هر ICO خاصی در بازار در صورتی که بخواهد به تلاشی موفق تبدیل شود، به وایت پیپر (whitepaper) نیاز خواهد داشت. وایت پیپر سندی است که شامل طرحی از مشکلی است که پروژه سعی در حل آن دارد، راه حل آن مشکل و همچنین توصیف دقیق محصول به همراه معماری آن و تعامل آن با کاربران از جمله مورد دیگری است که در وایت پیپر مورد بحث قرار می گیرد. محتوای هر وایت پیپری باید شامل نکات زیر باشد (بدون ترتیب خاصی) اما نباید تنها محدود به آنها باشد:
- مقدمه
- سلب مسئولیت
- فهرست محتوا
- توصیف بازار و مشکل
- توصیف محصول و اینکه این محصول چگونه می خواهد مشکل مذکور را حل کند.
- توکن ها: چه تعداد، چرا، چگونه، کی و غیره.
- چگونه از وجوه جمع آوری شده استفاده خواهد شد؟
- تیم پروژه
- نقشه راه پروژه
چگونه شروع به نوشتن یک وایت پیپر کنیم؟
ابتدای وایت پیپر جای خوبی برای گذاشتن یک هشدار قانونی یا سلب مسئولیت می باشد که باید شامل هر گونه محدودیت یا اخطار مهمی باشد. ممکن است ساکنان کشور های معینی از خریدن توکن های پروژه به دلیل قوانین محلی منع شوند و یا به سرمایه گذاران گفته شود که این سرمایه گذاری سودی را برای آینده ضمانت نمی کند.
شاید یکی از مهمترین مراحل در نوشتن هر سندی نوشتن یک مقدمه متقاعد کننده باشد. مقدمه به مثابه نامه ای از جانب مدیر عامل پروژه است که دارندگان آینده توکن را مورد خطاب قرار می دهد. در این بخش لازم است که مشکلی که پروژه سعی در حل آن دارد، تعریف شود و توضیحاتی در مورد اهمیت این مشکل فراهم آید و همچنین عواقب حل نکردن آن نیز مورد بحث قرار بگیرد.
در اینجاست که باید توجه خواننده را جلب کنید؛ فواید خواندن سند را توضیح دهید و یک دید کلی از آنچه که خواننده باید انتظار داشته باشد را فراهم آورید. از هر ابزار موجود مانند نمودار، چارت و غیره برای انجام این کار استفاده کنید.
اکثرا وایت پیپر سندی فنی است و به طور متوسط می تواند حدود 25 صفحه طول داشته باشد. پس بسیار مهم است که وایت پیپر قابل دسترس باشد و مطالب در آن به راحتی پیدا شود. وجود فهرست مطالب که روشن کننده و دارای ساختار خوب باشد، کمک زیادی می کند. اگر وایت پیپر شما شامل هر اصطلاحی است که احساس می کنید نیاز به توضیح دارد، می توانید در همان بخش یک واژه نامه تخصصی را ارائه دهید.
صحبت در مورد پروژه
آنچنان که ضرورت دارد عمیقا پروژه خود را توضیح دهید و دقیقا برای سرمایه گذاران احتمالی شرح دهید که این پروژه چه نقشی در بازار حال حاضر ایفا خواهد کرد. مهمتر اینکه حتما باید توضیح داده شود که پروژه چیست و متشکل از چه بخش هایی است. هیچ کس نیازی به اعدادی که ممکن است در وایت پیپر شما باشد نخواهد داشت مگر اینکه این اعداد و ارقام توسط تحقیق، حقایق و تحلیل ها پشتیبانی شده باشند.
در بخش وضعیت حال حاضر پروژه باید توصیف دقیقی از وضعیت حال حاضر پروژه فراهم شود. داده های مربوط به نمونه های اولیه، کاربران اولیه، استراتژی توسعه در صورتی که وجود دارد و اهداف کلی همگی باید در این قسمت مورد بحث قرار گیرند. اکثر سرمایه گذاران جدی تنها از پروژه هایی حمایت می کنند که چیزی برای نمایش دارند زیرا داشتن اکوسیستم و پایگاه کاربری شانس ابقای پروژه را در بازار افزایش می دهد. اگر هر یک از این مولفه ها را دارا می باشید، به طور شفاف خوانندگان را در مورد آن مطلع کنید.
حتما باید بخش بزرگی از وایت پیپر خود را به امور مالی پروژه اختصاص دهید. باید به وضوح توضیح دهید که چرا این پروژه به توکن خود نیاز دارد، چگونه و دقیقا چه وقتی این توکن ها توزیع خواهند شد، آیا صدور توکن برای ICO محدود خواهد بود، چه وقتی فروش در بازار شروع می شود و غیره.
سرمایه گذاران باید دقیقا بدانند که پول آنها کجا می رود و پروژه چقدر پول نیاز دارد تا وظایف مهم خاصی را کامل کند. مهمتر اینکه وایت پیپر نباید موارد هزینه مانند رویداد شبکه، توسعه صنعت، موارد متفرقه و غیره را ذکر کند. وایت پیپر شما باید به وضوح ابراز دارد که همه پول جمع آوری شده در توسعه خرج خواهد شد نه چیز دیگری.
در نهایت وایت پیپر نه تنها باید یک توصیف فنی مفصل از پروژه را داشته باشد بلکه نقشه راه توسعه را نیز ارائه دهد. ارائه برنامه کاری دقیق ۱۲ تا ۲۴ ماه آینده ایده آل می باشد و حداقل یک راه اندازی آزمایشی هم باید ارائه شود. اگر تعدادی از وظایفی که در نقشه راه تعریف شده اند، از قبل کامل شده اند، به وضوح در وایت پیپر از آنها صحبت کنید زیرا آن توسط سرمایه گذاران به عنوان مزیتی مهم تلقی می شود.
صحبت در مورد تیم
تیم بخش اصلی و حیاتی پروژه است و به همین خاطر باید اعضای تیم معرفی شوند. بجز در مواردی نادر، یک ICO با توسعه دهندگان ناشناس معمولا به موفقیت چندانی دست نخواهد یافت. در حالی که بقیه وایت پیپر باید توصیف فنی باشد اما در این بخش خاص تاثیر گذاری انسانی لازم است. فراهم آوردن عکس ها و بیوگرافی های کوتاهی از اعضای تیم مزیت بزرگی در چشم سرمایه گذاران خواهد بود.
نه تنها افراد پشت پروژه را توصیف کنید بلکه توضیح دهید که چرا آنها برای این پروژه خاص مهم هستند و چرا این افراد باعث کار کردن پروژه خواهند شد. حتما توضیح دهید که تجربه قبلی آنها در چه زمینه ای به درد این پروژه می خورد و اگر هر یک از اعضای تیم تجربه های قبلی با پروژه های مربوط به بلاک چین و ارز دیجیتال داشته است، حتما آن را به وضوح بیان کنید. همچنین می توانید در مورد مشاوران پروژه هم توضیحاتی بدهید. اما بی جهت نام ها و اسامی را وارد وایت پیپر نکنید، مشاورینی که در وایت پیپر ذکر می شوند باید کم و بیش متخصصانی در زمینه کاری پروژه باشند.
سبک، زبان و طرح
وقتی که وایت پیپری فراهم می آورید، مطمئن شوید که در نوشتن آن از یک سبک تقریبا آکادمیک و رسمی استفاده کرده اید. لحن این سند باید بسیار توصیف کننده و حرفه ای باشد. در وایت پیپر باید موضوع خاصی انتخاب شود و بر آن تمرکز شود. اغلب نویسندگان وایت پیپر ها تمایل دارند که در مورد کاربرد های احتمالی و پیاده سازی های آینده فناوری خود صحبت کنند، اما این نویسندگان به جای اینها باید از وظیفه ای که در دست دارند سخن به میان آورند.
اگر شما قصد دارید از طریق بلاک چین کلاه پارتی بفروشید، در مورد قصد خود برای ایجاد سرویس های سفارشی در همکاری با استارت آپ دیگری در سال 2025 ننویسید و یا در مورد اینکه در آینده ای نزدیک قصد فروش کلاه های بلند و انعطاف پذیر را نیز دارید، چیزی ننویسید. در نوشتار خود بر ادغام کلاه های پارتی با بلاک چین تمرکز کنید. بر موثر واقع شدن توکن های خود در این راستا تمرکز کنید و از نحوه آپدیت کردن و تازه کردن این کلاه ها صحبت کنید.
علاوه بر این، وایت پیپر همیشه باید واقعی باشد. از فرض، گمان و ادعا های تایید نشده دوری کنید. همچنین مطمئن شوید که خطا های قواعدی و املایی در وایت پیپر شما موجود نباشد. در مورد واقعیت همه چیز های ابراز شده در وایت پیپر تحقیق کنید و تا آنجا که می توانید تنها حقایق را ارائه دهید. متن سند باید قالب خوبی داشته باشد و غیر حرفه ای به نظر نرسد. علاوه بر آن، اگر خواستار ارائه وایت پیپر خود به زبان های مختلف هستید، بهتر است از یک مترجم حرفه ای کمک بگیرید که این تنها هزینه ای حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ دلار برای ۲۵ صفحه خواهد داشت.
وایت پیپر را باید در کجا پست کرد؟
چند سال قبل، نمونه هایی از ICO های موفق در فوروم های بیت کوینی مختلف پست می شدند که وایت پیپر اولین پیام از سلسله پیام های این پروژه ها بود. امروزه که جنون ICO به اوج خود رسیده است، اکثر پروژه ها وایت پیپر خود را در وبسایت خود پست می کنند. گزینه های دیگری مانند GitHub، فوروم ها و غیره هنوز مطرح هستند اما باید مطمئن شوید که تنها یک نقطه مرکزی برای دسترسی به وایت پیپر شما موجود باشد. از کپی و درج کردن آن در پلتفرم های مختلف خودداری کنید. به جای این کار می توانید لینک وایت پیپر خود را در این پلتفرم ها قرار دهید.
قالب وایت پیپر یک ICO
مانند هر سند تجاری نیمه پیچیده دیگر، قالب های وایت پیپری متعددی به صورت آنلاین موجود هستند. معمولا استفاده از چنین قالب هایی برای سرمایه گذاران و جامعه ارز دیجیتال خوشایند نیست. اگر در حال فراهم آوردن یک محصول با کیفیت و بی نظیر هستید، لازم است برای یک وایت پیپر بی نظیر نیز وقت بگذارید.
همچنان که ICO ها روز به روز محبوب تر می شوند، تعداد فریلنسر هایی که برای استارت آپ های جدید وایت پیپر می نویسند نیز به شدت در حال افزایش است و ظاهرا به نظر می رسد که نوشتن یک وایت پیپر حدود ۱۰۰ دلار هزینه داشته باشد. اما قطعا یک پروژه جدی نباید این گزینه را انتخاب کند.
در نهایت باید گفت که وایت پیپر اساس بازاریابی شما را تشکیل می دهد. آن دیدگاه منحصر به فرد تیم از محصول می باشد و باید جدی گرفته شود. کرایه کردن فردی برای نوشتن آن قطعا نتیجه ای ضعیف خواهد داشت و این منجر به شکست شما در جمع آوری وجوه خواهد شد.
نمونه هایی از وایت پیپر های موفق
از جمله وایت پیپر های خوب و ICO های موفق می توان به موارد زیر اشاره کرد:
اتریوم که در جریان آن ۱۵.۵ میلیون دلار جمع آوری شد.
Quoine که ۱۰۵ میلیون دلار جمع آوری شد.
DigixDAO که ۵.۵ میلیون دلار جمع آوری شد.
Ethereum Useless یک ICO طنز است که شاید کوتاه ترین وایت پیپر جهان را داشته باشد و تنها متشکل از چند جمله است که در وبسایتشان نوشته شده است و شعار وبسایت آنها این است که “جدا این توکن ها را نخرید”. اما حیرت برانگیز است که بدانید این ICO تا کنون تقریبا ۲۵۷۲۱۳ دلار جمع آوری کرده است.