خودپردازها را میتوان اصلیترین دستاوردهای فضای مالی سنتی دانست. حتی افرادی که در توسعه یافتهترین کشورها زندگی میکنند نیز از یکی از این دستگاهها در نقطهای از دنیا استفاده کردهاند. این ارتباط انعطاف ناپذیر بین مردم و حسابهای بانکی آنها به صورت پراکنده در سراسر جهان وجود دارد. یکی از رویدادهایی که در تلاش برای ادغام دنیای امور مالی سنتی و ارزهای دیجیتال بوده است ظهور خودپرداز بیت کوین به حساب میآید؛ معرفی ارز دیجیتال به جهانیان موجب از راه رسیدن چیزهای زیادی مثل خودپرداز یا همان ATM بیت کوین شد، که در حقیقت تلفیقی از خودپردازهای قدیمی و نوع نوینی از آن بود.
در تولد تترلند 2 اتریوم هدیه بگیرید!
خودپرداز بیت کوین
همیشه اینطور به نظر میرسید که خودپرداز بیت کوین مایه مباهات و افتخار خود میشود؛ آن هم تنها به دلیل این که ابزاری است که برای راحتی و ایجاد ارتباط بین ارز دیجیتال و چیزی که از پیش با آن آشنا بودیم ایجاد کرده است. مسئله اصلی اینجاست که اگرچه راحتی و فراهم کردن شرایط راحت به هزینه اضافه آن میارزد، اما این موضوع چیزی است که از نظر منطقی باید دارای بازدهی باشد که با ذهن همخوانی داشته باشد.
جستجوی آنلاین برای یافتن نقشهای که محل استقرار دستگاههای ATM بیت کوین را دارد، رفتن به نزدیکترین خودپرداز و خرید بیت کوین با استفاده از آن، در ابتدا چندان فکر بدی به نظر نمیرسید؛ با این وجود، اگر شما ساختار هزینهها و مبلغ اضافهای که خودپردازهای BTC از شما میگیرند را در نظر بگیرید متوجه میشوید که در حال هزینه کردن مبلغ بسیار قابل توجهی برای استفاده از این دستگاهها هستید.
برای مدتی شما میتوانستید دلیل استفاده از خودپرداز بیت کوین را با عدم نیاز به احراز هویت (KYC) و تاییدیه مورد نیاز توجیه کنید. این راه حل منعطف به شما اجازه میداد تا بتوانید راه خود را به داخل و خارج از بازارهای ارز دیجیتال بدون نیاز به تاییدیه و هزینههای بیش از حد آن باز کنید. همچنین شما از خطرات احتمالی ارائه مشخصات و هویت خود به شرکتهایی که در آن زمان در بازاری نوظهور وجود داشتند و اکثرا تا حدی پر هرج و مرج و غیر قابل اعتماد بودند نیز مصون میماندید.
در سال ۲۰۱۹ شاهد اتفاقات بسیار زیادی در زمینه دبیت کارتها و خودپردازهای رمزارز و بیت کوین در سطح جهانی بودیم و خیلی از کشورها مثل آلمان اقدامات ضد رمزارز خود را برای کاهش میزان پذیرش BTC به انجام رساندند. با وجود این که این ATMها میتوانند دسترسی به کریپتو را برای همه افراد و به ویژه مردمی که با بانک سر و کار ندارند آسانتر کنند، اما آیا خطرهای امنیتی موجود در این حیطه موجب کاهش میزان پذیرش عمومی خواهند شد یا خیر؟
افزایش نصب دستگاههای ATM بیت کوین
هنگامی که صحبت از خرید بیت کوین به میان میآید، پول نقد حرف اول را میزند. با توجه دادههای اخیر شاهد افزایش میزان نصب خودپرداز رمزارز در طول سال ۲۰۲۱ بودهایم و این نرخ رشد از روز ۱ ژانویه سال ۲۰۲۱ (۱۲ دی ماه ۱۳۹۹) تا زمان انتشار گزارش، به ۷۱.۳ درصد میرسد.
اگر بخواهیم دقیقتر صحبت کنیم، باید بگوییم که در حال حاضر بیش از ۲۴۰۰۰ خودپرداز کریپتو در سراسر جهان وجود دارد. دادههای این حیطه بیانگر نرخ نصب این ATMها به اندازه ۵۲.۳ دستگاه به صورت روزانه هستند.
با وجود این که افزایش میزان رشد آماری نصب این دستگاهها به دلیل روند گسترش بخش رمزارز است اما میتوان حجم تقاضا برای خرید بیت کوین با پول نقد را مسبب افزایش تعداد ATM های رمزارز دانست. آلُنا لوبُونایا (Alona Lubovnaya)، مدیر اجرایی عملیات محصول شرکت Bitcoin Depot که یک کمپانی اپراتور در زمینه Bitcoin ATM است، در مصاحبه با کوین تلگراف اظهار کرد که به صورت روزافزونی افراد مختلف از همه اقشار در حال علاقهمند شدن به زمینه رمزارز هستند و افرادی که تحت پوشش بانکها نیستند بخش قابل توجهی از این جامعه را تشکیل میدهند.
ما به عصر جدیدی قدم گذاشتهایم و در این دوره میتوانیم حسابهای کاربری بانکهای سنتی را با کیف پولهای دیجیتال جایگزین کنیم و به همین دلیل است که هر روز شاهد افزایش تعداد افرادی هستیم که قصد خرید رمزارز با استفاده از پول نقد را دارند.
سهولت استفاده از پول نقد برای عموم مردم
با وجود این که دلایلی زیادی برای توجیه دلیل استفاده مردم از خودپردازها در مقایسه با صرافیها برای خرید رمزارز وجود دارد؛ اما بسیاری از کاربردهای رایج این دستگاهها مبتنی بر استفاده آسان و دسترسی سریع به کریپتو از طریق آنهاست.
بر اساس آمار ارائه شده توسط یکی از گزارشها، احتمال این موضوع وجود دارد که در سال آینده به میزان بیش از ۵۰ میلیون نفر از مردم آمریکا رمز ارز خریداری کنند. یافتهها نشان میدهند که پایین بودن میزان درک افراد از این عرصه یکی از دلایل اصلی مانع برای ورود سرمایهگذاران جدید به این زمینه است. به عنوان مثال میتوانیم به صورت دقیق به ۲۰ درصد از افرادی اشاره کنیم که مورد بررسی قرار گرفته و بیان کردهاند که هنوز نمیدانند به چه صورتی باید رمزارز خریداری کرد.
دریک مانی (Derek Muhney) مدیر اجرایی بخش بازاریابی و استراتژی شرکت Coinsource که یک کمپانی ارائهدهنده خودپردازهای بیت کوین است، در مصاحبه با کوین تلگراف توضیح داد که بسیاری از افرادی که در جستجوی شیوه آغاز کار خود با حیطه ارزهای دیجیتال هستند، به وجود یک دستگاه فیزیکی مثل ATM اهمیت میدهند. بر اساس گفتههای مانی، خودپردازهای BTC بهترین راه در راستای خرید بزرگترین رمزارز برای گروههای در حال افزایشی است که از خدمات بانکی بهره نمیبرند و یا از بانکها رویگردان شدهاند. با وجود بدیهی بودن این موضوع، مانی اشاره کرد که چنین کاربرانی سهم بزرگی از حجم تراکنشهای دستگاههای خودپرداز رمزارز را تا به امروز تشکیل دادهاند.
بِن وِیس (Ben Weiss) مدیرعامل CoinFlip که یکی از اپراتورهای ATM بیتکوین مستقر در شیکاگو است، به صورت همنظر با مانی و در مصاحبه با کوین تلگراف گفت که دستگاههای خودپرداز بیت کوین در درجه اول به صورتی طراحی میشوند تا عملکردی سازگار با کاربران جدیدی داشته باشند که درک زیادی از عرصه رمزارز و یا تکنولوژی بلاک چین ندارند.
CoinFlip در راستای تصدیق این موضوع، یک نظرسنجی توییتری را راهاندازی کرد تا متوجه شود که چه تعدادی از افراد فعال در زمینه Crypto Twitter از Bitcoin ATM استفاده کردهاند؛ بررسیهای این شرکت نشان داد که ۷۲.۲ درصد از افراد به هیچ عنوان از این ATMها استفاده نکردهاند و این در شرایطی بود که تنها ۲۷.۸ درصد افراد اعلام کردند که از این دستگاهها استفاده کردهاند.
Weiss توضیح داد که پس از دیدن آمار نتایج شگفتزده نشد و در ادامه گفت که Crypto Twitter متشکل از افرادی است که علاقه قلبی به ارزهای دیجیتال داشته و درک نسبتا عمیقی از این تکنولوژی دارند. Weiss اظهار داشت که کاربران اصلی این حیطه در ابتدای کارشان در دسته استفادهکنندگان خودپردازهای بیت کوین قرار داشتهاند:
استفاده از ATM رمزارز سادهترین راه خرید کریپتو است. در صورت استفاده از این دستگاهها دیگر نیازی به هفتهها و ماهها انتظار کشیدن برای تایید هویت شما نیست و در مدت زمان کمی قادر خواهید بود تا رمزارز خود را به سادهترین شکل دریافت کنید. مردم درک کاملی نسبت به دستگاه خودپرداز دارند و ATM های ارز دیجیتال تفاوت چندانی با این دستگاهها ندارند.
الکس ماشینسکی (Alex Mashinsky) مدیرعامل و همبنیانگذار Celsius که یک پلتفرم وامدهی متمرکز رمزارز است، درباره این موضوع توضیح بیشتری داد و اشاره کرد که گروههای بسیاری از مشتریها در فضای ارزهای دیجیتال وجود دارند. به عنوان مثال، ماشینسکی به هودلرهایی اشاره کرد که هیچوقت دارایی رمزارز خود را نمیفروشند و این در حالی است که افرادی که گمانهزنی میکنند، قصد دارند تا زمان درستی را برای فعالیتهای خود در بازار تخمین بزنند.
با این حال، ماشینسکی اشاره کرد که کاربران «توریستی» یا همان افرادی که تنها قصد آشنایی موقت با این حیطه را دارند، احتمالا همان اشخاصی هستند که از Bitcoin ATM استفاده میکنند. او در ادامه افزود:
یک خودپرداز بیت کوین راه حلی ارزان قیمت در مقایسه با اتحادیه غرب و یا یک سیستم بانکی برای کاربران موقت و ۲۵ درصد افرادی که حساب کاربری بانکی ندارند به حساب میآید. این بخش به رشد بدون توقف خود ادامه خواهد داد و سهم بازار خود را از شرکتهای امور مالی سنتی که هزینه زیادی را به مشتریهای خود تحمیل میکنند کسب خواهد کرد.
وجود نگرانیهای امنیتی فارغ از رشد خودپردازهای رمزارز
با در نظر داشتن این واقعیت که بیش از ۶ درصد خانوارهای آمریکا و یا مجموع ۱۴.۱ میلیون نفر از افراد بالغ ایالات متحده در حال حاضر از خدمات بانکی استفاده نمیکنند، خودپردازهای بیت کوین بدون شک در روند پیشرفت خود از نظر تعداد، چندین برابر خواهند شد. این گمانهزنی که مورد تایید Muhney نیز هست، نشان میدهد که بیش از ۱۰۰٫۰۰۰ خودپرداز BTC تا سال ۲۰۲۵ در سراسر دنیا نصب خواهد شد و این صنعت به سطح ارزش بیش از ۱.۷ میلیارد دلار میرسد.
با وجود اینکه ماجرای مطرح شده از اهمیت بالایی برای عرصه ارزهای دیجیتال برخوردار است، اما چالشهای امنیتی میتوانند پذیرش عمومی این حیطه را با مشکلات جدی مواجه کنند. جان جِفِریس (John Jefferies) تحلیلگر ارشد امور مالی در CipherTrace که یک شرکت اطلاعات رمزارز است، در مصاحبه با کوین تلگرف اظهار کرد که تا اواخر سال گذشته، خودپردازهای بیتکوین مستقر در کانادا به هیچ عنوان به تاییدیه «فرآیند شناخت مشتری» و یا KYC نیاز نداشتند. به گفته او هیچ یک از این دستگاهها به KYC نیاز نداشتند و این امر موجب به وجود آمدن شرایط نابسامانی شده بود. به گفته جفریس با بلوغ هرچه بیشتر فضای کریپتو، خودپردازهای BTC در آمریکا در حال حاضر نیازمند KYC از جانب کاربران هستند:
KYC امری ضروری برای کسب و کارهای خدمات پولی اینچنینی در راستای تبدیل شدن به بخشی از سیستم امور مالی سنتی به حساب میآید. امروزه شاهد فعالیت فروشندگان زیادی در زمینه Bitcoin ATM هستیم (افرادی که بخش سختافزاری این دستگاهها را میسازند) و این همراه با رشد تعداد اپراتورهایی است که بر روی رعایت اصول متمرکز هستند.
جفریس افزود که این موضوع به مبحث مورد بررسی نهادهایی مثل نهاد خدمات درآمد داخلی یا IRS نیز تبدیل شده است. درست همانند کسب و کارهای خدمات پولی سنتی، آزمایشکنندگان به ارائهدهندگان Bitcoin ATM نیز مراجعه میکنند. نهاد IRS این عمل را برای «شبکه اقدامات ضد جرایم مالی» به انجام میرساند.
علاوه بر این، جفریس اشاره کرد که CipherTrace در حال بررسی آغاز فرایند روبهرویی ارائهدهندگان خودپرداز رمزارز و علاقهمند شدن آنها به پیدا کردن راه حل مشکلات قوانین سفر است. قانون سفر وضع شده توسط سازمان اعمال قانون امور مالی (FATF) در سال ۲۰۲۰ برای ارائهدهندگان خدمات دارایی مجازی (VASP) به اجرا درآمد. این قانون سفر، قانونگذاران و VASPها را ملزم به جمعآوری و به اشتراکگذاری دادههای مشتریها در طول به انجام رسیدن تراکنشها و معاملات میداند.
بر اساس گفتههای جفریس، سایفرتریس در حال کار کردن با شش ارائهدهنده خودپرداز رمزارز است تا راه حل قانون سفری تحت عنوان «Traveler» یا مسافر را ارائه کند. این راه حل با رسیدگیهایی از جانب VASPهایی سر و کار دارد که توسط دستورالعملهای FATF تعیین شدهاند. با وجود این که ابزار Traveler اخیرا توسط برخی صرافیها مانند بایننس و Crypto.com پیادهسازی شدهاند، جفریس اعلام کرد که CipherTrace نیز در حال کار کردن بر روی این محصول برای سازگاری بیشتر با اپراتورهای Bitcoin ATM است.
برخی از متخصصان این صنعت بر این باورند که خودپردازهای رمزارز به اندازه همتایان سنتی خود ایمن هستند و ممکن است همینطور نیز باشد. جاناتان اُوادیا (Jonathan Ovadia)، مدیرعامل و همبنیانگذار Ovex یکی از صرافیهای رمزارز آفریقای جنوبی، در صحبت با کوین تلگراف گفت که بر اساس تحقیقات این کمپانی: معتقدیم که خودپردازهای BTC برای معاملات بسیار بزرگ مورد استفاده قرار نمیگیرند.
بدین ترتیب اوادیا خاطرنشان کرد که هیچ نیازی به حفظ امنیت تخصصی مانند ATM های سنتی در رابطه با این دستگاهها در هیچ یک از زمینههای فیزیکی و امنیت سایبری وجود ندارد.
اگر به نرخ نصب یک خودپرداز بیت کوین توجه کنید، به آسانی میتوانید تصور کنید که نصب این دستگاهها یک فرایند موفقیتآمیز و در حال رشد است؛ اما تصویر ذهنی شما آن طور که به نظر میرسد ساده و درست نیست. سالیان زیادی است که تامین کنندگان بیتکوین و حتی خودپردازهای ارز دیجیتال عمومیتر از Bitcoin، به صورت قابل ملاحظهای محدود بودهاند و همین امر موجب عدم توانایی در تامین تقاضا با استفاده از ذخایر این دستگاهها میشود.
با افزایش تعداد خودپرداز بیت کوین موجود، ممکن است تا حدی مشکلات اینچنینی در سالهای اخیر کمرنگ شده باشند؛ زیرا اکثر مشکلاتی که از این دست هستند در صورت وجود تقاضا خود را نشان میدهند.
من حاضرم در این مورد بحث کنم که رشد ثابت نصب این دستگاهها، صرفا پژواکی از بهبود روند پویای عرضه محدود است. با افزایش توانایی ما در تولید خودپرداز بیت کوین در روند عادی و روزانه زندگی (حتی در یک بستر خاص)، نرخ فروش و نصب سریع آنها به صورتی افزایش مییابد که به نظر میرسد روند موفقیت آمیزی را طی میکنیم. اما آیا این به نظر شما تنها یک خواب و خیال نیست؟ حداقل از نظر من کل این روند غلط است.
مشکل اصلی ما تولید یکی از کالاهای آینده نیست
برخلاف بسیاری از تکنولوژیها که با یک ایده جدید جایگزین میشوند، ATM بیت کوین به احتمال زیاد در مرداب ایدههایی غرق میشود که متعلق به زمان پیش از آن هستند. در ماه ژوئن سال ۲۰۱۲، راه اندازی پروژه LocalBitcoins معامله و تجارت همتا به همتا را به منازل تریدرهای ارز دیجیتال در سراسر جهان آورد و در حقیقت، راحتی و انعطافپذیری را به مردم ارائه کرد که بعدها خودپرداز بیت کوین سعی داشت آن را فراهم کند. در حالی که تنها یک سال بعد اولین دستگاه خودپرداز بیت کوین در Vancouver نصب شد، میتوان گفت که از همان ابتدا این گامی بود که به اشتباه برداشته شد.
وجوه نقد اغلب به عنوان راهی برای مقابله کردن با امور مالی سنتی در نظر گرفته میشوند. این در حالی است که در تلاش برای کاهش هزینههای گزاف حاصل از مشارکت شخص ثالث در بانکها هستیم. داشتن کمی پول نقد در کشو و یا حتی جورابتان برای موارد ضروری یا این که حتی بدانید چه مقدار پول نقد در دسترس دارید، تا حدی آرامش بخش است.
اقتصاد مربوط به حوزه پول نقد مقولهای است که به نظر میرسد در حال تغییر است، اما از بین رفتن آن بعید به نظر میرسد. قابلیت تبدیل پول نقد به بیت کوین و یا دریافت سریع BTC در ازای پول نقد، تصویری مثبت از خودپرداز بیت کوین را برای ما به نمایش میگذارد.
با این حال، افزایش محدودیتها برای استفاده از ATM بیت کوین در بسیاری از کشورها، علاوه بر هزینههایی که معمولا در بطن قیمت استفاده از این دستگاهها پخش میشوند، با کمی حساب و کتاب موجب از بین رفتن حس خوب ایجاد شده در پس در اصطلاح مزایای استفاده از این دستگاهها میشود.
معاملات همتا به همتا
با توجه به رویکرد تهاجمی که بانکها برای برخورد با افرادی که ارز دیجیتال ترید میکنند اتخاذ کردهاند، جای تعجب نیست که مردم معمولا به دنبال تبادل پول نقد خود با بیت کوین هستند. در طول سالها، شکایات زیادی از طرف افرادی که در انجمنهای ارز دیجیتال هستند در سراسر جهان به ثبت رسیده است. دلیل اصلی این نارضایتی، سپردههای ارزی مسدود شده و بسته شدن حسابها با به وجود آمدن کدورت همراه با استفاده کردن از بهترین بهانهها است.
در حالی که زمانی LocalBitcoins بهترین راه برای حل این مشکل به حساب میآمد و موجب افزایش کنترل شما بر روی معاملات و حریم خصوصی امور مالیتان میشد، به نظر من حذف ناگهانی معاملات نقدی و افزایش محدودیتها این ابزاری که زمانی بسیار عالی بود را کنار زده است.
با توجه به همین موضوع، میتوان گفت که تثبیت شدهترین تبادلات همتا به همتا نیز ممکن است برای تکامل در این مسیر تلاش کرده باشند (توصیه من LocalCoinSwap است). این فرایند مسیر را برای معاملات همتا به همتا نه تنها برای افرادی که از دسترسی محدود به اسناد، بانکها و زیرساختهای مالی رنج میبرند، بلکه برای افرادی مثل ما که فقط میخواهیم با درجهای از آزادی و حریم خصوصی تجارت کنیم نیز هموار کرده است.
خودپرداز بیت کوین باعث امیدواری و فریب ما میشود
هنگامی که دستگاههای خودپرداز بیت کوین برای اولین بار در کلان شهرهای دنیا ظهور کردند، به اتفاقی هیجان انگیز برای بسیاری از افراد حاضر در این فضا تبدیل شدند. این نشانه پذیرش، حاوی امید برای افرادی بود که در این صنعت در انتظار نشسته بودند.
فارغ از این که شما در کسب و کارهای مربوط به ارز دیجیتال یا معاملات و ترید فعالیت دارید و یا فقط به تواناییهای محتمل این تکنولوژی علاقهمند هستید، وجود این دستگاهها و تلاش عجیب آنها برای ادغام دو دنیای درگیر و متضاد، موجب امیدوار کردن و از طرفی فریب دادن بسیاری از ما شده است.
اما در عمل ما شاهد کاستیها و کمبودهای این ایده پیش از آغاز راه اصلی هستیم و شاید این دستگاهها به زودی به چیزی که واقعا همیشه بودند تبدیل شوند؛ یعنی ایدهای ناخوشایند که در نگاه اول منطقی به نظر میرسید، اما قابل انطباق با تغییرات دنیای پیرامون خود نبود.
در وضعیتی که میدانیم ارز دیجیتال آمده است تا در دنیای ما باقی بماند، به نظر میرسد که خودپرداز بیت کوین قادر به دوام آوردن در برابر وزش بادهای تغییر در همین مسیر یکسان نیست.
نگرش مثبت به پیشرفت خودپردازهای رمز ارز
اِریک گریل (Eric Grill) یکی از تولیدکنندگان Bitcoin ATM، به کوین تلگراف گفت که شرکت HippoAtm.com را اداره میکند و هزینه ۱۷ درصد کارمزد تراکنشها را به ازای هر یک از معاملات دریافت میکند. گریل افزود که میزان میانگین معاملات در دستگاههای HippoAtm در ماه جولای سال ۲۰۲۱ (تیر ماه سال ۱۴۰۰) در سطح ۱۱۸۳.۹۲ دلار و در ماه ژوئن سال ۲۰۲۱ (خرداد ماه سال ۱۴۰۰) تا ۱۳۲۵.۹۸ دلار بوده است.
از نقطه نظر امنیتی این نکته حائز اهمیتی به حساب میآید. جفریس اظهار داشت که خودپردازهای BTC که معاملات بزرگ را پردازش میکنند، ممکن است مشکوک باشند. او به عنوان مثال به ماه اوت سال ۲۰۱۹ (مرداد ماه سال ۱۳۹۸) اشاره کرد که کونال کالرا (Kunal Kalra) که با لقب «Shecklemayne» نیز شناخته میشود، در حال اداره کسب و کار خدمات پولی غیرمجاز بود و در این زمینه دلار آمریکا را با بیت کوین معاوضه میکرد و بالعکس. بر اساس اظهارات جفریس، کالرا با کمیسیون کار میکرد و تنها با مشتریهایی در تعامل بود که مایل به پرداخت حداقل ۵۰۰۰ دلار به ازای هر تراکنش بودند.
جمعبندی
با وجود تمامی این نگرانیها، ارائهدهندگان ATM رمزارز و خودپرداز بیت کوین خوشبینانه به کلیت ماجرا نگاه میکنند. مانی خاطرنشان کرد که کاربران دائمی Coinsource هماکنون چند صد میلیون دلار بر روی BTC سرمایهگذاری کردهاند. به گفته او این تنها دلیل نگاه مثبت ما به مرحله بعدی افزایش سطوح پذیرش عمومی نسبت به این حیطه مانند سال ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ است و انتظار داریم که این روند برای نیمه دوم سال ۲۰۲۱ نیز تکرار شود.