به جای واکنش نشان دادن در برابر اخبار جعلی موجود، بلاکچین راهکاری ارائه میدهد تا جلوی خبرهای کذب را بگیریم. اخبار جعلی ممکن است از طرف آژانسهای خبری قانونی منتشر شود اما به هدف خاصی انجام شود. در چنین شرایط تشخیص اخبار صحیح از جعلی دشوار خواهد بود. اما نوآوری جدید Blockchain، راهکاری برای آن دارد.
با برگزاری انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، نگرانی ها بر سر اخبار جعلی بار دیگر بر گفتمان عمومی مردم حاکم شده است. اخبار جعلی، حتی اخبار جعلی که به صورت عامدانه از جانب سرویسهای خبری معتبر منتشر میشود، نه تنها اعتماد عمومی را نسبت به رسانه آزاد سست می کند، بلکه باعث بالا گرفتن درگیریهای اجتماعی، امکان بروز خطرات جانبی (مانند نوشیدن سفیدکننده برای مقابله با ویروس کرونا)، افزایش افراطی گری، کاهش صحت انتخابات و دستکاری در بازارهای مالی میشود. به طور خلاصه، اخبار جعلی اعتماد جمعی ما را نسبت به نهادها و نسبت به یکدیگر تهدید میکند.
بلاکچین راهی برای مقابله با اخبار جعلی
راهکارهای رایج امروزه، مانند وبسایتهای اعتبار سنجی و الگوریتمهای هوش مصنوعی، تنها زمانی به کار برده میشوند که کار از کار گذشته است. آنها در پی پیدا کردن اخبار جعلی هستند که پیش از این به وجود آمدهاند. قطب علمی بلاکچین در دانشگاه آرکانزاس یک مطالعه موردی در ارتباط با ANSAcheck را به اتمام رسانید که توسط Agenzia Nazionale Stampa Associata، برترین سازمان خبرگزاری ایتالیا، و Big Four audit firm Ernst & Young ، که رویکرد متفاوتی اتخاذ کرده، طراحی و توسعه داده شده بود. ANSAcheck اصالت منبع مقالات خبری را تصدیق میکند و تضمین میدهد که “خبر از سوی ANSA آمده است.
پیش از این نیز ANSA درگیر خبرهای کذب شده بود. برای مثال، در مارس ۲۰۲۰، دستکم سه خبر کذب در ارتباط با کوید-۱۹ وجود داشت. این خبرهای جعلی با استفاده از نشان، قالب و امضای ANSA پخش شدند. نمونه هایی از این دست موجب شد ANSA پروژه ی ANSAcheck را راه بیاندازد. استفانو دی الساندری (Stefano De Alessandri)، مدیرعامل و مدیر اجرایی ANSA، گفت:
اخبار جعلی یکی از بزرگترین چالشهایی است که بر سر راه سازمانهای رسانهای مرسوم و پلتفرمهای رسانه جمعی قرار دارد، چراکه اعتماد به وجود آمده با مردم و تبلیغ کنندگان را تضعیف میکند، دارایی استراتژیکشان را، که مشخصه آنهاست، از بین می برد. […] اگر اعتمادمان را از دست دهیم، همه چیز را از دست دادهایم.
پروژه ی ANSAcheck در سال ۲۰۱۹ آغاز شد. گیوسپ پرون، رئیس اقدامات اولیه بلاکچین EY در مدیترانه، رهبر EY بود. راهکار ANSAcheck با تعیین یک ID هش منحصر به فرد برای هر گزارش خبری که توسط ANSA به وجود آمده باشد و قرار دادن آن هش در اتریوم (Ethereum)، بزرگترین پلتفرم عمومی بلاکچین در دنیا، عمل میکند. حتی اگر یک حرف در متن خبر تغییر کند، سیستم تشخیص میدهد که این نسخه همسان با متن اصلی نیست. ID های مقالات هر روز چند بار گردآوری و در اتریوم قرار داده میشوند. در صورت بروزرسانی یک مقاله توسط ANSA ، مدخل دیگری در بلاکچین ضبط شده و به مدخل اصلی متصل میشود تا زنجیره ای از ماخذ تشکیل دهد.
به همراه هر مقاله ANSA که در وبسایت قرار داده میشود یک استیکر ANSAcheck هم وجود دارد که نشانگر اصالت آن به خواننده است. خوانندگان میتوانند بر روی استیکر ANSACheck کلیک کنند تا از بلاکچین خواستار منبع مقاله شوند. تا تاریخ ۶ اکتبر، شماری قریب به ۵۳۲,۷۲۷ مقاله خبری ANSA در بلاکچین قرار داده شده بود. تقریباٌ ۷۲٪ خوانندگان ANSA برای اطلاعات بیشتر بر روی نوار توضیح ANSACheck کلیک کرده بودند، در حالیکه ۳۸٪ از کسانی که مقاله را دیده بودند واقعاٌ بر روی استکیر کلیک کردند تا فرآیند اعتبارسنجی را اجرا کند.
قرارداد هوشمند بستری برای انتشار اخبار
زمانیکه کاربران بر روی استیکر ANSACheck کلیک میکنند، ابزار console viewer جزئیات معاملات در بلاکچین را نشان میدهد. هر مقاله، با استفاده از سیستم رمزگذاری MD5، ID منحصر به خود را میگیرد. در این نمونه، سرخط مقاله “جانسون، من هنوز تب دارم، در ایزوله و انزوا به سر میبرم” است و ID مخصوص این مقاله “5b456347bf699bb9807b742e132c9120” است. این مقاله در تاریخ ۳ آوریل ۲۰۲۰ به وجود آمد و ID بلاک آن “AC202004031330” است.
در تصویر بالا، کاربران می توانند ببینند که این مقاله در کدام قسمت اتریوم بلاکچین ذخیره شده است. مقاله به اتریوم با شماره بلاک ۹۷۹۹۲۹۹ در تاریخ ۳ آوریل ۲۰۲۰ در ساعت جهانی ۰۱:۳۴:۲۶ اضافه شده است. هش مخصوص این تراکنش “0xadc600195857be4f138b1a15b400ee4adf799cae462e3d6abaf1ecca8c52928d ” است. با فشار دادن دکمه ی راستی آزمایی در قسمت console، نرم افزار فرآیند تایید مقاله در زمان واقعی را انجام می دهد.
فاز اول این راهکار در آوریل ۲۰۲۰ و با استفاده از قرارداد هوشمند به کار گرفته شد. قرارداد هوشمند می تواند با ایجاد تعویق در روند تولید گزارشات خبری در زمانیکه قیمت فعلی اتر بسیار بالا باشد، خطر نوسان قیمت اتر (ETH) را کاهش دهد. در آغاز کار،EY هر ۱۵ دقیقه یکبار دستهای از خبرها را با هزینه ی تقریبی ۰.۰۶ دلار در ازای هر خبر منتشر میکرد. اخیرا EY در هر شش ساعت ۵۰۰- ۶۰۰ مقاله خبری را دستهبندی میکرد، که هزینه هر تراکنش به مبلغی در حدود ۰.۰۰۶ دلار برای هر مقاله نزول پیدا کرد. مخارج اتریوم این تصمیم را در پی داشت که زمان ثبت رسمی را کاهش دهند. مقالات ANSA معمولا پیش از اینکه در وبسایت وارد شوند، در قسمت سرویس خبری (news feed) ظاهر میشوند، تا به EY فرصت بدهند تا آنها را در بلاکچین ثبت کند.
در همین حال،EY سرویس مبدا تا مقصد (end-to-end) را مدیریت میکند. شرکت این اطمینان را میدهد که در کیف پول دیجیتال مشتریها اتر کافی ذخیره شده است تا خللی در سرویس رخ ندهد، به جای ناشران مقالات را پست میکند، تحلیل ارائه میدهد و نتایج پرسشها در موتور جستجو را اجرا کرده و نشان میدهد. چن زوور، رئیس تمرینی (practice leader) بلاکچین EY در آمریکا، این راهکار را به عنوان “گواهی محضری و رسمی مانند یک سرویس” توصیف کرد.
EY تصمیم دارد خدمات دیگری را به راهکار ANSAcheck اضافه کند. گوزپ پروون در EY، گفت:
این راهکار از لحاظ کارایی و اجزای تشکیل دهنده، مثل کارکردهای راستی آزمایانه، تحلیل معنایی زبان و محافظت از دادههای تصویری، پیچیده تر خواهد شد.
علاوه بر ANSAcheck، راهکارهای مبتنی بر بلاکچین دیگری هم بهره برداری شده یا در راه هستند. گارتنر تخمین می زند که تا سال ۲۰۲۳، ۳۰ ٪ اخبار دنیا، شامل ویدیوها، برای تعیین اصالتشان از بلاکچین استفاده خواهند کرد. احتمالاٌ راهکارهای مبتنی بر بلاکچین متعددی وجود خواهند داشت که خدماتی مانند تعیین اصالت محتوا، پیگیری ماخذ محتوا در طول زمان، قرار دادن اخبار کذب در لیست سیاه، یافتن دیپفیک ها (deepfakes) (محتوایی که توسط هوش مصنوعی دستکاری شده) و پیوند محتوای دیجیتال با دنیای فیزیکی، برای مثال، با تگ کردن مکان GPS یک عکس. دی الساندری با استقبال از این راهکارها می گوید، “ما در ایتالیا اولین بودیم، اما نمی خواهیم تنها پیرو این راهکار باشیم.” او همچنین اضافه کرد:
زمانیکه هر کسی راهکاری مانند این اتخاذ کند، بهای آن به خوانندگان، ناشران و روزنامه نگاران تعلق خواهد داشت. هر ابزاری که بتواند اطلاعات حرفه ای را بسط دهد یا از آن دفاع کند به نفع دموکراسی خواهد بود.
جمعبندی
بلاکچین و ارزهای دیجیتال بستری است که هر روز در حال گسترش و توسعه است. کاربردهای فراوانی از این حوزه ارائه شده و ارائه میشود. اتریوم با معرفی قراردادهای هوشمند، جان تازهای به این حوزه بخشیده و کاربردهای نوینی را ارائه داده است. اخبار جعلی که توسط مردم و حتی توسط سرویسهای خبری معتبر منتشر میشود، باعث گمراهی مردم خواهد شد. بلاکچین راهکاری را ارئه داده که میتوان با استفاده از هش کردن اخبار، صحت اخبار را تضمین کرد. در این مقاله نمونهای واقعی از این کاربرد را نشان دادیم.