تحلیل تکنیکال یکی از رایج‌ترین روش‌های تحلیل بازار‌های مالی است. این نوع تحلیل را می‌توان در هر نوع بازار مالی اعمال کرد و فرقی ندارد که این بازار مالی بازار بورس، طلا و یا ارزهای دیجیتال باشد. اگرچه یادگیری مفاهیم اولیه تحلیل تکنیکال راحت است، اما مهارت پیدا کردن و رسیدن به درجه استادی در این تحلیل دشوار است. وقتی که مهارت جدیدی را می‌آموزید، بسیار طبیعی است که در میانه راه اشتباه کنید. در فضای سرمایه‌گذاری و ترید، این اشتباهات در تحلیل تکنیکال خطرناک هستند و اگر از آنها درس نگیرید، به تدریج همه سرمایه خود را از دست خواهید داد؛ یادگیری از اشتباهات چیز خوبی است اما اصل بر آن است که تا آنجا که ممکن است از انجام اشتباه خودداری شود.
در این مقاله به معرفی ۷ مورد از رایج‌ترین اشتباهات در تحلیل تکنیکال پرداخته می‌شود. اگر تازه‌کار هستید، بهتر است ابتدا به یادگیری مفاهیم اولیه این تحلیل بپردازید. حال ببینیم این اشتباهات رایجی که تریدر‌های تازه‌کار انجام می‌دهند، کدام‌ها هستند.
۱- حد ضرر یکی از مهم‌ترین اشتباهات در تحلیل تکنیکال
متوقف کردن ضرر و گذاشتن حد ضرر (Stop Loss) در ترید و سرمایه‌گذاری بسیار اهمیت دارد. علیرغم این که چنین کاری بسیار ساده است، اما اشتباهات زیادی در این زمینه دیده می‌شود. حفظ سرمایه باید اولین اولویت برای هر سرمایه‌گذار و تریدر باشد ترید کار مخاطره‌آمیزی است و اولین قدم در انجام آن بُرد نیست؛ بلکه جلوگیری از باخت است. به همین خاطر بهتر است که از وجوه کم شروع شود و یا حتی با اکانت‌های دمو شروع شود و پولی را که با مشقت کسب کرده‌ایم، به خطر نیاندازیم.
تنظیم حد ضرر منطقی ساده دارد و باید پوزیشن معاملاتی شما در نقطه‌ای باطل شود و در آن نقطه به اشتباه خود اقرار کنید. اگر این نگرش را مورد استفاده قرار ندهید، در درازمدت با ضرر‌های سنگینی مواجه خواهید شد. یک ترید بد ممکن است به ضرر سبد سهام شما باشد و اگر آن را زود نبندید، تا حدود زیادی ارزش پورتفولیوی شما را پایین بیاورد.
۲- ترید بیش از حد
اشتباه رایجی که بسیاری از تریدر‌های تازه‌کار انجام می‌دهند، این است که فکر می‌کنند که دائما باید در حال ترید باشند. ترید نیاز به تحلیل و صبر دارد و گاهی باید مدت‌ها منتظر یک سیگنال باشیم.
بعضی از تریدر‌های حرفه‌ای، دو تا سه ترید در سال انجام می‌دهند و سود چشم‌گیری نیز از این ترید‌های کم کسب می‌کنند. این نقل قول از جسی لیور مور (Jesse Livermore) که یک تریدر روزانه مشهور است را همواره به یاد داشته باشید؛ او می‌گوید:
پول با نشستن کسب می‌شود نه با ترید
هرگز به خاطر خودِ ترید وارد آن نشوید و اعتیادگونه به ترید نپردازید. در بعضی از شرایط بازار، بهتر است که کاری انجام ندهیم و تنها منتظر باشیم. این سیاست “کاری انجام ندادن” باعث می‌شود بتوانیم سرمایه خود را حفظ کنیم و زمانی که شرایط بازار بهتر شد، از این سرمایه به نحو احسن استفاده کنیم. به یاد داشته باشید که موقعیت‌ها همیشه بر می‌گردند و برای برگشتن آنها تنها لازم است منتظر بمانیم.
یکی از اشتباهاتی که در تحلیل تکنیکال بسیار دیده می‌شود، این است که بسیاری از تریدر‌ها بر تایم فریم کوتاه مدت تاکید می‌کنند؛ تکیه بر تایم فریم کوتاه مدت باعث ریسک زیادی می‌شود و نسبت ریسک به ریوارد آن بسیار بالا است. همواره تایم فریم‌های طولانی مدت تصویر بهتری را نشان می‌دهند و معمولا بازده بهتری هم دارند.
البته ناگفته نماند که تعداد زیادی تریدر روزانه و کوتاه مدت هم وجود دارند که استراتژی‌های خاص خود را دارند و معاملات سودآوری را انجام می‌دهند. ولی در کل، ترید روزانه برای مبتدیان توصیه نمی‌شود.
۳- ترید انتقامی
بسیار دیده شده که افرادی می‌خواهند فورا ضرر زیادی را جبران کنند و به همین خاطر است که این نوع ترید، ترید انتقامی نامیده می‌شود. مهم نیست که سابقه فرد در تحلیل تکنیکال چقدر باشد، این اشتباه معمولا برای تعداد زیادی از تریدر‌ها رخ می‌دهد. هر اندازه که تریدر ماهری باشیم و هر نوع تریدی انجام دهیم، باز هم باید از تصمیمات مبتنی بر احساسات دوری کنیم.
آرام ماندن در زمانی که اوضاع خوب است، کار راحتی است و یا زمانی که اشتباهات شما کوچک است، ممکن است زود از کوره در نروید؛ اما زمانی که شرایط وخیم می‌شود و همه افراد بازار می‌ترسند، آیا می‌توانید آرام بمانید؟
وقتی ما صحبت از تحلیل تکنیکال می‌کنیم، یعنی ما در حال تحلیل هستیم و باید از تصمیمات عجولانه و احساساتی خوددداری کنیم. اگر می‌خواهید به جمع تریدر‌های بزرگ بپیوندید، باید بتوانید حتی بعد از بزرگ‌ترین اشتباهات نیز آرام بمانید و آرامش خود را حفظ کنید. همواره از تصمیمات احساسی دوری کنید و بر یک نگرش منطقی تمرکز کنید.
انجام ترید بعد از یک ضرر بزرگ، اغلب منجر به ضرر‌های بزرگ‌تر می‌شود. بسیاری از تریدر‌های بزرگ بعد از این که ضرر می‌کنند، مدتی را استراحت می‌کنند و در این مدت تریدی انجام نمی‌دهند. این تریدر‌ها بعد از استراحت کامل و آماده شدن، دوباره وارد فضای ترید می‌شوند.
۴- لجبازی و تغییر ندادن نگرش
اگر می‌خواهید یک تریدر موفق باشید، باید از تغییر نگرش خود نترسید. بازار دائما در حال تغییر است و شما باید قادر باشید که خود را با این تغییرات وفق دهید. این تغییرات باید خیلی سریع از جانب شما شناسایی شوند و به یاد داشته باشید که یک استراتژی که در یک بازار خاص کار می‌کند، ممکن است در بازار‌های دیگر کارایی لازم را نداشته باشد. این یکی از درس‌های مهم در زمینه تحلیل تکنیکال است و تحلیل‌های شما باید همواره به روز و مطابق تغییرات باشد.
همواره باید به طرف مقابل فرضیه‌های خود هم دقت کنید و در این صورت است که می‌توانید تصمیمات جامع و خوبی بگیرید.
تعصبات و تمایلات همواره تصمیم‌گیری شما را تحت تاثیر قرار می‌دهند و بر قضاوت شما تاثیر می‌گذارند. مطمئن شوید که حداقل این تعصبات و تمایلات را می‌شناسید؛ شناخت آنها کمک می‌کند که از تاثیر آنها بیشتر در امان باشید.
۵- نادیده گرفتن شرایط وخیم بازار
زمان‌هایی وجود دارد که تحلیل تکنیکال قابلیت پیش‌بینی خود را در بازار از دست می‌دهد. در این شرایط، احساسات و روانشناسی جمعی وارد کار می‌شود و عرضه و تقاضا را بسیار نامتناسب می‌کند. به عنوان مثال، شاخص RSI را در نظر بگیرید؛ اگر این شاخص زیر ۳۰ باشد، به معنی آن است که فروش بیش از حد صورت گرفته است. اما زمانی که این شاخص به زیر ۳۰ رفت، آیا می‌توان آن را به عنوان سیگنالی برای خرید تعبیر کرد؟ قطعا این طور نیست و این تنها نشان می‌دهد که قدرت فروشندگان بیش از قدرت خریداران است.
RSI در شرایط وخیم بازار به سطوح آستانه‌ای می‌رسد و حتی ممکن است تک رقمی شود؛ اما هیچ کدام از این‌ها به این معنی نیست که بازار در حال برگشت است. پس در نظر داشته باشید که در شرایط وخیم بازار، بسیاری از اندیکاتور‌های تحلیل تکنیکال درست کار نمی‌کنند.
تکیه کورکورانه بر این ابزار‌های تکنیکال، ممکن است شما را با ضرر زیادی مواجه کند. در شرایط وخیم بازار، ممکن است بازار در جهتی خاص حرکت کند و هیچ ابزاری نتواند آن را متوقف کند. پس باید متوجه اوضاع و شرایط باشید و تنها بر یک ابزار تکیه نکنید. این درسی گرانبها در تحلیل تکنیکال است که باید بسیار مورد توجه قرار گیرد.
۶- فراموش نکنید که تحلیل تکنیکال بازی احتمالات است
تحلیل تکنیکال با چیز‌های مطلق سر و کار ندارد، بلکه با احتمالات سر و کار دارد. پیش‌بینی‌هایی که با استفاده از تحلیل تکنیکال انجام می‌شوند، قطعی نیستند و هیچ ضمانتی برای وقوع آنها نیست. استراتژی شما هر چه که باشد، باز هم احتمالی است و گاهی نیز پیش می‌آید که احتمال وقوع چیزی بسیار بالاست؛ اما در نهایت اتفاق نمی‌افتد.
لازم است که همواره این مطلب را در تنظیم استراتژی‌های خود در نظر بگیرید. هر چقدر هم که تجربه داشته باشید، نباید انتظار داشته باشید که بازار از تحلیل شما تبعیت کند. اگر چنین انتظاری داشته باشید، حجم زیادی از سرمایه را وارد بازار می‌کنید و متحمل ریسک بسیار زیادی خواهید شد.
۷- تبعیت کورکورانه از تریدر‌های دیگر
برای مهارت یافتن در هر چیزی نیاز به گذر زمان دارید. ترید در بازار‌های مالی نیز از این قاعده مستثنی نیست. شرایط این بازار‌ها مرتب در حال تغییر است و به مرور زمان می‌توان خود را با این تغییرات وفق داد. یکی از بهترین روش‌های یادگیری، دنبال کردن تحلیلگر‌ها و تریدر‌های باتجربه است.
اگر می‌خواهید که دائما پیشرفت کنید، باید نقاط قوت خود را شناسایی کرده و در آنها سرمایه‌گذاری کنید. این نقاط قوت چیز‌هایی هستند که شما را از تریدر‌های دیگر متمایز می‌کنند. اگر مصاحبه‌های تریدر‌های مختلف را بخوانید، متوجه می‌شوید که این تریدر‌ها از استراتژی‌های مختلفی استفاده می‌کنند و ممکن است یک استراتژی برای یک تریدر جواب دهد و برای تریدر دیگر چنین نباشد.
روش‌های زیادی برای کسب سود از بازار وجود دارد و شما باید روشی را پیدا کنید که با شخصیت و سبک ترید شما تناسب داشته باشد.
دنبال کردن کورکورانه ترید دیگران ممکن است برای مدتی کار کند، اما در نهایت شما را با ضرر مواجه خواهد کرد. البته این بدین معنی نیست که نباید دیگران را دنبال کرد و از آنها چیز آموخت، بلکه این یعنی استراتژی‌های ترید مختلف است و ممکن است استراتژی یک تریدر بزرگ و حرفه‌ای در سیستم شما جایی نداشته باشد.
کلام آخر
در این مقاله به بررسی تعدادی از اشتباهات در تحلیل تکنیکال پرداختیم. به یاد داشته باشید که ترید کار آسانی نیست و بهتر است همواره نگرشی بلند مدت به نسبت آن داشته باشیم.
بهبود تدریجی در ترید، فرآیندی است که زمان می‌برد و باید تمرین زیادی در این راستا برای پالایش استراتژی‌ها و فرمول‌بندی ایده‌های خود انجام داد؛ از این طریق است که می‌توان نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کرد و تصمیمات خود در زمینه ترید و سرمایه‌گذاری را کنترل کرد.
