سوپرا (Supra) چیست؟ تکامل شبکه‌های عمومی یکپارچه

در حالی که بازار بلاکچین به طور فزاینده‌ای به سمت راهکارهای یکپارچه متمایل شده است، بحث در مورد مزایا و معایب شبکه‌های یکپارچه و ماژولار همچنان ادامه دارد.

در این مقاله از میهن بلاکچین، به بررسی ظهور سوپرا (Supra) به عنوان یک راهکار یکپارچه پیشرفته، معماری نوآورانه آن که عملکرد بالا، دسترسی‌پذیر داده بومی و یکپارچگی کامل را ارائه می‌دهد و تاریخچه و ویژگی‌ها کلیدی آن می‌پردازیم.

مقدمه

طی چند سال اخیر، بحثی درخور توجه در محافل بازار کریپتو شکل گرفته است: شبکه‌های یکپارچه در مقابل شبکه‌های ماژولار. هر کدام از این رویکردها مزایا و معایب خاص خود را دارند.

شبکه‌های یکپارچه به دلیل معماری منسجم‌تر، اکوسیستم واحد و نقدینگی متحدتر، بستر ایده‌آلی برای شکل‌گیری اثرات شبکه‌ای قدرتمند فراهم می‌آورند. با این حال، این شبکه‌ها در زمینه گسترش ظرفیت و انعطاف‌پذیری محدودیت‌هایی دارند. در مقابل، شبکه‌های ماژولار با تفکیک لایه‌ها، از جمله اجماع، دسترسی‌پذیری داده (DA)، اجرا و تسویه حساب، امکان توسعه‌ کارآمدتر و ستاپ ظریف و منعطف را میسر می‌سازند. اما معماری لایه‌بندی‌شده (ماژولار) همواره در حل مسئله‌ تجزیه شدن (Fragmentation) در حوزه‌هایی مانند برنامه‌های کاربردی، نقدینگی و امنیت با چالش‌های جدی روبرو بوده است.

در این میان، سولانا و اتریوم به عنوان دو نماینده‌ اصلی در مسیر یکپارچگی و ماژولارسازی قد علم کرده‌اند. سولانا با اتکا به منطق تک‌زنجیره‌ای، موفق به ایجاد پویاترین و ثروت‌آفرین‌ترین اکوسیستم تک‌زنجیره‌ای در صنعت شده است. از سوی دیگر، اتریوم تمرکز خود را بر رویکرد رول‌آپ لایه‌ای معطوف ساخته و به دنبال ایجاد یک اکوسیستم گسترده‌ پن-اتریوم (Pan-Ethereum) متشکل از لایه ۱ و لایه ۲ است.

عملکرد ثانویه توکن‌های SOL و ETH در چرخه‌ اخیر بازار، گویای تمایز آشکار میان این دو رویکرد بود. به نظر می‌رسد بازار به تدریج از معماری ماژولار و پراکنده رویگردان شده و گرایش فزاینده‌ای به راهکارهای یکپارچه نشان می‌دهد. حتی ویتالیک بوترین، یکی از بنیان‌گذاران اتریوم، در مقاله‌ای در تاریخ ۲۴ ژانویه (۵ بهمن)، با ابراز تردید نسبت به مسیر لایه ۲، اشاره کرد که اتریوم به عنوان لایه ۱، می‌بایست سرعت گسترش خود را افزایش دهد.

حداقل در این مقطع زمانی، به نظر می‌رسد رویکرد شبکه‌های یکپارچه در جدال با شبکه‌های ماژولار، کفه ترازو را به سود خود سنگین‌تر کرده است.

با این وجود، سولانا به عنوان پرچمدار زنجیره‌های عمومی یکپارچه، هنوز با نقاط ضعف و کاستی‌هایی روبروست. محدودیت اصلی آن، فقدان دسترسی‌پذیری داده بومی و اتکا به ذخیره‌سازی خارجی برای نگهداری داده‌های تراکنش‌های گذشته است. این امر منجر به بروز مشکلاتی نظیر تأخیر و کاهش قابلیت اطمینان در دسترسی به داده‌ها می‌شود. افزون بر این، سولانا در شرایط اوج ترافیک، همواره با خطر تراکم شبکه یا قطع کامل سرویس مواجه است که بر پایداری کلی آن اثر منفی می‌گذارد. بنابراین، تقاضای بازار از معماری یکپارچه، تنها توان عملیاتی بالا نیست؛ بلکه بهبود عملکرد، دسترسی‌پذیری داده و یکپارچگی اکولوژیکی نیز از جمله خواسته‌های اصلی بازار محسوب می‌شوند.

در چنین بستری، پروژه سوپرا (Supra) با ایده نوینی از زنجیره عمومی یکپارچه ظهور کرده است. سوپرا ضمن تضمین عملکرد بالا، به صورت ذاتی از دسترسی‌پذیری داده پشتیبانی کرده و بدین ترتیب، کاستی‌های اساسی معماری یکپارچه را رفع می‌کند. هدف اصلی سوپرا، ایجاد یک زنجیره عمومی کاملاً یکپارچه عمودی است. این زنجیره، زیرساخت کامل بلاکچین را در قالب یک شبکه واحد ارائه می‌دهد؛ به‌گونه‌ای که تمامی اجزای ضروری از جمله اجماع، اجرا، ذخیره‌سازی داده، اوراکل‌ها، قابلیت تعامل‌پذیری (Interoperability) بین زنجیره‌ای و سایر کارکردهای کلیدی در یک پلتفرم واحد گرد هم آمده‌اند. این امر تجربه‌ای روان، یکپارچه و بی‌نقص را برای توسعه‌دهندگان و کاربران به ارمغان می‌آورد. با افزایش روزافزون تقاضای بازار برای زیرساخت‌های پایدارتر و کارآمدتر، سوپرا به عنوان مسیری نویدبخش در توسعه زنجیره‌های عمومی یکپارچه مطرح می‌شود.

سوپرا: اوج شبکه‌سازی یکپارچه

سوپرا به خودی خود یک بلاکچین با عملکرد فوق‌العاده بالا محسوب می‌شود. این پلتفرم با بهره‌گیری از پروتکل اجماع نوین مون‌شات (Moonshot)، به توان عملیاتی چشمگیر ۵۰۰٬۰۰۰ تراکنش در ثانیه و تأخیر اجماع زیر یک ثانیه دست یافته است. با این حال، ویژگی بارز و متمایزکننده سوپرا، معماری یکپارچه آن است.

فلسفه بنیادین توسعه سوپرا را می‌توان در عبارت یکپارچگی عمودی کامل خلاصه کرد. این بدان معناست که سوپرا تقریباً تمامی سرویس‌های مرتبط با بلاکچین را در قالب یک شبکه واحد ارائه می‌دهد تا تجربه‌ای منسجم، روان و یکدست را برای کاربران و توسعه‌دهندگان رقم بزند.

سوپرا به عنوان یک زنجیره عمومی نوظهور، از مزیت ارزیابی فرایند رقابت پیشین میان شبکه‌های یکپارچه و ماژولار از منظری جامع‌تر برخوردار است و به طور مستقیم از تجارب به‌دست‌آمده بهره می‌برد. از دیدگاه سوپرا، رمز موفقیت روزافزون شبکه‌های یکپارچه در بازار، در وحدت بخشیدن به تجربه توسعه (برای توسعه‌دهندگان) و تجربه‌ کاربری (برای کاربران) نهفته است. اما سوپرا قدمی فراتر برداشته و معتقد است که سطح یکپارچگی شبکه‌های یکپارچه سنتی هنوز کافی نیست.

در محیط واقعی توسعه و عملیات، اغلب برنامه‌های غیرمتمرکز (Dapp) کماکان به ارائه‌دهندگان ثالث متعددی متکی هستند که سرویس‌های مختلفی از جمله اوراکل، ارتباطات بین زنجیره‌ای (Cross-Chain)، تصادفی‌سازی آنچین و غیره را ارائه می‌دهند. این وابستگی، به‌طور ملموس، موجب پیچیدگی یکپارچه‌سازی، مخاطرات امنیتی و افزایش هزینه‌های توسعه می‌شود. از همین رو، سوپرا در صدد بنا نهادن بلاکچینی کاملاً یکپارچه و به‌صورت عمودی است که از سرویس‌های اوراکل بومی، تصادفی‌سازی، اتوماسیون و ارتباطات بین زنجیره‌ای به صورت ذاتی پشتیبانی کند. بدین ترتیب، شبکه‌ای زیربنایی، توانمندتر، هماهنگ‌تر و با کاربری آسان‌تر را در اختیار توسعه‌دهندگان قرار می‌دهد.

سوپرا به منظور ارتقای هرچه بیشتر قابلیت کاربری یک شبکه واحد، به‌طور همزمان از چندین ماشین مجازی (VM) رایج نظیر EVM، SVM، MoveVM، Cosmos و غیره پشتیبانی خواهد کرد. این قابلیت، مهاجرت مستقیم توسعه‌دهندگان از اکوسیستم‌های گوناگون به سوپرا را بدون نیاز به بازسازی و انطباق ثانویه تسهیل می‌بخشد.

علاوه بر این، سوپرا برای رفع محدودیت انعطاف‌پذیری در شبکه‌های یکپارچه سنتی، راهکار زنجیره کاربردی موسوم به کانتینر (Container) را نیز ارائه می‌دهد. هر کانتینر سوپرا به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد تا مدل‌های حاکمیت، توکن‌های گس و مکانیزم‌های انگیزشی اقتصادی را به دلخواه خود سفارشی‌سازی کنند. در عین حال، به‌منظور اجتناب از مشکلات تجزیه‌شدگی نقدینگی نظیر آنچه در لایه ۲ اتریوم مشاهده می‌شود، هر کانتینر سوپرا از اشتراک‌گذاری استخر نقدینگی لایه ۱ سوپرا پشتیبانی کرده و قادر است در هر لحظه، منابع استخر شبکه اصلی سوپرا را فراخوانی کند.

به این ترتیب، توسعه‌دهندگان می‌توانند با بهره‌گیری از کانتینرهای سوپرا، محیط‌های کاربردی اختصاصی خود را ایجاد کنند، بی‌آنکه دغدغه از دست رفتن انسجام و یکپارچگی ناشی از پراکندگی نقدینگی را داشته باشند.

کالبدشکافی معماری هسته‌ سوپرا

برای درک بهتر معماری شبکه سوپرا، می‌توان به نوآوری‌های کلیدی زیر توجه کرد:

• موتور اجماع مون شات: پروتکل مون شات، مکانیزم اجماع اختصاصی سوپرا است. در پروتکل مون شات، فرآیندهای دریافت، ترتیب‌دهی (Sequencing) و اجرای تراکنش‌ها به‌صورت موازی انجام می‌شوند. این رویکرد، زمان پردازش را به‌طور چشمگیری کاهش داده و توان عملیاتی ۵۰۰٬۰۰۰ تراکنش در ثانیه و تأخیر اجماع زیر یک ثانیه را ممکن می‌سازد.
• معماری نود Tribe و Clan: سوپرا از یک معماری سلسله‌مراتبی موسوم به Tribe و Clan برای مدیریت نودها استفاده می‌کند. Tribe به مجموعه‌ای قبیله‌مانند از نودهای بزرگ متعدد اطلاق می‌شود، در حالی که Clan به دسته‌ای از نودهای کوچک‌تر اشاره دارد که به‌صورت تصادفی از درون یک Tribe انتخاب می‌شوند. این سیستم پویا برای مدیریت و هماهنگی نودها طراحی شده است تا پردازش موازی کارآمد در سناریوهای چندوظیفه‌ای را به ارمغان آورد.
• پروتکل اوراکل توزیع‌شده (DORA): سوپرا از طریق پروتکل DORA، خدمات داده درخواستی (pull-based) و جریانی (push-based) را انتقال و ارائه می‌دهد. این خدمات شامل اوراکل‌های قیمت ارزهای دیجیتال، نرخ ارزهای خارجی، شاخص‌های سهام و داده‌های هواشناسی می‌شود. داده‌های ارائه شده توسط DORA، نه‌تنها به بلاکچین سوپرا سرویس می‌دهند، بلکه از سایر شبکه‌های بلاکچین نیز پشتیبانی می‌کنند.
• تابع تصادفی قابل اثبات توزیع‌شده (dVRF): سوپرا مشابه DORA، خدمات توابع تصادفی قابل اثبات توزیع‌شده (dVRF) را نیز در دو حالت درخواستی و جریانی برای تولید و توزیع اعداد تصادفی ارائه خواهد داد.
• اتوماسیون: سوپرا از تنظیم تراکنش‌های خودکار در نقاط زمانی مشخص یا رویدادهای آنچین (شامل رویدادهای آفچین که از طریق DORA منتقل می‌شوند) پشتیبانی می‌کند. این قابلیت به کاربران امکان می‌دهد تا استراتژی‌های عملیاتی خود را برای سناریوهای احتمالی گوناگون از پیش تعیین کنند.
• اینترا لیر (IntraLayer): سوپرا به منظور برقراری ارتباط با سایر اکوسیستم‌های لایه ۱ و لایه ۲، از پروتکل چند امضایی کراس چین هایپر لوپ (HyperLoop) و راهکار تعامل‌پذیری بدون نیاز به اعتماد هایپر نووا (HyperNova) بهره می‌گیرد. این امر، تعامل چندزنجیره‌ای را به شیوه‌ای امن‌تر امکان‌پذیر می‌سازد.
• Multi-VM: همانطور که پیش‌تر اشاره شد، سوپرا از ماشین مجازی چندگانه پشتیبانی می‌کند. این قابلیت، سازگاری با تمامی محیط‌های توسعه‌ی رایج در صنعت کریپتو را فراهم می‌آورد.
• کانتینر: راهکار زنجیره کاربردی که پیش از این معرفی شد، به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا فضای اجرای برنامه‌های کاربردی اختصاصی موسوم به DappSpace ایجاد کرده و محیط اجرا را بدون نیاز به پل‌کردن (Bridging) یا تجزیه نقدینگی، به شکل دلخواه سفارشی‌سازی کنند.

تاریخچه سوپرا

شاید برای بسیاری ناآشنا باشد که سوپرا در واقع یک بلاکچین با ریشه‌های آکادمیک است. دکتر آنیکت کیت (Aniket Kate)، مدیر ارشد بخش تحقیقات و توسعه این تیم، یکی از مخترعان تعهدات چندجمله‌ای KZG است. این فناوری در حوزه رمزنگاری از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بوده و به‌طور گسترده در مسیرهای توسعه پروژه‌های متعددی از جمله اتریوم به کار گرفته شده است.

نخستین گام‌های سوپرا با ارائه سرویس سوپرا اوراکلز (SupraOracles) و لایه سرویس میان‌افزار اینترالیر برداشته شد. با این حال، تیم سوپرا در فرآیند توسعه عملیاتی، به‌تدریج به این نتیجه رسید که اتکای صرف به یک سرویس واحد، برای پاسخگویی به نیازهای روزافزون بازار در زمینه زیرساخت کامل بلاکچین کافی نیست. از این رو، تیم سوپرا تصمیم گرفت گامی فراتر نهاده و با تمرکز بر ابعاد بنیادین نظیر معماری و اجماع، بلاکچینی را ایجاد کند که توان مقابله با حجم فزاینده برنامه‌های کاربردی، کاربران و نقدینگی را داشته باشد.

سوپرا تاکنون از طریق چندین مرحله جذب سرمایه، موفق به جذب ۴۲ میلیون دلار سرمایه شده است. از جمله سرمایه‌گذاران مطرح این پروژه می‌توان به انیموکا برندز (Animoca Brands)، کوین بیس ونچرز (Coinbase Ventures)، گلکسی اینتراکتیو (Galaxy Interactive) ، هشد (Hashed)، هش کی (HashKey) و هوبی (Huobi) اشاره کرد.

در آگوست ۲۰۲۴، سوپرا تست‌نت مشوق خود را راه‌اندازی کرده و با بهره‌گیری از ابزارهای تعاملی نظیر Dice Vision و Astro Predictions، بیش از ۹ میلیون تراکنش را پردازش کرد. رویداد «Blastoff» این پروژه نیز با استقبال گسترده‌ای مواجه شد و بیش از ۵۱۰٬۰۰۰ کاربر را به خود جذب کرد.

در نوامبر ۲۰۲۴، توکن بومی شبکه سوپرا با نماد SUPRA، به‌طور رسمی رویداد تولید توکن (TGE) خود را اجرا کرد و به سرعت در صرافی‌های اصلی نظیر بای بیت (ByBit)، کوکوین (Kucoin)، گیت (Gate) و مکسی (MEXC) لیست شد.

روند تحولات پیشین صنعت کریپتو نشان داده است که شبکه‌های زیربنایی باکیفیت، همواره قادرند توسعه‌دهندگان بیشتری را به سوی خود جذب کرده و اکوسیستمی متنوع‌تر و پویاتر را پرورش دهند. داده‌های رسمی سوپرا حاکی از آن است که علی‌رغم گذشت تنها حدود شش ماه از زمان راه‌اندازی شبکه آزمایشی، بیش از ۷۰ پروژه در حوزه‌های گوناگون از جمله زیرساخت‌ها، کیف پول‌ها، نودها، پرداخت‌ها، وام‌دهی، صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX)، پلتفرم‌های لانچ‌پد (Launchpad)، ییلد فارمینگ (Yield)، دارایی‌های دنیای واقعی (RWA)، ابزارهای مشتقه، شبکه‌های اجتماعی، بازی‌ها و سایر دسته‌ها در حال توسعه بر بستر سوپرا هستند.

صنعت کریپتو در حال شتاب‌گیری و سوپرا آماده پرواز!

با آغاز سال ۲۰۲۵، روند بازار از انتظارات بسیاری فراتر رفته است. اگرچه عوامل مثبت پیوسته‌ای در سطح کلان اقتصاد جهانی وجود دارد، اما به دلیل کاهش اهرم کلی بازار و فروکش کردن تب و تاب میم‌کوین‌ها، بازار آلت‌کوین‌ها (به استثنای بیت‌کوین) شاهد یک اصلاح قابل‌توجه بوده است و SUPRA نیز از این قاعده مستثنی نمانده است.

با این حال، نمی‌توان انکار کرد که با روی کار آمدن دولت حامی کریپتو به رهبری ترامپ، پیشرفت طرح ذخایر استراتژیک ارزهای دیجیتال و تداوم ورود سرمایه به صندوق‌های ETF بزرگ ارزهای دیجیتال، صنعت کریپتو با روندی غیرقابل‌برگشت به سوی انطباق با قوانین و پذیرش انبوه در حرکت است.

چشم‌انداز پیش رو حاکی از آن است که چند سال آینده، احتمالاً آرام‌ترین دوران رشد و مساعدترین محیط عملیاتی را در تاریخ این صنعت رقم خواهد زد. انتظار می‌رود در این عصر طلایی، سیل ورود کاربران و سرمایه‌های جدید به بازار کماکان ادامه یابد. این امر، چالش‌های تازه‌ای را در زمینه ظرفیت پذیرش بارِ شبکه‌های بلاکچین موجود و توسعه تجربه کاربریِ کارآمدتر پدید خواهد آورد.

سوپرا از هم‌اکنون خود را برای این تحولات آماده کرده است. در شرایطی که تقاضای بازار برای عملکرد و تجربه کاربری شبکه‌های زیربنایی در سطح پایینی قرار دارد، تمایز میان بلاکچین‌های گوناگون ممکن است چندان به چشم نیاید. اما با افزایش تصاعدی تقاضا، مزیت دیررس اما هوشمندانه سوپرا به تدریج آشکار خواهد شد. آن زمان، شاید نقطه آغاز چرخه کشف ارزش واقعی سوپرا باشد.

سخن پایانی

در نهایت، در فضای رقابت تنگاتنگ میان رویکردهای یکپارچه و ماژولار در عرصه بلاکچین، به نظر می‌رسد کفه ترازو به تدریج به سمت راهکارهای یکپارچه سنگینی می‌کند. در این میان، پروژه نوظهور سوپرا، با درک عمیق نقاط قوت و ضعف هر دو طرف، معماری یکپارچه عمودیِ خود را به عنوان یک پاسخ نوین و کارآمد به چالش‌های مقیاس‌پذیری و کارایی بلاک‌چین ارائه داده است. سوپرا با تکیه بر توان عملیاتی بی‌نظیر، دسترسی‌پذیری داده بومی و یکپارچگی بی‌مثال در ارائه طیف کاملی از خدمات بلاکچینی در قالب یک شبکه واحد، نه تنها نویدبخش رفع کاستی‌های ذاتی شبکه‌های یکپارچه سنتی است، بلکه تجربه‌ای به مراتب روان‌تر، همگن‌تر و کارآمدتر را برای توسعه‌دهندگان و کاربران به ارمغان می‌آورد.

با پشتوانه قوی آکادمیک، تیمی متخصص و مجرب و مجموعه‌ای از نوآوری‌های بنیادین، به نظر می‌رسد سوپرا از پتانسیل بالایی برای تبدیل شدن به یک نیروی پیشران و تحول‌آفرین در مسیر توسعه و پذیرش همه‌جانبه فناوری بلاکچین برخوردار است. این پروژه، با ارائه یک زیرساخت بلاکچینی منسجم و کارآمد، در آینده‌ای نه چندان دور، قادر خواهد بود ارزش ذاتی و جایگاه واقعی خود را در بازار رقابتی به اثبات برساند و در این راستا، به رشد و بلوغ هرچه بیشتر اکوسیستم وب ۳ یاری رساند. در عصری که صنعت بلاکچین با شتابی فزاینده در مسیر بلوغ و ورود به پذیرش انبوه در اقتصاد جهانی گام برمی‌دارد، سوپرا با آمادگی کامل به استقبال چالش‌ها و فرصت‌های پیش رو آمده و مصمم است تا نقش محوری خود را در معماری آینده این عرصه ایفا کند.

سوالات متداول (FAQ)