توکن حاکمیتی خطرات مختلفی دارد که در این مقاله به بررسی دقیق تر این ریسک‌ها و خطرات می‌پردازیم. بسیاری از پروژه‌های پیشرو در دیفای امروزه به دلیل توکن‌های حاکمیتی خود محبوب هستند؛ موردی که حتی در زمان رونق ICOها در سال ۲۰۱۷ نیز رخ نداده بود. در حال حاضر انفجار ییلد فارمینگ باعث ایجاد رمز ارزهای حاکمیتی جدید برای کنترل و مدیریت بخش‌های مختلف پروژه‌ها شده است. با این حال, این ارزها به طرق مختلف مورد سوءاستفاده قرار گرفته‌اند و به جای نشان دادن قدرت رای دهی، به عنوان یک انگیزه مالی عمل می‌کنند.
ریسک های توکن حاکمیتی
در تئوری، توکن حاکمیتی به دارندگان آن قدرت رای دهی میدهد، تا بتوانند بر روی مسیر پروژه تاثیر بگذارند؛ برای مثال اعضای شبکه می‌توانند پروپوزال‌های جدید برای تغییر ویژگی‌های بخصوص یک پروژه را طراحی کنند و هولدرهای توکن حاکمیتی نیز می‌توانند به آن طرح‌ها رای دهند. هدف نهایی، ایجاد جامعه غیرمتمرکز خودگردان است؛ زیرا به هر کسی که دارنده توکن است، اجازه میدهد درباره نحوه مدیریت پروژه بحث کند و رای خود را ثبت کند. به عنوان مثال، کامپوند معتقد است که “با قرار دادن مستقیم توکن COMP در اختیار کاربران و اپلیکیشن‌ها، یک اکوسیستم بزرگ‌تر قادر به ارتقاء پروتکل خواهد بود و مشوقی برای مشارکت در پروتکل و هدایت آن به سمت آینده با حاکمیتی درست است.”
پروتکل کامپاند چیست؟ همه چیز درباره ارز دیجیتال COMP
با این حال توکن‌های حاکمیتی خطرات و ریسک‌های خاصی را با خود به همراه دارند؛ در این مقاله، به سه چالش بالقوه اشاره خواهیم کرد:
- ریسک معاملات توکن‌های حاکمیتی
- خطرات توزیع متناسب
- ریسک ارتباطات حاکمیتیی
ریسک معاملات توکن‌های حاکمیتی
توکن‌های حاکمیتی با هدف تأمین قدرت دارندگان توکن‌ها نسبت به تصمیمات مهم پروژه انجام می‌شود. هر کسی که آنها را نگه دارد، می‌تواند در رأی گیری شرکت کند. به عنوان مثال Compound به دارندگان ارز COMP اجازه بحث و گفتگو، پیشنهاد و رأی گیری درباره همه تغییرات پروتکل‌ها را میدهد. با این حال، مسئله بزرگی که در اینجا وجود دارد، قابلیت معامله این رمز ارزهاست؛ اساسا توکن‌های حاکمیتی نباید هیچ ارزشی به دست آورند، زیرا این امر آنها را در معرض معامالت قرار میدهد. متاسفانه اکثر پروژه‌ها این اشتباه را مرتکب شده‌اند.
بیایید نگاهی به نحوه کلاهبرداری SushiSwap بیندازیم؛ بسیاری از سرمایهگذاران به طور فعال در حال معامله توکن حاکمیتی سوشی سواپ بودند. با این حال، سازنده این پلتفرم تصمیم گرفت قسمت قابل توجهی از توکن‌های خود را بفروشد. این فروش باعث ریزش ۹۰ درصدی قیمت این ارز دیجیتال شد.
کاملا واضح است که رمز ارزهای حاکمیتی نباید مورد معامله قرار گیرند؛ اگر شما در حاکمیتی سوشی سواپ مشارکت می‌کردید، ۹۰ درصد ارزش توکن خود را از دست می‌دادید. این رویداد قابل قبول نیست. در این مثال ، بیشتر دارندگان توکن SUSHI، آن را انگیزه‌ای برای کسب پول اضافی می‌دانستند؛ زیرا میتوانستند آن را معامله کنند. این جنبه پولی دلیل اصلی سقوط بزرگ بود، زیرا اکثر استخراج کنندگان نقدینگی، این توکن را به عنوان ارز حاکمیتی نمی‌دیدند. بنابراین هیچ مشکلی با فروش آن با قیمت پایین نداشتند؛ زیرا هر سود اضافی برای آنها پاداش است. تکنیک‌های تشویقی دیگری نیز وجود دارد که دارندگان را به مشارکت در پروژه‌های توکن حاکمیتی سوق میدهد.
خطرات توزیع متناسب
برای پروژه‌هایی که توکن حاکمیتی خود را از طریق Yield Farming راه اندازی می‌کنند، این خطر وجود دارد که نهنگ‌ها از طریق دستیابی به توکن‌های Governance می‌توانند قدرت رای گیری زیادی کسب کنند. به دست آوردن رمز ارز در اینجا اولین محرکی است که به شما امکان میدهد به دلیل رقابت کم در یک استخر، فارمینگ زیادی انجام دهید. به عنوان یک نهنگ، میتوانید نقدینگی زیادی را برای به دست آوردن سهم عمده در پروژه اضافه کنید؛ همین امر در مورد اعضای تیم که اغلب به دلیل مشارکت در پروژه، سهام قابل توجهی دریافت می‌کنند نیز صدق می‌کند. چرا این یک مشکل است؟ این امر باعث می‌شود نهنگ‌ها یا اعضای تیم، کنترل نامتناسب بر پروژه داشته باشند. از لحاظ تئوری، یک نهنگ می‌تواند پیشنهادهای جدیدی که به نفعش است را راه اندازی و تأیید کند.
ریسک ارتباطات حاکمیتی
برای مثال نگاهی به نحوه کار حاکمیتی Cosmos بیندازیم؛ کازمس شما را ملزم می‌کند که با استفاده از توکن‌های خود به پیشنهادات رای دهید. با این وجود، چند مشکل در این روش وجود دارد:
- پروپوزال‌های بسیار زیاد
- پروپوزال‌ها برای کاربران عادی بیش از حد فنی هستند و یا مربوط نیستند.
- مردم با پیروی از چهره‌های برجسته‌ای که به آنها می‌گویند چه کاری انجام می دهند، به رأی دهی می‌پردازند.
به خاطر این که نظرسنجی‌ها کمی تخصصی است، رای دادن به آنها توسط مردم برای حاکمیتی زمان‌بر و چالش برانگیز است. علاوه بر این، بسیاری از مردم دانش کاملی در مورد فناوری بلاک چین ندارند. به همین دلیل، آنها به شخصیتهای برجسته برای ترجمه و بررسی پیشنهادات اعتماد می‌کنند؛ زیرا معتقدند این افراد متخصص این کار هستند. این روش می‌تواند خطرناک شود. زیرا بیشتر مردم به نظرات این چهره‌های برجسته گوش می‌دهند که در زمانی بسیار کوتاه قدرت بسیاری پیدا کرده‌اند.
به عنوان مثال حاکمیتی Cosmos به دارندگان ارزهای حاکمیتی اجازه میدهد تا حق رای خود را واگذار کنند. در بیشتر مواقع، افراد نودهای اپراتور را انتخاب می‌کنند تا با ریسک کمتر این رای دهی را انجام دهند. با این حال، شما اعتبار خود را به دست دیگری سپرده‌اید. همانطور که ماریو لول (Mario Laul) چهره شناخته شده در فضای فناوری حاکمیتی می گوید، یک شبکه غیرمتمرکز به شدت تحت تأثیر ارتباطات سیاسی است؛ این امر نیازمند حرفهای سازی است. ماریو لول اذعان می‌کند که یک خطر واضح وجود دارد که یک ولیدیتور بتواند استدلال‌های غلطی را برای برنده شدن پیشنهادی که به نفع این شخص است، ارائه دهد.
آیا حاکمیتی غیرمتمرکز واقعا غیرمتمرکز است؟
حتی اگر یک پروژه به حاکمیتی غیرمتمرکز متکی باشد، هنوز یک توسعه دهنده باید وجود داشته باشد که کدها را آپدیت کند یا یک قرارداد هوشمند بر اساس این روند حاکمیتی مستقر کند. به طور خاص، حاکمیتی غیرمتمرکز به اقدامات متمرکز متکی است. به طور کلی توکن‌های Governance نباید هیچگونه مزیت یا انگیزه مالی داشته باشد. علاوه بر این، پروژه‌ها باید حرفهای سازی ارتباطات برای ارائه پروپوزال‌های کاربران را در نظر بگیرند و نسخه‌های قابل فهم برای اشخاص ارائه دهند، که به طور واضح جوانب مثبت و منفی را بیان کنند.
با این که توکن‌های حاکمیتی یک مورد جالب است، ما به راه حل‌های بهتر نیاز داریم. به عنوان مثال، بنیانگذار کرو فایننس (Curve Finance) مالکیت ۷۱ درصد از قدرت رای این پروتکل را در دست دارد. ما باید از تکرار وقوع دوباره چنین اتفاقاتی جلوگیری کنیم.
سخن پایانی
بسیاری از پروژه‌هایی که در حوزه دیفای راه‌اندازی می‌شوند به هدف غیرمتمرکز باقی مانده پروژه، توکن حاکمیتیی خود را ارائه می‌دهند. افرادی که این توکن را خریداری می‌کنند علاوه بر استفاده‌هایی که در پروژه برای این ارز دیجیتال تعیین شده، قادر به مدیریت پروژه نیز هستند. اما استفاده از این توکن حاکمیتی ریسک هایی دارد که باید پیش از استفاده از آنها و خریداری آن با این ریسک‌ها آشنا شویم. در این مقاله به برخی از ریسک‌های موجود در زمینه توکن‌های حاکمیتیی اشاره کردیم.
