موارد بسیاری نوید پتانسیل سوددهی در فضای امور مالی غیر متمرکز (defi) را میدهند، اما خطرهایی هم هست که باید به آنها توجه کرد. طی چند ماه گذشته فضای امور مالی غیرمتمرکز رشد زیادی داشته است، تا جایی که ارزش داراییهای کریپتو که در پروتوکلهای آن قفل شده است به بیش از ۹ میلیارد دلار میرسد. این فضا تا سپتامبر گذشته کمی بیش از ۵۰۰ میلیون دلار در خود قفل کرده بود.
به نظر میرسد این رشد فزاینده در ماههای گذشته عمدتا مربوط به آغاز روند یلد فارمینگ (Yield Farming) است که پروتکل وامدهنده Compound شروع به تقسیم توکن حکومتی COMP بین کاربرانی که با این پروتکل تعامل داشتند کرد. به بیان ساده یلد فارمینگ یا Liquidity Mining به کابران امور مالی غیرمتمرکز اجازه میدهد تا با داراییهای ارز دیجیتال خود به وسیلهی تعامل با پروتکلها که توکن های حکومتی توزیع میکنند، پاداش بگیرند. یلد فارمینگ به خودی خود میتواند یک فعالیت سودآور باشد، اما توکن هایی هم که در حال تولید هستند اغلب افزایش قیمت قابل مشاهدهای دارند.
راهنمای امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) به زبان ساده برای مبتدیان
یکی از بهترین مثالهای این موضوع YFI است؛ توکنهای حکومتی Yearn.finance است. سایتی که به کاربران کمک میکند که بهترین محصول را در پروتکل امور مالی غیر متمرکز پیدا کنند. طی سی روز گذشته YFI بیش از ۴۰۰٪ افزایش داشته است.
امور مالی غیرمتمرکز و سراب سود کوتاه مدت
اگرچه تولید محصول ساده نیست اما پاداشهایش به ندرت افزایش خطی مییابد. به نظر نمی رسد این کار برای تمام صاحبان کریپتو مناسب باشد زیرا عموما باید برای کسب پاداش بیشتر سرمایه اولیه بالایی به ودیعه بگذارند. علاوه بر آن در فضای امور مالی غیرمتمرکز ریسکهای مختلفی وجود دارد که از ابتدا قابل پیشبینی نیستند.
یکی از خطرات مربوط به یلد فارمینگ که اکثرا از آن غافل میشوند، ماهیت قراردادهای هوشمند است. پروتکلهای قراردادهای مالی غیر متمرکز محبوب، توسط تیمهای کوچک با منابع محدود بوجود آمدهاند که میتواند خطر بروز اشکالات و آسیب پذیریهای قرارداد هوشمند را افزایش دهد. به گونهای که حتی پروتکل های حسابرسی مشهور نیز هک شدهاند.
ریسک قراردادهای هوشمند کاملا واقعی است و میتواند در نهایت افراد زیادی را متضرر کند. یکی از مشهورترین نمونههای آن یم فایننس (Yam Finance) است، یک پروژهی قرارداد مالی غیر متمرکز که تجربه قفل شدن داراییهای کریپتو به ارزش بیش از ۵۰۰ میلیون دلار در پروتکل خود را داشت، آن هم قبل از اینکه متوجه مشکل فنیای شوند که رسیدن جامعهاش به حد نصاب را غیر ممکن میکرد.
در حالی که سازندگان Yam Finance به کاربران هشدار داده بودند که قراردادهای هوشمند آنها حسابرسی نشده است، اما سودای سود کوتاه مدت باعث شد کاربران بیش از نیم میلیارد دلار در پروتکلی که حتی در فهرست برترین صرافیها نیز معرفی نشده است، قفل کنند و یک تراژدی اقتصادی شکل بگیرد. اینطور که اعداد و ارقام نشان میدهند، توکن YAM پس از اینکه به نقطه اوج خود رسید، ارزش آن در طی ۲۴ ساعت از ۱۰۰ دلار به ۱ دلار سقوط کرد. اکنون ارزش این توکن ۰.۰۲ دلار است.
سایر خطرات مربوط به نوسانات ذاتی ارزهای دیجیتال و اهداف کسانی است که پشت پروتکلهای امور مالی غیرمتمرکز قرار دارند، SushiSwap، یک صرافی غیر متمرکز مشهور که از یکی از رهبران این فضا DEX Uniswap مدلسازی شده بود، نمونهی روشنی برای این موضوع است.
Sushiswap صرافی است که با سندهای سفارش کار نمیکند، بلکه با یک مدل اتوماتیک بازارسازی یا AMM کار میکند. این مدل نقدینگی آورده سرمایهگذاران را در یک سبد نقدینگی مشترک قرار میدهد. اما با Uniswap متفاوت است چرا که توکن SUSHI سرمایهگذاران را در پروژههای حکومتی سهیم میکند و به آنها بخشی از درصد کارمزد مبادلات را پاداش میدهد. این صرافی توسط توسعهدهندهای با نام مستعار Chef Nomi ساخته شد و در طول تنها یک هفته، کاربران داراییهای کریپتو ای به ارزش بیش از ۱.۲۷ میلیارد دلار را در قراردادهای سوشی قفل کردند. اما شف نومی تصمیم گرفت که بخشی از سهام SUSHI را به ۳۸ هزار اتریوم بفروشد. عملی که به باور بسیاری یک حربه فرار بود.
نتیجتا ارزش SUSHI بیش از ۷۰ درصد کاهش یافت؛ ارزش آن در کمتر از ۲۰ ساعت از ۵.۳ دلار به ۲.۳ دلار افت کرد.
مسئولیت ما در برابر رشد پایدار امور مالی غیر متمرکز
Chef Nomi نهایتا کلیدهای مدیریتی را به سم بنکمن فرید (Sam Bankman-Fried) که مدیر عامل FTX و یکی از سرمایهگذاران سوشی بود تحویل داد. بنکمن فرید با اعمال تغییراتی در پروتوکل اعلام کرد که آن را به یک فرمت چند امضایی تبدیل خواهد کرده که کنترل پلتفرم بصورت فردی غیرممکن شود. من برای حمایت از این فضای امور مالی غیر متمرکز پیشنهاد سرمایهگذاری کردم.
در عین حال یک راهکار بهتر و پایدارتر برای شناختهشدن در عجایب امور مالی غیر متمرکز وجود دارد. راهکاری که شما را در برابر خطر اشکالات فنی و خطاری انسانی بیمه میکند.
تنوع کلید رهایی است
سرمایهگذاران معمولا تنوع را پیشنهاد میکنند چرا که «قرار ندادن همه تخم مرغها را در یک سبد» باعث میشود همه دارایی خود را به شیادی، اتفاقات پیشبینی نشده بازار و مشکلات فنی نبازید و قبل از اینکه دیر شود بر روی مواردی که پتانسیل بالا دارند سرمایهگذاری کنید.
بررسی بخشهای یک فضای امور مالی غیر متمرکز به عهده هر سرمایهگذار است. به شدت پیشنهاد میشود قبل از سرمایهگذاری در هر دارایی کریپتو ای – یا حتی غیر کریپتو ای – شخصا تحقیقات لازم را انجام دهید. اگر تنها در پروژهای بزرگ امور مالی غیر متمرکز و اتریوم سرمایهگذاری کرده باشید، احتمالا تحت تاثیر سقوط YAM و SushiSwap قرار میگرفتید. البته که ممکن بود از رشد YFI نیز سود ببرید.
برای بوجود آوردن مجموعه فعالیتهایی که به شما اجازه میدهد تا با امور مالی غیر متمرکز ارتباط بگیرید، OKEx جدولی از توکنهای امور مالی غیر متمرکز ساخته که در آن به بیش از ۳۵ توکن مرتبط با پروتکلهای متنوع دسترسی دارید.
همچنی کاربران میتوانند توکنهای امور مالی متمرکز بسیاری را در پلتفرم OKEx با یکدیگر معامله کنند. این به آنها این فرصت را میدهد تا استراتژیهایی که بیشترین سود را با کمترین ریسک اجرایی کنند. همه این ابزارهای متنوع به سرمایهگذاران و معاملهگران این اجازه را میدهد تا از موقعیتهای سود آور استفاده کنند، آن هم بدون اینکه بخاطر مسائل پیشبینی نشده همه چیز خود را از دست بدهند.