کنار یکدیگر قرار می‌دهد، حتی در زمان شیوع ویروس. به نظر بعضی از افراد، این اولین بار است افرادی که هنر خلق می‌کنند، جامعه خود را به دست آورده‌اند. هنرمندان در عرصه ارزهای دیجیتال از سراسر جهان هستند و با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند و در نشست‌ها و جلسه‌های مجازی نظیر دنیای مجازی مشابه با بازی ماینکرفت به اسم Cryptovoxels که کاملا مختص به هنر است شرکت می‌کنند. این عرصه از هر فردی که تمایل به ورود به آن، یادگیری و امتحان کردن چیزهای جدید دارد استقبال می‌کند. مباحث و گفتگوها در مکان‌های مجازی نظیر سنت (Cent)، پلتفرم شبکه اجتماعی مشابه با فیسبوک بر بستر بلاک چین، در کنفرانس‌های مجازی در لایو اینستاگرام، توییچ و Crowdcast و در برنامه‌های پیام‌رسان نظیر دیسکورد و تلگرام انجام می‌شود.
۳- کریپتوآرت روشی از بازنگری هنر و اقتصاد مرتبط با هنر است. هنرمندانی که به این پلتفرم جذب می‌شوند، ایده‌های قوی درباره تغییر اقتصاد سنتی مرتبط با هنر دارند. برای مثال، پلتفرم Dada.art در یک مکانیزم مالی و خلق هنر جمعی فعالیت می‌کند تا به تلاش‌ها و همکاری‌های انجام‌شده، پاداش دهد. بازنگری ارزش و اقتصاد مرتبط با حوزه هنر باعث شگفتی افراد حاضر در این عرصه می‌شود که مدعی بازنگری اساس و شالوده‌های سیستم‌های کنونی ارزش و پاداش و تاثیرات اجتماعی هستند.
۴- کریپتوآرت پیشروی زیبایی‌شناسی نوین است و به نظر می‌رسد در نوع خود، یک جنبش به حساب می‌آید. محدوده هنر این عرصه نیز بسیار جذاب است. این عرصه، افرادی که در حوزه‌های هنر مولد (Generative art)، نمایش دیجیتال، گلیچ آرت، کولاژ و ترکیب ویدئو، هنر هوش مصنوعی و اثرهای هنری اخیر در واقعیت مجازی (VR) کار می‌کنند را به سمت خود جذب می‌کند. این عرصه پذیرای آزمایش است و روشی مناسب برای این موضوع است که مشاهده کنیم افراد مختلف چه هنری ایجاد می‌کنند و مکانی مناسب برای تبادل و پشتیبانی از مهارت‌های مختلف است. ایجاد ارتباط بین افراد مختلف و خلق اثر هنری حس هیجان‌انگیزی القا می‌کند و می‌تواند همانند جنبش دادائیسم در اوایل قرن بیستم باشد. کریپتوآرت ممکن است ارتباط نزدیکی با جنبش‌های Mail art و مجله‌های روزانه داشته باشد، زیرا یکی از مفاهیم و ارزش‌های اصلی آن، عمومی‌سازی خلق هنر است.
اگرچه تمام این موارد هیجان‌انگیز هستند و می‌توانند منجر به کسب درآمد شوند، اما ورود به این عرصه و شروع آن آسان نیست. کریپتوآرت عرصه کاملا جدیدی است که اسناد و سابقه اندکی درباره نحوه ایجاد آن وجود دارد، پس به یاد داشته باشید که باید صبور باشید، حاضر باشید از افراد غریبه کمک بخواهید، زمان زیادی صرف یادگیری کنید و ذهن آزادی داشته باشید.
در این خصوص دو نکته را باید مدنظر داشت. نکته اول این است اگرچه جامعه کریپتوآرت معمولا از تازه‌واردان استقبال و پستیبانی می‌کند، اما شامل افرادی است که به تمسخر تازه‌واردان می‌پردازند و گاهی اوقات نیز مواضع واکنشی و جبهه‌گیرانه‌ای دارند. از اینها گذشته، بالاخره با یک جامعه اینترنتی سروکار داریم. سعی کنید که از مسیر این افراد دور باشید و به دنبال افرادی باشید که به شما احترام می‌گذارند و اعتماد دارند. جامعه‌های فعال کریپتوآرت در پلتفرم‌هایی نظیر تلگرام، دیسکورد و توییتر وجود دارند.
نکته دوم نیز این است که در حال حاضر، کارمزد تراکنش هر اثر هنری توکنیزه‌شده، فروخته‌شده یا هدیه داده‌شده طی هفته‌های اخیر به شدت افزایش یافته است. این موضوع، هنرمندان را تحت تاثیر قرار داده است و مقطع زمانی عجیبی را برای ورود به این عرصه رقم زده است. اعضای مختلف جامعه کریپتوآرت به دنبال راهکاری برای این مشکل هستند.
از بین پلتفرم‌هایی که می‌توانید به خرید و فروش کریپتوآرت بپردازید می‌توان به پلتفرم‌های زیر اشاره کرد:
- OpenSea
- Rarible
- Mintbase
- KnownOrigin
- SuperRare
- Blockchain Art Exchange
- MakersPlace
