چند وقتی است که بحث داغ محافل مختلف، از سایت ها و رسانه ها گرفته تا جمع های دوستانه، دانشگاهی، خانوادگی و… حول پیام رسان های داخلی و خارجی است. ما در این مقاله قصد داریم تحلیلی را در رابطه با هر یک ارائه دهیم.
پیام رسان ها فی الذات در پی رفع نیاز اجتماعی مردم شکل گرفتند. قطعا مردم برای ارتباط با یکدیگر، اطلاع از اخبار روز و حتی شاید تبلیغات و کسب درآمد، از بستری استفاده می‌کنند که علاوه بر سرعت مناسب و حضور تعداد کاربران قابل ملاحظه ای در آن پیام رسان، از امنیت بالایی نیز برخوردار باشد. حتی اگر فردی اطلاعات مهمی در این پیام رسان ها رد و بدل نکند، اینکه مطمئن باشد پیام هایش رصد نمی‌شود و از امنیت بالایی برخوردار است احساس خوبی درونش ایجاد می‌شود.
پیام رسان داخلی یا خارجی؟
اگر زیر ساخت مناسب و اپلیکیشن مناسبی در دسترس عموم مردم در داخل کشور موجود باشد، شاید مردم آن کشور دلیلی برای استفاده از رقیب خارجی اپلیکیشن داخلی خود نداشته باشند و در صورتی به این کار مبادرت می‌ورزند که پیام رسان خارجی از قابلیت ها و رابط کاربری دوستانه تر و بهتری برخوردار باشد. اما نکاتی وجود دارد که ذکر آنها خالی از لطف نیست. ما در این مقاله به تشریح برخی از آنها می‌پردازیم و امیدواریم در راستای انتخاب و تفکر در این باره بتوانیم کمکی هر چند اندک به تصمیم شما عزیزان کرده باشیم.
چین و فیلترینگ رسانه‌های اجتماعی محبوب
بسیاری از کشورهای بزرگ مثل چین اعتقاد دارند که استفاده از تولیدات داخلی می‌تواند به کاهش هزینه ها، رشد و پیشرفت کشور کمک شایانی کند، سایت گوگل مرجعی است شناخته شده و قابل اعتماد که در اقصی نقاط جهان کاربران از آن برای جستجوهای خود و همچنین از سایر خدمات آن استفاده می‌کنند اما این سایت سالهاست که در کشور چین دچار فیلتر سختگیرانه‌ای شده به طوری که مردم برای جستجوهای خود مجبورند از جستجوگر داخلی خود به نام Baidu استفاده کنند، علاوه بر این، جیمیل و یوتیوب و البته شبکه های اجتماعی مثل فیسبوک و توییتر نیز سالها خارج از دسترس عموم است. این امر شاید در ظاهر در راستای پیشرفت و بهبود کشور باشد اما قطعا در تضاد با آزادی بیان است و عدم رضایت مردم را در بردارد، طوری که وقتی بعد از سالها گوگل به مدت ۲ ساعت در چین در دسترس قرار گرفته بود کاربران تصور کردند که آزادی بیان به کشورشان بازگشته است و پس از فیلترینگ مجدد موج نارضایتی مجددا در عموم پراکنده شد، به طور کلی با اجبار مردم به استفاده از هر چیزی، نباید توقع رضایت و خشنودی از آنها را داشت.
ویژگی های پیام رسان داخلی
از لحاظ اقتصادی و امنیتی، پیام رسان های داخلی ویژگی های متعددی دارند، من جمله:
- عدم خروج اطلاعات از کشور: به دلیل اینکه سرورها در داخل کشور می‌باشد، اگر جریان داده ها در کشور باشد کشورهای دیگر دسترسی به داده های کاربران ایرانی نخواهند داشت.
- کاهش هزینه اینترنت در استفاده از پیام رسان های داخلی: طبق قراردادهای برخی از پیام رسان های داخلی با اپراتورها و ارائه دهندگان سرویس اینترنت در کشور، امکان استفاده از پیام رسان های داخلی با اینترنت رایگان و یا ارزان‌تر فراهم خواهد شد.
- سرعت بالا: با توجه به اینکه داده ها در داخل کشور جریان دارند و نیازی به خروج آن ها از کشور نیست، بنابراین سرعت انتقال آن ها بسیار بیشتر می شود که این منجر به افزایش سرعت پیام رسان های داخلی می‌شود، این بحثی است که تحت عنوان اینترنت ملی مطرح شده است.
اما اگر قرار است مردم به پیام رسان داخلی روی بیاورند اولا می‌بایست مزایای استفاده از آن ها به وضوح برای آنان تشریح شود ثانیا می‌بایست پیام رسان داخلی یا هر اپلیکیشن و سرویسی که قرار است مردم به سمت آن کوچ کنند از کیفیت و قابلیت های بیشتر و متنوع تری نسبت به نسخه ی خارجی آن برخوردار باشد و توانایی رقابت با آن ها را داشته باشد تا بتواند اعتماد مردم را جلب کند.
چرا مردم به پیام رسان های داخلی کوچ نمی‌کنند؟
قطعا فیلترینگ و اجبار اگرچه دسترسی به نسخه های خارجی را سخت می‌کند اما استفاده‌ی مردم از نسخه های داخلی را تضمین نمی‌کند بلکه منجر به جبهه گیری مردم نسبت به استفاده از نسخه های داخلی، نه تنها در اپلیکیشن و صنعت نرم افزاری و تکنولوژی، بلکه شاید در سایر صنایع شود. اگر هر تولید داخلی در هر بخش، دارای کیفیت بالا و قابلیت های فراوان یا حتی مشابه، نسبت به نسخه‌ی خوبِ خارجی آن داشته باشد ناخوداگاه مردم به آن روی می‌آوردند، هرچند تولیدات بی‌کیفیت داخلی که در صدر آنها صنعت خودرو قرار دارد، اعتماد مردم را سلب کرده است و مردم بیشتر علاقه به استفاده از تولیدات خارجی دارند (و حاضرند بهای بیشتری بابت آن بپردازند) اما سرانجام می‌بایست روزی تلاش برای تغییر نگاه و جبهه ی مردم نسبت به استفاده از تولیدات داخلی آغاز شود که این امر میسر نیست مگر با تولید و ارائه کالا یا خدمت با کیفیت و در سطح جهانی، حال می‌خواهد پیام رسان باشد یا خودرو یا هر چیز دیگر.
یکی دیگر از عوامل بسیار مهمی که مردم را به سمت استفاده از یک اپلیکیشن یا پیام رسان می‌کشاند، امنیت بالای آن است. برخی از پیام رسان های خارجی متن ها و اطلاعات کاربران را رمزنگاری می‌کنند به طوری که قابل رویت و رصد کردن توسط هیچ فرد یا نهادی نمی‌باشد و عدم اجرای این طرح در پیام رسان های داخلی شاید یکی دیگر از دلایلی باشد که مردم قصد استفاده از آن را ندارند.
از دیگر عوامل حائز اهمیت در استفاده‌ی مردم از پیام رسان ها این است که دارای پشتیبانی خوبی از قابلیت ها باشد، زیرا بسیاری از افراد از طریق همین اپلیکیشن ها کسب درآمد می‌کنند (بعنوان مثال ربات ها و API ها از جمله مواردی است که مورد نظرِ افراد کسب و کار است) و در صورت عدم پشتیبانی از این امکانات قطعا این نقیصه می‌تواند عدم استفاده از آن توسط مردم را در پی داشته باشد، نقصی که در حال حاضر در پیام رسان های داخلی به وفور مشاهده می‌شود.
نتیجه چیست؟
نتیجه گیری به طور خلاصه داخل متن پخش شده است اما با رویکرد فعلی و با توجه به آمار منتشر شده توسط نایب رییس فراکسیون مستقلین مجلس مبنی بر اینکه پس از فیلتر تلگرام فقط یک میلیون نفر این نرم‌افزار را پاک کرده‌اند و ۴۴ میلیون در حال استفاده از آن هستند، همچنین تولید محتوا ۴۰ درصد و بازدید از این پیام‌رسان ۵۰ درصد کاهش داشته است، می‌توان اینگونه استنباط کرد که فیلترینگ روش مناسبی برای دعوت مردم به استفاده از پیام رسان داخلی نبوده بلکه با راه هایی همچون فرهنگ سازی، تبلیغات، شفاف سازی و توضیح مزیت های استفاده از پیام رسان داخلی، بهبود کیفیت پشتیبانی و تضمین امنیت کاربر و… می‌توان اذهان عمومی را آماده کرده و در نهایت انتخاب را بر عهده ی مردم گذاشت.
