با کاربردهای بلاک چین بیشتر آشنا شویم؛ این قسمت، نظارت

اگرچه عملکرد فناوری بلاک چین ابتدا به عنوان معماری بیت کوین طراحی شده بود، اما اکنون در عرصه های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از این عرصه ها، نظارت است که طی آن، سیستم های توزیع شده پتانسیل این را دارند که تغییرات بزرگی در بخش عمومی ایجاد کنند.

چرا دولت ها باید پذیرش بلاک چین را مد نظر قرار دهند؟

اگرچه مزایای بالقوه بسیار زیادی در نظارت وجود دارد، اما نهادهای دولتی دلایل بسیار کمی برای استفاده از فناوری بلاک چین دارند. این دلایل شامل افزایش غیرمتمرکزسازی، یکپارچگی اطلاعات، شفافیت، کارایی بهتر و کاهش هزینه های عملیاتی است.

غیرمتمرکزسازی و یکپارچگی اطلاعات

روش های بسیاری برای ایجاد بلاک چین وجود دارد اما همانند سیستم های توزیع شده، تمام این روش ها دارای سطح مشخصی از غیرمتمرکزسازی می‌باشند، زیرا شبکه بلاک چین توسط نودهای رایانه ای پرشماری حفظ و نگهداری می‌شود. این نودها با هماهنگی یکدیگر کار می‌کنند تا تمام اطلاعات را بررسی و تایید کنند. اساسا این نودها باید به اجماع دست یابند و در خصوص وضعیت دیتابیس و حفظ نسخه منحصر‌به‌فرد واقعیت اطلاعات موجود، به توافق برسند.

بدین ترتیب، سیستم های بلاک چین می‌توانند به سطح بالایی از تغییرناپذیری برسند و برای اطمینان از این موضوع که اطلاعات فقط در دسترس طرفین معتبر هستند و فقط این طرفین می‌توانند اطلاعات را اصلاح کنند، چارچوب آنها می‌تواند شخصی سازی شود. در واقع، آژانس های نظارتی مختلف می‌توانند به عنوان تاییدکننده عمل کنند و هرکدام در فرآیند توزیع و بررسی اطلاعات شرکت کنند. این امر، احتمال دستکاری در اطلاعات و کلاهبرداری را به طور چشمگیری کاهش می‌دهد.

در شرایط دیگر، سازمان های غیردولتی، دانشگاه ها و شهروندان می‌توانند به عنوان نودهای تاییدکننده شرکت کنند. این امر منجر به سطح بالاتری از غیرمتمرکزسازی می‌شود. به علاوه، این مکانیزم های بررسی می‌تواند از انواع دیگر اشتباهات نظیر خطاهای ورودی اطلاعات جلوگیری کنند. برای مثال، بلاک اطلاعاتی که فاقد اطلاعات فاندامنتال و بنیادین می‌باشد توسط شبکه توزیع شده نودها پذیرفته نمی‌شوند.

علاوه بر این، بلاک چین در آینده می‌تواند در فرآیند انتخابات نقش مهمی ایفا کند. انتخابات عادلانه و آزاد یکی از بنیان های دموکراسی است و سطح بالای تغییرناپذیری بلاک چین، آن را به راهکاری ممتاز برای تضمین صحت رای ها تبدیل می‌کند. علیرغم ارائه امنیت بیشتر به رای های حوزه های رای گیری، بلاک چین پتانسیل تبدیل رای های ایمن آنلاین به واقعیت را دارد. ایالت ویرجینیای غربی در انتخابات میان مدت آمریکا در سال ۲۰۱۸، نمونه واقعی از انجام چنین اقدامی است.

شفافیت

می‌توان از دیتابیس های بلاک چین برای ذخیره و محافظت از سوابق دولتی استفاده کرد، به طوری که دستکاری یا پنهان کردن اطلاعات برای تمام کاربران دشوار شود. در مدل فعلی، اکثر اطلاعات دولتی در دیتابیس های متمرکز ذخیره می‌شود که مستقیما توسط مراجع قانونی کنترل می‌شوند. بعضی از این دیتابیس ها در دستان افراد محدودی قرار دارد و دستکاری اطلاعات را کاملا آسان می‌کند. در این موارد، بلاک چین می‌تواند مناسب باشد زیرا می‌تواند فرآیند بررسی و ذخیره سازی اطلاعات به چندین نهاد را با استفاده از قدرت غیرمتمرکزسازی توزیع کند.

بنابراین می‌توان از بلاک چین ها به عنوان دیتابیس شفافی استفاده کرد که نیاز به واسطه مورد اعتماد بین نهادهای دولتی و شهروندان را کاهش می‌دهد یا از بین می‌برد. برای مثال، بعضی از مسئولین اروپایی در حال بررسی پتانسیل دفاتر ثبت مبتنی بر بلاک چین برای حذف وقوع اختلافات بر سر دارایی ها می‌باشد. چنین مدلی می‌تواند بر اساس سیستم توزیع شده ای باشد که توسط آژانس های دولتی و شهروندان در دسترس و قابل بررسی باشد، و هرکدام از طرفین نیز بتواند به طور ایمن، نسخه ای از سند و تضمین های رسمی را نگهداری کند.

هم چنین، بلاک چین های غیرمتمرکز می‌توانند دسترسی دائمی به سوابقی را بدهند که مسئولان اعمال قانون برای پرده برداری از فساد یا سوء استفاده از قدرت به آنها نیاز دارند. سیستم های بلاک چین می‌توانند با کاهش یا از حذف نیاز به واسطه ها در اشتراک گذاری اطلاعات و تراکنش های مالی، پنهان سازی جرایم مسئولان دولتی را دشوار کنند.

افزایش کارایی

یکی دیگر از دلایل استفاده از بلاک چین در امور نظارتی، کاهش هزینه های عملیاتی از طریق به حداکثر رساندن کارایی سازمان های دولتی است. از آنجایی که دولت به سرمایه حاصل از مالیات متکی است، این نکته مهم است که از این بودجه به طور هوشمندانه استفاده کنند. می‌توان از سیستم های بلاک چین و قراردادهای هوشمند برای خودکارسازی وظایف و کارها استفاده کرد. این امر، زمان و پول صرف شده در فرآیندهای اداری را به طور چشمگیری کاهش می‌دهد.

اگرچه کاهش هزینه های مدیریتی در عمل امکان پذیر است، در عین حال می‌تواند به افزایش اعتماد و رضایت شهروندان نیز کمک کند. کارایی بیشتر و هزینه کمتر منجر به تایید بیشتر نهادهای دولتی از جانب شهروندان خواهد شد. با کاهش هزینه های عملیاتی، دولت ها می‌توانند در حوزه های دیگر نظیر آموزش، امنیت و سلامت عمومی بیشتر سرمایه گذاری کنند.

جمع آوری مالیات یکی دیگر از حوزه‌های مهم نظارت است که فناوری بلاک چین می‌تواند در آن به کار گرفته شود. دفترکل های مبتنی بر بلاک چین به آسانی می‌توانند سرمایه ها را بین نهادهای مختلف و مطابق با شرایط تعیین شده انتقال دهند. این امر منجر به کاهش چشمگیری در هزینه های مدیریتی موجود در جمع آوری و توزیع مالیات و اعمال قوانین مالیاتی خواهد شد. برای مثال، آژانس های جمع آوری مالیات می‌توانند با مرتب سازی سوابق و پردازش برگشت سرمایه یا سودهای کسب شده در بلاک چین خصوصی، امنیت بهتری برای در خصوص محافظت از افراد در مقابل کلاهبرداری یا سرقت هویت ارائه دهند.

نقاط ضعف و محدودیت ها

اگرچه این موضوع مشخص است که می‌توان از بلاک چین برای بهبود یکپارچگی، شفافیت . کارایی اطلاعات استفاده کرد، اما محدودیت هایی نیز در خصوص استفاده از بلاک چین در بخش عمومی وجود دارد.

نکته جالب این است که ویژگی تغییرناپذیری که یکی از مزیت های بلاک چین به حساب می‌آید، در بعضی شرایط یک نقطه ضعف به حساب می‌آید. تغییرناپذیری اطلاعات باعث می‌شود که ورود صحیح اطلاعات قبل از تایید از اهمیت ویژه ای برخوردار شود، یعنی برای تضمین صحت جمع آوری اطلاعات اولیه باید اقدامات مشخصی انجام داد.

اگرچه بعضی از بلاک چین ها به روش انعطاف پذیرتری طراحی شده اند و تغییر اطلاعات را امکان پذیر می‌سازند، اما این امر به تایید (یا همان اجماع) اکثر نودهای تاییدکننده نیاز دارد. این امر می‌تواند باعث ایجاد سوالاتی در خصوص غیرمتمرکز بودن سیستم و سرانجام عدم توافق نودها شود. در عین حال، این نقطه ضعف در بلاک چین های خصوصی برطرف شده است. در این بلاک چین ها به سطح بالایی از غیرمتمرکزسازی نیاز نیست.

حریم خصوصی نیز یکی دیگر از عوامل مهم است، زیرا سوابقی که به بلاک چین افزوده می‌شود به طور دائم در دسترس تمام افراد قرار خواهد گرفت. این امر می‌تواند با رویه هایی که در خصوص حذف اسناد است (نظیر حذف سوابق جنایی) در تضاد باشد. در کشورهایی که شناخت حقوق دیجیتالی فراموش شده است، این سوابق تغییرناپذیر می‌تواند نقش مخمصه های قانونی را ایفا کند. راهکارهای این مشکلات شامل استفاده از توابع سوزاندن یا روش های رمزنگاری نظیر zk-SNARK یا انواع دیگر گواه های اثبات دانش صفر  باشد.

در آخر این نکته قابل ذکر است که خود دولت ها موانعی را برای پذیرش بلاک چین ایجاد کنند. در بعضی از موارد، مسئولین ارزش فناوری بلاک چین را درک نمی‌کنند و باعث می‌شود که در مزایای بالقوه این فناوری چشم پوشی کنند. در موارد حادتر، دولتی که در آن فساد گسترده وجود دارد، در مقابل پذیرش بلاک چین مقاومت می‌کند تا از منافع خود محافظت کند.

نتیجه گیری

علیرغم این معایب بالقوه، کاربردهای بسیاری برای بلاک چین در حوزه نظارت وجود دارد. شبکه های توزیع شده می‌توانند از بهبود و ارتقای شفافیت تا ساده سازی فرایند جمع آوری مالیات، به دولت ها کمک کنند تا با کارایی بیشتر عمل کنند سطح بالاتری از اعتماد را با شهروندان ایجاد کنند. اگرچه بعضی از کاربردها هم چنان در مرحله فرضیه قرار دارند، اما بسیاری از کشورها در حال آزمایش بلاک چین می‌باشند.

قابل ذکر است که از اوایل قرن ۲۱ و سال ها قبل از ایجاد بلاک چین، سیستم های دیجیتالی شده برای نظارت استفاده میشدند. کشور استونی مثال خوبی برای این موضوع است، به طوری که برنامه هویت دیجیتالی خود را در سال ۲۰۰۲ عرضه کرد و اولین کشوری بود که در سال ۲۰۰۵ انتخابات اینترنتی انجام داد. در سال ۲۰۱۴، دولت استونی برنامه اقامت الکترونیکی را عرضه کرد که به استفاده از فناوری بلاک چین برای مدیریت و امنیت اطلاعات دیجیتالی اشاره می‌کند.