صرافی غیرمتمرکز چیست؟ معرفی بهترین صرافی‌های غیرمتمرکز

خرید و فروش ارز دیجیتال با استفاده از Decentralized exchange یا DEX چگونه است؟ تفاوت‌های میان صرافی‌های متمرکز و دکس‌ها چیست؟ نحوه کار با صرافی‌های غیرمتمرکز ارز دیجیتال چگونه است؟ صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال بستری است که می‌توانیم رمز ارز های مختلف را بدون نیاز به یک نهاد متمرکز معامله کنیم. تحریم افراد به دلیل ملیت آنها در این صرافی‌ها معنی ندارد و آزادانه می‌توان در آنها فعالیت کرد. اهمیت این نکته برای ما ایرانیان بسیار بیشتر است. اما صرافی غیرمتمرکز چیست؟ در این مقاله با این نوع اکسچنج‌ها، نقاط قوت و ضعف دکس‌ها و نحوه کارکرد این صرافی‌ها آشنا می‌شویم و سپس، به معرفی چند تا از بهترین DEXها می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

صرافی غیرمتمرکز چیست؟

ما ایرانی ها به دلیل تحریم‌ها نمی‌توانیم با هویت واقعی خود در صرافی‌های متمرکز ارز دیجیتال فعالیت کنیم. لذا برای ترید ارز دیجیتال و انجام معاملات در آنها باید از VPN استفاده کنیم. این مشکلی بزرگ برای ما بوده و همواره ریسک از دست رفتن دارایی‌هایمان وجود دارد. اما راهکار این مسئله چیست؟ صرافی‌های غیرمتمرکز ارز دیجیتال یا DEXها راه ‌حلی برای این مشکل ارائه کرده‌اند. این صرافی‌ها بستری فراهم کرده‌اند که در آن می‌توان آزادانه و بدون محدودیت به معاملات رمز ارزها پرداخت.

برای شناخت دقیق ساز و کار صرافی های غیرمتمرکز ارز دیجیتال ابتدا باید بدانیم ایراد و مشکل صرافی‌های متمرکز چیست؟ از این رو متوجه خواهیم شد که چرا به صرافی‌های غیرمتمرکز رمز ارز احتیاج داریم. اگر دارایی‌های دیجیتال خود را در صرافی‌های متمرکز (چه داخلی چه خارجی) نگهداری کنید، همواره احتمال از دست رفتن سرمایه شما در اثر هک آن صرافی یا وضع قوانین سخت‌گیرانه وجود دارد. هرچند که این اتفاق ممکن است به ندرت رخ دهد، اما به هر حال احتمال آن وجود دارد. در این صورت کل دارایی دیجیتال شما از بین خواهد رفت. علت این امر هم مشخص است؛ زیرا صرافی‌های متمرکز توسط یک نهاد مرکزی کنترل و مدیریت می‌شوند و این موضوع می‌تواند مشکلاتی را به وجود بیاورد. از جمله این مشکلات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• صرافی مورد نظر می‌تواند تمامی ارزهای دیجیتال کاربران خود را به سرقت ببرد.
• ممکن است شامل تحریم‌ها قرار بگیرید و حساب‌هایتان در صرافی مورد نظر مسدود شود، اتفاقی که برای کاربران ایرانی صرافی بیترکس افتاد. احتمال رخ دادن این اتفاق برای ما ایرانیان زیاد است.
• ممکن است صرافی‌های متمرکز ارز دیجیتال توسط هکرها، هک شوند و دارایی کاربران به سرقت برود؛ اتفاقی که بارها برای صرافی‌های مختلف افتاده است.
• ممکن است صرافی مورد نظر قیمت‌ها را دستکاری کند. این موضوع باعث زیان کاربران این صرافی خواهد شد. مثالی از این دستکاری قیمت در زمان ریزش بازار در اثر شیوع ویروس کرونا بود. اطلاعاتی منتشر شد که نشان میداد صرافی Bitmex قیمت بیت کوین را عمدا پایین‌تر از سایر صرافی‌ها آورده که باعث لیکویید شدن تعداد زیادی از افراد در این صرافی شد.

به این لیست می‌توانیم موارد بسیاری را اضافه کنیم؛ اما مهم‌ترین ویژگی صرافی‌های متمرکز این است که در این اکسچنج‌ها، کنترل دارایی افراد به صرافی واگذار می‌شود. این می‌تواند به طرق مختلف برای کاربران مسئله‌ساز شود.

مفهوم صرافی غیرمتمرکز رمز ارز به وجود آمده تا به مفهوم غیرمتمرکز بودن رمز ارزها نمود عینی ببخشد تا از این طریق امنیت کاربران را افزایش دهد. کدهای این صرافی‌ها برای همه قابل دسترس است. همه افراد می‌توانند طریقه کارکرد این صرافی‌ها را مشاهده کنند. DEXها از طریق قراردادهای هوشمند فعالیت می‌کنند؛ به این‌صورت که ابتدا وارد سایت DEX مورد نظرتان می‌شوید و با اتصال کیف پول خود، در آن خرید و فروش ارزهای دیجیتال را انجام می‌دهید.

برای این‌که بتوانید در این صرافی‌ها فعالیت کنید، باید آن مقدار از ارز دیجیتال مورد نظرتان را به آدرس قرارداد هوشمند این صرافی‌ها انتقال دهید. نکته جالب این است که هیچکس نمی‌تواند ارز دیجیتال شما را انتقال دهد. اما کارکرد DEXها چیست؟ صرافی‌های غیرمتمرکز ارز دیجیتال کارکردهای مختص به خود را دارند و سازمان و یا نهادی آن‌ها را کنترل نمی‌کنند. همه قوانین و شرایط طبق پروتکلی مشخص و قرارداد هوشمندی معین انجام می‌پذیرد. تمامی افراد از هر کشوری می‌توانند از این صرافی‌ها استفاده کنند و تحریم و فشار دولت‌ها نمی‌تواند مانع دسترسی کاربران از برخی کشورها شود.

از جمله صرافی‌های غیرمتمرکز رمز ارزها می‌توان یونی سواپ، سوشی سواپ و کرو فایننس را نام برد. البته این صرافی‌ها فقط دارای مزیت نیستند و قطعا ایراداتی را دارند که قابل ملاحظه است، مثل کارمزدهای بالای برخی از آنها، ظاهر بسیار ساده و خسته کننده، رابط کاربری نسبتا سخت، امکانات بسیار کم و محدود، در بعضی از موارد سرعت پایین آنها و غیره که ممکن است کاربران را از استفاده از این صرافی های غیرمتمرکز منصرف کند.

نقاط قوت صرافی غیرمتمرکز چیست؟

در ادامه نقاط قوت صرافی‌های غیرمتمرکز رمز ارز را در مقایسه با صرافی‌های متمرکز بررسی می‌کنیم؛ این مزایا شامل کنترل کامل دارایی‌ها توسط شما، عدم نیاز به احراز هویت، امنیت بالاتر نسبت به صرافی‌های متمرکز، متن باز بودن دکس‌ها و عدم محدودیت در خرید و فروش اشاره کرد.

کنترل دارایی‌ها

صرافی‌های غیرمتمرکز یا DEXها، بر خلاف صرافی‌های متمرکز ارز دیجیتال، دارایی‌های شما را کنترل نمی‌کنند. در عوض، این وجوه به روشی غیرمتمرکز ذخیره می‌شوند و معمولا توسط کاربران یا توسط نرم افزار خود صرافی این کار انجام می‌شود. به این ترتیب، هیچ نهاد متمرکزی وجود ندارد که همه ارزهای دیجیتال موجود در صرافی را در کیف پول خود نگهداری کند. در صرافی‌های غیرمتمرکز کنترل دارایی‌ها در دست کاربران است. از این طریق ریسک از دست دادن دارایی افراد بسیار کاهش می‌یابد.

احراز هویت

کل چیزی که برای استفاده از یک صرافی غیر متمرکز رمز ارز لازم دارید، یک کیف پول ارز دیجیتال است. در عین حال، بعضی از ایجادکنندگان صرافی‌های غیرمتمرکز ادعا می‌کنند که آنها تنها نرم‌افزار متن باز را ارائه می‌دهند و مسئولیتی در برابر آنچه جامعه با آن نرم افزار انجام می‌دهد، نخواهند داشت. بنابراین این افراد به این شیوه از مشکلاتی مانند شناخت مشتری و قوانین ضد‌پولشویی اجتناب می‌کنند. فعالیت در این صرافی‌ها نیازی به احراز هویت و ارائه مدارک شناسایی نداشته و حریم خصوصی افراد کاملا رعایت می‌شود.

امنیت بالاتر

در ده سال گذشته، بارها صرافی‌های متمرکز ارزهای دیجیتال هک شده‌اند که از جمله آنها می‌توان Mt.Gox و Coincheck را نام برد. تا به حال، تلاش‌ها برای سرقت دارایی‌ها متوقف نشده است و روزانه هکرها در جستجوی روش‌هایی برای بهره‌برداری از آسیب پذیری‌ها در سیستم‌های متمرکز هستند. از آنجا که یک صرافی غیرمتمرکز بر روی شبکه‌ای از کامپیوتر‌ها راه‌اندازی شده است، حمله به آن بسیار سخت‌تر می‌شود. احتمال نفوذ به این صرافی‌ها و شکست آنها بسیار پایین است و این باعث می‌شود که صرافی‌های غیر متمرکز بسیار امن‌تر باشند.

متن باز بودن

کدهای یک صرافی غیرمتمرکز و همچنین کدهای قرارداد هوشمند یک دکس عموما به صورت متن باز (Open Source) در اختیار همگان قرار می‌گیرد تا همه بتوانند با مطالعه کدهای آن از ساز و کار و طریقه کارکرد آن صرافی مطلع شوند. بنابراین “شفافیت” یکی از مهم‌ترین عوامل برای دکس‌ها است. در غیر اینصورت نمی‌توان یه یک DEX اعتماد کرد؛ زیرا روند و ساز و کار فعالیت آن صرافی مشخص نیست و از کجا معلوم که در قسمتی از کد نوشته نشده باشد که یک کپی از کلید خصوصی هر کاربر در محلی ذخیره نشود؟

عدم محدودیت در خرید و فروش ارز دیجیتال

در صرافی‌های غیر متمرکز هیچ سقفی برای مبادله ارزهای خود ندارید. در برخی صرافی‌های متمرکز، اگر اکانت خود را وریفای نکرده باشید یا احراز هویت نکرده باشید، تنها قادرید روزانه تا سقف محدودی بیت کوین برداشت کنید؛ در حالی که این حالت در دکس‌ها بی‌معنی است و شما هیچ سقفی برای خرید و فروش و سفارشات خود ندارید.

نقاط ضعف Dexها

این نوع صرافی‌ها دارای معایبی مانند عدم پذیرش و مقبولیت توسط عموم مردم و کمبود نقدینگی، محدود بودن ابزارهای ترید، نبود پشتیبانی مشتریان، مقیاس پذیری کم و کارمزدهای بالاتر برای انجام تراکنش‌ها هستند.

عدم مقبولیت و کمبود نقدینگی

با وجود این‌که حجم معاملات صورت گرفته در صرافی یونی سواپ بسیار بالاتر از گذشته بوده و از بسیاری صرافی‌های متمرکز بالاتر است، اما صرافی‌های غیرمتمرکز هنوز هم مانند صرافی‌های متمرکز محبوب نیستند. در نتیجه، آنها مشتریان کمتری دارند و حجم ترید و نقدینگی پایین‌تری نیز دارند و برای تسویه تراکنش‌ها مدت زمان بسیار بیشتری طول می‌کشد.

ابزارهای ترید

استفاده از صرافی‌های غیرمتمرکز برای تریدر‌های حرفه‌ای حق انتخاب زیادی ارائه نمی‌دهد. زیرا گزینه‌های ترید پیشرفته در بیشتر این صرافی‌ها وجود ندارد. استفاده از سفارش‌های رایج در میان تریدرها و معاملات الگوریتمی در محیط‌های غیرمتمرکز دشوار است.

نبود پشتیبانی مشتری

اکثر صرافی‌های غیرمتمرکز نمی‌توانند هیچ سرویس پشتیبانی مناسب یا کانال‌های قابل دسترسی را برای مشتریان فراهم آورند که از آن طریق برای تراکنش‌ها یا اکانت‌های کاربران پشتیبانی انجام شود.

مقیاس‌پذیری کم

اگرچه صرافی‌های غیر‌متمرکز الگوی جدیدی را در ترید ارز‌های دیجیتال فراهم نموده‌اند، اما این صرافی‌ها بر بستر بلاک چین ساخته شده‌اند و بنابراین دارای عیب‌هایی مانند مقیاس‌پذیری کم هستند و در صورتی که کاربران زیادی اقدام به استفاده از این صرافی‌ها کنند، به احتمال زیاد چنین صرافی‌هایی قادر به پاسخگویی نیستند.

البته این ایراد مستقیما به خود دکس‌ها مربوط نیست؛ لذا اگر شبکه‌های بلاکچین بتوانند مسئله مقیاس‌پذیری را حل کنند، این عیب DEXها نیز برطرف خواهد شد. البته صرافی‌های غیرمتمرکز فعال بر روی  شبکه‌های بلاکچین مقیاس‌پذیر مانند بایننس اسمارت چین، ترون و پولکادات در حال حاضر نیز چنین ایراد و نقصی را ندارند؛ اما در بسیاری از آنها برای تامین مقیاس‌پذیری بالا، غیرمتمرکز ماندن را قربانی کرده‌اند.

کارمزدهای بالاتر برای انجام معاملات

یکی از تفاوت‌های مهم میان یک صرافی متمرکز و یک صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال، بحث کارمزد انجام معاملات است. از آنجا که در صرافی‌های متمرکز در زمان ترید و خرید و فروش رمز ارزها، هیچ تراکنشی روی شبکه بلاکچین صورت نمی‌گیرد، لذا کارمزد شبکه در آن وجود ندارد. اما در یک DEX ارز دیجیتال ماجرا کاملا متفاوت است؛ در این صرافی‌ها، به دلیل انجام معاملات بر روی شبکه بلاکچین، در هر خرید و فروش باید علاوه بر کارمزد داخلی دکس، کارمزد شبکه بلاکچین نیز پرداخت شود. این نکته بسیار منفی برای صرافی‌های غیر متمرکز در حوزه ارزهای دیجیتال است. اگر دکس بر روی شبکه اتریوم راه‌اندازی شده باشد، ممکن است برای خرید یک رمز ارز تا ۱۰۰ دلار و در مجموع برای خرید و فروش آن، ۲۰۰ دلار کارمزد شبکه لازم باشد. لذا اگر یک تریدر با سرمایه کم در این صرافی‌ها فعالیت کند، عملا تمام سرمایه‌اش صرف پرداخت کارمزد شبکه اتریوم خواهد شد و طبیعتا هیچ توجیه اقتصادی برای این کار وجود ندارد.

اما در مورد دکس بایننس یا دکس‌های روی شبکه بایننس اسمارت چین، کارمزدها بسیار پایین‌تر است. اما بازهم این کارمزد صفر نیست. جدای از بحث کارمزد شبکه بلاکچین، هر صرافی غیرمتمرکز یک کارمزد داخلی را نیز از کاربران خود دریافت می‌کند. این کارمزد عموما بسیار کمتر از کارمزد صرافی‌هاست. اما در مجموع، کارمزد ترید در یک صرافی متمرکز به در بیشتر مواقع، به مراتب کمتر از کارمزد ترید در یک صرافی غیرمتمرکز است.

تراکنش درون شبکه و تراکنش بین چند شبکه بلاکچین

مباحث فنی صرافی‌های غیرمتمرکز شامل دو ویژگی است:

• مدیریت دارایی‌ها

• هماهنگ‌سازی سفارشات

ویژگی اول ذخیره‌سازی اطلاعات، تصدی دارایی‌ها و انجام معاملات را ارائه می‌دهد. ویژگی دوم نیز اطلاعات دفتر سفارش را ذخیره کرده و هماهنگ‌سازی سفارشات را انجام می‌دهد.

فناوری غیرمتمرکز واقعی هر دو ویژگی را با قراردادهای هوشمند داخل زنجیره پیاده‌سازی می‌کند. دارایی‌های کاربران توسط اسمارت کانترکت‌ها نگهداری می‌شود تا در مقابل سرقت و اختلاس ایمن باشد. کاربران می‌توانند دارایی‌های خود را بدون فرآیندهای پیچیده و زمان‌بر برداشت کنند. منطق هماهنگ‌سازی سفارشات توسط قراردادهای هوشمند برقرار می‌شود که منجر به حذف خطر تقلب و کلاهبرداری می‌شود.

به لطف مزایای بلاک چین، صرافی‌های غیرمتمرکز از آپ‌تایم زیاد (میزان زمان آنلاین بودن سایت در اینترنت در طول یک سال) بهره می‌برند. در هر لحظه، نود آماده ارائه خدمات است، در نتیجه ادامه هماهنگ‌سازی سفارشات و انجام معاملات را تضمین می‌کند. در بدترین شرایط، کاربران می‌توانند به منظور ادامه دادن معاملات متوقف شده و انتقال ایمن دارایی‌ها به کیف پول، نود خود را اجرا کنند.

در آخر، قابلیت پشتیبانی از معاملات چندین دارایی مختلف (یا همان معاملات بین زنجیره‌ای) یکی دیگر از تفاوت‌های کلیدی صرافی‌های غیرمتمرکز با صرافی‌های متمرکز است.

صرافی غیرمتمرکز چگونه کار می‌کند؟

همانطور که می‌دانید، هر صرافی از اجزای زیر تشکیل شده است:

• رابط کاربری گرافیکی
• موتور تطابقی و معاملاتی، هسته مرکزی هر سیستم
• کیف پول‌های ارز دیجیتال
• نقدینگی
• سیستم مدیریت

از لحاظ فنی، هر کدام از این اجزا را می‌توان به صورت غیرمتمرکز پیاده سازی کرد؛ ولی در عمل این کار همیشه منطقی نیست.

رابط کاربری گرافیکی

از دید معماری، این لایه پوسته‌ای است که کل سیستم را می‌پوشاند. این لایه می‌تواند یک کلاینت وب، کلاینت موبایل، اپلیکیشن دسکتاپ و حتی تلویزیون‌های هوشمند و اَپ‌های مخصوص گجت‌ها باشد.

موتور معاملاتی

نیمی از این موتور، دفتر سفارشات بوده و نصف دیگر موتور بات معاملاتی است. از لحاظ فنی، تمام ویژگی‌های تکنولوژی بلاک چین را می‌توان اینجا پیاده کرد. ولی در عمل این کار ضرورتی ندارد و دلیل آن این است که همه ما می‌دانیم که در صرافی‌های همتا به همتا (P2P)، قیمت در بازار مشخص شده حداقل دو نوع سفارش وجود دارد. ضبط آنها در بلاک چین ممکن است ولی گزینه‌ای برای تغییر آن وجود ندارد.

حال صرافی‌ای را تصور کنید که نمی‌توانید در آن سفارش قبلی خود را حذف کرده و لغو کنید، در حالی که می‌بینید قیمت ارزها در این صرافی در حال تغییر است ولی شما نمی‌توانید کاری بکنید. آیا داشتن چنین ویژگی‌ای، مفید است؟ پاسخ روشن و قطعی برای آن وجود ندارد. بعضی صرافی‌ها این ویژگی را دارند و بعضی‌ها ندارند. از لحاظ تجربه کاربری، به کار بردن این عملکرد حرکتی غیرمنطقی خواهد بود. ظاهرا یکی از دلایل اصلی شکست خوردن صرافی‌های غیرمتمرکز در برابر رقبای متمرکز خود، همین موضوع است.

نقدینگی

به دلیل خصوصیات کیف پول‌ها، صرافی غیرمتمرکز رمز ارز نمی‌تواند از یک سرویس شخص ثالث یا استخر نقدینگی استفاده کند. راهکارهایی مانند بازارسازهای خودکار (AMM) یا تامین کنندگان نقدینگی، یا به اشتراک گذاری نقدینگی با دیگران نیز اینجا به کار نمی‌آید. هیچ وجهی نیست که بتوان آن را انتقال داد؛ چرا که تنها کاربران توانایی کنترل آنها را دارند. آیا راه حلی برای نقدینگی وجود دارد یا با مشکلی حل نشدنی مواجه هستیم؟

همانطور که در بالا اشاره شد، متاسفانه در سیستم صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال، نقدینگی بزرگ‌ترین نقطه ضعف بوده و به راحتی نمی‌توان آن را حل کرد. با این حال، با برداشتن یک قدم به عقب و تفکر دوباره در مورد معماری سیستم، می‌توانیم این مشکل را با ایجاد یک صرافی ارز دیجیتال ترکیبی حل کنیم. بدین شکل جزئی جدا مسئولیت نقدینگی را به عهده خواهد داشت. استخرهای نقدینگی در صرافی‌های غیرمتمرکز رمز ارزها چنین کارکردی دارند.

سیستم مدیریت

از دید کلی، این ویژگی نیازی ضروری بوده و ترجیح این است که وجود داشته باشد. لیست کاربران ثبت شده، تاریخچه معاملات و تراکنش‌ها و سیستم مالی با در نظر گرفتن چرخش مالی توکن برای صاحبانی که انتظار بازگشت سرمایه‌ای قابل قبول را دارند، ضروری است.

کوین و توکن‌ها

اضافه کردن توکن‌های جدید به ساده‌ترین شکل ممکن خواهد بود. اگر قصد داشته باشید DEX بر روی شبکه اتریوم راه اندازی کنید، بدین معنی خواهد بود که تمام توکن‌های ERC-20 موجود و حتی توکن‌های جدید، به‌صورت خودکار بر روی صرافی شما در دسترس قرار خواهند گرفت. این موضوع در مورد بلاک چین‌های دیگر نیز صادق است. تمام کوین‌ها و توکن‌های ساخته شده با استفاده از بلاک چین، تقریبا به صورت آنی بر روی سیستم شما در دسترس قرار خواهند گرفت.

معرفی بهترین صرافی‌های غیرمتمرکز ارز دیجیتال

در حوزه دیفای، صرافی‌های غیرمتمرکز بسیاری حضور دارند. فعالیت در هر یک مزایا و معایب خاص خود را دارد. در این بخش قصد داریم بهترین صرافی‌های غیرمتمرکز ارز دیجیتال فعال در حوزه دیفای معرفی کنیم. بسیاری از این صرافی‌ها، بر روی شبکه اتریوم راه‌اندازی شده‌اند. بحث اصلی در میان این صرافی‌ها تامین نقدینگی است. این صرافی‌ها با فراهم آوردن استخرهای نقدینگی برای هر جفت ارز دیجیتال، بستری را فراهم کرده‌اند تا افراد و سرمایه‌گذاران بتوانند با در اختیار قرار دادن دارایی دیجیتال خود به این قراردادهای هوشمند، کسب درآمد کرده و شرایط را برای ترید و معامله ارزهای دیجیتال به صورت غیرمتمرکز فراهم کنند. این افراد به ازای این کار سود دریافت می‌کنند و سود آنها از کارمزد انجام تراکنش‌ها در آن استخر تامین می‌شود.

همانطور که در بالا اشاره شد، هیچ نهاد متمرکزی در این بین وجود ندارد و همه کارها توسط قرارداد هوشمند انجام می‌شود. در ادامه با چند صرافی بزرگ غیرمتمرکز در حوزه ارزهای دیجیتال آشنا می‌شویم. بیش از ۸۰ درصد معاملات در صرافی‌های غیرمتمرکز در سه صرافی زیر انجام می‌شود. لذا آشنایی با این سه پروتکل دید بسیار خوبی به ما خواهد داد.

صرافی یونی سواپ

یونی ‌سواپ (Uniswap) یک پروتکل نقدینگی خودکار و یکی از محبوب‌ترین صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) است که به دلیل افزایش محبوبیت دیفای، نامش بر سر زبان‌ها افتاده است. کاربران می‌توانند با واریز مقدار مشخصی از توکن‌ها موجود در استخر مورد نظر خود در Uniswap، به ارائه‌دهنده نقدینگی در آن استخر تبدیل شوند و در ازای آن پاداش دریافت کنند.

 باید بدانید که یونی سواپ دارای دو ویژگی اصلی است :

• تبادل توکن یا Swap: این ویژگی به کاربران امکان می‌دهد تا بین اتر و توکن‌های مختلف ERC20 مبادله داشته باشند. برای انجام این کار، از نرخ مبادله خاصی که مخصوص هر استخر است استفاده می‌شود، که میزان محاسبه آن با توجه به میزان اتریوم و توکن ERC20 موجود در آن استخر تعیین می‌شود.
• استخرهای نقدینگی : این ویژگی به کاربران امکان می‌دهد تا از طریق تامین نقدینگی درآمد کسب کنند. این کار با واریز توکن در یک قرارداد هوشمند انجام می‌شود و در عوض به عنوان پاداش از توکن‌های داخل استخر دریافت می‌کنید.

حال که با این دو ویژگی کمی آشنا شدید به بررسی دلایل اصلی محبوبیت این صرافی غیرمتمرکز می‌پردازیم:

در اختیار داشتن کامل دارایی

Uniswap به شما امکان می‌دهد اختیار کامل وجوه خود را حفظ کنید. بنابراین هیچ خطری مانند کار با صرافی‌های متمرکز که در صورت هک‌شدن یا ورشکستگی صرافی دارایی خود را از دست دهید، وجود ندارد. همچنین، در تمامی مدت شما دسترسی کامل به وجوه خود را از طریق کیف‌پولتان خواهید داشت.

نیازی به انجام KYC ندارید

از آنجا که در Uniswap شما حضانت کامل وجوه خود را دارید، بنابراین نیازی به طی یک دوره طولانی KYC و افشای نام کامل، مشخصات گذرنامه و غیره را ندارید. همچنین به این معنی است که شروع کار در این صرافی بسیار سریع‌تر خواهد بود و در صورت هک شدن صرافی، احتمال افتادن اطلاعات شخصی شما به دست دیگران وجود ندارد.

هزینه‌های پایین تراکنش

Uniswap برای هر معامله فقط هزینه ثابت ۰.۰۳ درصد را دریافت می‌کند. این رقم بسیار ارزان‌تر از اکثر صرافی‌های غیرمتمرکز و متمرکز است. باتوجه به افزایش بیش از اندازه کارمزد تراکنش‌ها بر روی اتریوم، نکته منفی برای این صرافی است. زیرا فعالیت در این صرافی ها مستلزم انجام تراکنش در شبکه اتریوم است. البته در نسخه سوم این دکس تغییراتی در درصدهای کارمزد به وجود آمده است.

دسترسی به توکن‌های جدید

معمولا در صرافی‌های متمرکز، پروژه‌های مختلف رمز ارزها یا دیفای قبل از اینکه کوین یا توکن آنها برای مبادله لیست شود، باید فرآیند بررسی را با صرافی طی کنند. با این حال، از آنجا که Uniswap غیرمتمرکز است و به دلیل محبوبیت زیاد آن، بسیاری از پروژه‌ها مستقیما از یونی سواپ راه اندازی می‌شوند. بنابراین با Uniswap، کاربران می‌توانند جزو اولین نفراتی باشند که به توکن‌های جدید دسترسی دارند.

صرافی غیرمتمرکز سوشی سواپ

مدتی است که Uniswap در فضای دیفای (DeFi) غوغا برپا کرده است و تبدیل به بزرگ‌ترین صرافی غیرمتمرکز جهان ارز دیجیتال شده است. پس از موفقیت آن، پروژه جدیدی به نام شبکه Sushiswap ظاهر شده که می‌خواهد راه Uniswap را ادامه داده و به تکامل آن بپردازد. این پروژه نیز بر اساس همان طرح Uniswap راه‌اندازی شده است و هدف آن، ایجاد پلتفرمی برای فراهم آوردن نقدینگی است. در اینجا نیز کاربران برای فراهم آوردن نقدینگی انگیزه دارند و در عوض این کار پاداش دریافت می‌کنند که این پاداش به  شکل توکن Sushi دریافت می‌شود.

در مورد Uniswap، فراهم‌آورندگان نقدینگی تنها زمانی می‌توانند از کارمزد‌های ترید پاداش کسب کنند که به طور فعالانه به فراهم آوردن نقدینگی بپردازند و در صورتی که این افراد توکن‌های خود را برداشت کنند، دیگر سهمی در پاداش‌ها نخواهند داشت. اما شبکه Sushiswap این طور نیست و افرادی که در فراهم آوردن نقدینگی کمک می‌کنند، پاداش خود را به صورت توکن Sushi دریافت می‌کنند و حتی اگر بعد از این امر اقدام به برداشت توکن‌های خود کنند، باز درصدی از پاداش‌های شبکه برای همیشه به آنها تعلق می‌گیرد.

پلتفرم کرو فایننس

 Curve Finance نام یک پروژه صرافی ارز دیجیتال غیرمتمرکز در حوزه دیفای است. تلفظ فارسی این پروتکل، کِرو فایننس است. این پروتکل محلی برای تبدیل استیبل کوین‌ها و توکن‌های بیت کوین است. به همین دلیل به چنین پروتکل‌هایی DEX یا صرافی غیرمتمرکز گفته می‌شود. 

مایکل ایگورو (Michael Egorov) مدیر اجرایی پلتفرم کرو فایننس است. مایکل ایگورو در تاریخ ۱۰ نوامبر ۲۰۱۹، وایت‌پپیر این پلتفرم را منتشر کرد. در این وایت‌پپیر، پلتفرم کرو فایننس به عنوان StableSwap معرفی شده است. او به همراه تیم توسعه این پلتفرم کار بر روی این پروژه دیفای را از ماه دسامبر سال ۲۰۱۹ ( دی ماه ۱۳۹۸) آغاز کردند. تقریبا ۱ ماه بعد و در ژانویه سال ۲۰۲۰ (دی ماه ۱۳۹۸) پلتفرم صرافی غیرمتمرکز Curve Finance راه‌اندازی شد. توکن اصلی این شبکه CRV نام دارد که در ماه آگوست ۲۰۲۰ (مرداد ۱۳۹۹) و پس از گذشت ۸ ماه از راه‌اندازی این پروژه، عرضه شد. در این صرافی تنها امکان معاملات استیبل کوین ها و توکن های بیت کوین در شبکه اتریوم فراهم است.  

تفاوت میان یونی سواپ و کرو فایننس در این است که در یونی سواپ تمامی توکن‌ها در استخرهای آن، جفت ارز به نسبت اتریوم است. شما برای تبدیل توکن A به توکن B، ابتدا باید توکن A را به اتریوم تبدیل کنید و سپس، اتریوم را به توکن B تبدیل کنید. اما در پلتفرم Curve Finance امکان تبادل استیبل کوین هایی مانند تتر، DAI، BUSD،sUSD،TUSD به هم وجود دارد. ( همه این توکن‌ها، رمزارزهایی با ارزش ثابت و با پشتوانه دلار امریکا هستند).

در پروتکل کرو فایننس علاوه بر تبادل رمز ارزها به یکدیگر، می‌توانیم با تامین نقدینگی در استخرهای مختلف این شبکه، کسب درآمد کرد. افراد می‌توانند بیت کوین خود را به WBTC یا دیگر توکن های بیت کوین در شبکه اتریوم تبدیل کنند. سپس این توکن را وارد پروتکل کرو فایننس کرده و سود دریافت کرد.

صرافی Bancor

صرافی غیرمتمرکز بنکور یکی از قدیمی‌ترین دکس‌ها در شبکه اتریوم بوده که از سال ۲۰۱۷ کار خود را آغاز کرده است. این صرافی غیر متمرکز بستری برای تبادل رمز ارزها و توکن‌های ERC-20 فراهم کرده است. همچنین افراد می‌توانند در این پلتفرم در تامین نقدینگی انجام داده و در ازای آن سود کارمزد تراکنش‌های صورت گرفته در آن استخر نقدینگی را دریافت کنند.

توکن BNT رمز ارز اصلی این پروتکل دیفای بوده که یک توکن حاکمیتی برای پلتفرم Bancor است. در زمان نگارش این مقاله قیمت توکن BNT معادل ۴.۴ دلار بوده و بیش از ۷۵ درصد از کل توکن‌ها در شبکه سپرده‌گذاری شده است. کل نقدینگی موجود در این پروتگل معادل ۱.۴ میلیارد دلار بوده و حجم معاملات روزانه در این شبکه نزدیک به ۱۲۰۰ میلیون دلار است. 

این صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال دو سرویس را ارائه می‌دهد:

• ترید و مبادله توکن‌ها
• استیکینگ و تامین نقدینگی در استخرهای نقدینگی این پروژه و دریافت سود سپرده‌گذاری

برای انجام ترید و تبدیل رمز ارزها به یکدیگر، این صرافی غیرمتمرکز طیف وسیعی از توکن‌های ERC-20 را ارائه داده و استخرهای نقدینگی ارزهای زیادی را ایجاد کرده است. با ورود به این صفحه می‌توانید  لیست کامل این توکن‌ها را مشاهده کنید. همچنین افراد می‌توانند استخر نقدینگی خود را ایجاد کنند. برای انجام این کار، باید به نسبت ۵۰ – ۵۰ از جفت ارزهای مورد نظر را به قرارداد هوشمند Bancor انتقال داده و استخر نقدینگی مورد نظر را ایجاد کنند.

به منظور مشارکت در استیکینگ این پلتفرم نیز می‌توان توکن‌های روی شبکه اتریوم را به یکی از استخرهای نقدینگی این پلتفرم ارسال کرد و به نسبت سهم سرمایه‌گذار از مجموع دارایی موجود در استخر نقدینگی، کارمزد ترید صورت گرفته در آن استخر را دریافت کند.

Anyswap یکی از پروتکل‌های جذاب دیفای

صرافی غیرمتمرکز انی سواپ یک پروتکل جدید متن باز و بین زنجیره‌ای برای مبادله رمز ارزها است که سیستم‌های نقدینگی و تعیین قیمت خودکار را فراهم می‌کند. این صرافی غیرمتمرکز بر روی شبکه Fusion ساخته شده است و فناوری Fusion`s DCRM نیروی محرکه آن است. این فناوری باعث می‌شود که مبادلات بین هر کوین و توکنی و از هر بلاک چینی که از الگوریتم امضای EdDSA یا ECDSA استفاده کند، صورت بگیرد. به بیان ساده، کاربران می‌توانند با استفاده از این پروتکل به مبادله بیت کوین، اتریوم، ریپل، تتر، لایت کوین، FSN، توکن‌های مبتنی بر ERC-20 و یا هر یک از کوین‌های دیگر به شیوه‌ای کاملا غیرمتمرکز و ایمن اقدام کنند. در واقع این پلتفرم یک صرافی غیرمتمرکز میان زنجیره‌ای است. 

این محصول حوزه دیفای توکنی بنام ANY را معرفی کرده است که یک توکن مدیریتی است و بر روی بلاک چین Fusion راه‌اندازی شده است. کاربران با استفاده از این توکن می‌توانند در رای‌گیری شرکت کرده و در مدیریت این DEX کمک کنند. در این رای‌گیری‌ها مواردی مانند اضافه شدن کوین‌های جدید به این صرافی مورد بحث قرار می‌گیرد. همچنین از این توکن برای پاداش دادن به تامین‌کنندگان نقدینگی هم استفاده می‌شود. 

نود‌های Anyswap توسط جامعه دارندگان توکن ANY انتخاب می‌شوند. این فرآیند کاملا به صورت غیر متمرکز انجام می‌گیرد و این صرافی غیرمتمرکز هیچ گونه دسترسی‌ای به وجوه کاربران ندارد.

نقدینگی تنها استخر این پروتکل در دو هفته بعد از راه‌اندازی تقریبا دو برابر شد. بازده سالیانه این استخر نیز بسیار جذاب و سودآور و در حدود ۴۳۰ درصد است. این شبکه دیفای اقدامات موثری مانند اضافه کردن تتر و مشارکت با صرافی هات‌بیت را انجام داده است که این اقدامات بسیار به نفع این پروتکل خواهد بود. هات بیت حدود یک میلیون دلار نقدینگی برای این پروتکل دیفای فراهم کرده است و قرار است پروژه‌های دیفای ساخته شده در این صرافی غیرمتمرکز را با توجه‌ای ویژه در صرافی خود اضافه کند.

نتیجه‌گیری

صرافی ‌های غیرمتمرکز در ابتدای راه خود هستند و نمی‌توان توقع داشت که در این مدت محدود به بلوغ خود رسیده باشند، اما نکته بسیار مهم این است که استفاده از اکسچنج‌های غیرمتمرکز بسیار ایمن‌تر و به طور کلی بهتر از صرافی‌های متمرکز هستند. البته این گفته بیشتر به امنیت ارزهای دیجیتال کاربران اشاره دارد و اگر ظاهری زیبا و کارکردی آسان‌تر و همچنین امکاناتی بیشتر مد نظرتان است طبیعتا صرافی‌هایی مانند بایننس گزینه مناسب تری برایتان هستند. اما دلیل اصلی ایجاد صرافی غیرمتمرکز چیست؟ پاسخ کوتاه به سوال این است که در صرافی‌های غیرمتمرکز کنترل دارایی شما، در دست شماست؛ هیچ کس نمی‌تواند شما را تحریم کند و یا از انجام معاملات منع کند. شاید بتوان این نکته را مهم‌ترین ویژگی دکس‌ها دانست. اما این صرافی‌ها هنوز راه طولانی برای توسعه دارند. نوآوری‌های ایجاد شده در حوزه دیفای کمک بسیار خوبی به پیشرفت آنها داشته است. این جنبش به راه افتاده و روز به روز پروژه‌ها و شبکه‌هایی با ایده‌های جدید در این بازار معرفی می‌شوند.