اسنپ ‌شات چیست؟ معرفی سیستم رای‌گیری غیرمتمرکز Snapshot

یکی از ویژگی‌های توکن‌های حاکمیتی این است که به دارندگان آن‌ها امکان تاثیرگذاری در روند پیشرفت پروژه را می‌دهد. اما به‌نظر متخصصان حوزه کریپتو، شیوه فعلی رای‌گیری‌ها چندان کارآمد و مقرون‌به‌صرفه نیست. اما پروژه‌ها چطور می‌توانند کاربران وفادار خود را برای مشارکت در تصمیم‌گیری‌های حاکمیتی انتخاب کنند؟ آیا می‌شود با پرداخت کارمزد کمتر در رای‌گیری پلتفرم‌های کریپتویی شرکت کرد؟ اسنپ‌شات (Snapshot) سرویسی است که خدمات رای‌گیری غیرمتمرکز را برای کامیونیتی کریپتو ارائه می‌کند. در ادامه به این می‌پردازیم که اسنپ شات چیست، چطور کار می‌کند و در نهایت نحوه رای‌دهی با Snapshot را آموزش می‌دهیم. با میهن بلاکچین همراه باشید.

سرویس Snapshot چیست؟

اسنپ‌ شات (Snapshot) یک سیستم رای‌دهی غیرمتمرکز است که به کاربران امکان ایجاد پروپوزال و رای‌دهی خارج زنجیره (Off-Chain) را می‌دهد. همین امر، به هولدرها امکان رای‌دهی بدون نیاز به پرداخت گس را می‌دهد.

پروژه‌ها سیستم رای‌گیری پروپوزال خود را با توجه به یکی از الگوهای رای‌دهی (در ادامه معرفی خواهیم کرد) تعریف می‌کنند و کاربران مطابق با آن الگو در رای‌گیری شرکت می‌کنند. معمولا توکن‌های موجود در کیف پول کاربران، برای محاسبه قدرت رای‌دهی آن‌ها استفاده می‌شود؛ سپس با استفاده از پلاگین POAP به رای‌دهندگان یک نشان POAP به‌عنوان اثبات رای‌دهی (Proof-of-Vote) داده می‌شود. در حال حاضر بیش از ۱۰۰۰ پروپوزال روی Snapshot وجود دارد.

سرویس رای‌دهی اسنپ شات، توسط اسنپ شات لبز (Snapshot Labs) توسعه یافته است. در حال حاضر اطلاعات زیادی درباره اینکه چه کسانی پشت پروژه اسنپ ‌شات قرار دارد، منتشر نشده است؛ اما شایعاتی در شبکه‌های اجتماعی و فروم‌های مختلف وجود دارد که خبر از حضور بخش تحقیق و توسعه پلتفرم معاملاتی بلنسر، یعنی بلنسر لبز (Balancer Labs) پشت پرده این پروژه می‌دهد.

هدف اسنپ شات چیست؟

پلتفرم‌هایی که ادعای مدیریت توسط اعضای جامعه دارند، هر چند وقت یکبار با برگزاری رای‌گیری‌هایی کاربران خود را در تصمیم‌گیری‌های حاکمیتی شرکت می‌دهند. به منظور این کار، باید زیرساخت‌هایی را برای اجرای نظرسنجی‌های حاکمیتی ایجاد کرده یا از روش‌های دیگر که غیرمتمرکز نیستند، استفاده کنند؛ این روش‌ها هم زمان‌بر هستند و هم ممکن است توسط افرادی که بهترین منافع پروژه را در نظر نمی‌گیرند و منجر به انحراف نظرسنجی از شیوه درست آن می‌شوند، به‌کار گرفته شوند. آنچه که اسنپ‌شات را متمایز می‌کند، این است که به پروژه‌ها امکان می‌دهد اعضای وفادار و متعهد جامعه خود را انتخاب کرده و از آن‌ها بخواهد که در تصمیم‌گیری‌ها شرکت کنند.

سرویس اسنپ شات به کاربران ابزاری می‌دهد که می‌توانند برای سفارشی‌سازی مدیریت کامیونیتی خود از آن استفاده کنند؛ به‌جای استفاده از بازخوردهای دیسکورد یا گوگل، Snapshot به کاربران اجازه می‌دهد تا مدیریت را به‌ روشی سازمان‌یافته انجام دهند. از آن‌جایی که داده‌ها خارج از شبکه بلاکچینی ذخیره می‌شوند، رای‌گیری مقرون‌به‌صرفه‌تر است.

اسنپ ‌شات چطور کار می‌کند؟

پلتفرم‌ها برای ایجاد فضا (فهرستی از پروپوزال‌های قابل رای‌گیری برای هر پروژه) برای فهرست کردن پروژه خود در اسنپ شات به سرویس نام اتریوم یا Ethereum Name Service (به‌اختصار ENS) نیاز دارند. اما کاربران و کامیونیتی پروژه برای ایجاد پروپوزال و مشارکت در رای‌‌گیری نیازی به ایجاد نام دامنه در ENS ندارند. اسنپ‌شاپ به‌جز اتریوم از چندین شبکه دیگر مثل بایننس اسمارت چین و پالیگان هم پشتیبانی می‌کند؛ اما هر فضا را فقط می‌توان به یک شبکه متصل کرد.

کاربران برای شرکت در نظرسنجی به یک آدرس کیف پول حاوی ارز دیجیتال پروژه مورد نظر نیاز دارند. مثلا کاربرانی که یکی از NFTهای دیکریپت (Decrypt) را در کیف پولی مثل متامسک دارند، قادر به رای دادن به پروپوزال‌های این پروژه هستند. کاربران به سادگی کیف پول خود را به وبسایت متصل کرده و به پروپوزال‌های فعال رای می‌دهند.

همانطور که قبلا هم اشاره کردیم، رای‌گیری در اسنپ شات خارج از زنجیره انجام می‌شود. Snapshot این کار را با عدم ارسال تراکنش‌ها به یک شبکه بلاکچین انجام می‌دهد. به جای آن، برای ساخت پروپوزال و ذخیره رای از یک سیستم توزیع فایل همتا‌به‌همتا و غیرمتمرکز یا InterPlanetary File System (به‌اختصار IPFS) استفاده می‌شود.

اما اجزای مختلف سرویس Snapshot چیست؟ اولین اصطلاحی که در Snapshot با آن مواجه می‌شوید، فضا یا Space است. هر اسپیس مختص یک پروژه است که شامل فهرستی از پروپوزال‌های قابل رای‌گیری است. مورد بعدی الگوی رای‌گیری یا Vote Type است. الگوی رای‌گیری وزن هر کیف پول خاص را به نحو متفاوتی محاسبه می‌کند:

• رای‌‌دهی تک گزینه‌ای (Single Choice Voting): هر رای‌دهنده می‌تواند حداکثر یک گزینه را براساس قدرت کل کیف پول (معمولا متناسب با میزان توکن‌های هولد شده سنجیده می‌شود) خود انتخاب کند.
• رای‌‌دهی تاییدی (Approval Voting): هر رای‌دهنده می‌تواند چندین گزینه را انتخاب کرده و قدرت رای او به‌صورت مساوی بین گزینه‌های انتخاب‌شده توزیع می‌شود.
• رای‌دهی درجه‌دوم (Quadratic Voting): رای‌دهندگان قدرت رای خود را بین گزینه‌ها بخش می‌کنند. تعداد رای‌دهندگان بیش از تعداد آرایی است که یک گزینه دریافت می‌کند. این متد رای‌دهی قدرت نهنگ‌های اکوسیستم را از بین می‌برد.
• رای‌دهی ترجیحی (Ranked Choice Voting): رای‌دهندگان گزینه‌ها را از ارجح‌ترین به کمتر ترجیح‌ داده شده، رتبه‌بندی می‌کنند. آرا برای تعیین انتخاب برتر هر رای‌دهنده شمارش می‌شود. اگر یک گزینه براساس انتخاب اول، بیش از ۵۰ درصد آرا را داشته باشد، آن گزینه برنده است. در غیر این صورت، گزینه‌ای که کمترین رای را داشته باشد، حذف می‌شود و این روند تا زمانی‌که یک برنده مشخص ظاهر شود یا تنها یک گزینه باقی بماند، تکرار می‌شود.
• رای‌دهی وزنی (Weighted Voting): مشابه رای‌‌دهی تاییدی، رای‌دهندگان می‌توانند چندین گزینه را انتخاب کنند؛ اما اینجا، رای‌دهندگان اجازه دارند انتخاب کنند که چه مقدار از قدرت رای خود را به هر رای اختصاص دهند.
• تاریخ شروع و تاریخ پایان (Start Date and End Date): به کاربران امکان می‌دهد مشخص کنند که چه زمانی یک پروپوزال آغاز و چه زمانی متوقف می‌شود. مهم است که بازه‌ای را مشخص کنید که خیلی کوتاه نباشد، تا اعضای کامیونیتی زمان کافی برای رای‌ دادن داشته باشند.
• شماره بلاک (Block Number): به کاربران این توانایی را می‌دهد که انتخاب کنند چه کسانی می‌توانند رای دهند و چه کسانی نمی‌توانند. با این کار احتمال اینکه پروپوزال تحت تاثیر خرید اخیر توکن توسط یک نهنگ یا پخش توکن‌ها در چندین کیف پول قرار بگیرد، کمتر می‌شود.
• اطلاعیه‌ها (Notifications): کاربران می‌توانند با استفاده از ربات‌های ایمیل، تلگرام یا دیسکورد، اجرای پروپوزال‌های خود را به اطلاع کامیونیتی برسانند.

آموزش رای دادن با SnapShot

در ادامه نحوه کار با اسنپ شات را از طریق یک مثال توضیح می‌دهیم؛ فرض کنید می‌خواهید در رای‌گیری یکی از پروپوزال‌های پروژه EPNS شرکت کنید. اما EPNS چیست؟ سرویس پوش نوتیفیکیشن اتریوم یا Ethereum Push Notification Service (به‌اختصار EPNS) یک پروتکل اطلاع‌رسانی است که به کاربران امکان دریافت اعلان‌ها را می‌دهد. با استفاده از این پروتکل هر برنامه غیرمتمرکز (Dapp)، سرویس یا قرارداد هوشمند می‌تواند اطلاعیه‌های خود را در پلتفرم مدنظر (موبایل، تبلت، وب یا کیف پول) به کاربر ارسال کند.

برای ورود به بخش پروپوزال‌های EPNS به این صفحه وارد شوید. سپس در فضای EPNS روی Join کلیک کنید.

سپس کیف پول مدنظر خود را از بین گزینه‌ها انتخاب کنید.

حسابی که می‌خواهید با آن در رای‌گیری شرکت کنید را انتخاب کرده و روی Sign کلیک کنید.

پروپوزال فعال را انتخاب کنید. همچنین می‌توانید روی پروپوزال‌های غیرفعال کلیک کرده و جزییات آن‌ها را مطالعه کنید.

پروپوزال را بررسی کرده و گزینه‌های موجود برای رای‌دهی را مشاهده کنید.

روی گزینه منتخب کلیک کرده و در صورت موافقت روی I agree کلیک کنید.

در صفحه بعد می‌توانید قدرت رای‌دهی خود را از بخش Your Voting Power مشاهده کرده و با کلیک روی Vote آن را تایید کنید.

سپس تراکنش را در کیف پول خود امضا (Sign) کنید تا فرآیند رای‌دهی تکمیل شود.

 جمع‌بندی

رای‌گیری سنتی در فضای کریپتو، معمولا به‌دلیل انتقال ارز دیجیتال از یک کیف پول به کیف پول دیگر هزینه دارد. اما در اسنپ‌شات، به لطف استفاده هوشمندانه از شبکه ذخیره‌سازی غیرمتمرکز به‌نام IPFS، این اتفاق نمی‌افتد. از آنجایی که اسنپ‌شات از تایید آن‌چین (روی زنجیره) برای تایید استفاده نمی‌کند، رای‌دهی اساسا هزینه‌ای ندارد. ماهیت ماهیت Snapshot این است که به پروتکل‌هایی که هدفشان تمرکززدایی است، این امکان را می دهد که بتوانند از کاربران خود درباره جهت حرکت و پیشرفت‌های پروژه نظرسنجی کنند.

نظر شما درباره اسنپ شات چیست؟ چه سرویس‌های دیگری را می‌شناسید که برای تمرکززدایی از سیستم‌های رای‌دهی در بلاکچین قدم برداشته‌اند؟ نظرات خود را با ما در میان بگذارید.