معرفی اندیکاتور قدرت نسبی (RSI) برای ارزهای دیجیتال

به عمل بررسی رویدادهای گذشته بازار به عنوان روشی برای پیش بینی روند و نوسان قیمت آینده، تحلیل تکنیکال (TA) می‌گویند. از بازار سنتی تا بازار ارز دیجیتال، اکثر معامله کنندگان به ابزار تخصصی برای انجام این تحلیل ها وابسته بوده‌اند و اندیکاتور قدرت نسبی (RSI) نیز یکی از این ابزارهاست.

RSI یک اندیکاتور تحلیل تکنیکال است که در اواخر دهه ۱۹۷۰ توسعه یافته و ابزاری است که معامله کنندگان با استفاده از آن می‌توانند عملکرد سهام خاص در مدت زمان مشخص را بررسی کنند. این اندیکاتور اساسا یک اسیلاتور نوسان است که مقدار و سرعت نوسانات قیمت را اندازه گیری می‌کند. بر اساس پروفایل معامله کنندگان و برنامه معاملاتی آنها، شاخص RSI می‌تواند ابزار بسیار سودمندی باشد.

RSI توسط ولز وایلدر در سال ۱۹۷۸ ایجاد شد. او این اندیکاتور را در کتاب خود به نام “مفاهیم موجود در سیستم‌های معاملات فنی” همراه با سایر اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال نظیر پارابولیک SAR، محدوده میانگین واقعی (ATR) و شاخص میانگین جهت‌دار (ADX) معرفی کرد.

وایلدر قبل از آنکه به تحلیلگر تکنیکال تبدیل شود، به عنوان مهندس فنی و توسعه دهنده املاک کار می‌کرد. وی معاملات سهام را در سال ۱۹۷۲ شروع کرد، اما در این زمینه زیاد موفق نبود. چند سال بعد، وایلدر تحقیقات و تجربیات معاملاتی خود را به صورت فرمول‌ها و اندیکاتورهای ریاضیاتی درآورد که بعداً توسط بسیاری از معامله کنندگان در سراسر دنیا مورد استفاده قرار گرفت. کتاب وایلدر تنها طی ۶ ماه نوشته شد و علیرغم آن که برای دهه ۱۹۷۰ است، اما همچنان مرجعی برای بسیاری از معامله کنندگان و تحلیلگران است.

نحوه کار RSI چگونه است؟

اندیکاتور RSI به طور پیش‌فرض، تغییرات قیمت دارایی مورد نظر را طی ۱۴ دوره (۱۴ روز برای نمودارهای روزانه، ۱۴ ساعت برای نمودارهای ساعتی و غیره) اندازه گیری می‌کند. فرمول این اندیکاتور برابر است با میانگین افزایش قیمت در دوره مورد نظر تقسیم بر میانگین کاهش قیمت و سپس نمایش آن در مقیاس صفر تا صد.

همانطور که اشاره شد، RSI یک اندیکاتور نوسانی است که یکی از ابزارهای تکنیکال معاملات است و نرخ تغییرات قیمت را اندازه‌گیری می‌کند. هنگامی که روند این اندیکاتور صعودی باشد، نشان می‌دهد که سهام در بازار در حال خریداری شدن است و اگر روند این اندیکاتور نزولی باشد، نشانه این است که فشار فروش سهام یا ارز دیجیتال مورد نظر در حال افزایش است.

RSI همچنین شناسایی شرایط خرید یا فروش بیش از حد را برای معامله کنندگان آسان می‌کند. این اندیکاتور با در نظر گرفتن ۱۴ دوره زمانی، قیمت دارایی را در مقیاس صفر تا صد ارزیابی می‌کند. اگر مقدار RSI کمتر از ۳۰ باشد نشان دهنده این است که قیمت دارایی مورد نظر احتمالا به کف قیمت (OverSold) رسیده است و اگر بالاتر از ۷۰ باشد بیانگر این است که دارایی مورد نظر به سقف قیمت (OverBought) رسیده است.

اگرچه تنظیمات پیش‌فرض این اندیکاتور برای ۱۴ دوره زمانی است، اما معامله کنندگان می‌توانند این دوره‌های زمانی را بر اساس استراتژی خود کمتر یا بیشتر کنند. بنابراین، RSI هفت روزه در خصوص نوسانات قیمت از حساسیت بیشتری نسبت به RSI بیست و یک روزه برخوردار است. به علاوه، تنظیمات کوتاه مدت را می‌توان طوری تنظیم کرد که به جای ۳۰ و ۷۰، مقادیر ۲۰ و ۸۰ را به عنوان شرایط فروش و خرید بیش از حد در نظر گرفت.

با استفاده از RSI چگونه می‌توان واگرایی‌ها را تشخیص داد؟

علیرغم مقادیر ۳۰ و ۷۰ RSI که بیانگر شرایط فروش و خرید بیش از حد هستند، معامله کنندگان همچنین از این اندیکاتور برای پیش‌بینی روندهای برگشتی یا شناسایی سطوح حمایتی و مقاومتی استفاده می‌کنند؛ چنین رویکردی بر اساس واگرایی‌های صعودی و نزولی است.

واگرایی صعودی به شرایطی می‌گویند که قیمت و مقدار RSI برخلاف یکدیگر پیش می‌روند. بنابراین مقدار RSI افزایش می‌یابد و کف قیمت را بالا می‌کشد، در حالی که قیمت کاهش می‌یابد و کف قیمت را کاهش می‌دهد. واگرایی صعودی نشان می‌دهد که علیرغم روند نزولی قیمت، روند نوسانی قوی‌تر می‌شود.

در مقابل، واگرایی نزولی نشان می‌دهد که علیرغم افزایش قیمت، بازار در حال از دست دادن روند صعودی خود است. بنابراین، مقدار RSI کاهش می‌یابد و قیمت دارایی افزایش می‌یابد.

به خاطر داشته باشید که واگرایی‌های RSI طی روندهای قوی بازار قابل اتکا نیستند. این موضوع بدان معنا است که روند نزولی قوی می‌تواند واگرایی‌های نزولی زیادی را به همراه داشته باشد. به این دلیل، بهتر است واگرایی‌های این اندیکاتور برای بازارهایی با نوسان کم استفاده شود.

نتیجه گیری

هنگام استفاده از این اندیکاتور، باید چند عامل مهم نظیر تنظیمات، مقدار RSI و واگرایی‌های صعودی و نزولی را در نظر گرفت. هر چند باید همواره به خاطر داشته باشیم که هیچ اندیکاتوری ۱۰۰ درصد کارآمد نیست؛ مخصوصا اگر به تنهایی مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین، معامله کنندگان باید استفاده از اندیکاتور RSI را همراه با سایر اندیکاتورها در نظر بگیرند تا از دریافت سیگنال‌های اشتباه جلوگیری کنند.