مفاهیم ارزهای دیجیتال؛ موضوع: استیکینگ رمزارزها + ویدیو
مجموعه میهن بلاکچین هر دوشنبه عصر ساعت ۱۷ با یک ویدیوی ۳۰ دقیقه‌ای تحت عنوان مفاهیم ارزهای دیجیتال در کنار شما خواهد بود. در این ویدیوها به موضوعات آموزشی در حوزه کریپتوکارنسی و رمزارزها پرداخته می‌شود. در صورتی که سوالی درباره موضوعات مطرح شده در ویدیو دارید، می‌توانید آن را از طریق فروم میهن بلاکچین و یا گروه تلگرامی مطرح کنید.
مفاهیم ارزهای دیجیتال : استیکینگ رمز ارزها
مهم‌ترین مسئله برای کسانی که به شبکه‌های بلاک چینی ملحق می‌شوند، نحوه به اجماع رسیدن است. یعنی باید چیزی وجود داشته باشد، که کاربران به خاطر آن با یکدیگر به اجماع برسند. مثلا بیت کوین از الگوریتم اجماع گواه اثبات کار (POW) استفاده می‌کند، که در آن شما باید قدرت پردازشی خود را در اختیار شبکه قرار دهید، محاسباتی را انجام دهید و در ازای این خدمت، پاداش دریافت کنید. اما مشکل POW چیست؟
POW مشکلات عدیده‌ای دارد؛ مثل افزایش هزینه‌های این روش مثل خرید دستگاه و ارتقاء دستگاه‌های خود، مصرف برق و انرژی فراوان و مناسب نبودن برای محیط زیست. برای حل این مشکلات، الگوریتم اجماع گواه اثبات سهام (POS) معرفی شد؛ اما این روش به دنبال حل تمام مشکلات روش قبلی نیست و خود نیز مشکلاتی دارد. اما مشکلات محیط زیست، مصرف برق زیاد و هزینه بالای تجهیزات را حل می‌کند.
اجماع در گواه اثبات سهام
کسانی که به شبکه سرویس می‌دهند، با سهامداری یا استیکینگ خود، مکانیزم اجماع را به وجود می‌آورند. یعنی لازمه این که بتوانید به عنوان سرویس دهنده در شبکه فعالیت کنید، این است که سهامدار باشید و برخی حداقل‌هایی که شبکه تعریف کرده را داشته باشید.
اما نقد بزرگی که به هر دو شبکه‌های POS و POW وارد می‌شود، این است که هیچ کدام نتوانسته‌اند این مشکل بزرگ که “پولدار پولدارتر می‌شود” را حل کنند. در POW کسی که پول داشته باشد، می‌تواند دستگاه‌های بیشتری بخرد و از آن طرف سود بیشتری کسب کند. در POS نیز شخصی که پولدار است، سهام بیشتری می‌خرد و سود بیشتری کسب می‌کند.
البته به معنای واقعی کلمه، ما الگوریتم POS واقعی نداریم. هر شبکه‌ای که ادعا می‌کند POS است، از یکی از زیرمجموعه‌های این الگوریتم یعنی dPOS، hPOS یا LPOS استفاده می‌کند. البته اتریوم به دنبال این است که POS واقعی را راه اندازی کند. مثلا سیستم dPOS به این صورت است که تعدادی نود نماینده می‌شوند و شبکه را مدیریت می‌کنند. شبکه‌هایی مثل ترون و استیم، که استیم دارای ۲۱ نود است و بقیه نودها با توجه به میزان قدرت یا استیمی که در اختیار داشتند، به این نودهای کاندیدا رای داده و انتخاب کرده‌اند. تمام تراکنش‌هایی که باید تایید شوند، در بین این ۲۱ نود تقسیم می‌شوند.
پس شبکه‌هایی که از نمونه خاصی از POS استفاده می‌کنند، متمرکز هستند و نمی‌توانند ادعای غیرمتمرکز بودن داشته باشند. چون تعدادی نود هستند که تمام تصمیمات را می‌گیرند.
برای مقایسه دقیق‌تر، ما یک مثلث را در نظر می‌گیریم. یکی از اضلاع این مثلث، عدم تمرکز، یکی دیگر از اضلاع امنیت و ضلع آخر، مقیاس پذیری است. سیستم POW امنیت و عدم تمرکز را پیاده سازی کرده، اما در مقیاس پذیری مشکل دارد. البته به بیت کوین این نقد وارد می‌شود که برخی استخرهای ماینینگ هستند که بیشترین قدرت پردازشی را در اختیار دارند و شبکه نسبتا متمرکز شده است. اما در مجموع، بیت کوین این عدم تمرکز را ایجاد کرده است.
اما هدف اصلی POS واقعی این است که این سه ضلع را با هم داشته باشد؛ عدم تمرکز، امنیت و مقیاس پذیری. شبکه‌های زیرمجموعه POS با این سه ضلع بازی می‌کنند؛ مثلا ترون متمرکز است و ۲۱ نود دارد، اما مقیاس پذیری آن چندین برابر اتریوم است. یعنی شبکه ترون عدم تمرکز را فدای مقیاس پذیری کرده است.
استیکینگ رمز ارزها
در استیکینگ ممکن است مشکلاتی مثل هارد فورک به وجود بیاید؛ مثلا بیت کوین و اتریوم، هر دو فورک‌هایی داشته‌اند و بیتکوین کش از بیت کوین، و اتریوم کلاسیک از اتریوم به وجود آمده‌اند. در سیستم‌های POW شما می‌توانید تنها بر روی یک زنجیره و یک شبکه فعالیت کنید؛ یعنی زمانی که هارد فورک اتفاق می‌افتد، شما باید یکی از این دو شبکه را انتخاب کنید. در POS به دنبال حل این مشکل هستند که یک نود بتواند در هر دو زنجیره به عنوان تایید کننده فعالیت کند و ذینفع باشد.
سیستم‌های dPOS، LPOS، hPOS و غیره که زیرمجموعه‌های POS محسوب می‌شوند، به شما اجازه می‌دهند که با استیک کردن کوین یا توکن آن شبکه، ذینفع باشید و سود دریافت کنید.
روش‌های استیکینگ
سه راه برای استیکینگ وجود دارد.
- می‌توانید به عنوان یک نود، سیستمی راه اندازی کنید، که البته هر شبکه یک سری نیازها دارد که باید آنها را داشته باشید. یکی از نیازها، سخت افزار است، دیگری مقدار کوین و یکی دیگر از نیازها نیز اتصال به شبکه است. این سخت‌ترین روش است.
- برخی کیف پول‌ها هستند که از برخی کوین‌ها پشتیبانی می‌کنند. شما می‌توانید در این کیف پول‌ها به استیک کردن بپردازید و سود دریافت کنید.
- راحت‌ترین روش برای استیکینگ، صرافی‌ها هستند. مثلا لانچ پول (LaunchPool) بایننس این امکان را می‌دهد که در آن کوین یا توکن خود را استیک کنید و سود دریافت کنید.
ریسک‌های استیکینگ
در روش تبدیل شدن به نود (روش اول)، برخی افراد نود می‌شوند و می‌گویند که به ما اعتماد کنید و پول‌های خود را در اختیار ما قرار دهید. زمانی که ما پاداش گرفتیم، آن را در بین تمام کسانی که پول داده‌اند، تقسیم می‌کنیم. در اینجا شما ممکن است به نود اعتماد نداشته باشید.
برخی شبکه‌ها مثل کازمس (Cosmos)، برای استیکینگ محدودیت‌هایی قرار داده‌اند؛ مثلا ATOM شما باید به مدت ۲۱ روز در شبکه قفل شود. ریسک این روش این است که بازار نوسان دارد و ممکن است پس از ۲۱ روز سرمایه شما کاهش یابد.
برخی شبکه‌ها نیز می‌گویند که باید حداقل یک ماه از استیکینگ شما بگذرد تا سود به شما تعلق بگیرد؛ یعنی اگر شما پس از ۱۵ روز کوین خود را برداشت کردید، هیچ سودی به آن تعلق نمی‌گیرد.
سود استیکینگ چقدر است؟
ماشین حساب‌هایی وجود دارند که بر اساس مقدار کوین یک شبکه، سود سالیانه آن را محاسبه می‌کنند؛ اما حداکثر سود استیکینگ سالیانه تقریبا ۱۰ درصد است.
برخی صرافی‌ها اجازه می‌دهند که شما با استیک کردن استیبل کوین‌ها (که نوسان ندارند)، سود سالیانه دریافت کنید.
لندینگ (Lending) یا سیستم وام دهی و وام گیری، زیرمجموعه‌ای از استیکینگ است که اصطلاحا به آن “استیکینگ شناور” می‌گویند. یعنی هر لحظه که خواستید، می‌توانید وثیقه خود را آزاد کنید. مثلا کامپوند در بازه‌های زمانی بسیار کوتاه سود را به افراد پرداخت می‌کند و می‌توانید هر لحظه پول خود را به همراه سود برداشت کنید. لندینگ‌هایی که بر روی اتریوم راه اندازی شده‌اند، معمولا از این روش استفاده می‌کنند.
برخی پلتفرم‌ها نیز در ازای استیکینگ، کوین یا توکن شبکه خود را به عنوان سود پرداخت می‌کنند و برخی دیگر مثل شبکه کایبر (Kyber Network) با توکن KNC نیز وجود دارند، که می‌توانید با استیک کردن KNC، سود خود را به صورت اتر دریافت کنید.
امیدواریم این قسمت از ویدیوهای مفاهیم ارزهای دیجیتال برای شما مفید واقع شده باشد. فراموش نکنید نظرات و پیشنهادات خود را درباره این سری ویدیوها با ما به اشتراک بگذارید.
