در سال ۲۰۲۱، بازار توکنهای بی‌همتا یا NFTها (Non-fungible token) به یکی از اصلی‌ترین و موفق‌ترین حوزه‌های ارز دیجیتال تبدیل شد و حجم کل خرید NFTها از ۱۶۲.۴ میلیون دلار در اوایل سال، در پایان سال به ۱۲.۶ میلیارد دلار رسید. همه روزه، تعداد زیادی NFT بر بستر شبکه اتریوم خرید، فروش و ساخته می‌شوند. با این حال، کارمزد و هزینه‌های این فرایند‌ها نیز، بسیار زیاد است. بر اساس داده‌های سایت Raribleanalytics، هزینه صدور یک توکن بی‌همتا بر بستر اتریوم حدود ۹۸.۶۹ دلار است و صدور یک مجموعه NFT به طور میانگین حدود ۹۰۰ دلار هزینه خواهد داشت. برای تقابل این هزینه‌ها و کسب سود، بسیاری از سرمایه‌گذاران و سازندگان توکنهای غیرمثلی، NFTهای خود را در بازارهای ثانویه مانند اپن سی (OpenSea) بارگذاری می‌کنند. اما روش‌های زیادی برای کسب درآمد منفعلانه از NFTها وجود دارد که می‌توان به جای فروش توکنهای NFT، از آن‌ها برای کسب درآمد استفاده کرد. در این مقاله از میهن بلاکچین، پس از توضیح مختصری درباره NFTها، ۵ روش کسب درآمد منفعلانه از NFT را بررسی خواهیم کرد.
NFT چیست؟
برای درک مفهوم توکنهای غیرمثلی، می‌توان فرض کرد که NFTها را نوعی رسید دیجیتال قابل‌معامله هستند که در یک دیتابیس توزیع‌شده عمومی به نام بلاک چین ذخیره می‌شوند و هر کسی در هر زمانی می‌تواند آن‌ها را مشاهده و تایید کند. این رسیدهای دیجیتال حاوی اطلاعات خاصی هستند که می‌توان با استفاده از آن‌ها ثابت کرد چه کسانی مالکان انحصاری یک یا تعدادی از اقلام هستند. این آیتم‌ها یا اقلام ممکن است مشهود (Tangible) یا غیرمشهود (Intangible) باشند.
البته باید گفت که NFTها خود فایل دیجیتال را نشان نمی‌دهند. این فایل‌ها در جای دیگری از اینترنت قرار دارند و NFTها تنها موقعیت آن‌ها را نشان می‌دهند. از آنجایی که فایل‌های نشان داده شده توسط NFTها مشابه نیست، نمی‌توان آن‌ها را همانند بیت کوین در ازای ۱ بیت کوین دیگر معامله کرد. به همین دلیل به آن‌ها توکنهای بی‌همتا یا غیر قابل تعویض گفته می‌شود.
۵ روش کسب درآمد منفعلانه از NFT
در ادامه این مطلب به ۵ روش کسب درآمد منفعلانه از NFTها اشاره خواهیم کرد:
اجاره دادن NFTها
یک روش کسب درآمد منفعلانه از NFTها، به ویژه NFTهایی که تقاضا برای آن‌ها زیاد است، اجاره دادن آن‌ها است. برای مثال، در برخی از بازی‌های کارتی (Card trading)، بازیکنان می‌توانند برای افزایش شانس برد خود کارت‌های NFT مختلف را قرض بگیرند. شرایط قرض گرفتن کارت‌ها که بین دو طرف توافق شده است، توسط قراردادهای هوشمند مدیریت می‌شود. در نتیجه، کاربران NFT می‌توانند مدت زمان قرارداد و نرخ آزادسازی آن را آزادانه تعیین کنند.
یک مثال خوب برای پلتفرم اجاره یا قرض‌دهی توکنهای بی‌همتا، پلتفرم ReNFT است. در این پلتفرم، مالکان می‌توانند بیشترین دوره‌های اجاره را انتخاب کرده و نرخ‌های روزانه تعیین کنند. نرخ‌های روزانه به طور میانگین بین ۰.۰۰۲ الی ۲ توکن رپد اتریوم (WETH) است. توکن WETH (Wrapped Ethereum) نسخه ERC-20 اتر (توکن بومی شبکه اتریوم) است.
حق امتیاز NFTها
به وسیله فناوری NFTها، خالقان توکنهای NFT می‌توانند برای هر بار دست به دست شدن NFTهایشان شرایط تعیین کنند و هزینه حق امتیاز دریافت کنند. در واقع، خالقان NFT می‌توانند حتی بعد از فروش آثار، به صورت منفعلانه از آن‌ها کسب درآمد کنند.
در این روش، خالقان NFT می‌توانند در هر فروش NFTها سهم داشته باشند و از مبلغ فروش سود بگیرند. برای مثال، اگر حق امتیاز یک اثر دیجیتال ۱۰ درصد باشد، هر بار که این اثر به شخص دیگری فروخته می‌شود، صاحب اثر ۱۰ درصد از کل مبلغ فروش را دریافت خواهد کرد.
درصد حق امتیاز اغلب از قبل و در زمان صدور NFTها تعیین می‌شود. کل فرایند اعمال و دریافت حق امتیازها توسط قراردادهای هوشمند مدیریت می‌شود. یعنی نیاز نیست خالق NFT شرایط حق امتیاز را اعمال کند و پرداخت‌ها را به صورت دستی پیگیری کند. کل فرایند به صورت اتوماتیک انجام می‌شود.
استیک کردن NFTها
یکی دیگر از روش‌های کسب درآمد منفعلانه از NFT، استیک کردن (staking) یا سپرده‌گذاری توکنهای غیرمثلی است که به لطف ترکیب NFTها با پروتکل‌های سیستم مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) ممکن شده است. استیکینگ یعنی سپرده‌گذاری یا قفل کردن دارایی‌های دیجیتال در قرارداد هوشمند یک پروتکل دیفای با هدف کسب سود.
بعضی پلتفرم‌ها انواع مختلفی از NFTها را پشتیبانی می‌کنند. اما برای دریافت سود سپرده‌گذاری در برخی پلتفرم‌های دیگر، باید توکن‌ها یا NFTهای بومی آن پلتفرم را خریداری کرد.
برخی از پلتفرم‌های استیکینگ NFTها عبارت‌اند از:
در برخی موارد، سود سپرده‌گذاری به صورت توکنهای حاکمیتی پرداخت می‌شود. در این صورت، دارندگان توکن‌ها می‌توانند درباره آینده توسعه اکوسیستم پلتفرم رای دهند. معمولا می‌توان توکنهای بدست آمده از سپرده‌گذاری NFTها را دوباره در پروتکل‌های دیگر استیک کرد.
ارائه نقدینگی برای دریافت NFTها
به لطف ترکیب زیرساخت‌های NFT و دیفای، می‌توان با فراهم کردن نقدینگی برای استخرها، در ازای آن توکنهای غیرمثلی دریافت کرد. به عنوان مثال، زمانی که برای استخر Uniswap V3 نقدینگی ارائه می‌کنید، بازارساز خودکار (AMM) یک توکن ERC-721 (که با نام LP-NFT نیز شناخته می‌شود) به شما می‌دهد که نشان دهنده جزئیات سهم شما از سرمایه کل قفل‌شده در استخر است. اطلاعات دیگری از جمله جفت ارز واریز شده، علامت توکن‌ها و آدرس استخر نیز در NFT درج شده است. می‌توانید این NFT را سریعا در استخرهای نقدینگی بفروشید و نقدینگی خود را دریافت کنید.
ییلد فارمینگ NFTها
از آنجایی که NFTها به یکی از اصلی‌ترین بخش‌های بازارسازهای خودکار تبدیل شده‌اند، کاربران می‌توانند با استفاده از محصولات NFT به ییلد فارمینگ (yield farming) یا کشت سود بپردازند. ییلد فارمینگ روشی است که در آن کاربر از دارایی دیجیتالی که در اختیار دارد در پروتکل‌های دیفای مختلف استفاده می‌کند تا بیشترین سود سپرده‌گذاری ممکن را بدست بیاورد.
با توجه به مثال قبلی، می‌توان توکنهای LP-NFT را که در ازای ارائه نقدینگی برای یونی سواپ دریافت شده‌اند، برای کسب سود اضافی دوباره در پروتکل‌های دیگر استیک کرد و یا به عنوان وثیقه از آن‌ها استفاده کرد. در واقع، این روش را می‌توان به صورت «کسب سود از سود سپرده‌گذاری یک پروتکل» تعریف کرد. این روش، درآمدزایی رسوبی را برای کاربران ممکن می‌کند.
با این حال، باید توجه کرد که NFT و فناوری قرارداد هوشمند آن هنوز جدید هستند. اکثر پروژه‌ها و برنامه‌هایی که در روش‌های بالا ذکر شده‌اند، در مراحل اولیه خود هستند. در نتیجه، قبل از هر گونه تصمیم‌‌گیری و استفاده از روش های کسب درآمند منفعلانه از NFT، باید به خوبی تحقیق کنید و از ریسک‌ها و خطرات هر یک آگاه باشید.
جمع‌بندی
توکنهای بی‌همتا این روزها به ورد زبان بازار تبدیل شده است و تنها روش کسب درآمد از NFTها، فروش آن‌ها نیست. بلکه می‌توان از روش‌های مختلف دیگر از توکنهای بی‌همتا کسب سود کرد. در این مقاله، ۵ روش کسب درآمد منفعلانه از NFT
