در دنیای دیجیتال امروزی، کلاهبرداری عاشقانه (Romance Scam) به یکی از چالش‌های بزرگ امنیتی بهویژه در دنیای ارزهای دیجیتال تبدیل شده است. این نوع کلاهبرداری که با سوء استفاده از احساسات و اعتماد افراد صورت می‌گیرد، خسارات مالی و روانی عظیمی به قربانیان وارد می‌کند.
با توجه به پیچیدگی‌ها و روش‌های متنوع کلاهبرداران در حوزه ارزهای دیجیتال، لازم است که شرکت‌ها و موسسات مالی راه‌حل‌های جامع و پیشرفته‌ای را به کار بگیرند و از مشتریان خود در برابر این تهدیدات محافظت کنند. از طرف دیگر کاربران فضای آنلاین نیز باید همواره هوشیار باشند و با اعتماد نابه‌جا در دام کلاهبرداران نیافتند.
اگر علاقه‌مند هستید که در مورد روش‌های کلاهبرداری عاشقانه در ارزهای دیجیتال بیشتر بدانید با ما همراه باشید. در این مطلب از میهن بلاکچین بررسی می‌کنیم که کلاهبرداری عاشقانه چیست، روش‌های رایج کلاهبرداران چیست و شرکت‌ها برای کاهش ریسک کلاهبرداری‌های عاشقانه باید از چه استراتژی‌هایی استفاده کنند.
کلاهبرداری عاشقانه یا Romance Scam چیست؟
کلاهبرداری عاشقانه (Romance Scam) طراحی فریبنده‌ای است که کلاهبردار ابتدا در نقش یک عاشق‌پیشه ظاهر می‌شود و با تحریک احساسات و جلب اعتماد طرف‌مقابل، زمینه را برای سوء استفاده مالی فراهم می‌کند.
در کلاهبرداری عاشقانه، فرد کلاهبردار ابتدا یک هویت جعلی می‌سازد، سپس از طرق مختلف قربانیان خودش را پیدا می‌کند و با آن‌ها رابطه دوستانه و عاشقانه برقرار می‌کند. در نهایت بعد از ایجاد حس اعتماد، به بهانه‌های واهی درخواست پول یا کمک‌های مالی خود را مطرح می‌کند و قربانی را در دام می‌اندازد.
روش‌های کلاهبرداری عاشقانه چیست؟
آمارها نشان می‌دهد که مردان بیشتر در دام کلاهبرداری‌های عاشقانه می‌افتند؛ اما میانگین ضرری که از سوی زنان گزارش شده است بالاتر است. همچنین میزان خسارت افرادی که در بازه سنی ۶۵ تا ۷۴ سال هستند نسبت به سایر گروه‌ها بیشتر بوده است. اما کلاهبرداری عاشقانه چطور اتفاق می‌افتد؟ در اکثر موارد، کلاهبرداران برای فریب قربانیان خود از روش‌های زیر استفاده می‌کنند:
- هویت‌های جعلی: افراد کلاهبردار معمولا در زمان ایجاد اعتماد و ارتباط عاطفی، هویت‌شان را پشت یک شخصیت خیالی و داستان‌‌های جذاب پنهان می‌کنند. حتی در برخی موارد برای اینکه اعتبار بیشتری به‌دست بیاورند، خودشان را در نقش یک شخص نظامی یا مدیر تجاری جا می‌زنند.
- ارسال هدیه یا ارزهای دیجیتال: کلاهبردار بعد از ایجاد رابطه، هدایا یا مبالغ اندکی ارز دیجیتال را برای قربانی ارسال می‌کند تا او را از نظر عاطفی تحت تاثیر قرار دهد. بعد از اینکه حس نیکی متقابل ایجاد شد، درخواست مبالغ بزرگ‌تر شروع می‌شود.
- بمباران عشقی: این مرحله‌ای است که مجرم، موجی از ابراز علاقه و وعده‌های پوشالی را نثار قربانی می‌کند تا وابستگی عاطفی بیشتر شود.
- طراحی‌های ازپیش آماده: کلاهبرداران معمولا از مکالمات و الگوهایی که از قبل طراحی شده استفاده می‌کنند تا ارتباطات آن‌ها ساده‌تر شود و بتوانند با چندین قربانی ارتباط موثری داشته باشند.
- تهدید و باج‌گیری: در برخی موارد کلاهبرداران با استفاده از اطلاعاتی که از قربانیان به‌دست آورده‌اند، متوسل به تهدید و باج‌گیری می‌شوند تا آن‌ها را وادار به ارائه مبالغ بالاتر کنند.
- استفاده از قربانیان متعدد: در کلاهبرداری‌های عاشقانه، فرد مجرم همزمان با چندین قربانی درگیر می‌شود و برای اینکه پول بیشتری به‌دست بیاورد از روابط فریبنده مختلف استفاده می‌کنند. در بسیاری از موارد، قربانیان افراد سالمند هستند که به آن استثمار مالی سالمندان (EFE) گفته می‌شود.
نشانه‌های کلاهبرداری عاشقانه چیست؟
طبق گزارش اداره تحقیقات فدرال (FBI) استفاده از کلاهبرداری عاشقانه برای ترغیب کاربران به سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال یا سرمایه‌گذاری‌های تجاری به‌طور پیوسته در حال افزایش است. به‌طور مثال مرکز شکایات جرایم اینترنتی FBI تنها در یک دوره ۸ ماهه در سال ۲۰۲۱ حدود ۱۸ هزار شکایت مربوط به کلاهبرداری عاشقانه را ثبت کرده است. خسارات ناشی از این پرونده‌ها نزدیک به ۱۳۳.۴ میلیون دلار اعلام شده است.
ترکیب جذابیت عشق با چالش‌های فضای مالی سنتی و مدرن به طعمه‌ای برای مجرمان تبدیل شده است. از این رو شرکت‌ها و موسسات مالی باید عملکرد هوشیارانه‌تری داشته باشند و با توجه به زنگ خطرها از عواقب ناگوار جلوگیری کنند.
- الگوی تراکنش غیرمعمول: تراکنش‌های مالی مکرر، غیرمنتظره یا در مقیاس‌های بزرگ، بهویژه نقل‌وانتقالات خارج از کشور می‌توانند مشکوک باشند.
- وام‌های ارز دیجیتال: اگر مشتری مبلغ هنگفتی را وام بگیرد و از آن برای خرید ارز دیجیتال استفاده کند یا وام خود را به یک ارائه‌دهنده خدمات ارز دیجیتال انتقال بدهد، این موضوع باید شامه بانک را تیز کند.
- درخواست ناگهانی وام سنگین: اگر مشتری درخواست یک وام سریع و هنگفت را داشته باشد باید به ارتباط آن با یک کلاهبرداری عاشقانه شک کرد.
- تناقض در اطلاعات حساب: تفاوت بین اطلاعات ارائه‌شده مشتری و الگوی تراکنش او مانند تغییر ناگهانی در جزییات تماس یا آدرس می‌تواند یک زنگ‌خطر باشد.
- برداشت‌های غیرمعمولی: اگر حساب‌های با موجودی بالا که غیرفعال هستند یا فعالیت اندکی دارند، به‌طور ناگهانی برداشت‌های غیرعادی مکرر انجام دهند یا مقادیر زیادی را برداشت و به شرکت‌های ارائه‌دهنده سرویس‌های ارز دیجیتال انتقال دهند، یک هشدار است.
- انقال پول از طرف افراد مختلف به یک حساب واحد: در‌صورتی‌که افراد متعددی برای یک حساب واحد پول ارسال کنند، بهویژه اگر هیچ ارتباطی بین آن‌ها وجود نداشته باشد، احتمال شکل‌گیری یک شبکه کلاهبرداری عاشقانه وجود دارد.
- تراکنش غیرمعمول مشتری: تراکنش‌هایی که از الگوهای خرج‌کردن یا رفتار مالی معمول مشتری فاصله دارند، می‌تواند نشانه در دام افتادن مشتری باشد.
نشانه‌های رفتاری کلاهبرداری‌های عاشقانه چیست؟
علاوه بر شاخص‌های مالی که به آن‌ها اشاره کردیم، رفتار مشتری هم می‌تواند یک هشدار باشد:
- تبدیل یا انتقال مبالغ بالا به شرکت‌های ارز دیجیتال: ممکن است یک مشتری که هیچ تجربه‌ای در استفاده و معامله ارزهای دیجیتال ندارد، مقدار زیادی ارز فیات را از حساب بانکی خود به ارز دیجیتال تبدیل کنند. همچنین ممکن است مقادیر بالایی را به موسسات ارائه دهنده خدمات ارز دیجیتال انتقال دهد. در هر صورت چنین رفتارهایی می‌تواند نشانه فعالیت‌های مشکوک باشد.
- پاسخ به دعوتهای ناخواسته: این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که مجرم با ارسال پیامی در پلتفرم‌های آنلاین یا پیامک پیشنهاد سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال با سودآوری بالا را مطرح می‌کند. قربانی بی‌خبر از همه جا، درگیر این دعوت ناخواسته می‌شود و در دام کلاهبردار می‌افتد.
- تسلیم‌شدن در برابر اجبار: کلاهبردار با قربانی تماس می‌گیرد و با تهدید از آن‌ها می‌خواهد در یک باجه ارز دیجیتال، ارزهای فیات خود را به رمزارز تبدیل کنند و سپس آن‌ها را به آدرس کیف پول کلاهبردار انتقال دهند.
نمونه‌هایی از کلاهبرداری‌های عاشقانه
در کلاهبرداری‌های عاشقانه، کلاهبرداران از ترفندهای مختلفی برای فریب طعمه‌های خود استفاده می‌کنند. موارد زیر نمونه‌هایی از این ترفندها هستند:
قصابی خوک یا پیگ بوچرینگ (Pig Butchering)
قصابی خوک یا پیگ بوچرینگ (Pig Butchering) یک نوع کلاهبرداری از ترکیبی از پیشنهاد سرمایه‌گذاری، کلاهبرداری عاشقانه و کلاهبرداری ارز دیجیتال است.
اصطلاح پیگ بوچرینگ (Pig Butchering) برگرفته از پروار کردن خوک قبل از قصابی است. در این روش، گروهی از کلاهبرداران ارزهای دیجیتال در شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های دوستیابی قربانیان خود را پیدا می‌کنند. سپس اکانت‌های جعلی می‌سازند و با قربانیان احتمالی ارتباط برقرار می‌کنند. هدف آن‌ها جلب اعتماد است و سعی می‌کنند از طریق گفتگوهای دوستانه به یک «دوست» یا «عاشق» تبدیل شوند. حتی ممکن است وانمود کند که هدف‌شان یک دوستی پایدار یا زندگی مشترک است.
مقامات ایالات متحده در سال گذشته یک نمونه کلاهبرداری قصابی خوک را به ارزش ۹ میلیون دلار کشف کردند. در این کلاهبرداری یک سازمان جنایتکار با استفاده از روش کلاهبرداری عاشقانه و اعتماد‌سازی در حوزه ارزهای دیجیتال بیش از ۷۰ نفر را فریب داده بود. آن‌ها برای پنهان‌کردن ردپای خود از یک روش پولشویی به نام “Chain Hopping” استفاده کرده بودند. این روش مبتنی بر تبدیل پی در پی و سریع رمزارز ها به یکدیگر است تا ردیابی منشا پول برای مقامات نظارتی دشوارتر شود.
کلاهبرداری با طرح مشکل مالی اضطراری
در این سناریو کلاهبردار ابتدا با طعمه‌های خود رابطه عاشقانه برقرار می‌کند و بعد ادعا می‌کند که با یک مسئله مالی اضطراری مواجه است. به‌طور مثال وانمود می‌کند که به دلیل بیماری ناگهانی، مشکل حقوقی یا یک بحران مالی غیرمنتظره به‌شدت به پول نیاز دارد. کلاهبردار تمام تلاش خود را می‌کند تا با سوء استفاده از احساسات قربانی او را متقاعد به پرداخت پول کند.
نتفلیکس در سال ۲۰۲۲ با پخش مستندی به نام کلاهبردار تیندر (The Tinder Swindler) به این موضوع پرداخت. این مستند، داستان مرد کلاهبرداری را به تصویر کشیده است که از طریق طرح پانزی از ده‌ها نفر در سراسر دنیا میلیون‌ها دلار کلاهبرداری کرده است.
او از طریق کلاهبرداری عاشقانه قربانیان را جذب می‌کرد. سپس در ملاقات آنلاین با آن‌ها یک مسئله مالی اضطراری را مطرح می‌کرد. مثلا اینکه حساب بانکی‌اش توسط دشمنان مسدود شده یا معامله تجاری‌‌اش به مشکل خورده است و بعد از طرف مقابل کمک مالی می‌خواست. قربانیان هر طور بود این پول را از طریق وام یا پس‌انداز شخصی تامین می‌کردند؛ غافل از اینکه کلاهبردار از این مبالغ برای قرارهای مجلل و لوکس خود با قربانی بعدی استفاده می‌کند.
کلاهبرداری با ادعای ذینفع بودن در یک ارث بزرگ
در این سناریو، کلاهبرداران داستانی را در مورد یک ارثیه بزرگ سر هم می‌کنند. آن‌ها ادعا می‌کنند که وارث مقدار زیادی پول هستند؛ اما برای دسترسی به ارث به مشکل خورده‌اند. سپس از قربانی درخواست کمک مالی و احساسی می‌کنند و اغلب با وعده زندگی مشترک مرفه و آینده‌ای مملو از ثروت طرف مقابل را فریب می‌دهند. در نهایت قربانی به امید سهیم‌‌شدن در این ثروت در دام می‌افتد.
کمیسیون تجارت فدرال (FTC) ایالات متحده اعلام کرد گزارش‌های «کلاهبرداری با ادعای ذینفع‌بودن در ارث» در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال قبل از آن ۱۳ درصد افزایش یافته است.
در یکی از این گزارش‌ها سه نفر به اتهام اجرای یک طرح کلاهبرداری در پلتفرم‌های دوستیابی آنلاین متهم شدند. طبق اسناد دادگاه متهمان در تماس‌های خود با قربانیان وانمود می‌کردند که ارث بزرگی به آن‌ها رسیده است؛ اما مشکلی برای دسترسی وجود دارد و برای رفع آن به پول نیاز دارند. خسارات قربانیان در این کلاهبرداری بیش از ۷۵۰٬۰۰۰ دلار اعلام شد.
روش شناسایی کلاهبرداری‌های عاشقانه چیست؟
به موسسات مالی توصیه می‌شود که برای شناسایی کلاهبرداری‌های عاشقانه متکی به یک روش نباشند و از یک رویکرد چندوجهی استفاده کنند. این رویکرد شامل موارد زیر می‌شود:
- آنالیز رفتاری: شناسایی الگوهای غیرعادی در تعاملات مشتریان مانند تراکنش‌های مالی غیرمنتظره که ممکن است با کلاهبرداری‌های عاشقانه مرتبط باشد.
- بهینه‌سازی فرآیندهای تایید هویت: در این نوع کلاهبرداری‌ها اغلب از هویت‌های جعلی استفاده می‌شود و احراز هویت دقیق می‌تواند تناقضات احتمالی را آشکار کند.
- آموزش کارمندان: برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای آگاه‌سازی کارمندان در مورد نشانه‌های کلاهبرداری‌های عاشقانه به شناسایی و جلوگیری از فعالیت‌های مشکوک کمک می‌کند.
- تحلیل الگوهای ارتباط با مشتریان: مجرمان در کلاهبرداری‌های عاشقانه معمولا از پیام‌های آماده و ازپیش نوشته استفاده می‌کنند. با بررسی الگوهای ارتباط با مشتری می‌توان قالب‌های آماده توسط کلاهبرداران را شناسایی کرد.
- مقایسه اطلاعات مشتری با پایگاه‌های داده‌های کلاهبرداری: شرکت‌ها می‌توانند از این طریق سرنخ‌های مرتبط با کلاهبرداری‌های عاشقانه را به‌دست بیاورند.
- استفاده از سیستم‌های نظارت بر تراکنش‌ها به‌صورت لحظه‌ای: نظارت‌های مداوم شانس شناسایی و واکنش سریع را افزایش می‌دهد.
- همکاری با نهادهای قانون‌گذار: به‌اشتراک گذاشتن اطلاعات و مطلع بودن از ترفندهای جدید کلاهبرداران به شناسایی زودهنگام کمک می‌کند.
- استفاده از راه‌حل‌های پیشرفته: بهره‌گیری از هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشین (ML) برای تحلیل مجموعه داده‌ها در مقیاس‌های بزرگ و شناسایی الگوها یک راهکار ایده‌ال است.
راهکار کاهش ریسک کلاهبرداری‌های عاشقانه چیست؟
افزایش کلاهبرداری‌های عاشقانه یک هشدار جدی است و لازم است که موسسات مالی با استفاده از راه‌حل‌های پیشرفته برای شناسایی اقدامات مشکوک این مشکل را مدیریت کنند.
یکی از راهکارهای پیشنهادی برای کاهش ریسک کلاهبرداری‌های عاشقانه، استفاده از فناوری‌های هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشین (ML) است تا فرآیندهای مقابله با کلاهبرداری‌ها کارآمدتر شود. شرکت‌ها از طریق چنین راه‌حلی‌هایی می‌توانند ضمن پایبند بودن به الزامات قانونی، معاملات و تراکنش‌های مشتریان را به‌صورت لحظه‌ای پایش کنند. یک راهکار دیگر ارزیابی دقیق ریسک‌های مرتبط با هر مشتری، امنیت و جریان‌های مالی است تا موسسات مالی بتوانند به‌طور موثر از کلاهبرداری‌های جلوگیری کنند و در صورت وقوع سریعا به آن‌ها واکنش نشان دهند.
جمع‌بندی
کلاهبرداری عاشقانه یکی از روش‌های پیچیده و فریبنده برای سوء استفاده از احساسات و اعتماد افراد است. در این نوع کلاهبرداری، مجرمان با ایجاد روابط عاشقانه آنلاین، قربانیان خود را متقاعد به ارسال پول یا افشای اطلاعات حساس می‌کنند. این کلاهبرداری‌ها می‌توانند خسارات مالی زیادی به بار آورند و موجب آسیب‌های روانی و احساسی شوند.
شرکت‌ها برای مقابله با این تهدیدات، باید از راهکارهای مختلفی استفاده کنند که شامل فناوری‌های پیشرفته مانند هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، بهبود فرآیندهای تأیید هویت و افزایش آگاهی کارکنان از طریق آموزش‌های داخلی می‌شود. همکاری با نهادهای قانون‌گذاری و استفاده از سیستم‌های نظارت بر تراکنش‌ها نیز از دیگر اقدامات موثر در این زمینه هستند.
سمت دیگر این ماجرا نیز خود کاربران هستند که باید در فضای آنلاین هوشیارتر باشند، به دیگران اعتماد نکنند و فریب وعده‌های پوشالی را نخورند. امیداواریم هرگز در دام کلاهبرداران گرفتار نشوید. با توجه به اینکه آگاهی‌بخشی رسالت همه ما است، اگر تجربه تلخی را در مورد کلاهبرداری‌های ارز دیجیتال سراغ دارید در بخش کامنت‌ها به‌اشتراک بگذارید تا چراغ راه دیگران باشد.
