در طول دهه گذشته، تکنولوژی بلاک چین تقریبا هر صنعتی در دنیا را تحت تاثیر قرار داده است که از جمله آنها میتوان به امور مالی، هنر دیجیتال، بازی و حتی موسیقی و فیلمسازی اشاره کرد. اکنون هم فناوری بلاکچین با ارائه نوآوریهایی مانند دامنه توکن بیهمتا (NFT)، در حال تغییر دنیای دامنههاست. Unstoppable Domains (دامنههای غیرقابل توقف) و سرویس نام اتریوم (Ethereum Name Service) یا ENS، دو پروژه دامنه NFT هستند که برای نوآوری و تغییر بازار دامنهها طراحی شدهاند و تقریبا اهداف مشترکی دارند؛ اما رویکرد آنها متفاوت است. در این مقاله از میهن بلاک چین، ابتدا دامنههای NFT را بررسی میکنیم و سپس به مقایسه Unstoppable Domains با ENS و مزایای هر دو پروژه میپردازیم.
معرفی انواع دامنههای NFT
به طور خلاصه، دامنه NFT دامنه جدیدی است که با یک توکن بیهمتا مشخص میشود. این دامنهها که با عنوانهای دامنههای غیرمتمرکز، دامنه کریپتویی یا دامنههای بلاک چینی نیز شناخته میشوند، دارای مزایای ویژهای هستند که در وب ۲ وجود ندارد.
اول از همه، دامنههای NFT یک بار خریداری میشوند. بر خلاف دامنههای سنتی که دارای طرحهای پراخت هستند، کاربر میتواند این دامنه را یک بار خریداری کند و برای همیشه آن را داشته باشد. از آنجایی که کاربر ۱۰۰ درصد مالک دامنه است، شرکت ارائهدهنده نمیتواند Domain را سانسور کند یا کاربر آن را تغییر دهد. علیرغم جدید و نوپا بودن دامنههای بیهمتا، این ایده محبوبیت زیادی را در صنعت ارز دیجیتال کسب کرده است. در ادامه به معرفی دامنههای Unstoppable Domains و ENS میپردازیم و سپس آنها را با یکدیگر مقایسه میکنیم.
Unstoppable Domains یا دامنههای غیرقابل توقف
دامنههای غیرقابل توقف یا Unstoppable Domains در واقع قدرت اینترنت را دوباره در اختیار مردم قرار میدهند. به همین منظور این پروژه، دامنههای NFT را طراحی کرده است که علاوه بر مزیتهای اضافی دیگر، دادهها را خصوصی نگه میدارند.
این دامنهها فراتر از یک آدرس وب ساده هستند. از یک دامنه غیرقابل توقف میتوان برای انتقال ارزهای دیجیتال و ورود به وب غیرمتمرکز استفاده کرد. همچنین، از طریق نام کاربری جهانی که توسط این دامنهها ارائه میشود، کاربران در سراسر اینترنت به یک هویت واحد دست مییابند.
برای مثال، فرض کنید نامهای کاربری افراد در شبکههای اجتماعی، همانند آدرسهای ارز دیجیتال و همانند پسوند نام دامنههای سایتهای شخصی، در بلاک چین ذخیره شوند.
دامنههایی که بر بستر بلاک چین اتریوم هستند با پسوند Crypto. و دامنههای که بر بستر بلاک چین زیلیکا (Zilliqa) هستند با پسوند zil. ارائه میشوند. در نتیجه، به جای دامنههای com. دامنهها به صورت Crypto. یا zil. خواهند بود.
یکی از مزیتهای Unstoppable Domains این است که کل فرایند با انجام تنها یک خرید تکمیل میشود. با یک بار خرید دامنه، کاربر میتواند دامنه NFT را برای همیشه نگه دارد و نیازی به پرداخت مجدد هزینه نیست.
بر خلاف دامنههای سنتی که باید آنها را اجاره کرد، خریداران دامنههای غیرقابل توقف مالک مادامالعمر دامنه هستند.
دامنههای غیرقابل توقف را میتوان به آدرس ارز دیجیتال کاربر نیز وصل کرد. در این صورت شناسایی آدرسهای آشنا راحت خواهد بود و نیازی به حفظ کردن آدرسها که مجموعهای از اعداد و حروف تصادفی هستند، نیست.
در این صورت، تراکنشهای همتا به همتا نیز راحتتر و روانتر میشوند. میتوان بدون نیاز به کارت اعتباری، اتاق پایای الکترونیکی (ACH) و دیگر اطلاعات اضافی، ارزهای دیجیتال را به طور مستقیم از آدرس دامنه NFT ارسال کرد. ACH نوعی سیستم پرداخت الکترونیکی بانک به بانک در ایالات متحده آمریکا است.
سرویس نام اتریوم یا ENS
Ethereum Name Service توسط یک دائو (DAO) یا سازمان مستقل غیرمتمرکز مدیریت میشود. سازمانهای خودمختار غیرمتمرکز رهبریت متمرکز ندارند. از یک توکن ENS، برای بهبود عملکرد دائو استفاده میشود. در این صورت که دارندگان این توکن میتوانند پیشنهادهای خود را ارسال کنند و برای توسعههای آینده دائو، رای دهند.
توکن ENS بر بستر بلاک چین اتریوم ساخته میشود و میتواند آن را در اکثر بازارها معامله کرد. با این حال، این توکن بیشتر توسط اعضای جامعه کاربری ENS برای تعیین آینده دائو استفاده میشود. برای مثال، دارندگان توکن ENS میتوانند به قوانین سرویس نام اتریوم که مجموعهای از قوانین و دستورالعملها برای مدیریت دائو است، رای دهند. هر توکن ENS یک رای محسوب میشود و برای تصویب یک موضوع، باید ۶۷ درصد از افراد به آن رای دهند.
اگر یک عضو کامیونیتی بخواهد پیشنهاد خود را ارائه دهد، باید حداقل ۱۰۰,۰۰۰ توکن داشته باشند تا پیشنهاد آنها به رای گذاشته شود. پیشنهادها و رایها میتوانند درباره موضوعات مختلفی از جمله تغییر مدیران و اعضا، تعیین سهمهای استخر نقدینگی و اصطلاحات قوانین باشند.
سرویس نام اتریوم در ناحیه دوم دامنه و با پسوندهای ETH. و LUKE. کار میکند. عملکرد ENS تقریبا مشابه Unstoppable Domains است؛ اما این سرویس دامنه سطحبالا یا Top-Level Domain با مخفف TLD ارائه نمیکند. مشابه سرورهای DNS سنتی، ENS درخواستهای وبسایت را به آدرسهای IP ترجمه و سروری را که کاربر با جستجوی برای دامنه به آن میرسد، کنترل میکند. اما ENS به جای استفاده از رجیسترر (Registrar) سنتی، از قراردادهای هوشمند استفاده میکند. در نتیجه بخش اعظمی از فرایند سنتی خرید یک دامنه مانند اطلاعات شخصی و جزئیات صورتحساب، حذف میشود.
برای خرید دامنه ENS، کاربران باید از یک کیف پول ارز دیجیتال خارجی مثل مای اتر ولت (MEW)، متامسک (MetaMask) یا Torus استفاده کنند. کاربران میتوانند دامنهها را با اتر خریداری کنند. قیمت دامنهها از ۵ دلار شروع میشود؛ اما کارمزد استفاده از ارزهای دیجیتال نیز باید مدنظر گرفته شود. دامنههای ENS پس از مدتی منقضی میشوند و باید در دورههای مشخص تمدید شوند.
مقایسه Unstoppable Domains با ENS
هم Unstoppable Domains و ENS روش نوآورانهای برای خرید دامنه ارائه میدهند که بسیاری از مسائل مربوط به روش سنتی خرید دامنه را ندارد. در هر دو سرویس، کاربران از یک شبکه غیرمتمرکز خرید میکنند و اطلاعات آنها خصوصی میماند.
یکی از بزرگترین مزایای ENS، رویکرد مدیریت دموکراتیک آن است. دارندگان توکن ENS میتوانند با رای دادن، مسیر آینده دائو را تعیین کنند. علاوه بر این، کاربرانی که ۱۰۰,۰۰۰ توکن در اختیار دارند، میتوانند پیشنهادات خود را در جامعه حاکمیتی ارائه کنند. در نتیجه جامعه کاربری مسیر دائو را تعیین میکند و کمکاریهای توسعهدهندگان توسط کاربران رفع میشود.
از طرف دیگر، Unstoppable Domains امکان خرید آسان دامنه را برای کاربران فراهم کرده و در عین حال بهعنوان یک کیف پول ارز دیجیتال عمل میکنند. از این رو مشکل خرید دامنه با ارز دیجیتال نیز حل میشود و استفاده از این سرویس برای کاربران جدید نیز راحتتر است. علاوه بر این موارد، تمام دامنههایی که در Unstoppable Domains خریداری میشوند، مادامالعمر هستند. در نتیجه نیازی به اجاره کردن دامنه نیست و کاربر در استفاده از دامنه اختیار کامل دارد.
جمعبندی
هر دو پروژه مزیتها و نوآوریهایی دارند که در بازار دامنه سنتی وجود ندارد. با توجه به نوآوریهای و فناوریهای جدید در بازار، تنها زمان ثابت میکند که کدام پروژه گزینه مناسبتری برای کاربران وب ۳ است. در مطلب بالا، به مقایسه Unstoppable Domains با ENS